ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΤΩΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΩΝ

ΕΙΝΑΙ ΑΔΙΚΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΝΕΦΙΚΤΟ ΝΑ ΚΥΒΕΡΝΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΕΛΙΤ ΧΩΡΙΣ ΤΗ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΩΝ ΛΑΩΝ ΠΟΥ ΥΠΟΤΙΘΕΤΑΙ ΟΤΙ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ…

Το 1960, ο κοινωνιολόγος του Χάρβαρντ, Ντάνιελ Μπελ δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο The End of Ideology (Το τέλος της ιδεολογίας).

Υποστήριξε ότι ήταν καιρός να παραμερίσουμε όλα τα γελοία επιχειρήματά του παρελθόντος –σοσιαλισμός, φασισμός, φιλελευθερισμός, αναρχισμός, τεχνοκρατία κ.λπ.– και απλώς να αναγνωρίσουμε ότι οι ελίτ σαν αυτόν τα έχουν όλα υπό έλεγχο.

Είχαν ήδη καθιερώσει τα δομικά στοιχεία του διοικητικού κράτους, έτσι ώστε πραγματικοί ειδικοί να είναι επικεφαλής και να κυβερνούν την κοινωνία με «σταθερότητα».

Οι υπόλοιποι από εμάς χρειάζεται απλώς να εργαστούμε σκληρά, να πληρώσουμε τους φόρους μας και να συμμορφωθούμε. Θα μπορούμε να είμαστε «ελεύθεροι» να μελετάμε, να διαβάζουμε και να ονειρευόμαστε.

Αλλά, όπως έγραψε, το πολιτικό σύστημα είναι εκτός ορίων για τους επαναστάτες, απλώς και μόνο επειδή οι μεταπολεμικοί κοινωνικοί μάνατζερ έχουν αποδειχθεί τόσο ικανοί και τελικά μετριοπαθείς στις κρίσεις τους.

Οι σοφοί και καλά εκπαιδευμένοι παίρνουν το μεγάλο μάθημα της σύγχρονης ιστορίας: η σύνεση εκτιμάται περισσότερο από το όραμα. Η καλύτερη ουτοπία για την οποία μπορούμε να ελπίζουμε είναι μια συνέχεια αυτού που έχουμε τώρα με προσεκτικές τροποποιήσεις στην πορεία του.

Στις έξι δεκαετίες που πέρασαν, σε μεγάλο βαθμό συμβαδίσαμε με την ιδέα. Σίγουρα, μαλώσαμε γι’ αυτό το φιλοσοφικό ή αυτό σε κάτι που έμοιαζε με διανοητικό παιχνίδι.

Ο ίδιος ο Ψυχρός Πόλεμος μετατράπηκε σε μια τακτοποιημένη συζήτηση στην οποία οι ΗΠΑ αντιπροσώπευαν την ιδέα της ελευθερίας και η Σοβιετική Ένωση καθιέρωσε την τυραννία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΟΙΜΟΣ-ΑΘΗΝΑ