Το μεγάλο ψεύδος για τον Ουκρανικό «σιτοβολώνα»

Μα αλήθεια το Ουκρανικό ευθύνεται για την αύξηση τιμών στο ψωμί;

Η Ρωσία σήμερα παρουσιάζεται ως η όγδοη πληγή του Φαραώ επί της Γης και εξ αυτής εκπορεύονται όλα τα δεινά της ανθρωπότητας.

Μετά την επικοινωνιακή συγχρονισμένη ομοβροντία για την ευθύνη της Ρωσίας στην ενεργειακή κρίση που μαστίζει τον κόσμο ολάκερο -μολονότι η «πιλάλα» των τιμών είχε ξεκινήσει πολύ πριν καν την συγκέντρωση δυνάμεων της Μόσχας στα σύνορα- ο επόμενος καταιγιστικός μαυλισμός της κοινής γνώμης αφορά την άνοδο τιμών στα σιτηρά και την ρωσική μνησικακία, που ως αντίποινα επιδιώκει με τον αποκλεισμό των εξαγωγών να πεινάσει την υφήλιο.

Στην συντεταγμένη προσπάθεια, ο πυρήνας της αφήγησης είναι ο ρωσικός αποκλεισμός στα λιμάνια και τις εξαγωγές, οι καταστροφές των σιταποθηκών, η ναρκοθέτηση των σιτοβολώνων στην Ουκρανία, η σκόπιμη καταστροφή της παραγωγής, που τεχνηέντως τονίζεται πως είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο και ό,τι μπορεί κάποιος να φαντασθεί ακόμη. Ακόμα και εάν η παγκόσμια παραγωγή είναι περίπου 760 εκατομμύρια τόνοι και πριν μερικές εβδομάδες, ο FAO, οργανισμός του ΟΗΕ για τα τρόφιμα, είχε ανακοινώσει πως τα παγκόσμια αποθέματα σιτηρών είναι ουσιαστικά σταθερά. Και όταν η Παγκόσμια Τράπεζα προσθέτει ότι τα αποθέματα βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ και ότι τα τρία τέταρτα των σοδειών της Ρωσίας και της Ουκρανίας (που μαζί κατέχουν το 30% της παγκόσμιας παραγωγής) έχουν ήδη παραδοθεί πριν από τον πόλεμο.

Κοντολογίς, το σιτάρι χρησιμοποιείται ως οικονομικό όπλο για να αποκομίσουν κάποιοι περαιτέρω κέρδη, να δημιουργηθούν και διασπαρούν φόβοι για το μέλλον και να διοχετευθεί η κοινή γνώμη σε μία συγκεκριμένη πεποίθηση για την σύγκρουση. Η Ρωσία σήμερα παρουσιάζεται ως η όγδοη πληγή του Φαραώ επί της Γης και εξ αυτής εκπορεύονται όλα τα δεινά της ανθρωπότητας. Όπως προηγουμένως ήταν η Αλ Κάιντα, ο Σαντάμ Χουσεΐν, ο Μπασάρ αλ Άσαντ, οι Βιετκόνγκ ή η Κίνα με τον κορονοϊό της.

Μόνο που η αφήγηση αυτή, όπως και όλες όσες επιδιώκουν να προσάψουν όλα τα δεινά σε μια Πανδώρα, αφήνει στο σκοτάδι πολλά στοιχεία, που εντούτοις είναι δημοσιευμένα. Απλώς η επικοινωνιακή χειραγώγηση και εργαλειοποίησή τους εκμεταλλεύονται τον αυτοματισμό στην ανθρώπινη σκέψη, που απομακρύνει το υποκείμενο από την κρίση με βάση την ορθολογικότητα και τις κανονιστικές αρχές της. Δηλ. το ψεύδος συνταιριάζεται προσεκτικά με την τάση των ανθρώπων, από νοητική νωθρότητα και υπερβολική εμπιστοσύνη στο προφανές και τη συναισθηματική/διαθετική (affective) τους ροπή να τρέπονται προς την μεροληψία (bias).

Βασίζεται επίσης στην αιτίαση πως η Ουκρανία αποτελεί τον παγκόσμιο σιτοβολώνα και πως η Ρωσία προκαλεί την επερχόμενη πείνα στον κόσμο, υποκρύπτεται η λεπτοδουλεμένη τούτη στρατηγική χειραγώγησης της κοινής γνώμης, της ιδεολογικοποίησης μίας επίπλαστης κρίσης και της δαιμονοποίησης του αντιπάλου. Επιπλέον, η αποσταθεροποίηση και η τμηματική αποδυνάμωση μέσω μίας συντονισμένης επικοινωνιακής, στρατιωτικής και οικονομικής στρατηγικής της Ρωσίας και η εγκαθίδρυση ενός νέου Ψυχρού Πολέμου, προετοιμαζόταν από καιρό, όπως αποδεικνύεται από την έκθεση της ΜΚΟ (που χρηματοδοτείται από όλες της υπηρεσίες των ΗΠΑ και την CIA) Rand Corporation, που έχει έναν στρατό από 1.800 ειδικούς, στρατολογημένους από 50 χώρες και έχει τον ενδεικτικότατο τίτλο «Υπερ-έκταση και Απο-σταθεροποίηση της Ρωσίας» (Over-extending and Un-balancing Russia).

