«Εθνική Στρατηγική και το μέλλον της ΕΕ»
Ζούμε ατμόσφαιρα πολέμου. Η Ευρώπη υφίσταται πολλαπλές συνέπειες από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η θέση και ο ρόλος της στις περιφερειακές και παγκόσμιες εξελίξεις είναι περιορισμένος. Η εξωτερική πολιτική, η ασφάλεια και άμυνα της Ε.Ε. ουσιαστικά ασκείται από τα εθνικά κράτη-μέλη.
Ο πυλώνας της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας παραμένει ατροφικός. Ούτε η κρίσιμη περίοδος των γεωπολιτικών ανακατατάξεων, ούτε ο πόλεμος στον αυλόγυρό της, ούτε το ενεργειακό παιχνίδι συγκίνησε την ευρωπαϊκή ηγεσία για να αναλάβει πρωτοβουλίες, για το κυρίαρχο ζήτημα της αυτόνομης στρατηγικής άμυνας και ασφάλειας της Ευρώπης. Ο αέρας της ακρίβειας, το ρελαντί της ανάπτυξης και η μείωση της αγοραστικής δύναμης κάνουν την κοινωνική ευρωπαϊκή ατμόσφαιρα αποπνικτική. Η ανθρωπιστική κρίση βαθαίνει. Η ασφάλεια και η άμυνα της Ε.Ε έχει ουσιαστικά παραδοθεί στις ΗΠΑ. Οι μεγάλες πρωτοβουλίες του Μακρόν για το μέλλον της Ε.Ε έχουν βαλτώσει και κινδυνεύουν να ενταφιαστούν ολοσχερώς στη λήθη. Η αυτόνομη στρατηγική άμυνας και ασφάλειας της Ε.Ε κινδυνεύει να μοιάζει με παραμύθι ή όνειρο θερινής νυκτός. Οι εξελίξεις όμως τρέχουν, νέες καταστάσεις και ισορροπίες διαμορφώνονται και το ευρωπαϊκό οικοδόμημα δεν έχει αντανακλαστικά. Αντί να αυτοπροσδιορίζεται ετεροπροσδιορίζεται. Η καθημερινότητα και η επικαιρότητα απορροφά κάθε ενέργεια σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Όπλα στην Ουκρανία, εμπάργκο στη ρωσική ενέργεια και σήμερα τα σκάνδαλα κυριαρχούν στην Ε.Ε. Και στη χώρα μας μπήκαν πάλι μπήκαν στην πόλη οι «οχτροί» με φοβέρες, απειλές και με παραβιάσεις και εμείς λέμε πάμε παρακάτω. Να σπρώχνουμε τα πράγματα παρακάτω. Η εθνική στρατηγική εξαντλείται στην άμυνα και τα καλά διαπιστευτήρια προς εταίρους (Ε.Ε.) και συμμάχους (ΗΠΑ-ΝΑΤΟ).
Διασκεδάζουμε το ιδεολόγημα της «γαλάζιας πατρίδας» και φαίνεται δε το λαμβάνουμε σοβαρά. Και ξοδεύεται η ενέργεια σε διπλωματικές σχέσεις, όταν η Τουρκία κατανοεί μονάχα τη δύναμη ισχύος. Νομίζω ότι είναι αφέλεια να πιστεύει κανείς ότι αν φύγει ο κακός ταραχοποιός Ερντογάν όλα θα πάνε κατ’ ευχήν. Την τουρκική εθνική στρατηγική της «γαλάζιας πατρίδας» την ασπάζεται το σύνολο του πολιτικο-στρατιωτικού κατεστημένου. Στον ορίζοντα το μισό Αιγαίο και τα πρώτα βήματα, η αποστρατικοποίηση των νήσων, καθώς και η αμφισβήτηση κυριαρχίας. Αυτό τον στρατηγικό στόχο προδιαγράφουν τα γεγονότα. Αυτόν τον σχεδιασμό υπηρετεί η πολιτικο-στρατιωτική ηγεσία που ελέγχει, αυταρχικά ο Ερντογάν. Χθες τα γεωτρύπανα, οι παραβιάσεις στον αέρα και τα ψαράδικα τριγύρω στα νησιά μας, και σήμερα οι πύραυλοι που θα φτάσουν ένα πρωινό (με γιουρούσι) εξυπηρετούν την πολιτική ισχύος της Τουρκίας, ως περιφερειακής δύναμης. Και βέβαια η μεγάλη πληγή του ελληνισμού η Κύπρος παραμένει ανοιχτή και βαθαίνει στην Αμμόχωστο αντί να γιατρεύεται. Οι τοπικές κοινωνίες ιδιαίτερα στο Αιγαίο υφίστανται άμεσα τις απειλές και το βάρος των προσφύγων και των μεταναστευτικών κυμάτων. Η εθνική στρατηγική μας πάσχει, διότι θεωρείται και αντιμετωπίζεται ως κυβερνητική μονάχα υπόθεση και όχι ως υπόθεση εθνική που έχει απαραίτητη την ευρύτερη δυνατή συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων και του λαού μας. Η εθνική στρατηγική μας πρέπει άμεσα και μεσοπρόθεσμα να σχεδιάζει το μέλλον για την άμυνα και την ασφάλεια της χώρας και των πολιτών. Σίγουρα οι σύγχρονοι εξοπλισμοί θωρακίζουν μαζί με το εκπαιδευμένο προσωπικό, την άμυνα και ασφάλεια της πατρίδας. Σίγουρα οι διπλωματικές σχέσεις και οι συνεργασίες ενισχύουν την ασφάλεια. Φθάνουν όμως αυτές οι πολιτικές για το άμεσο και μακροπρόθεσμο μέλλον της χώρας; Πιστεύω όχι. Χρειάζονται μεγάλες πρωτοβουλίες προς εταίρους και συμμάχους. Χρειάζεται να «σπάσουμε αυγά» αν θέλουμε να φάμε ομελέτα. Πρέπει να κατανοήσει η Ε.