Ζημιά 260 δισ. όσο το ΑΕΠ της Ελλάδας, θα υποστεί η Ευρώπη από τους δασμούς Trump – Κραχ στις αγορές από -15% έως -20%
Διαπραγματευτικό όπλο ή πραγματικός σχεδιασμός… η αλήθεια είναι μία.
Εάν ο Donald Trump κάνει πράξη τις υποσχέσεις του και επιβάλει δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα που εισάγουν οι ΗΠΑ, τότε η ήπειρος θα βυθιστεί πραγματικά σε βαθιά ύφεση.
Η νίκη του Donald Trump μπορεί να βλάψει την οικονομία της Ευρώπης, καθώς οι προτεινόμενοι δασμοί 10% των ΗΠΑ κινδυνεύουν να πλήξουν τις ευρωπαϊκές εξαγωγές όπως αυτοκίνητα και χημικά, διαβρώνοντας το ΑΕΠ της Ευρώπης έως και 1,5% ή περίπου 260 δισ. ευρώ.
Η εικόνα που σκιαγραφούν οι αναλυτές είναι ζοφερή. Ύφεση και βουτιά για το ευρώ, που δεν θα συγκρατήσουν ούτε και οι μειώσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ.
Πάντως ορισμένοι προβλέπουν ότι οι χρηματιστηριακές αγορές θα μπορούσαν να υποχωρήσουν από 15% έως 20% από την επιβολή δασμών.
Τι δείχνουν οι υπολογισμοί
Ο Donald Trump θα αναλάβει τον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου 2025, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα για την οικονομία της Ευρώπης.
Σύμφωνα με διάφορες οικονομικές αναλύσεις, υπάρχει ευρεία συμφωνία ότι ο προτεινόμενος καθολικός δασμός 10% από τον Trump σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ μπορεί να διαταράξει σημαντικά την ευρωπαϊκή ανάπτυξη, να εντείνει τις αποκλίσεις στη νομισματική πολιτική και να πιέσει βασικούς τομείς που εξαρτώνται από το εμπόριο, όπως τα αυτοκίνητα και τα χημικά.
Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην οικονομική ανθεκτικότητα της Ευρώπης θα μπορούσαν να αποδειχθούν ακόμη πιο σημαντικές εάν οι δασμοί οδηγήσουν σε παρατεταμένες εμπορικές συγκρούσεις, ωθώντας την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να απαντήσει με επιθετικές μειώσεις επιτοκίων για να μετριαστεί ο αντίκτυπος.
Οι οικονομίες που εξαρτώνται από το εμπόριο
Ο γενικός δασμός που προτείνει ο Trump στις εισαγωγές, συμπεριλαμβανομένων αυτών από την Ευρώπη, θα μπορούσε να επηρεάσει βαθιά τομείς όπως τα αυτοκίνητα και τα χημικά, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές των ΗΠΑ.
Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εξήγαγε 502,3 δισ. ευρώ σε αγαθά στις ΗΠΑ το 2023, αντιπροσωπεύοντας το ένα πέμπτο όλων των εξαγωγών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ προέρχονται από μηχανήματα και οχήματα (207,6 δισ. ευρώ), χημικά (137,4 δισ. ευρώ) και άλλα μεταποιημένα προϊόντα (103,7 δισ. ευρώ), τα οποία μαζί αποτελούν σχεδόν το 90% των υπερατλαντικών εξαγωγών του μπλοκ.
Οι αναλυτές της ABN Amro προειδοποιούν ότι οι δασμοί «θα προκαλούσαν κατάρρευση των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ», με οικονομίες που προσανατολίζονται στο εμπόριο, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, πιθανότατα να πληγούν περισσότερο.
Σύμφωνα με την ολλανδική τράπεζα, οι δασμοί του Trump θα μειώσουν περίπου 1,5 ποσοστιαίες μονάδες από την ευρωπαϊκή ανάπτυξη, μεταφραζόμενη σε πιθανή οικονομική ζημία 260 δισ. ευρώ με βάση το εκτιμώμενο ΑΕΠ της Ευρώπης το 2024 στα 17,4 τρις ευρώ.