Μόνο που η Ουκρανία πόρρω απέχει από το να αποτελεί τον «σιτοβολώνα του κόσμου».

Και αυτό, γιατί όπως προκύπτει βάσει των πιο πρόσφατων στοιχείων του FAO για το 2020, καθώς επίσης και για το 2021 στην πρώτη θέση στην παραγωγή βρίσκεται η Κίνα, με 134 εκατομμύρια τόνους. Μήπως όμως, ακόμη και εάν τα επίσημα στοιχεία την υποβιβάζουν, η Ουκρανία ακολουθεί την Κίνα στην παραγωγή; Ούτε καν, γιατί μετά έπεται η Ινδία με πάνω από 107 εκατομμύρια τόνους. Θα πει κάποιος πως, εντάξει, είναι μακρινές χώρες και η όντως μεγάλη παραγωγή τους δεν φθάνει να ταΐσει ούτε καν τον άνω του ενός δισεκ. πληθυσμού εκάστης.

Μόνο που η Κίνα εξακολουθεί να εξάγει σιτηρά και παράγωγά τους (πχ οι κατεψυγμένες ζύμες που έρχονται και στα δικά μας αρτοποιεία και ράφια). Το ίδιο έκανε έως πρόσφατα και η Ινδία, που αναγκάσθηκε να σταματήσει τις εξαγωγές αμέσως μετά τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας -με την οποία κατηγορείται ότι διατηρεί σχέσεις.

Αλλά και πάλι η Ουκρανία δεν φθάνει στην τρίτη θέση. Γιατί αυτήν κατέχει το θύμα των κυρώσεων, η Ρωσία, που βρίσκεται στην τρίτη θέση με 86 εκατομμύρια τόνους, 36 εκατομμύρια περισσότερους από τις επόμενες Ηνωμένες Πολιτείες. Και μετά ακολουθεί ο Καναδάς, με 35 εκατομμύρια τόνους. Εν ολίγοις, εάν κάποιος το καλοσκεφθεί οι δύο αυτές χώρες, που επαίρονται πως κρατούν την δάδα της δημοκρατίας και των ελευθεριών ψηλά για ολόκληρο τον κόσμο, θα μπορούσαν να αναλάβουν να πουλήσουν το σιτάρι τους σε μειωμένες τιμές σε φτωχές χώρες, όπως σπεύδουν να κάνουν οι ΗΠΑ με το (ακριβό) πετρέλαιο και φυσικό τους αέριο. Βεβαίως όμως οι δύο πέραν του Ατλαντικού χώρες έχουν κάθε λόγο να μην το κάνουν και όπως γράφαμε σε παλαιότερο σημείωμά μας για την Αφρική και τις συνέπειες του Ουκρανικού, πραγματικά δεν το κάνουν.

Αλλά και στην ίδια την Ευρώπη η Ουκρανία ούτε καν είναι ο σιτοβολώνας της, γιατί την προσπερνά στην παραγωγή η Γαλλία με 30 εκατομμύρια τόνους ενώ το Κίεβο παράγει μόνον 25 εκατ. Με την Γερμανία με πάνω από 22 εκατομμύρια τόνους, την Τουρκία στους 20 και την Αργεντινή λίγο κάτω από τα 19 εκατ. τόνους ή την Ιταλία ακόμη ακόμη, που με την πενιχρή παραγωγή των 7 εκατ. τόνων, τα παγκόσμια αποθέματα δεν συνηγορούν ότι μπορεί να υπάρξει μία σιτοδεία και ότι ο κόσμος θα πεινάσει λόγω της παύσης εξαγωγών από την Ουκρανία. Είναι ακόμη πιο δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι η απότομη άνοδος των τιμών είναι συνέπεια του αποκλεισμού του λιμανιού της Οδησσού.

Ιδιαίτερα σκεπτικιστής θα ήταν όποιος έχει υπόψη του το κατατοπιστικότατο βιβλίο του Φάμπιο Τσικόντε «Ποιος κατέχει τους καρπούς της Γης» (Chi possiede i frutti della Terra, ed. Laterza, 2022).

Εκεί κάποιος ανακαλύπτει πως για παράδειγμα, τα δύο τρίτα όλων των εμπορικών σπόρων στον κόσμο ανήκουν σε μόνο τέσσερις ομίλους. Και κανείς από αυτούς δεν ελέγχεται από τους Ρώσους. Αυτοί οι όμιλοι ελέγχουν όλους τους μηχανισμούς, από την παραγωγή, την επιλογή των προϊόντων, την διάθεση και την εκστρατεία για την προώθηση της κατανάλωσής τους. Αυτή η «κλειστή Λέσχη» επιλέγει τους αγρότες που μπορούν να καλλιεργήσουν τα αντίστοιχα προϊόντα τους, πώς, με ποια φυτοφάρμακα, με τι εξοπλισμό.

