Ανάλυση CNN: Το φάντασμα των παλιών πολέμων της Ρωσίας επιστρέφει για να κυνηγήσει τη Μόσχα

Ένοπλοι σε χώρο διασκέδασης. Κορμιά ξαπλωμένα στο μπετόν. Φρίκη που μια τέτοια μαζική δολοφονία χτύπησε την υποτίθεται απόρθητη ασφάλεια της φούσκας της Μόσχας.

Όλα αυτά συνθέτουν το σκηνικό και τον φρικτό απόηχο της άγριας τρομοκρατικής επίθεσης της Παρασκευής το βράδυ έξω από τον συναυλιακό χώρο.

Φέροντας μνήμες, , του θεάτρου Ντουμπρόβκα όταν, σχεδόν πριν από 22 χρόνια, ένοπλοι Τσετσένοι πήραν 800 ομήρους σε μια αντιπαράθεση που έληξε με την αιματηρή επιδρομή ειδικών δυνάμεων.

Η νύχτα της Παρασκευής, εκτιμούν αναλυτές, στοιχειώνει ξανά το Κρεμλίνο — αν, πράγματι, το στοιχειό έφυγε ποτέ.

Ωστόσο, ο Πούτιν αντιμετωπίζει τον ίδιο ισλαμιστή εχθρό με το 2002, σε έναν κόσμο που έχει μεταμορφωθεί. Αν πράγματι το ISIS-Kορασάν – το αφγανικό παρακλάδι των τρομοκρατών είναι υπεύθυνο, όπως υποδηλώνουν οι ισχυρισμοί τους και οι προειδοποιήσεις από Αμερικανούς αξιωματούχους, το αυτό σημαίνει ότι μια νέα γενιά εξτρεμιστών έχει στο στόχαστρό της τη Ρωσία, μετά την αιματηρή καταστολή του ισλαμισμού από τη Μόσχα στο νότο της χώρας.

Πριν από είκοσι χρόνια, οι ένοπλοι της Ντουμπρόβκα ήταν το διαταραγμένο αποτέλεσμα της άγριας αντιτρομοκρατικής εκστρατείας της Ρωσίας που εκτέλεσε συνοπτικά εκατοντάδες ηλικιωμένους άντρες του στρατού στην Τσετσενία στις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Όμως οι επιτιθέμενοι της Παρασκευής πιθανότατα έχουν τις ρίζες τους σε μια ιδεολογία που γεννήθηκε στο Διαδίκτυο, στο καμίνι του θερμά καταπιεσμένου ισλαμισμού στην Κεντρική Ασία και το Αφγανιστάν.

Η αδυσώπητη καταστολή δίωξη του εξτρεμισμού από τον Πούτιν στον Βόρειο Καύκασο της Ρωσίας, οι φιλίες και η συνεργασία με τις βάναυσες δυνάμεις του Καντίροφ με σκοπό να καταπνίξουν κάθε διαφωνία στην Τσετσενία, φαινόταν για μερικά χρόνια να αποδίδει.

Από ό,τι φαίνεται όμως, δεν έβαλε τέλος στο πρόβλημα.

Η ισλαμιστική απειλή επιστρέφει σε μια νέα, ακόμη πιο στρεβλή μορφή, επιδιώκοντας να προκαλέσει πόνο αντιποίνων στη Ρωσία.

Υπάρχει μια αξιοσημείωτη διαφορά με ό,τι είχε συμβεί πριν από 20 χρόνια: η απάντηση του ρωσικού κράτους.

Σύμφωνα με πολλά βίντεο της επίθεσης, οι ένοπλοι στο Crocus City φαινόταν να διανύουν ανενόχλητοι και για μεγάλο χρονικό διάστημα ένα πολυσύχναστο εμπορικό κέντρο, παρά τις δημόσιες προειδοποιήσεις από τις ΗΠΑ προς το Κρεμλίνο -εδώ και εβδομάδες- για απειλή στους δημόσιους χώρους.

Συγκρίσεις και ανοησίες

Τον Οκτώβριο του 2002, η απάντηση του Κρεμλίνου χαρακτηρίστηκε από σκληρή αλλά αποτελεσματική πειθαρχία. Μετά από μέρες διαπραγματεύσεων, μια επίλεκτη μονάδα διοχέτευσε ένα ασφυξιογόνο αέριο και κατάφερε την απελευθέρωση των περισσότερων από τους 850 ομήρους. Ενώ εξοντώθηκαν και οι περίπου 40 τρομοκράτες.

Οι ρωσικές αρχές είχαν αφήσει ακόμη και τους γιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό στο σκοτάδι σχετικά με το αιφνιδιαστικό σχέδιο.

Τελικά οι 170 νεκροί από τους 850 ομήρους θεωρήθηκε κυνικά μία επιτυχής αναλογία. Και ίσως να ήταν….

Κανένας τέτοιος κρατικός έλεγχος δεν έγινε διακριτός την περασμένη Παρασκευή καθώς οι ένοπλοι προφανώς και θα μπορούσε να έχουν τραπεί σε φυγή από την αρχή.

Αντίθετα, το Κρεμλίνο προτιμά τώρα να κατηγορεί τη Δύση (για δήθεν κάλυψη των τρομοκρατών) και την Ουκρανία (για δήθεν παροχή βοήθειας).

Η απλοϊκή ιδέα που διατύπωσε δήλωσε η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, ότι οι ένοπλοι προσπάθησαν να διαφύγουν στην Ουκρανία —μέσω ενός από τα πιο βίαια και στρατιωτικοποιημένα σύνορα στη γη— δείχνει ένα Κρεμλίνο που αγωνίζεται να εξηγήσει αυτή τη φρίκη, ακόμη και στον άκρως ελεγχόμενο χώρο πληροφοριών που σερβίρει στους πολίτες του.

Εφθασαν μάλιστα μέχρις του σημείου (δια στόματος Μαργαρίτας Σιμονιάν, επικεφαλής του δικτύου Russia Today και εκπροσώπου του Κρεμλίνου), να ισχυρίζονται χωρίς κανένα απολύτως στοιχείο ότι οι ένοπλοι του ISIS ήταν στην πραγματικότητα (μεταμφιεσμένοι) Ουκρανοί.

Κορυφαίος βουλευτής άφησε να εννοηθεί επίσης ότι τα «ουκρανικά ίχνη» στις επιθέσεις πρέπει να απαντηθούν στο πεδίο της μάχης.

Ενας βαθιά πιεσμένος Πούτιν

Όλα αυτά αποκαλύπτουν πόσο παρασυρμένος και βαθιά πιεσμένος είναι τώρα ο Πούτιν. Η ασφάλεια των Ρώσων θυσιάστηκε εξ ολοκλήρου στον δικό του πόλεμο στην Ουκρανία. Οι ειδικές δυνάμεις ήταν απούσες. Επίλεκτοι άνδρες είτε είναι νεκροί είτε απασχολημένοι αλλού.

Αντίθετα, ένα τεράστιο εμπορικό κέντρο έγινε λεία των ίδιων «τρόμων» του 2002.

Μετά την Ντουμπρόβκα, πολλοί ανερωτώντο είναι δυνατόν ένα φορτηγό με ένοπλους να μπορεί να φθάσει σε ένα μεγάλο θέατρο στη Μόσχα και να μπει μέσα. Το ίδιο συνέβη ξανά, 20 χρόνια αργότερα, παρά τον ασφυκτικό έλεγχο του Πούτιν που τώρα έχει και τα μέσα που του παρέχει ένα εκτεταμένο σύστημα παρακολούθησης με κάμερες και αναγνώριση προσώπου που δεν θα μπορούσε κανείς να ονειρευτεί ως πιθανό το 2002.

Όπως απέδειξε και το βραχύβιο πραξικόπημα του πάλαι ποτέ εμπίστου Γεβγένι Πριγκοζίν, η απόλυτη εξουσία του Πούτιν μερικές φορές «γλιστράει» για λίγο μέσα από τα χέρια του αλλά αυτό που φαίνεται να έρχεται είναι τρομακτικά χαοτικό για τους πολίτες.

Οταν οι Τσάρος παύει να είναι προστάτης

Υπάρχουν πολλά που το ρωσικό σύστημα αυταρχισμού δεν μπορεί να «καταργήσει».

Βασίζεται στην πατριαρχία, την πίστη, τη διαφθορά και την περίεργη αίσθηση ότι ο τσάρος, σε αυτήν την περίπτωση ο Πούτιν, θα παρέμβει για να διορθώσει απτά λάθη. Αλλά δεν το κάνει. Δεν ξέρει πάντα πόσο άσχημα λειτουργεί το κράτος του. Και έτσι, τέσσερις νεαροί άνδρες μπορούν απλώς να φθάσουν με αυτόματα όπλα σε ένα τεράστιο εμπορικό κέντρο της Μόσχας και να το πυρπολήσουν, αφού σκοτώσουν δεκάδες νεκρούς.

Δύο πράγματα πιθανότατα θα ακολουθήσουν. Πρώτον, θα υπάρξουν περαιτέρω προσπάθειες για να υποδηλωθεί ότι η Ουκρανία και η Δύση εμπλέκονται με κάποιο τρόπο σε αυτές τις επιθέσεις. Η Μόσχα θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει τη επίθεση για να δικαιολογήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία ως απάντηση σε μια ακόμη μεγαλύτερη και πιο επείγουσα απειλή για την ασφάλεια του πληθυσμού της.

Το δεύτερο είναι ότι πιθανότατα θα συμβεί ξανά. Την επίθεση στη Ντουμπρόβκα ακολούθησαν, δύο χρόνια αργότερα, είχαμε τον εφιάλτη στο Μπεσλάν. Η Ρωσία θεωρήθηκε αδύναμη και οι πιο διαταραγμένοι νέοι ισλαμιστές μπόρεσαν να επωφεληθούν.

Η ευρύτερη αλλαγή εδώ είναι στη σχέση της Ρωσίας με τη Δύση. Το 2002, η Ντουμπρόβκα έφερε τη Μόσχα απρόθυμα αλλά κάπως πιο κοντά στον πόλεμο των Ηνωμένων Πολιτειών κατά της τρομοκρατίας. Πριν από δύο δεκαετίες, ένιωθε κανείς ότι Λευκός Οίκος και Κρεμλίνο είχαν για λίγο κοινό σκοπό. Τώρα, η Μόσχα αγνοεί και πολιτικοποιεί τις προειδοποιήσεις των δυτικών μυστικών υπηρεσιών για επίθεση, και στη συνέχεια επιδιώκει να κατηγορήσει εν μέρει τη Δύση, απλώς και μόνο επειδή φαίνεται να γνωρίζει – και να προειδοποιεί – για την πιθανότητα επίθεσης.

Οι επιθέσεις της Παρασκευής το βράδυ προαναγγέλλουν ένα νέο σκοτεινό κεφάλαιο για τον Πούτιν, κάτι που του είναι βαθιά οικείο. Ένας εχθρός τον οποίο δεν μπορεί να νικήσει πλήρως. Μια Δύση που πρέπει να γίνει ξανά αποδιοπομπαίος τράγος. Και ένα κράτος που δεν διαθέτει βασικούς πόρους για να προστατεύσει τους ακόμη και τους πιο εύκολους στόχους του.

Και το ερώτημα παραμένει: Είναι οι Ρώσοι ικανοποιημένοι μαζί του; Θα συνεχίσουν να τον θεωρούν προστάτη τους;

ΠΗΓΗ: CNN