Σε περίπτωση που η ανάπτυξη της Ευρώπης υποχωρήσει κάτω από τους δασμούς του Trump, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) μπορεί να αναγκαστεί να απαντήσει επιθετικά, μειώνοντας τα επιτόκια σχεδόν στο μηδέν έως το 2025.
Αντίθετα, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ενδέχεται να συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια, οδηγώντας σε «μία από τις μεγαλύτερες και πιο διαρκείς αποκλίσεις νομισματικής πολιτικής» μεταξύ της ΕΚΤ και της Fed από την έναρξη του ευρώ το 1999.
Αδυναμία του ευρώ
Το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι ένα ασθενέστερο ευρώ, το οποίο θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιστάθμιση ορισμένων ανταγωνιστικών μειονεκτημάτων για τους ευρωπαίους εξαγωγείς, αλλά θα αυξήσει επίσης το κόστος εισαγωγής.
Ο Dirk Schumacher, επικεφαλής ευρωπαϊκής μακροοικονομικής έρευνας στη Natixis Corporate & Investment Banking Germany, προτείνει ότι μια αύξηση των δασμών κατά 10% θα μπορούσε να μειώσει το ΑΕΠ κατά περίπου 0,5% στη Γερμανία, 0,3% στη Γαλλία, 0,4% στην Ιταλία και 0,2% στην Ισπανία.
Ο Schumacher προειδοποιεί ότι «η ζώνη του ευρώ θα μπορούσε να διολισθήσει σε ύφεση ως αποτέλεσμα των υψηλότερων δασμών».
Τα ευρωπαϊκά εταιρικά κέρδη και οι επενδύσεις σε κίνδυνο
Σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Goldman Sachs, James Moberly και Sven Jari Stehn, ο ευρύς δασμός πιθανότατα θα διαβρώσει το ΑΕΠ της ευρωζώνης κατά περίπου 1%.
«Οι ευρωπαϊκές οικονομίες είναι πιο εκτεθειμένες στο εμπόριο και, κυρίως, πιο ευαίσθητες στην αβεβαιότητα της εμπορικής πολιτικής», δήλωσε η Goldman Sachs.
Πρόσθεσε επίσης ότι, εάν ο Trump επιβάλει υψηλότερους δασμούς και με την ευρωπαϊκή ανάπτυξη ασθενέστερη, η ΕΚΤ μπορεί να απαντήσει με ταχύτερες μειώσεις επιτοκίων το 2025.
Για μεμονωμένες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, οι προοπτικές είναι εξίσου ανησυχητικές.
Οι αναλυτές της Goldman Sachs προβλέπουν ότι μια απώλεια 1% του ΑΕΠ μεταφράζεται σε πλήγμα στα κέρδη ανά μετοχή (EPS) για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κατά 6-7 ποσοστιαίες μονάδες, κάτι που θα ήταν αρκετό για να διαγράψει την αναμενόμενη αύξηση του EPS για το 2025.
Επίσης, δεδομένων των παρατεταμένων επιπτώσεων της αβεβαιότητας της εμπορικής πολιτικής, οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις ενδέχεται επίσης να ανταποκριθούν περιορίζοντας τις κεφαλαιουχικές δαπάνες, όπως έκαναν κατά τις προηγούμενες εμπορικές εντάσεις.
Μεταξύ 2018 και 2019, οι εταιρείες με υψηλή έκθεση στους δασμούς των ΗΠΑ μείωσαν τις επενδύσεις έως και 2 ποσοστιαίες μονάδες, μια τάση που είναι πιθανό να επαναληφθεί με τους δασμούς που προτείνει ο Trump.
Οι τομείς των χημικών και της αυτοκινητοβιομηχανίας είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι.
Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, ειδικότερα, θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν σοβαρές δυσκολίες στην αγορά των ΗΠΑ εάν οι δασμοί φτάσουν στο προτεινόμενο επίπεδο του 10%.
Μια πρόσφατη έκθεση της UBS εκτιμά ότι με έναν καθολικό δασμό 10% των ΗΠΑ σε όλες τις εισαγωγές, ο σωρευτικός αντίκτυπος στο ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ θα κυμαίνεται μεταξύ 0,5% και 1%.