Οι αγρότες μεταμορφώθηκαν σε εργάτες που πρέπει να πουλήσουν την παραγωγή τους στην Λέσχη σε συμφωνημένη τιμή. Και αυτός ο παγκόσμιος μηχανισμός, που διαθέτει έναν αρίφνητο στρατό από δικηγόρους έτοιμους να παρέμβουν σε κάθε μέρος του κόσμου ενάντια στον όποιο αγρότη ονειρεύεται ένα περιθώριο ελευθερίας ή εγκαλεί με εξουθενωτικές αγωγές οργανώσεις προστασίας δικαιωμάτων, του περιβάλλοντος κλπ, βλέπει στην αληθοφανή αφήγηση για τα προβλήματα από τον Ρωσικό αποκλεισμό της Οδησσού την χρυσή ευκαιρία για να προκληθεί ο πανικός που θα δικαιολογήσει την άνοδο στις τιμές.

Δυστυχώς από την ιδιωτικοποίηση όλων των πλουτοπαραγωγικών πηγών στον κόσμο δεν έχει γλιτώσει και ο τομέας των δημητριακών και οι μεγάλες εταιρείες κρατούν στα χέρια τους την τροφή των περισσότερων λαών. Η έλλειψη δημητριακών δεν αποτελεί την αιτία για την αύξηση των τιμών. Οι ανεξάρτητοι παρατηρητές λένε ξεκάθαρα ότι βρίσκονται σε εξέλιξη ισχυρές διαδικασίες και «πονταρίσματα»: οι αγορές μελλοντικής εκπλήρωσης (το στοίχημα στην τιμή σε καθορισμένη ημερομηνία) ποντάρουν στην αύξηση των πρώτων υλών και σε επικερδείς (για αυτούς) λιμούς.

Οι πολυεθνικές έχουν σχεδόν ολόκληρη την Ουκρανική παραγωγή στα χέρια τους και είναι σε θέση να ασκήσουν βαρύ εκβιασμό στους καταναλωτές και στην κυβέρνηση του Κιέβου, η οποία εξαρτάται οικονομικά από τις ρήτρες του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, που διακρατούν τα δάνειά της και ως αντάλλαγμα προωθούν την πώληση των γεωργικών εκτάσεων και τον έλεγχο της πρωτογενούς παραγωγής της Ουκρανίας σε ξένα μονοπώλια.

Ανάμεσα σε αυτές τις εταιρείες ξεχωρίζει ίσως ο πιο ισχυρός διαγουμιστής κρατικών πόρων στον κόσμο -γνωστός και από τη δράση του στο Ιράκ κλπ- που είναι η Black Rock, ενώ άλλοι «καρχαρίες» (Monsanto, Archer Daniels Midland και Dupont) ελέγχουν την κτηνοτροφία, τις εγκαταστάσεις γεωργικών λιπασμάτων, τις εμπορικές υποδομές, τα σιλό σιτηρών – ξεκινώντας από το ουκρανικό σιλό στην Οδησσό – και την υλικοτεχνική υποστήριξη μεταφορών.

Ακόμη και τα τρόφιμα, επομένως, βρίσκονται στα χέρια μιας δράκας ιδιωτικών ομίλων, ικανών να οδηγήσουν σε λιμοκτονία ολάκερα τμήματα του κόσμου απλώς σταματώντας πλοία ή μπλοκάροντας σιλό. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, το εμπόριο δημητριακών βρισκόταν στα χέρια πέντε εταιρειών, που αποκαλούνταν οι «πέντε αδερφές», κατά το πρότυπο των επτά αδερφών του καρτέλ των υδρογονανθράκων. Για σύντομο διάστημα υπήρχε και ένας ιταλικός όμιλος εκτός του καρτέλ, ο Ferruzzi από την Ραβέννα, του Ραούλ Γκαρντίνι, ο οποίος “αυτοκτόνησε” μυστηριωδώς κατά την περίοδο της επιχείρησης Καθαρά Χέρια κατά της διαφθοράς.

Από τους άλλους πέντε ο American Continental Grain, με επικεφαλής την εβραϊκή οικογένεια Φρίμπουργκ, συγχωνεύτηκε με τον κολοσσό Cargill. Πλέον οι τέσσερις αυτές εταιρείες -οι «τέσσερις αδελφές»-, οι Amber Daniels Midland (ΗΠΑ), Bunge (ΗΠΑ- Βερμούδες), Cargill (ΗΠΑ) και Louis Dreyfus Commodities (Ολλανδία), ελέγχουν το 90% στην αγορά δημητριακών. Επίσης ελέγχουν το 70% όλων των γεωργικών προϊόντων (ρύζι, φοινικέλαιο, ζάχαρη κ.λπ.).

Συνεπώς είναι αυτές που αποφασίζουν εάν και κατά πόσο θα ανοίξουν ή θα κλείσουν οι κάνουλες του εμπορικού εφοδιασμού, ανεξαρτήτως της πολιτικής δύναμης των κυβερνήσεων και της ανάγκης των λαών. Ο ίδιος ο FAO διαμαρτύρεται ότι οι τέσσερις αδερφές ευθύνονται για μεγάλο μέρος της αποψίλωσης των δασών του πλανήτη και την κατάρρευση της βιοποικιλότητας (-75% μέσα σε μία δεκαετία). Οι τέσσερις αδερφές, μεταξύ Ιουνίου 2020 και 2021, ανακοίνωσαν έσοδα 350 δισεκ. δολαρίων. Βέβαια τα πραγματικά κέρδη τους είναι δύσκολο να υπολογιστούν, καθώς οι όμιλοι αυτοί είναι αδιαφανείς, μη εισηγμένες, οικογενειακές και ελεγχόμενες οντότητες.

Επίσης ανοδικά κινείται η ακμάζουσα αγορά σπόρων.

Ένα απόρθητο ολιγοπώλιο με ετήσια έσοδα εκατοντάδες δισεκ. δολάρια, στην κορυφή της οποίας είναι η Chem China -που στην Ιταλία είναι ο κύριος μέτοχος στην Pirelli- η Bayer/Monsanto, η Corteva και η Lima Grain. Σε αυτές πρέπει να προστεθεί και η Badai (φυτοφάρμακα). Στους μηχανισμούς ελέγχου των τροφίμων θα πρέπει να προσθέσουμε τους κολοσσούς διανομής, την Walmart του Ουόρεν Μπάφετ, πλέον, του Ομίλου Schwartz, την Carrefour της Nestlé και σύντομα την Amazon.

Συνεπώς αντιλαμβανόμαστε πως η παγκόσμια τροφική αλυσίδα βρίσκεται συγκεντρωμένη στα χέρια όχι περισσότερων από δέκα γιγάντων της παγκόσμιας αγοράς. Και πάνω από αυτούς -που ασχολούνται με τον έλεγχο της υλικής παραγωγής πάντοτε βρίσκονται τα πιο ισχυρά επενδυτικά κεφάλαια στον κόσμο: ονόματα που, φευ, είναι γνωστά στο ευρύ κοινό από την ολέθρια δράση τους την εποχή της χρηματο-οικονομικής κρίσης, όπως οι Black Rock, Capital Group, Vanguard Group, Sun Life Financial, State Street. Τεράστιες, δε, εκτάσεις για γεωργική χρήση με την πάροδο του χρόνου και σε κάθε ήπειρο έχουν αποκτήσει και οι δισεκατομμυριούχοι κύριοι της τεχνολογίας των πληροφοριών, ξεκινώντας από τον Μπιλ Γκέιτς, τον Τζεφ Μπέζος, τον Τζορτζ Σόρος.

Το εύρος των δραστηριοτήτων όλων αυτών είναι τόσο τεράστιο που έχουν χρησιμοποιήσει δορυφορική τεχνολογία για δεκαετίες για να εκτιμούν την παγκόσμια προσφορά, ακόμη και όταν τα σιτηρά βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης στα χωράφια διαφόρων ηπείρων. Οι εταιρείες αυτές είχαν πάντα μια αυτόνομη εξωτερική πολιτική, ακόμη και μέσα στον Ψυχρό Πόλεμο (οι αμφιλεγόμενες πωλήσεις σιταριού στην Σοβιετική Ένωση σε μια παραγωγική κρίση το 1972) και μόνο μετά την πρώτη μεγάλη ενεργειακή κρίση του ‘70, όταν η τιμή όλων των πρώτων υλών βρέθηκαν στα ύψη άρχισε να γίνεται γνωστός ο ρόλος τους στην κοινή γνώμη.

Ενώ διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο, οι αδερφές παραμένουν σχεδόν πάντα στην σκιά. Κάθε επιχείρηση περιβάλλεται από μια αύρα εμπιστευτικότητας που ωθείται μέχρι το σημείο της μυστικότητας, που ευνοείται από την οικογενειακή ιδιοκτησιακή δομή των εταιρειών. Ο έλεγχος της ροής των πληροφοριών και η εκτεταμένη οικονομική κερδοσκοπία, τους έχει δώσει σε συνδυασμό με την τεχνολογία της Big Pharma για την γεωργία και τον ΠΟΥ τον βιοπολιτικό έλεγχο της ζωής μας.

Δεν ελέγχουν μόνον την υγεία μας, καθορίζουν τις διατροφικές συνήθειές μας, αλλά και ελέγχουν τι μπορούμε να γνωρίζουμε για τα τρόφιμα και την ποιότητά τους όταν έρχονται στο πιάτο μας. Η παραγωγική παγκοσμιοποίηση -τις βάσεις της οποίας έβαλε, όπως επεσήμανε και ο Μαρξ, ο Ντέιβιντ Ρικάρντο- παρακάμπτει σταθερά και υπερφαλαγγίζει την βούληση και τα συμφέροντα κάθε κράτους, ή ακόμη και ολόκληρων ηπείρων. Άλλο ένα στοιχείο προβληματισμού για όλους μας…

Η «μεταλλαγμένη» ιστορία του κέρδους από τα Ουκρανικά σιτηρά.

Όλες οι ενδείξεις προδίδουν πως η ουκρανική γη έχει πλέον παραδοθεί στα δυτικά συμφέροντα.

