ΕΕ προς Τουρκία: Παίξτε με τους κανόνες μας εάν θέλετε ενίσχυση αγροτικών σχέσεων
Η Τουρκία πρέπει να παίξει σύμφωνα με τους κανόνες εάν ελπίζει να ενισχύσει τις αγροτικές της σχέσεις με την ΕΕ και να διασφαλίσει την επισιτιστική της ασφάλεια υπό το πρίσμα του πολέμου στην Ουκρανία, τόνισαν τα κράτη μέλη πριν από μια συνάντηση υψηλού επιπέδου αυτή την εβδομάδα.
Ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Janusz Wojciechowski θα συναντηθεί με τον Τούρκο Υπουργό Γεωργίας, Vahit Kirişçi, για τον πρώτο τους αγροτικό διάλογο υψηλού επιπέδου στην Άγκυρα στις 11-12 Μαΐου.
Αν και η ημερήσια διάταξη δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, εκπρόσωπος της Επιτροπής είπε στην EURACTIV ότι το κύριο θέμα της συνάντησης θα περιστραφεί γύρω από την επισιτιστική ασφάλεια και την ενίσχυση των αγρο-εμπορικών σχέσεων μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας.
Αυτό έχει αποκτήσει νέα σημασία υπό το φως του πολέμου της Ουκρανίας με την ελπίδα να βρεθούν λύσεις για τη μεγάλη εξάρτηση της Τουρκίας από τη Ρωσία.
Για παράδειγμα, η Τουρκία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εισαγωγέας σιταριού στον κόσμο, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Οικονομικής Πολυπλοκότητας (OEC) του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT), εισάγοντας κυρίως από τη Ρωσία (1,66 δισεκατομμύρια δολάρια), την Ουκρανία (208 εκατομμύρια δολάρια), Καναδά (104 εκατομμύρια δολάρια) και Γερμανία (100 εκατομμύρια δολάρια).
Η συνάντηση θα επικεντρωθεί επίσης στην επικείμενη αναθεώρηση της οικονομικής βοήθειας που παρέχεται στην Τουρκία για τη βελτίωση της γεωργικής και αγροτικής της ανάπτυξης.
Ωστόσο, αρκετά κράτη μέλη έχουν προειδοποιήσει ότι εάν η Τουρκία ελπίζει να ενισχύσει τους δεσμούς της με την ΕΕ, πρέπει να τηρήσει την ευρωπαϊκή γραμμή.
Κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της Ειδικής Επιτροπής Γεωργίας (SCA) που προετοίμαζε τις εργασίες για τη συγκέντρωση των υπουργών γεωργίας στις 24 Μαΐου, πολλά κράτη μέλη τόνισαν τη σημασία των συζητήσεων αυτών να εξαρτώνται από τη συμπεριφορά της Τουρκίας και την ανάγκη να κρατήσει η Επιτροπή σκληρή στάση για την προστασία των συμφερόντων τόσο της ΕΕ όσο και των κρατών μελών.
Σε αυτή την ώθηση πρωτοστάτησαν κυρίως Ελλάδα και Κύπρος. Ωστόσο, πηγές αναφέρουν ότι η Πολωνία πήρε επίσης το λόγο για να εκφράσει ορισμένες ανησυχίες σχετικά με τη διασφάλιση της συμμόρφωσης της Τουρκίας με τα πρότυπα της ΕΕ για την πιστοποίηση και τα κτηνιατρικά πρότυπα.
Υπήρχαν προηγουμένως ορισμένα ζητήματα σχετικά με τις εξαγωγές ζώντων βοοειδών από την ΕΕ στην Τουρκία, καθώς και με τις βιολογικές εξαγωγές και την επισήμανση προϊόντων τουρκικής καταγωγής.
Το 2020, οι τουρκικές αρχές απέρριψαν 800 βοοειδή που μετέφερε το πλοίο Karim Allah με σημαία Λιβάνου και 1.800 βοοειδή σ’ ένα άλλο, υπό σημαία Τόγκο, κτηνοτροφικό μεταφορέα Elbeik, λόγω υποψιών για τον ιό του καταρροϊκού πυρετού του προβάτου.
Αν και δεν επιβεβαιώθηκε ξέσπασμα μεταξύ των βοοειδών, τα δύο πλοία είχαν καθηλωθεί στη θάλασσα για μήνες καθώς δεν τους επετράπη να ελλιμενιστούν σε κανένα λιμάνι μετά την άρνηση της Τουρκίας, τερματίζοντας το ταξίδι τους στην Ισπανία, όπου η κυβέρνηση διέταξε τη σφαγή των ανεπιθύμητων των ζώων.
Σύμφωνα με πηγή εντός της συνάντησης, ο εκπρόσωπος της Επιτροπής που ήταν παρών κατά τη συνεδρίαση της SCA συμφώνησε ότι πρέπει να συνεχιστεί ο διάλογος, αλλά θα προειδοποιήσει ότι αυτό είναι «αναστρέψιμο» εάν η Τουρκία δεν παίξει καλά.
«Η Επιτροπή κατέστησε σαφές ότι οι συνομιλίες θα μπορούσαν να σταματήσουν εάν δεν παίξει με τους κανόνες του παιχνιδιού», είπε η πηγή στην EURACTIV.
Ωστόσο, ερωτηθείς για τις επικείμενες συνομιλίες, ένας εκπρόσωπος της Επιτροπής έλαβε πιο επιφυλακτική στάση, εξηγώντας ότι «δεν ήταν δυνατό να προβλεφθεί πόσο μακριά θα φτάσουν τα αιτήματα του Επιτρόπου» πριν από τη συνάντηση.
«Δεν είμαστε σίγουροι αυτή τη στιγμή πώς ακριβώς θα είναι οι εμπορικές πτυχές», είπε ο εκπρόσωπος στην EURACTIV.
Σύμφωνα με το Agricensus Export Dashboard, η Ρωσία προμήθευσε 7,72 εκατομμύρια μεγατόνους (mt) σίτου στην Τουρκία το 2020, αντιπροσωπεύοντας το 75% των συνολικών εισαγωγών, με τους 5,1 mt να εξήχθησαν μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου 2021.
Εν τω μεταξύ, η Ευρώπη είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής σίτου υψηλής πρωτεΐνης στην Τουρκία, με 1,33 εκατομμύρια τόνους να αποστέλλονται το 2020, που προέρχονται κυρίως από τη Γερμανία, την Πολωνία, τη Λιθουανία και τη Λετονία.
Η Τουρκία πληρώνει τώρα βαρύ τίμημα για την εξάρτησή της από το ουκρανικό και το ρωσικό σιτάρι, με τις εξαγωγές σιταριού από τις δύο γεωργικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος σχεδόν να σταματούν. Αυτό έχει επίσης πυροδοτήσει περαιτέρω ανησυχίες στην Τουρκία σχετικά με την εκτίναξη του πληθωρισμού.
Πηγές αναφέρουν ότι δεν αναμένεται να ληφθούν συγκεκριμένες αποφάσεις από αυτή τη συνάντηση, αλλά ότι αποτελεί συνέχιση των προσπαθειών για ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των δύο.
