Η Νότια Κορέα είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς όπλων παγκοσμίως
Του Jeremy Bogaisky*
H ροή του παγκόσμιου εμπορίου όπλων ως επί το πλείστον κατευθύνεται από Δυσμάς προς Ανατολάς, με τα κράτη της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης να πραγματοποιούν το επιβλητικό 87% των εξαγωγών κατά την περίοδο 2017-2021. Φέτος, όμως, η Νότια Κορέα έδειξε ότι είναι έτοιμη να αλλάξει αυτούς τους αριθμούς.
Το καλοκαίρι του 2022, η Πολωνία συμφώνησε να αγοράσει άρματα μάχης, αυτοκινούμενα οβιδοβόλα και ελαφρά επιθετικά αεροσκάφη από τη Νότια Κορέα, συνολικής αξίας 8,8 δισ. δολαρίων. Την περασμένη εβδομάδα τα δύο κράτη πρόσθεσαν στη συμφωνία τους εκτοξευτήρες πυραύλων αξίας 3,6 δισ. δολαρίων. Είναι η πρώτη φορά που ένα μέλος του ΝΑΤΟ –εκτός της Τουρκίας– απευθύνθηκε σε πάροχο αμυντικού εξοπλισμού εκτός της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας για να προμηθευθεί οπλικά συστήματα.
Η Νότια Κορέα έχει γίνει αθόρυβα η αγαπημένη επιλογή των αγοραστών όπλων παγκοσμίως, στο αποκορύφωμα μιας προσπάθειας δεκαετιών να προστατευτεί από τη Βόρεια Κορέα χτίζοντας μια εγχώρια αμυντική βιομηχανία με οικονομίες κλίμακας που δημιουργήθηκαν από τις αυξημένες εξαγωγές. Στην παγκόσμια λίστα με τους προμηθευτές όπλων, η Ν. Κορέα σκαρφάλωσε στην 8η θέση κατά την περίοδο 2017-2021 από την 31η που κατείχε το 2000, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών της Στοκχόλμης για την Ειρήνη (SIPRI). Φέτος, έχει συνάψει έως τώρα συμβόλαια για εξαγωγές ύψους 17 δισ. δολαρίων, υπερβαίνοντας κατά πολύ το προηγούμενο ρεκόρ των 7 δισ. δολαρίων το 2021, χρονιά που για πρώτη φορά η αξία των εξαγωγών ξεπέρασε εκείνη των εισαγωγών.
Ο πρόεδρος Yoon Suk-yeol, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Μάιο, έθεσε τον περασμένο μήνα ως στόχο την είσοδο της Ν. Κορέας στους τέσσερις κορυφαίους πωλητές όπλων στον κόσμο. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι εδαφικές διεκδικήσεις του Πεκίνου στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας καθώς και οι διαρκείς συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή προσφέρουν στη Νότια Κορέα αυτή την ευκαιρία.
“Είναι η χρυσή εποχή για τους κατασκευαστές όπλων”, επισημαίνει στο Forbes ο Siemon Wezeman του SIPRI. “Οι Κορεάτες έχουν και το momentum και την κατάλληλη τεχνολογία”.
Ενώ τα κράτη της Ευρώπης αυξάνουν τις αμυντικές δαπάνες τους για να αντιμετωπίσουν τη ρωσική απειλή και να αναπληρώσουν τα οπλικά συστήματα που έστειλαν στην Ουκρανία, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι οι κατασκευαστές όπλων στις ΗΠΑ δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στη ζήτηση εξαιτίας των διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα και των ελλείψεων σε εργατικό δυναμικό. Οι Νοτιοκορεάτες κατασκευαστές είναι έτοιμοι να καλύψουν το κενό με οπλικά συστήματα σχεδιασμένα για κοινές επιχειρήσεις με τις αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις, γεγονός που καθιστά εύκολη την ενσωμάτωση αυτών των όπλων στο ΝΑΤΟ.
Στα πλεονεκτήματα της Νότιας Κορέας συγκαταλέγεται η προσιτή τιμή και η ταχύτητα με την οποία κορυφαίες εταιρείες όπλων, όπως η Hanwha Defense, η Korea Aerospace Industries και η Hyundai Rotem, μπορούν να αποστέλλουν παραγγελίες.
Η Lockheed Martin δεν μπόρεσε να ικανοποιήσει το αίτημα της Πολωνίας να προσθέσει στην παραγγελία της τα πυραυλικά συστήματα HIMARS, τα οποία χρησιμοποιεί η Ουκρανία εναντίον των ρωσικών δυνάμεων επιφέροντας τους βαριά πλήγματα. Έτσι, η Πολωνία υπέγραψε συμφωνία τον Οκτώβριο για αγορά των εκτοξευτήρων πολλαπλών ρουκετών Chunmoo, που θα αρχίσουν να παραδίδονται από το 2023.
Η Hyundai Rotem λέει ότι μπορεί να παραδώσει 180 άρματα μάχης K2 στην Πολωνία μέσα σε τρία χρόνια, πέντε φορές περισσότερα άρματα μάχης Leopard 2 από όσα θα μπορούσε να παράγει η γερμανική Krauss-Maffei Wegmann στο ίδιο διάστημα, και περίπου στο μισό κόστος: 8 έως 10 δισ. γουάν (5,7 έως 7,1 εκατ. δολάρια) έκαστο.
Οι νοτιοκορεατικές εταιρείες μπόρεσαν να επιταχύνουν την παράδοση ενός μικρού αριθμού οπλικών συστημάτων στην Πολωνία για αρχή, αποσπώντας τα από την παραγωγή για τον εθνικό στρατό.
Η αύξηση των πωλήσεων της Νότιας Κορέας οφείλεται επίσης στην προθυμία της να κατασκευάζει εγχώρια αλλά και να μεταφέρει τεχνογνωσία στους αγοραστές ώστε να μπορούν να παράγουν και οι ίδιοι τα οπλικά συστήματα. Η Σεούλ θα συνεργαστεί με τη Βαρσοβία για τη δημιουργία γραμμών παραγωγής αρμάτων μάχης και οβιδοβόλων στα εδάφη της Πολωνίας μέχρι το 2026, με στόχο τις εξαγωγές σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Στις αναπτυσσόμενες χώρες, η Νότια Κορέα προσφέρει ελκυστικούς όρους χρηματοδότησης των συναλλαγών, σύμφωνα με τον Wezeman. Προσφέρει αξιόπιστες εγγυήσεις και υπηρεσίες μετά την πώληση και δεν συνδέει τις πωλήσεις της με όρους και περιορισμούς χρήσης, όπως κάνουν οι ΗΠΑ. Ο Wezeman πιστεύει ότι αυτή η συνθήκη μάλλον έπαιξε καίριο ρόλο στην απόφαση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων να κλείσουν μια συμφωνία αξίας 3,5 δισ. δολαρίων τον περασμένο Ιανουάριο για την αγορά συστημάτων αεράμυνας μεσαίου βεληνεκούς Cheongung II, στη μεγαλύτερη εξαγωγική πώληση της Νότιας Κορέας έως τότε και την πρώτη της σε κράτος της Μέσης Ανατολής.
Η πρόσφατη εκρηκτική αύξηση των πωλήσεων δεν οφείλεται μόνο στο προσιτό κόστος και τη διαθεσιμότητα των οπλικών συστημάτων. Η Πολωνία αξιολόγησε το άρμα μάχης K2 Black Panther της Hanwha σε σύγκριση με το αμερικανικό M1A2 Abrams (η Πολωνία αγοράζει επίσης 250 από αυτά) και το γερμανικό Leopard 2. “Βλέποντας τις επιδόσεις του K2 μετά από σειρά δοκιμών, καθώς και τον τεχνολογικό του εξοπλισμό, συμπεραίνουμε ότι είναι εξίσου καλό”, λέει ο Wezeman.
Η Νότια Κορέα άρχισε να αναπτύσσει την αμυντική της βιομηχανία τη δεκαετία του 1970 υπό τον φόβο της εγκατάλειψης από τις ΗΠΑ μετά την απόσυρση των στρατευμάτων που διέταξε ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον το 1969, την οποία ακολούθησε η υποχώρηση των ΗΠΑ από το Βιετνάμ το 1975.
Οι κατασκευαστές όπλων επωφελήθηκαν από γενναιόδωρα δάνεια και φοροελαφρύνσεις και από μια ευρύτερη πολιτική που εφαρμόστηκε στη βιομηχανία της χώρας και η οποία αποσκοπούσε στο να μπει η Νότια Κορέα σε τομείς στρατιωτικής και πολιτικής σημασίας, όπως η χαλυβουργία και η ναυπηγική, επισημαίνει ο Michael Pinkston, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Troy της Σεούλ.
Οι κορεατικές εταιρείες προχώρησαν στην παραγωγή πιο περίπλοκων οπλικών συστημάτων με σχέδια που είχαν παραχωρηθεί με άδεια από αμερικανικές εταιρείες και άλλους δυτικούς συμμάχους ή που παρήχθησαν από κοινού με αυτές ως προϋπόθεση για μεγάλες αγορές όπλων. Αλλά οι περιορισμοί των ΗΠΑ τις εμπόδισαν να εξάγουν πολλά οπλικά συστήματα.
Η ανάπτυξη των δικών της οπλικών συστημάτων συνέπεσε με μια προσπάθεια της Σεούλ –από το 2010– να αξιοποιήσει πιο επιθετικά τις ξένες αγορές.
“Τα τελευταία 10 με 15 χρόνια, η Νότια Κορέα έχει φτάσει σε ανταγωνιστικά επίπεδα τεχνολογίας με άλλες χώρες”, εξηγεί ο Wezeman.
Η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας επιθυμεί να επεκτείνει την πρόσφατη επιτυχία της αμυντικής βιομηχανίας, δεδομένου ότι είναι ένας από τους λίγους τομείς στους οποίους οι εξαγωγικές πωλήσεις αυξήθηκαν φέτος εν μέσω μιας συνολικής πτώσης, λέει ο Won-Joon Jang, αναλυτής αμυντικής βιομηχανίας και ερευνητής στο Ινστιτούτο Βιομηχανικής Οικονομίας και Εμπορίου της Κορέας.
Νοτιοκορεατικά οπλικά συστήματα συμμετέχουν σε διαγωνισμούς 10 χωρών, που θα μπορούσαν να αποφέρουν συμφωνίες συνολικής αξίας 25 δισ. δολαρίων σε συμβάσεις, λέει ο Jang. Μεταξύ αυτών, η Hanwha Defense θεωρείται το φαβορί για να κερδίσει τη σύμβαση για προμήθεια οχημάτων μάχης Πεζικού στον αυστραλιανό στρατό έναντι 11,5 δισ. δολαρίων. Στο μεταξύ, η Νορβηγία πρόκειται να αποφασίσει μεταξύ του K2 Panther και του γερμανικού Leopard 2 για να αντικαταστήσει τα άρματα μάχης που διαθέτει τώρα.
Η Νότια Κορέα ευελπιστεί να αυξήσει και άλλο τις πωλήσεις της, διεισδύοντας στην τεράστια αμερικανική αγορά.
Η Korea Aerospace Industries και η Lockheed Martin έχασαν από την Boeing ένα μεγάλο συμβόλαιο της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ το 2018, με το εκπαιδευτικό αεροσκάφος TA-50 που παρήγαγαν από κοινού, αλλά σχεδιάζουν να υποβάλουν προσφορά για άλλα προγράμματα της USAF και του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ τα επόμενα χρόνια.
Επιπλέον, η Hanwha Defense συνεργάζεται με την Oshkosh για να κατασκευάσει μια έκδοση του οχήματος μάχης Πεζικού της πρώτης και να συμμετέχει στον διαγωνισμό για την αντικατάσταση των στρατιωτικών οχημάτων Bradley.
Η Σεούλ ελπίζει να μειώσει τους εμπορικούς φραγμούς συνάπτοντας μια αμοιβαία συμφωνία αμυντικών προμηθειών με τις ΗΠΑ, ένα είδος συμφώνου που έχει η Ουάσινγκτον με βασικούς συμμάχους που τους επιτρέπει να αποφεύγουν τις διατάξεις περί “αγοράς αμερικανικών προϊόντων” και να συνεργάζονται στενότερα με την αμερικανική αμυντική βιομηχανία.
Ο Jang, ο οποίος συνυπέγραψε τον Οκτώβριο μια έκθεση σχετικά με το τι πρέπει να κάνει η Νότια Κορέα για να μπει στην 4άδα των κορυφαίων πωλητών όπλων παγκοσμίως, εκτιμά πως τη Σεούλ θα βοηθήσει το γεγονός ότι μερικές χώρες που βρίσκονται από πάνω της στη σχετική κατάταξη –η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιταλία– στο εγγύς μέλλον αναμένεται να δώσουν προτεραιότητα στην αναπλήρωση των οπλοστασίων τους παρά στις εξαγωγές, ενώ η Ρωσία πιθανόν να πέσει από τη δεύτερη θέση λόγω των επιπτώσεων από τις πολεμικές της επιχειρήσεις στην Ουκρανία.
Ένας περιοριστικός παράγοντας για τη Νότια Κορέα είναι ότι μόνο πουλάει όπλα, ενώ η αγορά όπλων από τις ΗΠΑ αποτελεί συνήθως μέρος μιας ευρύτερης συνεργασίας που περιλαμβάνει τη δέσμευση στρατιωτικής και πολιτικής υποστήριξης, λέει ο Wezeman. “Οι Κορεάτες δεν θα έρθουν να σας σώσουν έαν συμβεί κάτι στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας ούτε θα σας βοηθήσουν να προωθήσετε τις διεκδικήσεις σας στην περιοχή. Αυτό το πλεονέκτημα το αποκτάτε όταν αγοράζετε από τους Αμερικανούς”.
Πηγή: Forbes