Η ελβετική τράπεζα προειδοποιεί για αρνητικές επιπτώσεις στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, δηλώνοντας: “Με σχεδόν το 25% των συναλλαγών στον STOXX 600 να προέρχονται από τις ΗΠΑ, η Ευρώπη θα ήταν επίσης ευάλωτη.
Οι τομείς των καταναλωτών και της τεχνολογίας θα ήταν από τους πιο ευάλωτους τομείς κατά την άποψή μας.”
Ο Trump θα προκαλούσε αύξηση των ευρωπαϊκών στρατιωτικών δαπανών
Η Goldman Sachs προειδοποίησε επίσης ότι η εξωτερική πολιτική του Trump θα αναγκάσει τις ευρωπαϊκές οικονομίες να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες.
Ο Trump έχει δηλώσει ότι θα σταματήσει τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ στην Ουκρανία, αναθέτοντας την ευθύνη στην Ευρώπη να γεφυρώσει το χάσμα.
Με τις ΗΠΑ να διαθέτουν επί του παρόντος 40 δισ. ευρώ ετησίως (ή περίπου 0,25% του ΑΕΠ της ΕΕ) για την υποστήριξη της Ουκρανίας, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πιθανότατα θα αναγκαστούν να αυξήσουν τους δικούς τους αμυντικούς προϋπολογισμούς.
Τι σημαίνει η νίκη Trump για τις σχέσεις ΕΕ-Κίνας;
Η επίτευξη του στόχου δαπανών του 2% του ΑΕΠ του ΝΑΤΟ, παράλληλα με την αντιστάθμιση της μειωμένης στήριξης των ΗΠΑ, θα μπορούσε να προσθέσει 0,5% του ΑΕΠ ετησίως στη δημοσιονομική επιβάρυνση της ΕΕ.
Ωστόσο, οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs προειδοποιούν ότι οι υψηλότερες αμυντικές δαπάνες θα παρείχαν μόνο μια μέτρια οικονομική ώθηση δεδομένων των χαμηλότερων πολλαπλασιαστών των αμυντικών δαπανών της Ευρώπης.
Επιπλέον, θα προκαλέσει «ανοδική πίεση στις μακροπρόθεσμες αποδόσεις από υψηλότερα ελλείμματα και αρνητικές επιπτώσεις εμπιστοσύνης από αυξημένο γεωπολιτικό κίνδυνο».
Πόσο υπερβολικοί είναι οι φόβοι;
Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν βέβαια ότι ο αντίκτυπος θα μπορούσε να είναι πολύ μικρότερος από ό,τι πολλοί αναμένουν.
Μια πρόσφατη έκθεση από το London School of Economics, με επικεφαλής τον Aurélien Saussay, εκτιμά μια πιο μέτρια μείωση 0,11% στο ΑΕΠ της ευρωζώνης, με τη Γερμανία να βλέπει ελαφρώς πιο απότομη πτώση 0,23% λόγω της εξάρτησής της από τις εξαγωγές αυτοκινήτων.
Η Ιταλία, εν τω μεταξύ, θα μπορούσε να βιώσει μια ελάχιστη επίδραση, με το ΑΕΠ της να προβλέπεται να μειωθεί μόλις κατά 0,01% σε ένα σενάριο καθολικών δασμών.
Ομοίως, ο Andrew Kenningham, Chief Europe Economist της Capital Economics, αναμένει μείωση του ΑΕΠ κάτω του 0,5% σε ολόκληρη την ευρωζώνη.
«Η νίκη Trump στις αμερικανικές εκλογές ενδεχομένως να επιταχύνει τις διαρθρωτικές αλλαγές που αποτελούν σημαντική πρόκληση για την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του αυξανόμενου προστατευτισμού, των μειωμένων ευκαιριών εξαγωγών προς την Κίνα και τις ΗΠΑ και την ανάγκη να δαπανηθούν περισσότερα για την άμυνα σε μια εποχή που οι δημοσιονομικές θέσεις είναι τεταμένες», έγραψε ο Kenningham.
Ωστόσο, ο εμπειρογνώμονας προειδοποίησε ότι η ζημιά θα ήταν πολύ χειρότερη εάν αυτό πυροδοτούσε έναν διατλαντικό εμπορικό πόλεμο ή έναν εμπορικό πόλεμο ΕΕ-Κίνας.
www.bankingnews.gr