Από την αρχή της σύρραξης στην Ουκρανία ένα από τα κυριότερα θέματα από την πλευρά της Δύσης στην διελκυστίνδα της εκατέρωθεν προπαγάνδας αφορούσε το «ουκρανικό» σιτάρι. Μεγάλη ποσότητα από μελάνι χύθηκε για να συνδέσει την ακρίβεια (που κοντόθωρα λησμονούμε πως είχε ξεκινήσει την κούρσα της πολύ πριν την Ρωσική εισβολή) και την επισιτιστική κρίση στην Αφρική (που μυωπικά παραβλέπουμε πως η καναδική και κινεζική ή η ίδια αμερικανική περίσσεια θα μπορούσε κάλλιστα να καλύψει με μία αύξηση της σχετικής ανθρωπιστικής βοήθειας).

Εξόν από το μεγάλο ψεύδος για τον ουκρανικό «σιτοβολώνα» της Ευρώπης, στο οποίο αναφερθήκαμε πιο πάνω, μία άλλη ανακρίβεια στην οποία κανείς δεν αναφέρεται συναρτάται με το γεγονός ότι οι επίμαχες ποσότητες σιτηρών δεν είναι ουσιαστικά καν «ουκρανικές» και δεν είναι ο λαός της χώρας και οι αγρότες της εκείνοι που πλήττονται από τον αποκλεισμό στις εξαγωγές τους. Για τον απλούστατο λόγο ότι από καιρού η πλειονότητα των καλλιεργούμενων γαιών και των εσόδων δεν ανήκουν από καιρού στην γηγενή αγροτιά, αλλά σε μεγάλες δυτικές εταιρείες, που ελέγχουν την παραγωγή και τον τρόπο καλλιέργειας, εισάγοντας μάλιστα γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες και επικίνδυνα εντομοκτόνα και λιπάσματα, που απαγορεύονται στην Ε.Ε..

Αλλά ας το πιάσουμε από την αρχή.

Η ανατροπή με πραξικόπημα του νόμιμα εκλεγμένου προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς το 2014, τερμάτισε την επωφελή συμφωνία του 2013 με την Ρωσία για ένταξη της Ουκρανίας στην Ρωσική Ευρασιατική Οικονομική Ένωση. Βάσει αυτής, η Ρωσία θα αγόραζε χρέος 15 δισεκ. δολαρίων της Ουκρανίας και θα μείωνε κατά 33% το κόστος του εισαγόμενου ρωσικού αερίου. Αι βουλαί όμως των Αμερικανών, του ΔΝΤ και των μεγάλων μονοπωλίων ήθελε άλλα. Μετά το πραξικόπημα, το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα «εισήλασαν» κανονικά στην Ουκρανία, που το μόνο που κέρδισε από την ανατροπή Γιανουκόβιτς ήταν μία ουτιδανή «ιδιότητα συνδεδεμένου μέλους». Και αυτό έγινε για να καταστεί ευκολότερο το διαγούμισμα της εύφορης «μαύρης γης» της χώρας. Τα δάνεια 17 δισεκ. δολαρίων από το ΔΝΤ και την ΠΤ συνοδεύθηκαν από αιματηρές αυξήσεις φόρων (έως και 66% για φυσικά πρόσωπα), αυξήσεις έως 50% στο φυσικό αέριο, διεύρυνση κατά 10 χρόνια του χρόνου συνταξιοδότησης και κυρίως από επιθετικές και αποικιοκρατικές ιδιωτικοποιήσεις, ιδίων των καλλιεργήσιμων εδαφών.

Ο αναδειχθείς από τις ΗΠΑ πρωθυπουργούς Αρσένι Γιάτσενιουκ, ένα από τα πρώτα μέτρα που έλαβε ήταν να δώσει επιτέλους την δυνατότητα των τιτάνων της αγροτοδιατροφικής βιομηχανίας να έχει τον έλεγχο στην εύφορη chernozem (μαύρη γη) της χώρας. Μη λησμονούμε πως τότε, οι βασικοί υπουργοί Οικονομικών και Οικονομίας, που επιβλήθηκαν στο Κίεβο από την σημερινή υπουργό, τότε πρέσβειρα των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ και τον τότε αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν, ήταν όλοι ξένοι υπήκοοι.

Ένας από τους σαφείς όρους για την εκταμίευση των δανείων ήταν να άρει η Ουκρανία την απαγόρευση των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών και να επιτρέψει σε ιδιωτικές εταιρείες όπως η Monsanto να φυτέψουν τους ΓΤΟ και να ψεκάσουν τα χωράφια με το Roundup της Monsanto.

Μετά το Μαϊντάν, ουσιαστικά κλιμακωνόταν η κατάργηση του ελέγχου της «μαύρης γης» και του μορατόριουμ του 2001 για την πώληση γης σε ξένες εταιρείες και επενδυτές. Μετά την ανεξαρτησία της χώρας το 1991, οι παλαιές κρατικές εκτάσεις μοιράσθηκαν σε μικροκαλλιεργητές. Επτά εκατομμύρια Ουκρανοί αγρότες κατείχαν μικρά αγροτεμάχια συνολικής έκτασης περίπου 79 εκατομμυρίων στρεμμάτων. Τα υπόλοιπα 25 εκατομμύρια στρέμματα ήταν ιδιοκτησία του Δημοσίου και η καλλιέργεια ΓΤΟ, όπως ίσχυε κι ισχύει ακόμη στη γειτονική Ρωσία, ήταν αυστηρά παράνομη.

