Το προσεχές παγωμένο Μέτωπο
Τι βρίσκεται πίσω από την ξαφνική ένταξη στο ΝΑΤΟ της Φινλανδίας και της Σουηδίας;
Alexandre Lemoine,Observateur continental,20-5-22 .
Μετάφραση :Μ. Στυλιανού –
Η ταχεία και επικείμενη ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ φαίνεται να συνδέεται μόνο με την επικαιρότητα, αλλά μόνο εκ πρώτης όψεως. Εν πάση περιπτώσει, μέσω της ρωσικής επιχείρησης στην Ουκρανία εξηγείται και δικαιολογείται η ταχεία ενσωμάτωση της Στοκχόλμης και του Ελσίνκι στο ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, είναι αδύνατο να φανταστούμε έναν κίνδυνο που προέρχεται από τους στόχους της ειδικής επιχείρησης για αυτές τις δύο χώρες. Ένα άλλο ουδέτερο κράτος, η Ουκρανία, θα ελαχιστοποιούσε μόνο τα όρια της άμεσης αντιπαράθεσης μεταξύ δυτικών στρατιωτικών οργανώσεων και της Ρωσίας. Εκείνοι που επιδιώκουν να εμπίπτουν στην ΟΜΠΡΈΛΑ του ΝΑΤΟ το συντομότερο δυνατόν αναγκαστικά το κατανοούν αυτό. Ο Φινλανδός πρόεδρος αναγνωρίζει ανοιχτά ότι η Μόσχα δεν σκοπεύει να επιτεθεί στη χώρα του, αλλά αυτό δεν έχει αποφασιστική σημασία για αυτόν.
Οι ρίζες της επιταχυνόμενης ενσωμάτωσης των Σκανδιναβών στη Συμμαχία δεν βρίσκονται στο νότο αλλά στο βορρά. Βρίσκονται σε μια σημαντική εντατικοποίηση, από το 2020, της πολιτικό-στρατιωτικής επέκτασης από την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες στην Αρκτική. Η περιοχή αυτή θεωρείται το κύριο απόθεμα υδρογονανθράκων μακροπρόθεσμα και ο τόπος μιας επικείμενης γεωπολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ των δυνάμεων. Στην Αρκτική, σύμφωνα με τις προβλέψεις, θα αποφασιστεί η μοίρα της ανθρωπότητας.
Οι σύμμαχοι ξεκίνησαν την «αναγνώριση από τη φωτιά», μια πρώτη από τον Ψυχρό Πόλεμο, τον Μάιο του 2020, όταν τρία αμερικανικά αντιτορπιλικά Arleigh Burke και η βρετανική φρεγάτα Kent εισήλθαν στη Θάλασσα Μπάρεντς, μέχρι τότε τα ύδατα που διασχίζονταν από τον ρωσικό βόρειο στόλο.
Στα μέσα Ιανουαρίου του 2021, το Πεντάγωνο υιοθέτησε τη νέα εκδοχή της στρατηγικής του για την Αρκτική που ονομάζεται Ανάκτηση της Αρκτικής Κυριαρχίας. Αυτή η στρατηγική δηλώνει ότι η ομάδα στην Αρκτική απέχει πολύ από του να ανταποκρίνεται στους στόχους και τα σχέδια των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Ρωσία και η Κίνα ορίζονται ως οι κύριοι αντίπαλοι σε αυτήν την περιοχή, υπογραμμίζοντας ειδικότερα την ανάγκη ενίσχυσης της αλληλεπίδρασης μεταξύ των συμμάχων, ο κύκλος των οποίων προβλέπεται σαφώς να διευρυνθεί.
Στις 14 Ιουνίου 2021, οι Βρυξέλλες φιλοξένησαν σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, όπου, για πρώτη φορά, τα θέματα της Αρκτικής συζητήθηκαν ευρέως και εννοιολογικά. Το έγγραφο που υιοθετήθηκε στη συνάντηση αυτή ανέφερε την ανάγκη ενίσχυσης του συντονισμού στο πλαίσιο της πολιτικής της Συμμαχίας για την Αρκτική, για αύξηση της στρατιωτικής ισχύος. Αναγνωρίστηκε η περαιτέρω ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής του ΝΑΤΟ για την Αρκτική. Υπέθεσε επίσης την πρόθεση συμμετοχής νέων συμμάχων σε αυτή τη δραστηριότητα.
