Ευρωβουλή:«Λεφτά υπάρχουν» και μάλιστα 50 δισ. ευρώ αλλά μόνο για την Ουκρανία
Γράφει ο Νότης Μαριάς *
Τελικά λεφτά υπάρχουν αλλά μόνο για την Ουκρανία και όχι για τους ευρωπαϊκούς λαούς που υποφέρουν από την ακρίβεια και την υπερχρέωση. Έτσι την ώρα που το Eurogroup καλεί τους πολίτες της Ευρώπης να σφίξουν το ζωνάρι μιας και απαιτεί από τις κυβερνήσεις των κρατών της Ευρωζώνης να κόψουν κάθε οριζόντια στήριξη στα λαϊκά εισοδήματα, η ευρωπαϊκή ελίτ είναι πρόθυμη να βγει στις αγορές και να δανειστεί 50 δισ. ευρώ προκειμένου να τα ρίξει στη «μαύρη τρύπα» της Ουκρανίας.
Όπως μάλιστα επισήμανε στα τέλη Ιουνίου 2023 σε σχετικό έγγραφό της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) το νέο αυτό ευρωπαϊκό οικονομικό πακέτο ύψους 50 δισ. ευρώ έρχεται να προστεθεί στα 70 δισ. ευρώ τα οποία η ΕΕ, τα κράτη μέλη της και τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα παρείχαν από κοινού στην Ουκρανία έως τον Μάιο του 2023. Αναλύοντας το κονδύλι των 70 δισ. ευρώ η Κομισιόν παρατηρεί ότι «το ποσό αυτό περιλαμβάνει 38 δισ. ευρώ σε χρηματοδότηση, δημοσιονομική στήριξη και ανθρωπιστική βοήθεια, 15 δισ. ευρώ σε στρατιωτική στήριξη, μεταξύ άλλων μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη και 17 δισ. ευρώ που διατίθενται από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της για την κάλυψη των αναγκών των ανθρώπων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο» (COM (2023)0338 final).
Τελικά το παραπάνω ποσό των 70 δισ. ευρώ μέσα σε ελάχιστους μήνες ξεπέρασε τα 80 δισ. ευρώ, όπως αποκάλυψε κατά την ομιλία του στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 16/10/2023 ο Ευρωπαίος Επίτροπος Γιοχάνες Χαν. Σε κάθε περίπτωση πάντως πρέπει να τονιστεί εν προκειμένω ότι το Ινστιτούτο του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία (IfW) ανεβάζει την ευρωπαϊκή βοήθεια στην Ουκρανία στα 156 δισ. ευρώ (www.ertnews.gr 8/9/2023).
Όμως η ευρωπαϊκή στήριξη στην Ουκρανία δεν περιορίζεται στις παραπάνω δράσεις αλλά εκτείνεται και στο πεδίο του εμπορίου καθώς κατά την Κομισιόν «η ΕΕ έχει καταργήσει τους τελωνειακούς δασμούς στο πλαίσιο της σφαιρικής και σε βάθος ζώνης ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA) και έχει συμπεριλάβει την Ουκρανία στο πρόγραμμα της ΕΕ για την ενιαία αγορά με σκοπό τη στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεών της».
Βέβαια τα κεφάλαια που θα απαιτηθούν για την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας είναι δυσθεώρητα καθώς σύμφωνα με εκτίμηση της Παγκόσμιας Τράπεζας την οποία προετοίμασε τον Μάρτιο του 2023 από κοινού με την ουκρανική κυβέρνηση, την Κομισιόν και τον ΟΗΕ «οι εκτιμώμενες συνολικές ανάγκες ανασυγκρότησης της Ουκρανίας κατά τα επόμενα 10 έτη ανέρχονται σε 384 δισ. ευρώ και σε 142 δισ. ευρώ για την περίοδο 2023-2027».
