Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΕΝΩ ΚΑΤΑΠΟΝΤΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ, ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΣΤΗΝ ΚΟΣΜΑΡΑ ΤΟΥΣ, ΝΟΜΙΖΟΥΝ ΟΤΙ ΑΚΟΜΗ ΕΞΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Πρόσφατα επέστρεψα από την Ισπανία, όπου συμμετείχα σε ένα σεμινάριο για το βιβλίο “Η Ήττα της Δύσης”, το πιο πρόσφατο έργο του γνωστού Γάλλου ιστορικού Εμανουέλ Τοντ.

Είτε συμφωνεί κανείς με το σύνολο, το μέρος ή τίποτα από τη θεωρία του — εγώ ανήκω στη δεύτερη κατηγορία — το βιβλίο είναι μια συναρπαστική και προκλητική ανάγνωση, που ακολουθεί το χαρακτηριστικό στυλ του Τοντ, βασιζόμενο στη δημιουργική συνύπαρξη δημογραφικών, ανθρωπολογικών, θρησκευτικών και κοινωνιολογικών θεωριών για να στηρίξει την άποψή του.

Θα περίμενε κανείς ότι εδώ, στον χώρο που συνεχώς μας λέγεται ότι είναι η καρδιά της Δύσης, ένα βιβλίο σαν αυτό, που έχει γραφτεί από κάποιον αναγνωρισμένο ως έναν από τους πιο σημαντικούς ιστορικούς και δημόσιους διανοητές της Ευρώπης και ο οποίος, επιπλέον, έχει εξαιρετικό ιστορικό προβλέψεων (ήταν ένας από τους πρώτους σημαντικούς δημόσιους ανθρώπους που προέβλεψαν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης), θα αποτελούσε αντικείμενο έντονου ενδιαφέροντος εδώ.

Αλλά μέχρι και χθες, το βιβλίο αυτό, σε αντίθεση με τόσα άλλα έργα του, παρέμενε αδύνατο να βρεθεί στα Αγγλικά, σχεδόν έναν χρόνο μετά την έκδοσή του.

 Και εκτός από ένα σύντομο άρθρο στο Jacobin και ένα άλλο από τον ευτυχώς εικονοκλαστικό Κρίστοφερ Κάλντγουελ στην New York Times, δεν έχει αποσπάσει καμία διαρκή προσοχή από τα κοινωνικά στρώματα της Αριστεράς ή της Δεξιάς στις ΗΠΑ, μια τύχη που φαίνεται να επιβεβαιώνει ένα από τα πολλά εύστοχα σημεία που κάνει ο Τοντ στο βιβλίο του: ότι ένα από τα πιο έντονα χαρακτηριστικά των κοινωνιών που έχουν ξεκινήσει απότομα μια πορεία πολιτισμικής παρακμής είναι η τεράστια ικανότητά τους να αρνούνται τα προφανή.

Για τον Τοντ, η παρακμή συνδέεται αμετάκλητα με τον πολιτισμικό μηδενισμό, με τον οποίο εννοεί μια κατάσταση στην οποία κυριαρχεί η γενικευμένη απουσία ηθικών και κοινωνικών δομών που να αναγνωρίζονται και να συμφωνούνται από την κοινωνία.

Όπως και ο Μαξ Βέμπερ πριν από αυτόν, θεωρεί την άνοδο του Προτεσταντισμού, με την έως τότε σχεδόν άγνωστη έμφαση στην ατομική ευθύνη και την αρετή τόσο στις προσωπικές όσο και στις δημόσιες υποθέσεις, ως κεντρική στην άνοδο της Δύσης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΟΙΜΟΣ-ΑΘΗΝΑ

.