«Απειλή ή πρόκληση» η Κίνα; Η ΕΕ παραμένει διχασμένη
Λίγες εβδομάδες νωρίτερα στο Νταβός, ο Στόλτενμπεργκ προειδοποίησε ότι οι δυτικές χώρες δεν πρέπει να ανταλλάσσουν την ασφάλεια με οικονομικό κέρδος, επισημαίνοντας τους κινδύνους που εγκυμονεί η ανεξέλεγκτη διατήρηση στενών οικονομικών δεσμών με τη Ρωσία και την Κίνα.
Το χάσμα μεταξύ των εκτιμήσεων των Αμερικανών και των Ευρωπαίων σχετικά με το αν πρέπει να αντιμετωπίζουν την Κίνα ως «απειλή» ή «πρόκληση» για την ασφάλεια άρχισε να κλείνει, καθώς οι σύμμαχοι προσπαθούν να συμφωνήσουν στο νέο μακροπρόθεσμο στρατηγικό έγγραφο του ΝΑΤΟ, το οποίο για πρώτη φορά θα αναφέρει το Πεκίνο.
«Η αυξανόμενη επιρροή της Κίνας αναδιαμορφώνει τον κόσμο, με άμεσες συνέπειες για την ασφάλεια και τις δημοκρατίες μας», δήλωσε την Τρίτη στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ) ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, προσθέτοντας ότι «οι καταναγκαστικές πολιτικές της Κίνας’ θα αποτελέσουν «απειλές και προκλήσεις» για την ασφάλεια της Δύσης.
Λίγες εβδομάδες νωρίτερα στο Νταβός, ο Στόλτενμπεργκ προειδοποίησε ότι οι δυτικές χώρες δεν πρέπει να ανταλλάσσουν την ασφάλεια με οικονομικό κέρδος, επισημαίνοντας τους κινδύνους που εγκυμονεί η ανεξέλεγκτη διατήρηση στενών οικονομικών δεσμών με τη Ρωσία και την Κίνα.
Η EURACTIV αντιλαμβάνεται ότι η πλειοψηφία των μελών, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Γερμανίας, είναι ανήσυχη χρησιμοποιώντας τον ίδιο χαρακτηρισμό απειλής για την Κίνα όπως και για τη Ρωσία και αισθάνεται πιο άνετα να χαρακτηρίζει τη Μόσχα ξεκάθαρα ως «απειλή» για την ασφάλεια, ενώ το Πεκίνο ως «πρόκληση» για την ασφάλεια.
Ωστόσο, ακόμη και αν ο χαρακτηρισμός της Κίνας ως «πρόκληση» θα έδειχνε μια πιο σκληρή γλώσσα από ό,τι στην τρέχουσα Στρατηγική Αντίληψη του ΝΑΤΟ, που κυκλοφόρησε το 2010, η οποία δεν αναφέρει καν τη χώρα.
Πέρυσι, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ σε μια ιστορική στροφή τόνισαν ότι η Κίνα αποτελεί πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπιστεί, εν μέρει μετά από προτροπή των ΗΠΑ.
Συγκλίνουσες απόψεις για την Κίνα
«Οι διατλαντικές απόψεις για την Κίνα απέχουν εδώ και καιρό, αλλά πρόσφατα αρχίζουν να συγκλίνουν σταδιακά», δήλωσε στη EURACTIV ο Bruno Lete, διατλαντικός συνεργάτης για την ασφάλεια και την άμυνα στο German Marshall Fund στις Βρυξέλλες.
«Παρ’ όλα αυτά, τα κράτη μέλη της ΕΕ διατηρούν μια πρακτική προσέγγιση απέναντι στην Κίνα, κυρίως λόγω των οικονομικών αλληλεξαρτήσεων, τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν είναι ομόφωνα για το αν η Κίνα αποτελεί απειλή και προς το παρόν η συναίνεση περιγράφει την Κίνα ως «στρατηγικό ανταγωνιστή»», είπε, προσθέτοντας ότι η νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ πρόκειται να ακολουθήσει αυτή τη γραμμή.
Το ΝΑΤΟ πιθανότατα θα επιδιώξει επίσης να ελαχιστοποιήσει τη συνεργασία με την Κίνα στην κατασκευή υποδομών και στις αλυσίδες εφοδιασμού μέσω του πλαισίου του ΝΑΤΟ.
Η Ουάσινγκτον, ιδίως υπό τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, πιέζει εδώ και καιρό τις ευρωπαϊκές και άλλες χώρες να αποκλείσουν την κινεζική τεχνολογία, όπως η κινεζική εταιρεία κατασκευής τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού Huawei, από τα δίκτυα 5G.
«Η διακυβέρνηση Τραμπ έφερνε την ΕΕ σε μια θέση όπου της ζητήθηκε να αποδεχθεί μια πολιτική ‘Πρώτα η Αμερική και κατά της Κίνας’, αλλά αυτό δεν λειτούργησε καλά για την Ουάσινγκτον», δήλωσε ο Lete.