Επιπλέον «μόνο για το 2023, οι άμεσες ανάγκες ταχείας ανάκαμψης ανήλθαν σε 13 δισ. ευρώ». Για τον λόγο αυτόν άλλωστε τον Μάρτιο του 2023 το Συμβούλιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) ενέκρινε νέα διευρυμένη συμφωνία που καλύπτει την περίοδο 2023-2027 στο πλαίσιο της διευρυμένης χρηματοδοτικής διευκόλυνσης ύψους περίπου 14,5 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, σύμφωνα με την Κομισιόν όλα τα παραπάνω δεν επαρκούν και για τον λόγο αυτόν πρότεινε τη θέσπιση ενός νέου χρηματοδοτικού μηχανισμού, ενός νέου μέσου στο οποίο μάλιστα δόθηκε ο εξαιρετικά εύγλωττος τίτλος «Διευκόλυνση». Στην ουσία πρόκειται για ένα ειδικό Ταμείο Ανάκαμψης για την Ουκρανία. Έτσι προωθήθηκε πλέον για ψήφιση ειδικός Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την σύσταση «Διευκόλυνσης» για την Ουκρανία (Ουκρανική Διευκόλυνση).
Σύμφωνα με την παράγραφο 45 του Προοιμίου του Κανονισμού για την «Ουκρανική Διευκόλυνση» η στήριξη της Ένωσης θα οργανωθεί σε τρεις πυλώνες, εκ των οποίων ο πρώτος θα αφορά τη «χρηματοδοτική στήριξη προς το ουκρανικό κράτος για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, καθώς και για τη διατήρηση της μακροοικονομικής σταθερότητας της χώρας», ο δεύτερος πυλώνας θα αφορά το «επενδυτικό πλαίσιο για την Ουκρανία με σκοπό την κινητοποίηση επενδύσεων και την ενίσχυση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση» και ο τρίτος πυλώνας θα έχει σχέση με την ενταξιακή βοήθεια.
Η παραπάνω Πρόταση Κανονισμού για την «Ουκρανική Διευκόλυνση» αφού τροποποιήθηκε σε αρκετά της σημεία από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τελικά με ψήφους 512 υπέρ 45 κατά και 63 αποχές εγκρίθηκε σε πρώτη ανάγνωση από την Ολομέλεια του Σώματος στο Στρασβούργο την Τρίτη 17/10/2023.
Στο πλαίσιο αυτό ο Κανονισμός για την «Ουκρανική Διευκόλυνση» προβλέπει χρηματοδότηση 50 δισ. ευρώ. Το παραπάνω ποσό των 50 δισ. ευρώ χορηγείται από την ΕΕ είτε υπό μορφή «μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης», δηλαδή στην ουσία υπό μορφή επιχορήγησης, είτε υπό μορφή δανείου 35ετούς διάρκειας. Το δάνειο μάλιστα χορηγείται από την ΕΕ με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους καθώς το κόστος δανεισμού της Ουκρανίας επιδοτείται από την ίδια την «Ουκρανική Διευκόλυνση» τουλάχιστον μέχρι το 2027 με δυνατότητα κάθε φορά ετήσιας επέκτασης της επιδότησης δανεισμού μετά από σχετική αίτηση της Ουκρανίας!!!
Από την πρόταση Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα σχετικά έγγραφα της Ευρωβουλής αλλά και την παραπάνω ομιλία του Γιοχάνες Χαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από το ποσό των 50 δισ. ευρώ, 33 δισ. ευρώ θα χορηγηθούν υπό τη μορφή δανείου και 17 δισ. ευρώ υπό τη μορφή επιχορηγήσεων.
Μετά την έγκριση του Κανονισμού από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το μπαλάκι είναι στο γήπεδο του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ όπου τα κράτη μέλη καλούνται να διαμορφώσουν κοινή θέση προκειμένου να συνεχιστεί η νομοθετική διαδικασία.
Όμως καθώς η Ευρωβουλή συνειδητοποιεί ότι το βαρέλι για την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας δεν έχει πάτο, στην νέα παράγραφο 46α του Προοιμίου του Κανονισμού για την «Ουκρανική Διευκόλυνση», το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τονίζει ότι «η Ρωσία και οι σύμμαχοί της πρέπει να πληρώσουν για τη ζημία που προκλήθηκε στην Ουκρανία». Ως εκ τούτου απαιτεί πλέον «τη δήμευση ρωσικών δημόσιων περιουσιακών στοιχείων με σκοπό τη χρηματοδότηση της ανασυγκρότησης της Ουκρανίας».
Αυτό θα πει «να κάνεις μνημόσυνο με ξένα κόλλυβα».
Πάντως οι Ρώσοι ολιγάρχες καλού-κακού έχουν ήδη επαναπατρίσει στη Ρωσία πάνω από 50 δισ. ευρώ (www.naftemporiki.gr 14/9/2023).
