Στον αστερισμό των (χερσαίων) πυρκαγιών

Κώστα Δημ Χρονόπουλου*
Όταν μιλάμε για πυρκαγιές τέτοιας έκτασης και καταστροφής, δεν (θα πρέπει να) αναφερόμαστε σε ένα απλό συμβάν θερινό. Ο αριθμός μάλιστα των πυρκαγιών (3.500 μέχρι τις 20 Αυγούστου), αλλά και η σφοδρότητά τους, είναι λίαν ανησυχητικό φαινόμενο. Οφείλουμε όλοι μας –πολίτες, πολιτικοί, πολιτεία, να συνειδητοποιήσουμε ότι ο κίνδυνος είναι τρομακτικός , πολυεπίπεδος και πολύχρονης διάρκειας (ισχύει δε το: ενός κακού μύρια έπονται): Αφορά στην Υγεία , στην Οικονομία, το Οικοσύστημα/περιβάλλον, στην μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα , πλημμύρες , στην απώλεια ζωής αθώων συνανθρώπων μας κ.ο.κ. Είναι ύψιστης εθνικής σημασίας υπόθεση και ως τέτοια επιβάλλεται να εκτιμηθεί /αξιολογηθεί και αντιμετωπιστεί !. Τραγικός ο (πρόσφατος) απολογισμός: Μέσα σε 8 χρόνια κάηκαν 700.000 στρέμματα δασικά !!!. Δηλαδή το 37% / το 1/3 του συνόλου (!). Αν δεν ληφθούν δραστικά /ριζικά μέτρα, τότε –πριν το 2050- θα χαθεί και το υπόλοιπο 63% (!…). Πλήρης ερημοποίηση . Θα πρέπει να λάβουμε δε υπ’ όψιν μας, ότι η –όποια – προσπάθεια αναδάσωσης πευκοδάσους, απαιτεί 20 χρόνια , ενώ του ελατοδάσους 60 χρόνια. Βέβαια μετά από μερικές φωτιές , είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδώσουν οι αναδασώσεις .
Α. Ευθυνόμενοι /ενοχοποιούμενοι παράγοντες:
- Κλιματική Αλλαγή (περί εξαλλαγής –εξαιτίας των άφρονων παρεμβάσεων του Ανθρώπου στο Οικοσύστημα πρόκειται). Αποτελεί γεγονός , το οποίο , είναι βέβαιο, ότι θα επιτείνεται μελλοντικά. Η άνοδος της θερμοκρασίας , οι ισχυροί άνεμοι, το λιώσιμο των πάγων , η τρύπα του όζοντος , οι κεραυνοί , η ξηρασία κ.ο.κ. Βέβαια η κλιματική αλλαγή, δεν αποτελεί άλλοθι για συγκάλυψη της αβελτηρίας , ολιγωρίας, βραδύτητας αντίδρασης , ή ανικανότητας της πολιτείας, αλλά παράμετρο, που πρέπει να συνυπολογιστεί. Ο ρόλος των εκάστοτε Κυβερνήσεων δεν είναι Δ ι α π ι σ τ ω τ ι κ ό ς ή επουλωτικός. Χρέος τους η πρόληψη (εκ των ων ουκ άνευ) , η αντιμετώπιση ,η αποκατάσταση , δάσους και περιουσιών.
- Η αυθαίρετη δόμηση μέσα στα δάση.
- Η «καύσιμη ύλη» από σκουπίδια που μετατρέπουν σε χωματερές δασικές εκτάσεις.
- Η έλλειψη κατάλληλων αντιπυρικών ζωνών.
- Τα γυμνά καλώδια της ΔΕΗ.
- Οι ακαθάριστες αυλές και οικόπεδα.
- Τα πεταμένα αποτσίγαρα.
- Οι εμπρησμοί τόσο από ανεύθυνα άτομα, όσο και από πυρομανείς.
Β. Πρέπει να διαχωρίσουμε τις διαφορετικές έννοιες : του δάσους (τι είναι δάσος και μέχρι που εκτείνεται) , του οικισμού /οικιστικού ιστού (μέχρι που επιτρέπεται να χτίζουμε) , των χορτολιβαδικών και αγροτικών εκτάσεων (για να βόσκουν τα ζωντανά και να καλλιεργείται η γη). Αυτός –ο τεράστιος /πρωταρχικής /βασικής σημασίας διαχωρισμός δ ε ν έ χ ε ι γ ί ν ε ι π ο τ έ !!!
Γ. Όλοι αναρωτιόμαστε : Μα , επιτέλους, εδώ και δεκαετίες γιατί δεν γίνεται κάτι ουσιαστικό και , αντίθετα, η κατάσταση χειροτερεύει;. Ασφαλώς και υπάρχουν λόγοι /εξηγήσεις /απαντήσεις :
- Οι πολιτικές αντιθέσεις /αντιπαραθέσεις και η απουσία ενιαίας γραμμής /σχεδιασμού /στρατηγικής αντιμετώπισης του ζητήματος. Εκείνο που παρατηρείται –δυστυχώς- είναι το ενδιαφέρον της (εκάστοτε) Αντιπολίτευσης , να πλήξει πολιτικά την (εκάστοτε) Κυβέρνηση.
Στις πρόσφατες πυρκαγιές ακούστηκαν –μεταξύ πολλών άλλων -και τα εξής από Αρχηγούς Κομμάτων:
Ι. «Καμπούλ» γίναμε (άσχετο , αφού το Αφγανιστάν μόνο από πυρκαγιές δεν έχει πληγεί , δεδομένου των γυμνών ορεινών του όγκων. Το : Καλιφόρνια θα ήταν δόκιμο , για όσους γνωρίζουν από ΗΠΑ).
