Δεξτροαμφεταμίνη ή τακρίνη; Τα χάπια που έπαιρναν κρυφά οδηγοί αγώνων
Πολύ προτού βγει η γνωστή ατάκα «τι πίνεις και δεν μας δίνεις», υπήρχε ένα κοινό μυστικό στον χώρο των αγώνων αυτοκινήτου, τόσο της Φόρμουλα 1 όσο και των ράλλυ. Ήταν χάπια. Και δεν ήταν καραμέλες. Αυτή είναι η αληθινή ιστορία
Στο χώρο των αγώνων αυτοκινήτου, τα σκάνδαλα ντόπινγκ είναι πιο σπάνια κι από σκύλο που νιαουρίζει. Η F1 είναι εναρμονισμένη με τη WADA, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Αντιτόπινγκ, όμως κανείς δεν έχει πιαστεί ντοπέ – παρότι κάποιοι ξινίζουν που τους ξυπνούν πρωινιάτικα για τυχαίους ελέγχους. Το ντόπινγκ στην οδήγηση θα είχε νόημα αν κάτι σε βοηθούσε να πηγαίνεις πιο γρήγορα. Επίσημα, όμως; Καμία από τις απαγορευμένες ουσίες, κατά το WADA ευαγγέλιο, δεν θεωρείται ότι βοηθά έναν πιλότο σε κάτι τέτοιο. Τι υπάρχει; Σε μια δήλωσή του ο Ζαν-Σαρλ Πιέτ, ιατρικός εκπρόσωπος της FIA, είχε περιγράψει ότι μόνο ένα κοκτέιλ θα ήταν ενδεχομένως υποβοηθητικό. Κάτι σαν το Ambien ή το Adderall για να ενισχυθεί η αυτοσυγκέντρωση, κάποια στεροειδή που θα βοηθούσαν την αύξηση μυικής μάζας (ειδικά στην περιοχή του σβέρκου και των ώμων, όπου το σώμα των οδηγών εκτίθεται σε μεγάλες καταπονήσεις από τα πλευρικά g), αμφεταμίνες για να μειώνουν την όρεξη και, τέλος, ουσίες που βοηθούν τη διέγερση. Από τις αθώες, τύπου καφεϊνη και νικοτίνη, έως βαριά ζητήματα, τύπου κοκαϊνη. Όμως όλο αυτό είναι, κατά τον Πιέτ, θεωρητικό. Πιο ρεαλιστική είναι η χρήση της τακρίνης, μιας ουσίας που αναπτύχθηκε για τη νόσο Αλτσχάιμερ, η οποία βοηθάει να απομνημονεύουν καλύτερα οι οδηγοί τις λεπτομέρειες και τις ακριβείς κινήσεις στο εκάστοτε σιρκουί. Γράφεται δε ότι στο πρόσφατο παρελθόν έχει αναφερθεί πως κάποιοι οδηγοί έχουν κάνει χρήση τακρίνης. Η οποία τακρίνη δεν ανήκει στη λίστα απαγορευμένων φαρμάκων της WADA.