Ε. ότι τη φύλαξη των ευρωπαϊκών συνόρων στο Αιγαίο δεν μπορούν να την επωμισθούν η Ελλάδα και η Κύπρος. Οι μόνες χώρες που απειλούνται καθημερινά από την Τουρκία. Πρέπει να κατανοήσουν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, ότι δε γίνεται να συνεχίζουν να συμπεριφέρονται σαν τον Πόντιο Πιλάτο. Ο κόμβος έχει φτάσει στο χτένι. Έχει χυθεί πολύ μελάνι για αυτή την κατάσταση. Έχουμε χορτάσει λένε οι τοπικές κοινωνίες του Αιγαίου από δηλώσεις συμπαράστασης. Και σίγουρα κάποια στιγμή θα φτάσει το κακό, ίσως από «ασήμαντη αφορμή»: Στις αερομαχίες, στα ψαράδικα, γύρω από τα νησιά μας και ίσως σε κάποιο αποκλεισμό θαλάσσιων ζωνών (τουρκολυβικό σύμφωνο) και αποκλεισμό νησιών από γεωτρύπανα που ψάχνουν τους θησαυρούς της θάλασσας!!
Οι δηλώσεις των ευρωπαίων ηγετών για το μέλλον της Ε.Ε. με επίκεντρο την αυτόνομη στρατηγική της Ευρώπης για την άμυνα και ασφάλεια στα ευρωπαϊκά σύνορα της έχουν ήδη πέσει στον κάλαθο των αχρήστων. Το μέλλον του ευρωστρατού φαντάζει όνειρο θερινής νυκτός. Και παρηγοριόμαστε, εφησυχάζουμε την κοινή γνώμη, ότι οι Τούρκοι δεν θα τολμούσαν!! Και αρκούμαστε σε δηλώσεις παληκαρισμού. Για το μέλλον της Ε.Ε. στο πεδίο της προστασίας των ευρωπαϊκών συνόρων η εθνική μας ηγεσία δεν έχει αναλάβει ουδεμία σοβαρή πρωτοβουλία να «ταρακουνήσει» τους ευρωπαίους εταίρους μας και να τους ξυπνήσει, διότι η Τουρκία λογαριάζει μονάχα τη δύναμη ισχύος. Ουδεμία σοβαρή πρωτοβουλία δεν έχει εκδηλωθεί από την Πολιτεία μας. Ακόμη και για τις κυρώσεις, το εμπάργκο όπλων στη Τουρκία κ.α., η ηγεσία της Ε.Ε. παραπέμπει το «κουβέρνο», μας στο μέλλον. Η εθνική στρατηγική για το μέλλον της χώρας βρίσκεται σε αναμονή για κυβερνητική ηγεσία τολμηρή και αποφασιστική που θα «ξυπνήσει» εταίρους και συμμάχους. Οι τοπικές κοινωνίες του Αιγαίου, βιώνοντας άμεσα τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας και την εργαλειοποίηση των προσφύγων και μεταναστών αναλαμβάνουν φαίνεται πρωτοβουλίες. Επιδιώκουν να ενημερώσουν και να προβληματίσουν τα ευρωπαϊκά όργανα με τα κρίσιμα θέματα της προστασίας των ευρωπαϊκών συνόρων και το μεταναστευτικό. Είναι σημαντική πρωτοβουλία που ενισχύει την εθνική στρατηγική μας για το μέλλον. Οι τοπικές κοινωνίες να φέρουν σε συζήτηση τα θέματα αυτά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Περιφερειών. Να ακουσθεί δυνατά η φωνή των ακριτών των συνόρων μας. Ο Α’ αντιπρόεδρος της Επιτροπής είναι ο κ. Τζιτζικώστας. Η Επιτροπή συνδιαλέγεται με τα ευρωπαϊκά όργανα (Συμβούλιο, Ευρωκοινοβούλιο κ.ά.) και αποτελεί τη μικρή Βουλή στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα (350 άτομα της Αυτοδιοίκησης). Είναι σημαντικό οι Αυτοδιοικήσεις του Αιγαίου να μεταφέρουν τη φωνή τους στην καρδιά της Ευρώπης για τα κρίσιμα θέματα της φύλαξης των ευρωπαϊκών συνόρων και το μεταναστευτικό. Ζητήματα που έχουν να κάνουν άμεσα με την ανάπτυξη του νησιωτικού χώρου και τα συναισθήματα, την ψυχική ηρεμία των πολιτών. Να ενισχύσουν τη φωνή της Πολιτείας μας και να θέσουν ενώπιον των ευθυνών και τις τοπικές κοινωνίες της Ε.Ε. Να επισκέπτονται τα πανέμορφα νησιά μας στο Αιγαίο. Ελπίζω οι τοπικές αυτές πρωτοβουλίες να πάρουν σάρκα και οστά και η Πολιτεία να συμπαρασταθεί.
ΛΟΥΚΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ
πρ. Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας
