ΤΟ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ (ΣΤΙΧΟΥΡΓΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΛΩΔΙΚΟ) ΤΟΥ «ΥΜΝΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ»
ΜΙΑ ΒΑΘΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΗ ΣΤΙΣ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ Δ. ΣΟΛΩΜΟΥ
Γράφει ο Ι. Ν. Ηλιούδης
«Υμνους υφαίνειν συντόνως τεθηγμένους εργώδες εστίν…»
Οι σπουδαιότεροι λόγιοι της Βυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου επιδίδονταν στη συγγραφή ύμνων1, αφού η υμνογραφία είχε καθιερωθεί ως «το πιο σπουδαίο δημιούργημα της Βυζαντινής Λογοτεχνίας»2.
Αλλ΄ ήδη και ο Πλάτων είχε επισημάνει ως το σημαντικότερο διακριτικό γνώρισμα των εξαιρετικά πεπαιδευμένων,τωνφιλο-σόφων, έναντι των απαιδεύτων και ημιαπαιδεύτων το «υμνήσαι θεών τε και ανδρών ευδαιμόνων βίον αληθή»3.
Το αξιοθαύμαστον όμως είναι ότι οι μεγάλοι υμνογράφοι δεν συνέγραφαν τους ύμνους των μόνον για τους πεπαιδευμένους αλλ΄επεδίωκαννα καταστήσουν κοινω-νούς του μεγαλείου της υμνολογίας των και τον λαό.
Τούτο δε σαφώς διακρίνεται στα εφύμνια πολλών ύμνων , τα οποία και μέχρι σήμερα άδονται από τους εκκλησιαζομέ- νους,π.χ. «…ον παίδες ευλογείτε…λαός υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας»4.
Αλλά και στην αρχή ύμνων απαντώνται παρόμοιες παροτρύνσεις,«Δεύτε λαοί άσωμεν…»5.
Και πράγματι οι βυζαντινοί υμνογράφοι είχαν εν πολλοίς κατορθώσει, ως θα δείξουμε και εν συνεχεία, να μεταμορφώσουν με τις αναφανδόν παροτρύνσεις τους και με τα θαυμάσια ρυθμικά υμνογραφικά σχήματα τους πιστούς και ακροατές των ύμνων- να τους μεταμορφώσουν εν πολλοίς – σε λαό τρόπον τινα υμνηπόλο, «περί τους ύμνους δηλονότι αναστρεφόμενον»6.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟΟΙΜΟΣ-ΑΘΗΝΑ