«Η κυβέρνηση Μπάιντεν είναι πιο διαφοροποιημένη, κατανοώντας ότι οι Ευρωπαίοι έχουν τη δική τους σχέση με το Πεκίνο, αλλά παρόλα αυτά πιέζει τις πρωτεύουσες της ΕΕ να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες για την ασφάλεια που αναδύονται από την Κίνα – αυτό φέρνει τους Ευρωπαίους σε πολύ πιο άνετη θέση για να εξετάσουν δημοσίως τη διατλαντική ευθυγράμμιση για την Κίνα», πρόσθεσε.
Γερμανία: Μείωση των εξαρτήσεων στην αλυσίδα εφοδιασμού
«Η σκλήρυνση της θέσης του ΝΑΤΟ και της ΕΕ έναντι της Κίνας αντανακλά γενικά μια παρόμοια τάση στη Γερμανία», είπε στη EURACTIV ο Tim Rühlig, ερευνητής στο Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (DGAP).
Επί του παρόντος, η γερμανική κυβέρνηση εργάζεται πάνω σε μια νέα στρατηγική για την Κίνα, η οποία πιθανότατα θα διευκρινίζει αυτή την πιο κριτική προσέγγιση, αντιμετωπίζοντας τις εξαρτήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας – όχι μόνο υπό το πρίσμα των πρόσφατων εμπειριών με τις κρίσιμες εξαρτήσεις από τη Ρωσία στον τομέα της ενέργειας, δήλωσε ο Rühlig.
«Αυτό που παραμένει αμφισβητούμενο, ωστόσο, είναι ο βαθμός, η ταχύτητα και η μέθοδος απεμπλοκής», δήλωσε ο Rühlig, προσθέτοντας ότι τόσο στους οικονομικούς όσο και στους πολιτικούς κύκλους της Γερμανίας θα υπάρξουν διαφορετικές θέσεις.
Σύμφωνα με τον Γερμανό εμπειρογνώμονα, αυτό θα ήταν ιδιαίτερα ορατό στον ισχυρό τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας της χώρας, όπου η Κίνα αποτελεί κρίσιμη αγορά εισαγωγών και εξαγωγών για τη Γερμανία.
«Δεδομένου ότι η Κίνα είναι ένας σημαντικός παίκτης στην ηλεκτρονική κινητικότητα, η Κίνα μετατρέπεται τα επόμενα χρόνια από μια ευκαιρία αγοράς κυρίως σε έναν ανταγωνιστή για τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία», δήλωσε ο Rühlig.
«Η μείωση των κρίσιμων εξαρτήσεων από την Κίνα είναι πιο δύσκολη και θα πάρει περισσότερο χρόνο από ό,τι η απεξάρτηση από τη Ρωσία, αλλά η συναίνεση που απαιτείται για να μειώσουμε τις εξαρτήσεις και να υιοθετήσουμε μια πιο κριτική προσέγγιση αυξάνεται σταθερά».
Γαλλία:Έλεγχος των ξένων επενδύσεων
Στη Γαλλία, εν τω μεταξύ, μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν το 2017, στο Παρίσι υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη άποψη να είναι πιο περιοριστική απέναντι στις κινεζικές επενδύσεις, πιο συνετή και να συγκροτήσει μια βιομηχανική στρατηγική που, με τον καιρό, θα καταργήσει τις κινεζικές εισροές.
Αν και ποτέ δεν υπήρξε άμεση αναφορά στην Κίνα, τώρα βρίσκεται στο επίκεντρο της βιομηχανικής στρατηγικής της Γαλλίας. Αυτό κατέστη έντονα σαφές μετά την κρίση για τον εφοδιασμό μασκών κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID, και αυτή των ημιαγωγών.
«Η προσέγγιση της γαλλικής κυβέρνησης απέναντι στην Κίνα είναι μια προσέγγιση μείωσης του κινδύνου, ιδίως όταν πρόκειται για μεταφορές τεχνολογίας και άμεσες ξένες επενδύσεις», δήλωσε στη EURACTIV Γαλλίας ο Mathieu Duchâtel, διευθυντής του προγράμματος Ασίας στο Institut Montaigne.
«Η γαλλική προσέγγιση είναι επισήμως μη προσανατολισμένη σε κάποια χώρα, αν και είναι σε μεγάλο βαθμό ενημερωμένη από την πραγματικότητα της κινεζικής οικονομικής δύναμης», πρόσθεσε ο Duchâtel.
Στο πνεύμα αυτό, η Γαλλία ήταν βασικός παράγοντας για να συμφωνηθεί το 2020 ο κανονισμός της ΕΕ που θεσπίζει ένα πλαίσιο για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων.
Το ίδιο ισχύει και για τον νόμο PACTE του 2019, ο οποίος ενισχύει τις προσπάθειες της κυβέρνησης για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων και ενθαρρύνει τις γαλλικές εταιρείες να ελέγχουν το σύνολο των αλυσίδων εφοδιασμού τους.
