ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗ (Ματθ. 1, 1-25)

του Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου*

Ευαγγέλιο σημαίνει καλή είδηση, καλή αγγελία. Τα τέσσερα ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης μάς γνωστοποιούν ότι σωζόμαστε μέσα από την πνευματική σχέση με τον Θεό και την μετάνοιά μας, αρχής γενομένης με τον ερχομό του Υιού του Θεού στη γη ως ανθρώπου, που εγκαινίασε το έργο της Εκκλησίας Του. 

Ο ευαγγελιστής Ματθαίος ξεκινάει το ευαγγέλιό του με τη φράση: «ΒΙΒΛΟΣ ΓΕΝΕΣΕΩΣ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ». Μας εξηγεί ότι ο Χριστός εισήλθε στην ιστορία ως ΥΙΟΣ ΔΑΥΙΔ, κατάγεται από τον Δαβίδ, και ότι ο Δαυίδ υπήρξε απόγονος του ΑΒΡΑΑΜ. Στις μεγάλες αυτές μορφές της Παλαιάς Διαθήκης, τον Δαυίδ και τον Αβραάμ, είχε υποσχεθεί ο Θεός τον ερχομό του Θεανθρώπου από τη γενιά τους, που τώρα πραγματοποιείται, μας λέγει ο Ματθαίος. Αυτό το χαρμόσυνο γεγονός αποδεικνύει ο ευαγγελιστής με το γενεαλογικό δέντρο του Χριστού, που παραθέτει στη συνέχεια. 

Ο γενεαλογικός πίνακας, που παρατίθεται στη συνέχεια από το Ματθαίο, περιλαμβάνει 3 ιστορικούς καταλόγους, που ο καθένας περιέχει 14 ονόματα. Ο αριθμός 14 είναι πολλαπλάσιο του ιερού αριθμού 7 και έχουν την έννοια ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο από όσα έγιναν (και γίνονται), διότι εξελίσσονται σύμφωνα με το σχέδιο του Θεού, και ότι όλοι οι αιώνες ανέμεναν τον Χριστό. Ανάμεσα στα 47 ονόματα προγόνων του Χριστού, που παρατίθενται από τον Ματθαίο, αναφέρονται σπουδαίοι άνδρες μεταξύ των Ισραηλιτών, οι οποίοι όμως έκαναν και σοβαρά λάθη και κακίες για τα οποία μετανόησαν. Η μετάνοια είναι όλο το νόημα της Αγίας Γραφής. Δεν σώζεται κανείς από τα δικά του ανδραγαθήματα, από την επίγεια δόξα, αλλά από το έλεος του Θεού. Και αυτό χορηγείται σε όσους ταπεινώνονται και ζητούν τη θεία βοήθεια και ευσπλαχνία. 

Στους αμέτρητους απογόνους του Αβραάμ συμπεριλαμβάνονται οι Ιουδαίοι, οι Χριστιανοί και οι Άραβες. Επίσης, ανάμεσα στους προγόνους του Χριστού συναντάμε και ασεβείς άρχοντες των Ισραηλιτών, αλλά και πρωταγωνίστριες γυναίκες άλλων εθνοτήτων, όπως η Χαναναία Ραάβ καθώς και η Μωαβίτισσα Ρούθ. Αυτά σημαίνουν ότι ο Θεός δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ εθνών, φυλών κ.λπ., αλλά αποβλέπει στο έλεος και τη λύτρωση όλων.

Ένα σπουδαίο θεολογικό συμπέρασμα από τον γενεαλογικό κατάλογο του Ματθαίου είναι επίσης ότι ο Θεός δεν ξεχνά τις υποσχέσεις Του, αλλά ότι μόνο Εκείνος γνωρίζει τον κατάλληλο καιρό για να τις πραγματοποιήσει. Ταπείνωση, μεταστροφή  και προσευχή είναι το τρίπτυχο της σωτηρίας. Επιπλέον, αν και κυβέρνησαν το λαό του Θεού στην 1η περίοδο Κριτές, στη 2η περίοδο Βασιλείς και στην 3η Αρχιερείς, εν τούτοις δεν κατάφεραν τόσο επιφανείς διοικητές να αλλάξουν το ποιόν των ανθρώπων και να τους στρέψουν προς τα τέλεια, αφού μόνο ο Χριστός ως σαρκωθείς Θεός μπορεί να αλλάξει οντολογικά όσους θελήσουν και όσους ζουν ευσεβώς. 

