Γιακούτσκ, ζώντας στη ψυχρότερη πόλη του κόσμου

Το Γιακούτσκ είναι μια πόλη στη ανατολική Σιβηρία (4.880 χλμ. σε ευθεία γραμμή από τη Μόσχα), με πληθυσμό γύρω στις 300.000 κατοίκους. Είναι, επίσης, λιμάνι στον ποταμό Λένα και πρωτεύουσα της ρωσικής δημοκρατίας των Σαχά, γνωστής ως Γιακουτία. Ομολογουμένως, δεν πρόκειται για μία από τις πιο φιλόξενες γωνιές του πλανήτη και θα καταλάβετε πολύ σύντομα το γιατί…

Η πόλη ιδρύθηκε το 1632 ως φρούριο από Κοζάκους, οι οποίοι εξερευνούσαν τη Σιβηρία για λογαριασμό του Ρώσου αυτοκράτορα. Παρέμεινε στην αφάνεια μέχρι τον 19ο αιώνα, όταν ανακαλύφθηκαν κοιτάσματα πολύτιμων μετάλλων και λίθων στην περιοχή. Τα κοιτάσματα αυτά συνέβαλαν στην εκβιομηχάνιση και, κατά συνέπεια, στην ανάπτυξη της περιοχής, καθώς πολλοί εγκαταστάθηκαν εκεί με σκοπό – το προφανές – να πλουτίσουν!

Ως εδώ όλα καλά… Τώρα όμως αρχίζουν τα περίεργα… Το Γιακούτσκ – εκτός από την τιμή να αναφέρεται στο κλασικό επιτραπέζιο παιχνίδι Risk – κατέχει το ρεκόρ της πιο κρύας πόλης του κόσμου! Η μέση τιμή θερμοκρασίας τον Ιανουάριο αγγίζει τους -40°C, ενώ σε κοντινά χωριά κατεβαίνει αρκετά χαμηλότερα, μέχρι και κάτω από τους -50°C! Την εποχή αυτή η πόλη καλύπτεται από μια παγωμένη ομίχλη, η οποία περιορίζει την ορατότητα στα 10 μέτρα! Το καλοκαίρι, ωστόσο, το θερμόμετρο μπορεί να ανέβει μέχρι και στους 30°C!

Το έδαφος της περιοχής κατατάσσεται στο μόνιμα παγωμένο έδαφος (permafrost), βρίσκεται δηλαδή σε θερμοκρασία μικρότερη των 0°C για τουλάχιστον δύο χρόνια συνεχόμενα! Στο – παρομοίως – μόνιμα παγωμένο υπέδαφος έχουν διατηρηθεί πολλά μαμούθ που ζούσαν κάποτε στη Σιβηρία, τα οποία φυλάσσονται σε ένα πολύ ενδιαφέρον μουσείο!

Μέσα σε αυτό το εξωπραγματικά παγωμένο περιβάλλον οι κάτοικοι εξακολουθούν απλά τους κανονικούς ρυθμούς της ζωής τους. Στην πόλη υπάρχει μια ξακουστή υπαίθρια αγορά, όπου οι καταναλωτές αγοράζουν φρούτα, τυριά, κρέας και ψάρια που διατηρούνται ολόφρεσκα! Φυσικά, τις μέρες με πολύ χαμηλή θερμοκρασία δεν διανοούνται να αγγίξουν οτιδήποτε μεταλλικό, γιατί θα κολλήσει στο δέρμα τους και θα πάθουν εγκαύματα! Ούτε σβήνουν τις μηχανές των αυτοκινήτων τους, γιατί θα παγώσουν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα!

Εκτός από το δριμύτατο ψύχος, οι κάτοικοι έχουν να αντιμετωπίσουν και τον δύστροπο ποταμό Λένα! Ο Λένας είναι τόσο πλατύς και ορμητικός, που σε όλο το μήκος του (4.440 χλμ.) δεν τον διασχίζει ούτε μία γέφυρα! Για να λυθεί το πρόβλημα, το καλοκαίρι υπάρχει πορθμείο, ενώ το χειμώνα – που η επιφάνειά του παγώνει – ο ποταμός μετατρέπεται σε αυτοκινητόδρομο και τα αυτοκίνητα κινούνται κανονικά επάνω του! Στις ενδιάμεσες εποχές όμως – που το στρώμα του πάγου είναι λεπτό – η επικοινωνία ανάμεσα στις δύο όχθες διακόπτεται εντελώς!

Η περιφέρεια της Γιακουτίας μπορεί, επίσης, να υπερηφανεύεται για ένα άλλο ρεκόρ: είναι μία από τις πιο αραιοκατοικημένες περιοχές του πλανήτη! Η πυκνότητα πληθυσμού αγγίζει μόλις τους 0,3 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο (η Ελλάδα έχει 81,3 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο), ενώ συνολικά ο πληθυσμός φτάνει μετά βίας το ένα εκατομμύριο κατοίκους, σε μια έκταση σχεδόν ίση με της Ινδίας (με 1,3 δισεκατομμύρια κατοίκους!!!!)

Παρά τα φυσικά του μειονεκτήματα, η περιοχή του Γιακούτσκ διαθέτει πλουσιότατα κοιτάσματα διαμαντιών (το 25% της παγκόσμιας παραγωγής εξορύσσεται στη Γιακουτία), αλλά και πετρελαίου και φυσικού αερίου. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, η πόλη έχει εξελιχθεί και σε σημαντικό κέντρο επιστημών: στο τοπικό Πανεπιστήμιο λειτουργεί Ινστιτούτο Κοσμοφυσικής Έρευνας (με έναν από τους μεγαλύτερους ανιχνευτές συγκέντρωσης κοσμικής ακτινοβολίας) και Ερευνητικό Ινστιτούτο Παγωμένου Εδάφους που ασχολείται με την επίλυση ζητημάτων που ανακύπτουν κατά την οικοδόμηση κτιρίων σε παγωμένο έδαφος (ο καθείς με τα προβλήματά του!!)

Για τους λάτρεις του κρύου: στο γειτονικό χωριό Οϊμιακόν τον Ιανουάριο του 1926 καταγράφηκε η χαμηλότερη θερμοκρασία στην ιστορία του βορείου ημισφαιρίου, ήτοι μείον 72,2 βαθμοί Κελσίου!
Η παράδοση λέει ότι ο Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνοφ πήρε το προσωνύμιο Λένιν από τον ποταμό Λένα, ίσως λόγω της ισχυρής και αντίθετης από άλλους ποταμούς ροής του, ίσως σε αντίθεση με τον σύντροφό του Γκεόργκι Πλεχάνοφ που είχε το παρατσούκλι Βόλγκιν από τον ποταμό Βόλγα!


Βασίλης Παπαδόπουλος

loading...