Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης στους χάρτες των σύγχρονων «Εσκομπάρ»

«Αόρατοι» οι ναρκέμποροι της Κολομβίας μετά τον Οτονιέλ

Του Γιώργου Ι. Αλλαμανή *

Ο δεξιός πρόεδρος της Κολομβίας Ιβάν Ντούκε, οπαδός της νεοφιλελεύθερης λιτότητας και θαυμαστής του Τραμπ, παρουσίασε σαν μέγα πλήγμα στο λαθρεμπόριο κοκαϊνης τη σύλληψη του μεγαλοναρκέμπορου Οτονιέλ. Σύμφωνοι, αλλά αυτή είναι η μισή αλήθεια.

Η άλλη μισή είναι ότι το τοξικό πλέγμα διαπλοκής, οργανωμένου εγκλήματος, βίας, φτώχειας και αμορφωσιάς που κρατά αιχμάλωτη τη λατινοαμερικάνικη χώρα των 50 εκατομμυρίων κατοίκων απ’ τη δεκαετία του ’70, παραμένει ακλόνητο.Οτονιέλ φωτογραφίζεται σε στάση προσοχής

Ο 50χρονος Ντάριο Αντόνιο Ούσουγκα «Οτονιέλ», που μεταφέρθηκε σε στρατιωτική φυλακή της πρωτεύουσας Μπογκοτά και θα εκδοθεί στις ΗΠΑ, ήταν ο τελευταίος των παλαιού τύπου μαφιόζων της κοκαϊνης.

«Ολοι στον υπόκοσμο λένε ότι είναι ζήτημα χρόνου να σκοτωθεί ή να συλληφθεί» έγραφε προφητικά τον Ιούνιο του 2021 ο Βρετανός δημοσιογράφος και δημιουργός ντοκιμαντέρ Τόμπι Μιούζ, που ζει στην Κολομβία και ξέρει το θέμα καλύτερα από οποιονδήποτε.

«Ο Οτονιέλ ζούσε μια μίζερη ζωή κρυμμένος στη ζούγκλα. ‘Ενας από τους πλουσιότερους ανθρώπους της Λατινικής Αμερικής ταξίδευε άρρωστος σ’ ένα μουλάρι αλλάζοντας καταφύγιο κάθε βράδυ. Δεν είχε πού να ξοδέψει τα χρήματά του» λέει ο Μιουζ.
Οι Αόρατοι διακινητές

Η «χρυσή εποχή» του Πάμπλο Εσκομπάρ (1949-1993) ανήκει στο παρελθόν.«Σήμερα», εξηγεί ο Μιουζ, «έχουμε μια νέα γενιά διακινητών κοκαϊνης: τους Αόρατους. Οι Αόρατοι ξέρουν ότι αν η φάτσα σου βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα για εγκλήματα, αν το όνομά σου είναι πασίγνωστο, θα πεθάνεις. Ο παλιός κανόνας της κοκαϊνης ήταν «Ζήσε μια μέρα σαν λιοντάρι παρά 100 χρόνια σαν πρόβατο. Πέθανε στα 30 ή στα 40 σου». Οι Αόρατοι επιχειρούν στο σκοτάδι, κερδίζουν τεράστια ποσά και φιλοδοξούν μια μέρα να αποσυρθούν παραδίδοντας στους επόμενους».

Η πραγματικότητα τον επιβεβαιώνει. Η παραγωγή κοκαΐνης αυξάνεται κατακόρυφα. Το 2020 παρήχθησαν στην Κολομβία 1.228 τόνοι, όπως υπολογίζει το Γραφείο του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το Εγκλημα (UNODC). Περίπου 2,5 εκατομμύρια στρέμματα φυτειών κάθε μεγέθους, ακόμη και μέσα σε Εθνικούς Δρυμούς και Προστατευόμενες Περιοχές ιθαγενών, παρέχουν την πρώτη ύλη, τα φύλλα κόκας.Aγρότης Cocalero στην Κολομβία

Οι ξεχασμένοι από Θεό και κράτος αγρότες cocaleros, δεν έχουν άλλη επιλογή. Πάνω από 250.000 οικογένειες φυτοζωούν (κυριολεκτικά, με εισόδημα 80 έως 100 δολάρια το μήνα) υπό την απειλή αποσπασμάτων θανάτου. Kοκαϊνη που πωλείται χοντρικά 1.500 δολάρια το κιλό από χιλιάδες εργαστήρια χωμένα στη ζούγκλα, καταλήγει να πουλιέται «λιανικά» στους δρόμους των ΗΠΑ 50.000 δολάρια το κιλό. Και στην Ευρώπη μέχρι και 80.000 δολάρια το κιλό.

