Η εκκωφαντική απουσία της Ελλάδος από τη Συρία
Η Συρία αποτελεί διαχρονικά έναν σημαντικό πυλώνα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, λόγω των μακροχρόνιων πολιτιστικών και θρησκευτικών δεσμών που συνδέουν τις δύο χώρες.
Γράφει ο Χρήστος Μουρτζούκος
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η περιοχή έχει βρεθεί στο επίκεντρο γεωπολιτικών ανακατατάξεων, με την Τουρκία να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις και την Ελλάδα να είναι απούσα.
Στις αρχές Δεκεμβρίου, μια συντονισμένη επίθεση από ομάδες που συνδέονται με την Αλ Κάιντα, οι οποίες, με την υποστήριξη της Τουρκίας, κατέλαβαν γρήγορα περιοχές όπως το Χαλέπι, τη Χάμα και την Χόμς. Αυτές οι εξελίξεις οδήγησαν στην αποχώρηση του προέδρου της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαν στις 8 Δεκεμβρίου από την χώρα, παίρνοντας άσυλο για ανθρωπιστικούς λόγους στην Ρωσία.
Την ίδια ώρα που διώκονται ποικιλοτρόπως η ελληνορθόδοξοι της Συρίας από αυτές τις τζιχαντιστικές ομάδες, οι οποίες θέλουν να επιβάλουν την Σαρία στην χώρα. Σύμφωνα με τοπικές πηγές, ισλαμιστές που συνδέονται με το HTS έχουν πραγματοποιήσει μια βάναυση εκστρατεία εθνοκάθαρσης στη δυτική πόλη Χομς, σφαγιάζοντας πολλούς αθώους Αλαουίτες σε αρκετά χωριά κοντά στο Wadi al-Nasara με το πρόσχημα της ”καταστροφής των υπολειμμάτων του καθεστώτο”. Μόνο στο χωριό Fahil, οι ισλαμιστές εκτέλεσαν σχεδόν 50 άοπλους πολίτες.
Από την πτώση του καθεστώτος Μπάαθ, Αλαουίτες και Χριστιανοί έχουν γίνει επανειλημμένα στόχοι ισλαμιστών, με αποτέλεσμα πολλούς να αμφισβητήσουν τις προθέσεις της νέας κυβέρνησης HTS που υποστηρίζεται από την Τουρκία.
Ο ρόλος της Τουρκίας
Τα προηγούμενα χρόνια, η Τουρκία είχε αναπτύξει σχέσεις με τζιχαντιστικές ομάδες στη Συρία, παρουσιάζοντάς τες ως υπερασπιστές της ελευθερίας. Ήταν αυτή που συντόνιζε εδώ και πολλά χρόνια για αυτό που συμβαίνει σήμερα. Τρανταχτό παράδειγμα τα ευχαριστήρια της De Facto ηγεσίας της χώρας προς την Τουρκία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η επίσκεψη αξιωματούχων της Τουρκίας στην Δαμασκό, αλλά και επίσκεψη του νέου ηγέτη στην Τουρκία.
Την ίδια ώρα που η Τουρκία προκαλεί ακόμα μια γενοκτονία έναντι των Κούρδων της Συρίας στα βορειοανατολικά της χώρας. Βομβαρδίζοντας και σκοτώνοντας χιλιάδες Κούρδους, με την Ε.Ε αλλά και την διεθνή κοινότητα και εδώ να σιωπά.
Ο ρόλος της Ε.Ε
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) διατηρεί στενές επαφές με την Τουρκία αναφορικά με τη συριακή κρίση, δεδομένης της γεωγραφικής εγγύτητας και του ρόλου της Τουρκίας στην περιοχή. Η συνεργασία αυτή επικεντρώνεται κυρίως στη διαχείριση των προσφυγικών ροών και στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Τον Μάρτιο του 2023, η ΕΕ συνδιοργάνωσε με τη Σουηδία τη Διεθνή Διάσκεψη Δωρητών με θέμα «Μαζί για τους ανθρώπους στην Τουρκία και τη Συρία», όπου συγκεντρώθηκαν συνολικά 7 δισ. ευρώ για την υποστήριξη των πληγέντων από τους καταστροφικούς σεισμούς. Από το ποσό αυτό, τα 6,05 δισ. ευρώ προορίζονται για την Τουρκία, ενώ τα υπόλοιπα 911 εκατ. ευρώ για τη Συρία.
Επιπλέον, η ΕΕ ανακοίνωσε νέα βοήθεια ύψους 1 δισ. ευρώ προς την Τουρκία για τη στήριξη των Σύριων προσφύγων που διαμένουν στη χώρα. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε τη σημασία της συνεργασίας με την Τουρκία για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκύπτουν από τη συριακή κρίση.
Παράλληλα, η ΕΕ έχει εκφράσει την πρόθεσή της να έρθει σε επαφή με τη νέα ηγεσία της Συρίας. Η Κάγια Κάλας, ανέφερε ότι κορυφαίος Ευρωπαίος διπλωμάτης θα μεταβεί στη Δαμασκό για συνομιλίες με τη νέα κυβέρνηση, με στόχο την προώθηση της σταθερότητας και της ειρήνης στην περιοχή.