Το δε μορατόριουμ του 2001 ψηφίσθηκε ώστε να αποτραπεί η αγορά μεγάλων εκτάσεων γης από διεφθαρμένους Ουκρανούς ολιγάρχες και η μίσθωση πλούσιας γεωργικής γης σε ξένες γεωργικές επιχειρήσεις. Βέβαια, μέχρι εκείνη την εποχή, ήδη η Monsanto και άλλες δυτικές εταιρείες του τομέα είχαν ξεκινήσει αξιοσημείωτες «εισβολές» στην Ουκρανία και φυσικά, ελέω ολιγαρχών και διεφθαρμένων φιλοδυτικών πολιτικών το συνέχισαν. Μέχρι το 2016 δέκα πολυεθνικοί γίγαντες του αγροτικού τομέα κατείχαν τα 2,8 εκατ. εκτάρια της Ουκρανικής γης!

Παρά το μορατόριουμ, η Monsato, η DuPont, η Cargill και άλλοι δυτικοί προμηθευτές ΓΤΟ άρχισαν να εκμεταλλεύονται την ροή του μαύρου χρήματος και διέδιδαν κρυφά και παράνομα στους ιδιοκτήτες καλλιεργητές τους σπόρους ΓΤΟ. Παράλληλα, η οικονομική διασπάθιση και κρίση ωθούσε διαρκώς τους μικροϊδιοκτήτες να μισθώνουν τη γη τους σε μεγάλους Ουκρανούς ολιγάρχες, οι οποίοι με την σειρά τους συνήψαν μυστικές συμφωνίες με την Monsanto και άλλους για να φυτέψουν καλαμπόκι ΓΤΟ και σόγια.

Στα τέλη του 2016, σύμφωνα με μια έκθεση του Υπουργείου Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών, περίπου το 80% της Ουκρανικής σόγιας και το 10% του καλαμποκιού καλλιεργούνταν παράνομα με γενετικά τροποποιημένους σπόρους. Και ως επιστέγασμα αυτού, το 2021 έρχεται με νόμο του ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να ανοίξει ακόμη πιο διάπλατα την πόρτα για τους ΓΤΟ.

Γιατί ο πρώην κωμικός ηθοποιός και νυν κωμικοτραγικός πρόεδρος, προστατευόμενους του διαβόητου ολιγάρχη Ιγκόρ Κολομόισκι, από την αρχή της θητείας του είχε θέσει σκοπό του να καταργήσει εντελώς το μορατόριουμ του 2021 και να παραδώσει την «μαύρη γη» της Ουκρανίας στους ξένους και τους μεσολαβητές τους ολιγάρχες. Όμως οι λαοθάλασσες από τις (αποσιωπημένες ευρέως από τα δυτικά μέσα) διαδηλώσεις αγροτών και πολιτών όλο το 2020, εμπόδισαν τις αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που πρότεινε ο πρόεδρος-κλόουν. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δε, δείχνουν ότι το 79% των Ουκρανών θέλει να διατηρήσει τον έλεγχο της γης του και να αποτραπεί η οικειοποίησή του από ξένα συμφέροντα και μάλιστα πιστεύει πως με τις μεθοδεύσεις αυτές θα αυξηθεί η διαφθορά στον αγροτικό τομέα.

Εν τούτοις, ο κορονοϊός και τα περιοριστικά μέτρα, αντάμα με τις δρακόντειες κατασταλτικές κι αστυνομικές διατάξεις για απαγορεύσεις σε δημόσιες διαμαρτυρίες, επέτρεψαν τον Μάιο του 2021 στον Ζελένσκι να υπογράψει το νομοσχέδιο αριθ. 2194, που απορυθμίζει τις διατάξεις για την κατοχή γης. Με μία ταχυδακτυλουργική θεσμική κίνηση, άξια ενός ταλαντούχου γελωτοποιού σε μεγάλο τσίρκο, ο Ζελένσκι όριζε ότι ο νέος νόμος επιτρέπει μόνο στους Ουκρανούς πολίτες να αγοράσουν ή να πουλήσουν την πολύτιμη γεωργική γη για τα πρώτα χρόνια της ισχύος του.

Μόνο που παρέλειψε να αναφέρει πως ο νόμος εμπεριέχει ένα τεράστιο νομικό κενό, που χάρις σε αυτό διευκολύνονται ξένες επιχειρήσεις, όπως η Monsanto (τώρα μέρος της Bayer AG) ή η DuPont (τώρα Corteva) ή άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ουκρανία για περισσότερα από τρία χρόνια, να αγοράσουν όσα και ακριβώς τα εδάφη που επιθυμούν. Παράλληλα, πουλήθηκαν οι εκτάσεις που ελέγχονταν από το κράτος, όπως προβλεπόταν και από τις δανειοληπτικές υποχρεώσεις.