Διαπιστώθηκε εξ άλλου ότι οι τρέχουσες δυνάμεις του ΝΑΤΟ δεν ήταν αρκετές για να αντιμετωπίσουν τη Ρωσία και την Κίνα, η οποία την υποστηρίζει, στην αρκτική ζώνη. Ηεφαρμογή της στρατηγικής της Συμμαχίας για την Αρκτική έρχεται αντιμέτωπη με γεωγραφικούς περιορισμούς: Τον φυσικό έλεγχο της Ρωσίας στο μεγαλύτερο μέρος της περιοχής. Αν ανατολικά της Διαδρομής της Βόρειας Θάλασσας οι Αμερικανοί έχουν σχεδιάσει μια σημαντική ενίσχυση της στρατιωτικής τους παρουσίας στην Αλάσκα και την εντατικοποίηση τέτοιων ενεργειών από την καναδική πλευρά, προς τα δυτικά παρατηρούν σαφώς μια παραβίαση. Το εδαφικό δυναμικό της Νορβηγίας δεν είναι αρκετό, τα φυσικά σύνορα είναι σημαντικά στην Ισλανδία και τη Γροιλανδία. Ήδη εκείνη την εποχή είχε καταστεί σαφές στους ειδικούς ότι αυτή η πλευρά θα έπρεπε να ενισχυθεί με το πλησιέστερο αποθεματικό – τη Σουηδία και τη Φινλανδία.
Οποιοδήποτε πρόσχημα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την ενσωμάτωση της Φινλανδίας και της Σουηδίας, και βρέθηκε στην Ουκρανία. Ειδικά επειδή αυτό το πρόσχημα είναι αρκετά συναισθηματικό για να έχει αποτελεσματικό αντίκτυπο στην κοινή γνώμη σε αυτές τις χώρες, η οποία, αντίθεση με την κυβερνώσας ελίτ, είναι επιφυλακτική για την ένταξη σε στρατιωτικές συμμαχίες. Ήταν επίσης σημαντικό να εξουδετερώσει τις αντιρρήσεις της Μόσχας.
Ο Άντερς Φογκ Ράσμουσεν της Δανίας, πρώην Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ (2009-2014) και σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Πέτρο Ποροσένκο (2016-2019), παραδέχθηκε: «Όσον αφορά τη Φινλανδία και τη Σουηδία, νομίζω ότι και οι δύο χώρες έχουν ένα παράθυρο ευκαιρίας να ενταχθούν αυτή τη στιγμή, επειδή ο Πούτιν είναι απορροφημένος αλλού. Δεν μπορεί να κάνει τίποτα γι’ αυτό.» Όχι λόγω της Ουκρανίας, σύμφωνα με την επίσημη εξήγηση, αλλά εκμεταλλευόμενος την κατάσταση στη χώρα αυτή. Ανώτεροι αξιωματούχοι στην εξουσία αποφεύγουν τέτοια ειλικρίνεια στις δηλώσεις τους.
Η επέκταση του ΝΑΤΟ με την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας, σύμφωνα με την Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες, θα διευκολύνει την επίτευξη αρκετών υλικοτεχνικών στόχων στο δρόμο της προόδου στην Αρκτική. Αυτά περιλαμβάνουν το πρόβλημα του παγοθραυστικού, το οποίο είναι η «Αχίλλειος πτέρνα» στη νέα περιφερειακή στρατηγική του Πενταγώνου. Η Ρωσία προηγείται των δυτικών ανταγωνιστών της στον αριθμό και την ποιότητα των πλοίων αυτής της κατηγορίας. Σχεδόν το μόνο αμερικανικό παγοθραυστικό που επιπλέει, ο Χίλι, μοιάζει με πυγμαίο δίπλα στους Ρωσικούς γίγαντες. Τα αμερικανικά ναυπηγεία δεν διαθέτουν τις δεξιότητες για να καλύψουν το κενό, συμπεριλαμβανομένης της προγραμματισμένης ναυπήγησης τριών πολύ βαρέων παγοθραυστικών και τριών μεσαίου μεγέθους τα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο, οι Αμερικανοί ήλπιζαν να επιταχύνουν σημαντικά αυτή τη διαδικασία καταφεύγοντας στη βοήθεια των Φινλανδών, οι οποίοι είχαν τις απαραίτητες βιομηχανικές δυνατότητες και γνώσεις σε αυτόν τον τομέα. Ένα μεγάλο μέρος των σοβιετικών και ρωσικών παγοθραυστικών, για παράδειγμα ο Taymyr και ο Vaigach, κατασκευάστηκαν στη Φινλανδία. Ως μέλος του ΝΑΤΟ, αυτή η χώρα θα μπορούσε να αναλάβει την κατασκευή στρατιωτικών παγοθραυστικών. Η «ξαφνική» φιλοδοξία των Φινλανδών να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ θα μπορούσε επίσης να εξηγήσει τον εμπορικό υπολογισμό για ακριβές, μακροπρόθεσμες παραγγελίες των ΗΠΑ να κατασκευάσουν παγοθραυστικά.
Η προσχώρηση των σκανδιναβικών χωρών στη Συμμαχία ήταν προκαθορισμένη, αλλά πιθανότατα είχε προγραμματιστεί να γίνει με άλλο τρόπο. Πρώτα φέρτε την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ, πιθανώς με τη Γεωργία, και μόνο στη συνέχεια τη Σουηδία και τη Φινλανδία. Στο τέλος, όλα θα μπορούσαν να κυλήσουν ομαλά. Οι ενέργειες της Ρωσίας έχουν σαμποτάρει αυτά τα σχέδια αποκλείοντας τουλάχιστον το νότιο τμήμα αυτής της προγραμματισμένης εξίσωσης.