ΙΙ. «Ήταν προσχεδιασμένο , προμελετημένο». (Πως άραγε σχεδιάστηκε αυτή η «πυρκαγιά εκ προ μελέτης»;. Οι Νομικοί ασφαλώς και έχουν επίγνωση της βαρύτητας της καταγγελίας. Οι Πολιτικοί όχι !…..).
- Τα ΜΜΕ. Διαχωρίζονται σε κυβερνητικά και αντιπολιτευόμενα. (Από Εφημερίδα): «Η φωτιά που ερχόταν από τον Βαρνάβα προς Πολιτεία και Εκάλη «διοχετεύτηκε» προς Πεντέλη , Χαλάνδρι , Βριλήσσια , προκειμένου να μην καούν πολυτελείς βίλες (!)». (Σ.Σ Είναι απορίας άξιον το «πως» , με ποιο τρόπο /μέθοδο/μέτρα επιτεύχθηκε αυτό. Είναι βέβαια λάθος που η Κυβέρνηση δεν «διοχέτευσε» την φωτιά στην θάλασσα, που ήταν δίπλα στον Βαρνάβα .
Δ. Άποψη (μου):
– Αφού αποκλείεται η συνεργασία των Κομμάτων (που διαχρονικά δίνουν τον αγώνα για τον επιούσιο της κομματικής ύπαρξης και επιβολής τους), καλό θα είναι να ακολουθήσουν τις εκθέσεις αρμοδίων επιστημονικών επιτροπών όπως:
– Εκείνη του 2019 (ύστερα από την τραγωδία στο ΜΑΤΙ) Ελλήνων Επιστημόνων.
– Την πριν 6 μήνες της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος στην οποία (μεταξύ άλλων) τονίζονται ολέθριες συνέπειες των εκτεταμένων καταστροφικών πυρκαγιών.
Ε. Υπάρχει σύγχυση ως προς την ιεράρχηση των: πρόληψης, αντιμετώπισης, αποκατάστασης (δάσους, περιουσιών. Εξαιρούνται οι απώλειες ζωών!).
ΣΤ. Μέτρα που επιβάλλεται να ληφθούν:
- Συγκράτηση επιστημονικής επιτροπής κύρους (χωρίς κομματική συμμετοχή).
- Οι –εκάστοτε- Κυβερνήσεις να ακολουθήσουν τις υποδείξεις των ελληνικών και ξένων επιτροπών, αποφεύγοντας τους κομματικούς αυτοσχεδιασμούς.
- Μελέτη (υπερκομματική) εκείνων που –επιτυχημένα- εφαρμόζονται σε προηγμένες τεχνολογικά χώρες, υιοθέτηση και υλοποίησή τους.
- Πλήρης τεχνολογικός εφοδιασμός (αεροπλάνα, ελικόπτερα, οχήματα κ.ο.κ) ανεξαρτήτως κόστους. Και –φυσικά – χειμερινή συντήρησή τους).
- Πρόσληψη Πυροσβεστών /Δασοπυροσβεστών, εποχικών κλπ προσωπικού.
Σωστό θα είναι οι εποχικοί , να αμείβονται και τους χειμερινούς μήνες, ασχολούμενοι με την φύλαξη, την αναδάσωση, τον καθαρισμό των δασών, και την διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών.
- Αντιπλημμυρικά έργα σε περιοχές που προηγήθηκαν πυρκαγιές.
- Διαρκής ενημέρωση από τα ΜΜΕ των κινδύνων από φωτιές, λόγω εργασιών στην ύπαιθρο.
- Διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών.
- Φύλαξη δασών (και με συμμετοχή του Στρατού).
- Καταγραφή και αδειοδότηση ανθρώπων (όπως: Μελισσοκόμοι, Βοσκοί, Αγρότες, κάτοικοι) που εργάζονται ή κατοικούν εκεί.
- Καθαρισμός δασών, αυλών, οικοπέδων.
Εδώ, απαιτείται και σοβαρότητα.
- Ναι , ο ιδιοκτήτης να καθαρίσει την αυλή του, τον κήπο , τα δέντρα του.
- Αυτός όμως που πριν 10 χρόνια από την Κομοτηνή, παραθέρισε στην Γαύδο και αγόρασε ένα οικόπεδο , πως θα πάει να το καθαρίσει;.
Τι έξοδα και πόσος χρόνος απαιτούνται ;. Η επιβολή προστίμου, αν δεν καθαρίσεις το οικόπεδο, εκτός από αστεία και ανεδαφική , είναι άδικη και ανεφάρμοστη.
Προτείνω: Οι Κοινότητες , Δήμοι, Περιφέρειες, Κράτος , να αναλάβουν αυτή την υποχρέωση , με δικά τους μέσα. Και να επιβαρύνουν με ένα λογικό τέλος τον ιδιοκτήτη. Εναλλακτικά θα μπορούσε η Πολιτεία να βάλει έναν ειδικό φόρο πυροπροστασίας –ή και φυσικών καταστροφών – γενικότερα: φωτιά, πλημμύρα, σεισμός κ.ο.κ. Θα εισπράξει και χρήματα. Εξεταστέο όμως το πόσο θα αντέξει το σύνδρομο στέρησης , που θα της δημιουργήσει η αδυναμία μετακύλισης ευθυνών της στους πολίτες !.
ΥΓ Τα παραπάνω εύχομαι να συνυπολογιστούν από τους αρμόδιους με τα πιο εξειδικευμένα μέτρα τα οποία Έλληνες και ξένοι Επιστήμονες έχουν προτείνει . Παραινώ τα Κόμματα προς αποφυγή της χρήσης του κομματισμού / λαϊκισμού (είτε ως προσανάμματος, είτε ως βενζίνης /λαδιού στην φωτιά !).
Ιατρού