Ο νόμος του 2021 δίνει επίσης αρμοδιότητα στις διαβόητες διεφθαρμένες δημοτικές και τοπικές αρχές να μπορούν να αλλάξουν την χρήση γης. Μετά τον Ιανουάριο του 2024, οι Ουκρανοί πολίτες και εταιρείες θα μπορούν να αγοράζουν έως και 10.000 εκτάρια γης. Μια τροποποίηση του Απριλίου του 2021 στον νόμο για την αγορά γης, άνοιξε ένα τεράστιο παραθυράκι για τις ξένες αγροτικές επιχειρήσεις, οι οποίες μπορούν πλέον και νόμιμα να πάρουν τον έλεγχο του πλούσιου μαύρου εδάφους της Ουκρανίας.

Η τροπολογία παρακάμπτει την απαγόρευση πώλησης γης σε αλλοδαπούς αλλάζοντας την προβλεπόμενη χρήση της γης – για παράδειγμα από καλλιεργούμενη σε εμπορική γη. Με μία τέτοια αλλαγή, σαφώς και τα εδάφη αυτά μπορούν να πωληθούν σε οποιονδήποτε, συμπεριλαμβανομένων των ξένων που μπορούν με την σειρά τους να τα μετατρέψουν ξανά σε γεωργική γη. Ο Ζελένσκι υπέγραψε το νομοσχέδιο, πετώντας στον κάλαθο των αχρήστων την προεκλογική του υπόσχεση να διεξαγάγει εθνικό δημοψήφισμα για οποιαδήποτε αλλαγή στην ιδιοκτησία γης.

Βέβαια κάποιος, όπως έχει ειπωθεί άλλωστε, μπορεί κάλλιστα να ισχυρισθεί πως όλα τούτα είναι αποκύημα της Ρωσικής προπαγάνδας. Μόνο που εάν κοιτάξει κανείς ποιος συμμετέχει στο τρέχον Διοικητικό Συμβούλιο του Επιχειρηματικού Συμβουλίου ΗΠΑ-Ουκρανίας, θα δει να περιλαμβάνει τον μεγαλύτερο ιδιωτικό γίγαντα σιτηρών και αγροτικών επιχειρήσεων στον κόσμο, την Cargill, την Monsanto/Bayer – παραγωγό σπόρων ΓΤΟ και του θανατηφόρου φυτοφαρμάκου Roundup.

Περιλαμβάνει επίσης την Corteva, που προέκυψε από την συγχώνευση της DuPont και της Dow Chemicals για τους ΓΤΟ. Περιλαμβάνει τους γίγαντες του καρτέλ καλαμποκιού Bunge και Louis Dreyfus. Περιλαμβάνει τέλος τον σημαντικό κατασκευαστή γεωργικού εξοπλισμού John Deere. Γι’ αυτές τις εταιρείες ο πρόεδρος-ηθοποιός Ζελένσκι «θυσίασε» τις προεκλογικές του υποσχέσεις για τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας.

Σύμφωνα με έγκυρες, διεθνείς (όχι Ρώσικες) εκθέσεις, όπως του έγκυρου Oakland Institute τον Αύγουστο του 2021 με τίτλο «Ποιος επωφελείται από την δημιουργία αγοράς γης στην Ουκρανία», οι Bayer/Monsanto, Corteva και Cargill ελέγχουν ήδη 16,7 εκατομμύρια εκτάρια πρώτης τάξεως γεωργικής γης στην Ουκρανία.

Αλλά και η έκθεση του 2013 για την «Συσσώρευση γης, υφαρπαγή γης και λαϊκοί αγώνες στην Ευρώπη» ή η αδιαμφισβήτητη έκθεση των Musseau & Frazer για την «Επιχειρηματικό Έλεγχο (Αρπαγή) της Ουκρανικής γεωργίας» του 2014, δίνουν έναν ανατριχιαστικά λεπτομερή απολογισμό της «διπλασιασμένης προσπάθειας των δυτικών εταιρειών να υφαρπάξουν τον Ουκρανικό αγροτικό τομέα». Σήμερα τουλάχιστον 3,8 εκατ. εκτάρια ελέγχονται από τις ξένες εταιρείες και θα πρέπει να υπολογίσουμε και τις εκτάσεις που ελέγχουν μέσω των Ουκρανών διαμεσολαβητών τους, που εκμεταλλεύονται το παραθυράκι του νόμου Ζελένσκι.

Ο μεγαλύτερος κάτοχος γεωργικής γης στην Ουκρανία είναι η Kernel, που ανήκει μεν σε Ουκρανό πολίτη, αλλά έχει έδρα στο Λουξεμβούργο, με περίπου 570.500 εκτάρια. Ακολουθούν η UkrLandFarming (570.000 εκτάρια), η ιδιωτική αμερικανική επενδυτική εταιρεία NCH Capital (430.000 εκτάρια), η MHP (370.000 εκτάρια) και η Αstarta (250.000 εκτάρια). Άλλοι σημαντικοί παίκτες είναι ο σαουδαραβικός όμιλος Continental Farmers Group με 195.000 εκτάρια (η Saudi Agricultural and Livestock Investment Company, εταιρεία που ανήκει στο κρατικό επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας, είναι ο πλειοψηφικός μέτοχος) και η γαλλική γεωργική AgroGénération με 120.000 εκτάρια.

