Ο μεγαλύτερος και ψηλότερος ναός της αρχαιότητας που μεγάλο μέρος του υλικού του χρησιμοποιήθηκε για την ανέγερση της Αγίας Σοφίας

Η άγνωστη Κύζικος της Μυσίας στην θάλασσα του Μαρμαρά υπήρξε λαμπρή πόλη, αποικία της Μιλήτου, αν και η ίδρυση της, σύμφωνα με μια μυθολογική εκδοχή, έγινε από Πελασγούς της Θεσσαλίας και συνδέεται με την αργοναυτική εκστρατεία. Όπως και η Αθήνα, αγαπήθηκε ιδιαίτερα από τον αυτοκράτορα Αδριανό που θα χτίσει εκεί τον μεγαλύτερο ίσως αρχαίο ναό, με τους ψηλότερους κίονες από οποιοδήποτε κτίριο ελληνορωμαϊκής εποχής. Οι σεισμοί θα σβήσουν ξανά την Κύζικο και ο ναός του Αδριανού θα μετατραπεί σε ένα λατομείο από τον Ιουστινιανό που θα αντλήσει (και από εκεί) υλικό για την ανέγερση της Αγίας Σοφίας. Η χρήση του ναού ως λατομείο και από τους Οθωμανούς θα τον σβήσουν για πάντα και μόλις πρόσφατα οι αρχαιολόγοι ανακαλύπτουν στοιχεία που δείχνουν το απόλυτο μεγαλείο του..
Το κιονόκρανο που βρέθηκε δίνει μια εικόνα για τις διαστάσεις του ναού. Έχει 2.5 μ. ύψος και ζυγίζει 20 τόνους. Ο ναός υπολογίζεται ότι είχε 160 μ. μήκος και οι κίονες είχαν ύψος 21.35 μ., γεγονός που τους κάνει τους ψηλότερους στον ελληνορωμαϊκό κόσμο, για παράδειγμα οι κίονες του ναού του Δία στο Baalbek είχαν ύψος 19 μ. Ήταν αφιερωμένος στον Αδριανό στο πρότυπο των αυτοκρατόρων να λατρεύονται οι ίδιοι ή μέλη της οικογένειας τους σαν θεοί ή να συλλατρεύονται με άλλον Θεό, κυρίως τον Δία.
Ναός Αδριανού, 136 μ. Χ. Κύζικος, Τουρκία
Source: Hurriyet news. Hürriyet Daily News
https://www.hurriyetdailynews.com/excavations-in-kyzikos…
Excavations in Kyzikos to search for Hadrian relief