Συνεχίζει ο ευαγγελιστής Ματθαίος και μας λέγει ότι «Ο ΙΑΚΩΒ ΕΓΕΝΝΗΣΕ ΤΟΝ ΙΩΣΗΦ, ΤΟΝ ΑΝΔΡΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ, ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο ΙΗΣΟΥΣ, Ο ΟΠΟΙΟΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΧΡΙΣΤΟΣ», δηλαδή χρισμένος από το Θεό Μεσσίας. Βλέπουμε εδώ μια αλήθεια που επαναλαμβάνεται και σε άλλα σημεία των ευαγγελίων, ότι δηλαδή ο Ιωσήφ δεν είναι παρά ο θετός πατέρας του Ιησού, κατά τον νόμο, ο προστάτης της αγίας οικογένειας, διότι πατέρας του Χριστού είναι μόνο ο Θεός Πατέρας. Έτσι, πολύ ωραία έχουμε διδαχθεί ότι ο Ιησούς στον Ουρανό έχει μόνο Πατέρα και στη γη έχει μόνο μητέρα, τη Θεοτόκο Μαρία. Το ευαγγέλιο λέγει καθαρά για την Παρθένο ότι «ΕΜΕΙΝΕ ΕΓΚΥΟΣ ΕΚ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΑΓΙΟΥ, ΠΡΙΝ ΝΑ ΣΥΝΕΥΡΕΘΟΥΝ». Διότι ο Θεός είναι παντοδύναμος, και αν πιστεύει κανείς στην ύπαρξή του πιστεύει και στην παντοδυναμία Του, διαφορετικά δεν πιστεύει πραγματικά.   

Λέγει μάλιστα ο άγγελος στον Ιωσήφ: «Μη φοβηθείς να πάρεις μαζί σου τη Μαριάμ, διότι το βρέφος που θα γεννηθεί απ’ αυτήν ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΓΙΟ». Και «θα τον ονομάσεις, συνεχίζει, ΙΗΣΟΥ, γιατί αυτός θα σώσει ΤΟ ΛΑΟ ΤΟΥ από τις αμαρτίες τους». Ιησούς σημαίνει λοιπόν ο ΘΕΟΣ ΣΩΖΕΙ, και άρα ο Ιησούς που σώζει τους ανθρώπους είναι ο Θεός. Ο άγγελος αποκαλύπτει στον Ιωσήφ τις αμφιβολίες του για να του αποδείξει την εκ Θεού γέννηση του Ιησού, και ότι όλα γίνονται σύμφωνα με το σχέδιο του Θεού. Τότε σηκώθηκε ο Ιωσήφ και έκανε όπως τον πρόσταξε ο άγγελος του Κυρίου. Οφείλουμε επομένως να ακολουθούμε το θέλημα του Θεού, ακόμη και αν δεν το καταλαβαίνουμε πολλές φορές. 

Σκοπός λοιπόν της ευαγγελικής αυτής σπουδαίας περικοπής, είναι να εξηγήσει στους αποδέκτες του ευαγγελίου ότι ο Χριστός ανήκει στην ιστορία του λαού του από τους γονείς του, που κατάγονται από τη γενιά του Δαβίδ, αλλά ταυτόχρονα ότι δεν είναι μόνο άνθρωπος. Ήταν, είναι και θα μείνει πλήρης Θεάνθρωπος, δηλαδή τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος. Πρόσωπο πάντως ιστορικό, θέλει να μας πει ο ευαγγελιστής, που εγκαινιάζει μια καινούρια εποχή αγάπης, ειρήνης και δικαιοσύνης. 

Το ευαγγέλιο κάνει γνωστό τον ‘χαρακτήρα’ του αληθινού Θεού, που δεν είναι παρά Θεός της αγάπης, της θείας ευσπλαχνίας, της συγνώμης, της σωτηρίας. Αυτό είναι και το μεγάλο μήνυμα των Χριστουγέννων. Διότι τώρα πλέον κάθε παιδί του Θεού, μέσω της υιοθεσίας δια Ιησού Χριστού, μπορεί να βιώσει, μέσα από την ενότητα της εκκλησιαστικής κοινότητας, την ειρήνη, την αλληλοϋποστήριξη, την έμπρακτη προσφορά, την συναδέλφωση, την παραδείσια χαρά. Έτσι να ζούμε και εμείς, νοιώθοντας και προσφέροντας όσα μπορούμε για την αδελφοποίηση όλων στο σύνδεσμο της πίστης.  

Εικόνα από: 

upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2b/Ilyas_Basim_Khuri_Bazzi_Rahib_-_Portrait_of_Matthew_-_Walters_W5923A_-_Full_Page.jpg