Αυτό δείχνει την έλλειψη ηγεσίας στην Ευρώπη διότι δεν αντιλαμβάνεται τις εξελίξεις και τις προθέσεις των ηγετών της Συρίας και της Τουρκίας. Αποδεικνύουν για ακόμη μια φορά, ότι είναι πολιτικοί νάνοι. Διότι χειροκρότησαν την πτώση Άσαντ και επικρότησαν τους Τζιχαντιστές – αποκεφαλιστές, του οποίους αναβάθμισαν και σε συνομιλητές της Ε.Ε. Την ίδια ώρα που αναβάθμισαν και τον Ερντογάν, σε αντιπρόσωπό τους στις επαφές Ε.Ε – Συρίας.
Η Τουρκία, λόγω της στρατηγικής της θέσης, αποτελεί βασικό εταίρο της ΕΕ στις προσπάθειες για την επίλυση της συριακής κρίσης. Οι δύο πλευρές συνεχίζουν να συνεργάζονται στενά, εστιάζοντας στην ανθρωπιστική βοήθεια, τη διαχείριση των προσφυγικών ροών και την προώθηση μιας πολιτικής λύσης στη Συρία. Να υπενθυμίσουμε πως και η Κύπρος έχει εγγύτητα στην περιοχή και η ίδια θίγετε από μεταναστευτικές ροές, ακραίων ισλαμιστών εδώ και χρόνια στο νησί.
Παρόλα αυτά όμως, η επίσκεψη των υπουργών εξωτερικών στην Δαμασκό της Γερμανίας και της Γαλλίας, Ζαν-Νοέλ Μπαρό και η Ανναλένα Μπέρμποκ με τον νέο de facto ηγέτη της Συρίας, Άχμαντ αλ Σάρα, αλλά και στην Τουρκία όπως και αξιωματούχων της Ε.Ε. δείχνει την παντελή απουσία της Ελλάδας από την περιοχή και τις εξελίξεις. Η αντιμετώπιση του Άχμαντ αλ Σάρα (πρώην Τζουλάνι) απέναντι στην Γερμανίδα ΥΠ.ΕΞ να μην προβεί σε χειραψία, δείχνει τις προθέσεις της νέας ηγεσίας. Επιβολή της Σαρία και καμία συμπερίληψη, όπως σχετικά αναφέρει η κυρία Μπέρμποκ, αλλά και η Ε.Ε, δείχνει τις προθέσεις της νέας ηγεσίας.
Σύριοι ακτιβιστές έχουν αναρτήσει αφίσες στους δρόμους της Δαμασκού που υποστηρίζουν την ελευθερία των γυναικών να επιλέγουν τα ρούχα τους. Αυτό ήρθε ως απάντηση σε αφίσες που δημοσίευσε η κυβέρνηση του HTS που πιέζουν τις γυναίκες να φορούν χιτζάμπ, που αντιπροσωπεύει μια σημαντική πράξη πολιτικής αντίστασης στη Συρία.
Ο ρόλος της Ελλάδας
Η ελληνορθόδοξη κοινότητα της Συρίας αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, ιδιαίτερα μετά την κατάληψη του Χαλεπίου από ισλαμιστικές δυνάμεις. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν απευθύνει επανειλημμένα εκκλήσεις προς την Ελλάδα και την Κύπρο για υποστήριξη και προστασία. Μέσω αναρτήσεων στα κοινωνικά δίκτυα, όπως στο Χ, ζητούν προσευχές και δράσεις για την προστασία τους, υπογραμμίζοντας τη βαθιά ιστορική και πολιτιστική σύνδεση με τον ελληνικό κόσμο.
Παρά τις δραματικές αυτές εκκλήσεις, η ανταπόκριση από την ελληνική πλευρά υπήρξε ανύπαρκτη. Η απουσία ενεργούς συμμετοχής της Ελλάδας στα ζητήματα της Συρίας αποδίδεται σε λανθασμένες εξωτερικές πολιτικές επιλογές κατά το παρελθόν, αλλά και σε όσα συμβαίνουν σήμερα.
Η «Ελληνική Οργάνωση της Αντιόχειας» απέστειλε στις 2 Δεκεμβρίου, επιστολή προς τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη, επισημαίνοντας την εγκατάλειψη που αισθάνονται οι ελληνορθόδοξοι της Συρίας και ζητώντας άμεση βοήθεια. Στην επιστολή τονίζεται η κοινή ιστορική κληρονομιά και η ανάγκη για στήριξη σε μια κρίσιμη περίοδο.
Η περιορισμένη αντίδραση της Ελλάδας σε αυτές τις εκκλήσεις έχει προκαλέσει ανησυχία και απογοήτευση μεταξύ των ελληνορθόδοξων της Συρίας, οι οποίοι αισθάνονται απομονωμένοι. Η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι η ηγέτιδα χώρα στις εξελίξεις στην περιοχή και κατά κάποιο τρόπο εκπρόσωπος της Ε.Ε.
Αντ’ αυτού ακόμα και στην επίσκεψη των Ζαν-Νοέλ Μπαρό και η Ανναλένα Μπέρμποκ με τον νέο de facto ηγέτη της Συρίας, Άχμαντ αλ Σάρα, δεν υπήρξε καμία αναφορά ή έστω αίτημα ή απαίτηση της Ελλάδας για τους ελληνορθόδοξους της Συρίας.
ΥΓ: Αυτό γίνεται για να μην χαλάσει το ”καλό” κλίμα με την Τουρκία;
geopolitico.gr/