Οι Αόρατοι είναι ευέλικτοι. Διατηρούν δεσμούς με το πολιτικό, δικαστικό και επιχειρηματικό κατεστημένο της Κολομβίας, δολοφονούν αντίπαλους μαφιόζους, ακτιβιστές και έντιμους δημόσιους λειτουργούς, αναζητούν νέες αγορές. Ανοιξαν θαλάσσιους και εναέριους δρόμους για τη Γηραιά ‘Ηπειρο εκμεταλλευόμενοι την παγκοσμιοποιημένη οικονομία.
Πλοκάμια στην Ελλάδα

Τα πλοκάμια τους απλώνονται και στην Ελλάδα, στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, όπως δείχνει χάρτης (στοιχεία: Αύγουστος 2020) που συνοδεύει έκθεση του οργανισμού ερευνητικής δημοσιογραφίας InSight Crime που ειδικεύεται στο οργανωμένο έγκλημα στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική (με κίτρινο χρώμα οι εναέριες μεταφορές, με γαλάζιο οι θαλάσσιες). Νέοι προσανατολισμοί: η Ρωσία, η νοτιοανατολική Ασία, η Αυστραλία.Οι δρόμοι της κοκαϊνης και η Θεσσαλονίκη

Στη δική μας γεωπολιτική «γειτονιά», μπίζνες με τους Κολομβιανούς μαφιόζους κάνουν συνδικάτα οργανωμένου εγκλήματος σε χώρες της Βαλκανικής και οι Ιταλοί capi της Ντραγκέτα. Οι τελευταίοι μάλιστα στήνουν δικά τους δίκτυα αγοράζοντας κοκαϊνη από την «πηγή» για να ρίξουν το κόστος. Κοντέινερ με κρύπτες που φορτώνονται σε φορτηγά πλοία, μεγάλα ιστιοφόρα που διασχίζουν τον Ατλαντικό δήθεν για αναψυχή, πτήσεις εμπορικών αεροσκαφών, είναι μερικά από τα μέσα που χρησιμοποιούν.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι Αόρατοι αδιαφορούν για την διανομή του προϊόντος. Στις 24 Νοεμβρίου 2019 έκπληκτοι Ισπανοί λιμενικοί κατέσχεσαν ένα αυτοσχέδιο ναρκο-υποβρύχιο, το πρώτο που εντοπίστηκε να διασχίζει τον Ατλαντικό από την Κολομβία μέχρι τις ακτές της Γαλικίας. Μετέφερε τρεις τόνους κοκαϊνη.Ναρκο-υποβρύχιο που πιάστηκε στην Ισπανία το 2019

Μέχρι τότε τέτοια υποβρύχια πήγαιναν κόστα κόστα το πολύ μέχρι το Μεξικό κι από κει το φορτίο κατέληγε οδικώς στις ΗΠΑ.
Αμερικανικές… χειρουργικές επεμβάσεις

Η Ουάσιγκτον χρηματοδοτεί από τη δεκετία του ’90 τον πόλεμο κατά των κολομβιανών καρτέλ, χωρίς μεγάλη επιτυχία. Συμμετείχε καθοριστικά στη σύλληψη του Οτονιέλ. Αλλά η Λερναία Υδρα της κόκας έχει πολλά κεφάλια. Αντί να στήσουν υποδομές στις πάμφτωχες περιοχές της Κολομβίας – δρόμους, ρεύμα, σπίτια, σχολεία, νοσοκομεία, κίνητρα για εναλλακτικές καλλιέργειες κ.λπ. -, στην πράξη οι Αμερικανοί αφήνουν το καρκίνωμα να θεριεύει κάνοντας χειρουργικές επεμβάσεις.

Οι πρώην αριστεροί (που λέει ο λόγος…) αντάρτες του FARC παρέδωσαν τα όπλα το 2017, αλλά είχαν ήδη διαβρωθεί από το ναρκεμπόριο. Πολλοί από αυτούς ελέγχουν σήμερα δυσπρόσιτες περιοχές με καλλιέργειες, πουλώντας προστασία στους ντόπιους και γραμμές κόκας στον πλανήτη.

Η Κολομβία είναι η μόνη χώρα της Λατινικής Αμερικής που έχει ακτές και στον Ειρηνικό και στον Ατλαντικό Ωκεανό. Η βιοποικιλότητά της είναι συναρπαστική: παρθένα δάση του Αμαζονίου, γαλάζιες ακτές στη Καραϊβική, έρημοι, βουνοκορφές με υψόμετρο πάνω από 5.000 μέτρα, ηφαίστεια, εύφορες πεδιάδες.

Λόγω της ανυπότακτης άγριας φύσης ο εκσυγχρονισμός είναι πανάκριβος και οι διεφθαρμένες ελίτ αλωνίζουν πουλώντας λαΐκιστικά συνθήματα. Ακριβώς το ίδιο έκαναν με τον τρόπο τους και οι «παλαιάς κοπής» ναρκέμποροι. Στην κηδεία του Εσκομπάρ παρέστησαν 25.000 άνθρωποι που τον έβλεπαν σαν Ρομπέν των δασών της κόκας. Η τηλεόραση και η σειρά «Narcos» (2015) του Netflix ανέλαβαν τα υπόλοιπα.

Οι Αόρατοι δεν έχουν τέτοιες μωροφιλοδοξίες. Εγκλημα και ρεαλισμός.