ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΑΙΩΝΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ
ΡΕΥΣΤΟΙ ΚΑΙΡΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ
του Λεωνίδα Χ. Αποσκίτη*
«Πολεμούν και πολεμούν και πολεμούν, πολεμούν τώρα, πολεμούσαν και στο παρελθόν και θα πολεμούν και στο μέλλον…»
(Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, Το Υπόγειο)
Αυτό που μπορούμε να δούμε στην ιστορία του ανθρώπου είναι ότι, η μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης ακολουθεί την προηγούμενη.
«Το επόμενο δραματικό επεισόδιο, η επόμενη μεγάλη έκρηξη φαίνεται πως παραμονεύουν κρυμμένα στην επόμενη γωνία».
Αυτά έλεγε ο πρώην αρχισυντάκτης του έγκυρου επιστημονικού περιοδικού New ScientistΜαρκ Μπιουκάναν (Mark Buchanan) στην εισαγωγή της έρευνάς του για την πολυπλοκότητα και το χάος στον ρου της ιστορίας (ελληνική έκδοση με τον τίτλο Κρίσιμη Κατάσταση, εκδ. Τραυλός 2001).
Ήταν στην αρχή της νέας χιλιετίας, που επικρατούσε η κατασκευασμένη αισιοδοξία για το μέλλον της παγκόσμιας κοινότητας και δεν είχαν φανεί ακόμα τα δυσοίωνα προμηνύματα.
Λίγο νωρίτερα, ο Βρετανός ιστορικός Niall Ferguson, εξετάζοντας τις χαοτικές δυνάμεις που εξυφαίνουν την ιστορία, περιέγραψε «την πιο διάσημη λανθασμένη στροφή» (The Pity of War, εκδ. Penguin, 1992).
Η αναφορά του ήταν στο πιο «καραμπινάτο» παράδειγμα μιας απροσδόκητης έκρηξης στην ιστορία, τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, μετά από μια μακρά ειρηνική περίοδο στην γηραιά ήπειρο.
Το αισιόδοξο αφήγημα, ότι η ιστορία θα εξελισσόταν μέσα σε συναινετικά και λογικά πλαίσια, διαλύθηκε απότομα ένα ωραίο κυριακάτικο πρωϊνό στο Σεράγεβο, στις 28 Ιουνίου 1914, όταν ο οδηγός ενός αυτοκινήτου έστριψε σε λάθος δρόμο.
Το αυτοκίνητο που μετέφερε τον Αρχιδούκα της Αυστροουγγαρίας Φραγκίσκο Φερδινάνδο και την γυναίκα του Σοφία απομακρύνθηκε από την προστατευμένη κεντρική λεωφόρο της πόλης, όπου είχε οργανωθεί η επίσημη υποδοχή τους, και βρέθηκε σ’ ένα αδιέξοδο χωρίς δυνατότητα διαφυγής.
Το όχημα έπεσε κυριολεκτικά πάνω στον οπλισμένο Σερβοβόσνιο φοιτητή Γκαβρίλο Πρίντσιπ, μέλος της αναρχικής-παραστρατιωτικής οργάνωσης Μαύρη Χείρ (Τσέρνα Ρούκα), ο οποίος δεν έχασε χρόνο και εκτέλεσε και τους δύο επί τόπου.
Μέσα σε λίγες ώρες, η είδηση έφτασε σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και το υφιστάμενο παλαιό καθεστώς της Ευρώπης άρχισε να καταρρέει.
Μετά από πέντε χρόνια ανελέητης ανθρωποσφαγής, είχαν χάσει την ζωή τους είκοσι εκατομμύρια άνθρωποι, με τους μετριότερους υπολογισμούς.
Τα αίτια και οι αφορμές αυτού του ιστορικού μεγα-γεγονότος προϋπήρχαν, βέβαια, αυτής της τραγικής συγκυρίας. Όμως, όσοι μπορούσαν να τα δουν και να προβλέψουν το τι εμέλλετο γενέσθαι, κινδύνευαν να λοιδορηθούν από τους περισσότερους υποστηρικτές της αισιόδοξης λογικής του στυλ «δεν τρέχει τίποτα»…
Σε ένα άλλο γεγονός αντίστοιχης παραδοξότητας, τον Οκτώβριο του 1920, ο βασιλιάς Αλέξανδρος της Ελλάδας πεθαίνει από περίεργο δάγκωμα ενός οικόσιτου πιθήκου.
Ο νεαρός βασιλιάς είχε πολύ καλές σχέσεις με τον τότε πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, είχαν καταφέρει την συμφιλίωση και η Ελλάδα γιόρταζε την πραγματοποίηση του ονείρου τής απελευθέρωσης των Ελληνικών πληθυσμών της άλλης πλευράς του Αιγαίου.
Ακολούθησε μετά η εξίσου αναπάντεχη ήττα του Βενιζέλου στις “περίεργες” εκλογές της 1ης Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου, ο άδοξος πόλεμος με τα στρατεύματα του Κεμάλ Ατατούρκ και ο μικρασιατικός ξερριζωμός 1,5 εκατομμυρίων ανθρώπων, που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες των προγόνων τους.
Ο Τσώρτσιλ, στηριζόμενος στην επακόλουθη αλληλουχία γεγονότων που οδήγησαν σε πόλεμο την Ελλάδα και την Τουρκία, είχε κάνει το ακόλουθο σχόλιο: «ένα τέταρτο του εκατομμυρίου άνθρωποι πέθαναν εξ αιτίας αυτού του δαγκώματος του πιθήκου».