Ο Στέρλινγκ Μος, ο σπουδαιότερος οδηγός αγώνων που δεν κατέκτησε ποτέ παγκόσμιο τίτλο στη Φόρμουλα 1, έπαιρνε το δικό του χάπι, ειδικά σε αγώνες μεγάλων αποστάσεων, όπως το Mille Miglia, στην Ιταλία (Photo: F1.com)
Ωστόσο, πριν αρχίσουν οι έλεγχοι, τα αντιτόπινγκ κοντρόλ και όλο το πήγαινε-έλα με δείγματα ούρων, τα πράγματα ήταν πιο ελεύθερα. Και πάλι, εννοείται, δεν λεγόντουσαν στα μίντια, δεν υπήρχαν επίσημες ανακοινώσεις. Όμως, τόσο η δεξτροαμφεταμίνη όσο και το περιβόητο Benzedrine ήταν συχνά τα απαραίητα χάπια πριν την εκκίνηση. Ιστορικά, λέγεται πως η βενζεδρίνη παρασχέθηκε ως «χείρα» βοηθείας στα στρατεύματα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κυρίως σε εξαιρετικά δύσκολες περιστάσεις, όπως, για παράδειγμα, να κρατήσει τους στρατιώτες σε εγρήγορση όταν έψαχναν ασταμάτητα, επί είκοσι τέσσερις και πλέον ώρες άυπνοι, για υποβρύχια. Ή και σε αλεξιπτωτιστές προκειμένου να παραμείνουν μάχιμοι για μεγαλύτερη διάρκεια χρόνου. Το τεκμηριώνει και ο Νίκολας Μονσάρατ, συγγραφέας και μέλος του βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού, από τη δεκαετία του ’40 και εντεύθεν. Λίγοι ίσως θα μπορούσαν να προβλέψουν ότι μέσα σε σύντομο σχετικά διάστημα, τόσο το Benzedrine (τα ‘’bennies”, όπως συχνά αποκαλούνται στη φαρμακευτική αργκό) όσο και η δεξτροαμφεταμίνη (Dexedrine), θα ήταν τα μυστικά χάπια που θα κατάπιναν αμάσητα μερικοί από τους σημαντικότερους οδηγούς αγώνων της εποχής. Όταν ο Βρετανός Στέρλινγκ Μος έγραφε ιστορία στο Mille Miglia του 1955, έναν από τους πιο εξοντωτικούς αγώνες στην ιστορία, καλύπτοντας απόσταση χιλίων μιλίων, είναι γνωστό, κατά τη Wikipedia, πως είχε πάρει τη δόση του ‘’Dynavis’’, ενός άλλου φαρμάκου που μείωνε τη δίψα. Μάλιστα, ο μέντοράς του και επίσης τεράστιος του σπορ, ο Χουάν Μανιουέλ Φάντζιο, ήταν εκείνος που το έδινε στον Μος. Ο Μος δεν γνώριζε καν τι είχε αυτό το «μαγικό χάπι» – όπως συνήθιζε να το αποκαλεί ο ίδιος. Αλλά το έπαιρνε. Ο σκοπός ήταν να διατηρηθεί σε εγρήγορση και να μην καταρεύσει από την κούραση και ήταν αυτό που τον κράτησε στην τσίλια. Μάλιστα, γράφεται πως παρά τον εξοντωτικό αγώνα (στον οποίο ο Μος πέτυχε ένα ρεκόρ που «κρατάει» ακόμη), ο μεγάλος οδηγός ούτε καν κοιμήθηκε. Πέρασε όλο το βράδυ αλλά και όλη την επόμενη μέρα με τη φιλενάδα του, κάπου στην Κολωνία, όπου είχε επιστρέψει με την αγωνιστική ομάδα της Mercedes. Ενδιάμεσα; Πήραν πρωϊνό στο Μόναχο και γεύμα στη Στουτγάρδη.
Η τακρίνη εγκρίθηκε για τη θεραπεία της νόσου του Αλτσχάιμερ και λέγεται πως οδηγοί της σύγχρονης Φόρμουλα 1 την έχουν χρησιμοποιήσει καθώς τους βοηθά να απομνημονεύουν λεπτομέρειες της πίστας. Η τακρίνη δεν εμπίπτει στη λίστα των απαγορευμένων ουσιών, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Αντιτόπινγκ (Photo: Red Bull)
Οι φήμες για το μυστικό χάπι συνεχίστηκαν στους διαδρόμους των αγώνων ράλλυ. Ήταν τόση η πίεση, η ένταση αλλά και η φυσική κούραση των οδηγών που το περιβόητο Benzedrine ήταν σχεδόν απαραίτητο. Όπως ακριβώς στον πόλεμο, έπρεπε να παραμείνουν οι στρατιώτες ξύπνιοι πάση θυσία, έτσι ακριβώς συνέβη και στον «πόλεμο» των ειδικών διαδρομών. Δεν συζητήθηκε ποτέ ευρέως, σπάνια γίνονται αναφορές, αλλά τα χάπια, συχνά, ήταν το καύσιμο πίσω από άθλους. Κάτι σαν βενζίνη υψηλών οκτανίων.