Παράλληλα, το κάθε άλλο παρά φιλορωσικό Australian National Review μαζί με άλλα μέσα αποκάλυπταν τον περασμένο Μάιο πως οι ξένες πολυεθνικές αγόρασαν 17 εκατ. εκτάσεις στην Ουκρανία (πληροφορία που διέψευσαν τα φιλο-Ζελενσκικά μέσα στο Κίεβο, που όμως βάσει της πορείας των δεδομένων μάλλον δεν κατορθώνουν να ανασκευάσουν).

Όλες οι ενδείξεις προδίδουν πως η Ουκρανική γη έχει πλέον παραδοθεί στα δυτικά συμφέροντα και η διαφαινόμενη επικράτηση των ΓΤΟ στην χώρα ανοίγει κερκόπορτες και ενδεχομένως θα απειλήσει την παραγωγή σε όλη την Ε.Ε..

Γιατί και Ευρωπαϊκές εταιρείες είναι έτοιμες να ορμήσουν στο σκύλεμα τούτο, καθώς και ο ρόλος της Ε.Ε. αυξάνεται, ειδικά μετά την υπογραφή της συμφωνίας οικονομικής σύνδεσης μεταξύ της Ουκρανίας το 2017. Η συμφωνία αυτή, που είχε στηλιτευθεί τότε και από την Μόσχα ως κερκόπορτα για την διευκόλυνση της εισόδου δυτικών πολυεθνικών, περιλαμβάνει την προώθηση της «σύγχρονης αγροτικής παραγωγής… περιλαμβανομένης και της χρήσης βιοτεχνολογιών».

Μία ρήτρα που αποτελεί Δούρειο Ίππο, με καλλιέργειες ΓΤΟ σε Ουκρανικά (εκτός Ε.Ε.) χωράφια, που όμως θα εισέρχονται μέσα στην υπόλοιπη ήπειρο και σταδιακά θα εδραιωθεί η καλλιέργειά τους και σε αυτήν.

Πλέον μόνο η Ρωσία, η οποία απαγόρευσε τις γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες το 2016, παραμένει ως ο μόνος σημαντικός προμηθευτής χωρίς ΓΤΟ σιτηρών στον κόσμο.

Η δε Ε.Ε. φέρεται να επεξεργάζεται έναν νέο νόμο που θα ανατρέψει την ισχύουσα και κρίσιμη διαδικασία έγκρισης για τις καλλιέργειες ΓΤΟ, ανοίγοντας έτσι την πόρτα για την ελεύθερη χρήση τους. Εξάλλου, η ανάπτυξη των αγροτικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία και την Ανατολική Ευρώπη αποτελεί μέρος του στρατηγικού σχεδίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενίσχυση των «πρωτεϊνικών καλλιεργειών» και την μετατροπή της παραγωγής σε αυτές τις περιοχές κυρίως σε σόγια, για την οποία η κάλυψη των τρεχουσών αναγκών της Ε.Ε. εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εισαγωγές από την Αργεντινή και την Βραζιλία.

Όπως συνέβη και με την ιστορία του «ακριβού ψωμιού» και στην αποδέσμευση των Ουκρανικών σιτηρών είναι άλλοι εκείνοι που θα καρπωθούν τα κέρδη. Μοιάζει όλη αυτή η δακρύβρεχτη ιστορία για τα αποκλεισμένα από τους Ρώσους σιτηρά να αφορά ουσιαστικά τα μπλοκαρισμένα κέρδη των πολυεθνικών, που με τον αποκλεισμό δεν μπορούσαν να ενθυλακώσουν τα κέρδη από την τεράστια κερδοσκοπία που έχουν στήσει σε παγκόσμια κλίμακα με τρόφιμα, καύσιμα, υπηρεσίες, τροφοδοσία. Ο αποκλεισμός μοιάζει να μην έπληττε τόσο τον πληθυσμό όσο τους τραπεζικούς λογαριασμούς της Monsanto και των άλλων.

Κι επιπλέον, δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικό πως όλοι τούτοι οι τόνοι σιτηρών, σόγιας κλπ, γεμάτοι ΓΤΟ θα είναι τόσο επωφελείς για την υγεία των καταναλωτών και τώρα, αλλά και μελλοντικά.

***

@Γιώργης-Βύρων Δάβος/ 2022

Εργάζεται ως δημοσιογράφος και κριτικός Τέχνης και διδάσκει Αισθητική στην Ακαδημία της Μπρέρα (Μιλάνου) και Κοινωνιογλωσσολογία και Λογική Φιλοσοφία της Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο του Βίγο (Ισπανία), ενώ στον ελεύθερο χρόνο του… γράφει.

terrapapers.com

loading...