ΟΙ ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΟΥ Μ. ΚΩΝ/ΝΟΥ
Ο ΜΕΓΑΣ ΚΩΝ/ΟΣ ΕΠΕΦΕΡΕ ΤΙΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΜΕΤΑΡΥΘΜΙΣΕΙΣ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ.
Γράφει ο Νικήτας Αποστόλου
Ο Μ. Κων/νος έδρασε σε μια κρίσιμη ιστορική περίοδο, που ήταν η αρχή της διαδικασίας μετάβασης από την Αρχαιότητα στον Μεσαίωνα. Οφείλουμε λοιπόν να παρουσιάσουμε πρωτίστως την περιγραφή της
κοινωνίας της εποχής του, και στη συνέχεια να παρουσιάσουμε και να αξιολογήσουμε την δράση του στο χώρο των θεσμικών μεταρρυθμίσεων .
Χαρακτηριστικό της κοινωνίας εκείνης της εποχής ήταν η διαδικασία εγκατάλειψης των κτημάτων από τους μικροϊδιοκτήτες και η επέκταση της μεγάλης ιδιοκτησίας.
Η εξέλιξη αυτή είχε τα εξής αίτια.
α) Την αύξηση των εγγείων φόρων τους είχε καταστήσει επαχθείς και η αύξηση της τιμής του χρυσού και του αργύρου σε σχέση με τις τιμές των αγροτικών προϊόντων, ανάγκαζε τους μικρούς ιδιοκτήτες να εγκαταλείπουν τους αγρούς των .
β) Για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου θεσμοθετήθηκε η “επιβολή”. Αυτή συνίστατο στο δικαίωμα των κοινοτικών αρχόντων και μεγαλογαιοκτημόνων να επαναφέρουν τους δραπέτες γεωργούς στα κτήματα που καλλιεργούσαν. Έτσι αντιμετωπιζόταν το φαινόμενο της μείωσης της αγροτικής παραγωγής και συνακόλουθα των φόρων.
Διαμορφώνονταν διαχρονικά με αυτόν τον τρόπο ένα νέο κοινωνικό σύστημα η δουλοπαροικία που ολοκληρώθηκε στον μεσαίωνα, της πρόσδεσης δηλαδή των καλλιεργητών στις συγκεκριμένες γαίες, τις οποίες δεν τους επιτρέπετο να τις εγκαταλείψουν, αλλά ούτε και να εκδιωχθούν από τους ιδιοκτήτες τους από αυτές.
Δημιουργείτο έτσι μια νέα τάξη οι λεγόμενοι “κολωνοί”, που ήταν μόνο τυπικά ελεύθεροι πολίτες.
Συνέπεια των ανωτέρω ήταν τον 4ο αιώνα μ.Χ. η κοινωνική διάρθρωση της κοινωνίας να αποκαλούνταν εκτός από τους ελεύθερους πολίτες και δούλους και από τους “εναπόγραφους υπό δεσποτεία τελούντες γεωργούς”, τους “δουλοπάροικους” τους “κληρικοπάροικους” τους “πάροικους” κ.α. Η συμμετοχή των δούλων στην παραγωγική διαδικασία μειωνότανε.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ
ΟΙΜΟΣ-ΑΘΗΝΑ
