Η ρωσοβιετναμέζικη στρατηγική εταιρική σχέση προωθεί το ευρύτερο ευρασιατικό όραμα της Μόσχας

Του Andrew Korybko
Αμερικανός πολιτικός αναλυτής  *  

Είναι η μελέτη περίπτωσης που αποδεικνύει την ιδέα που διατυπώνεται, δηλαδή ότι το Κρεμλίνο μπορεί να «ισορροπήσει» υπεύθυνα πολύ ευαίσθητες και περίπλοκες υποθέσεις σε όλη την ευρασιατική υπερήπειρο. Όσο ευρύτερη γίνεται η συνειδητοποίηση της επιτυχίας αυτής της χώρας από αυτή την άποψη, τόσο πιο γρήγορα θα ξεδιπλωθεί το μεγάλο στρατηγικό της όραμα, το οποίο με τη σειρά του θα επιταχύνει την αναδυόμενη Πολυπολική Παγκόσμια Τάξη.

Ο πρόεδρος του Βιετνάμ Nguyen Xuan Phuc επισκέφθηκε τη Μόσχα αυτή την εβδομάδα για να συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του για συνομιλίες σχετικά με το μέλλον της ιστορικής στρατηγικής τους συνεργασίας. Το TASS ανέφερε ότι συμφώνησαν σε ένα σχέδιο συνολικής επέκτασης των σχέσεών τους έως το 2030. Το έγγραφο που προκύπτει καλύπτει την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, την οικονομική, την ενέργεια (συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών), τη χρηματοπιστωτική, θεσμική, στρατιωτική και διακρατική μη κρατική ασφάλεια (π.χ. έγκλημα, ναρκωτικά, τρομοκρατία) συνεργασία. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι η Ρωσο-Βιετναμέζικη Στρατηγική Συνεργασία συνεχίζει να προωθεί το όραμα της Μόσχας για την Ευρύτερη Ευρασιατική Εταιρική Σχέση (GEP), ιδιαίτερα προς την κατεύθυνση της ASEAN.

Τα ίδια Κρεμλίνο οραματίζεται να γίνει η υπέρτατη «εξισορρόπησης» δύναμη στην υπερήπειρο σε όλη την 21 ου αιώνα, και για το σκοπό αυτό διατηρεί προσεκτικά εξίσου άριστες σχέσεις με διάφορα ζεύγη αντίπαλες χώρες, ιδιαίτερα την Κίνα και το Βιετνάμ στο παρόν πλαίσιο. Και οι δύο χώρες είναι στρατηγικοί εταίροι της Ρωσίας, ωστόσο εμπλέκονται επίσης σε μια πικρή διαμάχη για τμήματα της Θάλασσας της Νότιας Κίνας. Ωστόσο, η Ρωσία έχει υψηλού επιπέδου εταιρικές σχέσεις ασφάλειας και με τις δύο, οι οποίες στοχεύουν στη διατήρηση της ισορροπίας δυνάμεων προκειμένου να προωθήσουν μια πολιτική λύση στα διμερή τους ζητήματα. Αυτή η πρακτική της «στρατιωτικής διπλωματίας» είναι ρεαλιστική και έρχεται σε αντίθεση με το αμερικανικό μοντέλο.

Οι ΗΠΑ προτιμούν συνήθως μία χώρα σε κάθε δεδομένο ζευγάρι αντιπάλων, τους οπλίζουν μέχρι τα δόντια και στη συνέχεια τους ενθαρρύνουν να καταφύγουν σε στρατιωτικά μέσα για να προωθήσουν τη θέση τους σε οποιαδήποτε διαμάχη μπορεί να εμπλέκονται. Η Ουάσιγκτον προσπάθησε να χρησιμοποιήσει αυτό το περιφερειακά αποσταθεροποιητικό μοντέλο «στρατιωτικής διπλωματίας» με το Ανόι, αλλά αποκρούστηκε. Το Βιετνάμ όχι μόνο δεν ενδιαφέρεται να προκαλέσει στρατιωτικά την Κίνα χρησιμοποιώντας αμερικανικά όπλα, αλλά κατανοεί επίσης σοφά ότι τέτοια μέσα γενικά δεν είναι ο πιο σοφός τρόπος επίλυσης τέτοιων ζητημάτων. Επιπλέον, το μεγαλύτερο μέρος του στρατού της εξαρτάται από σοβιετικά και ρωσικά όπλα, επομένως η ριζική μετάβαση στα αμερικανικά είδη θα μπορούσε να οδηγήσει σε προβλήματα διαλειτουργικότητας στο μεσοδιάστημα.

Για να είμαστε σαφείς, ούτε η Ρωσία ούτε το Βιετνάμ έχουν εχθρικές προθέσεις κατά της Κίνας, τις οποίες κατέστησαν ρητά σαφές στο έγγραφο στρατηγικής εταιρικής σχέσης αυτής της εβδομάδας στο οποίο συμφώνησαν. Το TASS ανέφερε ότι περιέχει τη ρήτρα ότι «η Ρωσία και το Βιετνάμ δεν συνάπτουν συμμαχίες και δεν υπογράφουν συμφωνίες με τρίτες χώρες προκειμένου να πραγματοποιήσουν ενέργειες που βλάπτουν η μία την ανεξαρτησία, την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και τα βασικά συμφέροντα». Σημειώνει επίσης ότι «η ανάπτυξη των σχέσεων Ρωσίας-Βιετνάμ δεν στοχεύει σε καμία τρίτη πλευρά». Η Κίνα έχει κατανοητά προβλήματα με τις περιφερειακές χώρες που συνεργάζονται με το Πεντάγωνο, αλλά δεν έχει πρόβλημα με το να φτάσουν στο Κρεμλίνο.

Αυτή η παρατήρηση προσθέτει αξιοπιστία στον ισχυρισμό ότι το ρωσικό μοντέλο «στρατιωτικής διπλωματίας» σταθεροποιείται περιφερειακά λόγω της πρόθεσής του να διατηρήσει την ισορροπία δυνάμεων με σκοπό την προώθηση πολιτικών λύσεων σε περιφερειακά ζητήματα. Αυτό από μόνο του προάγει πολύ το όραμα GEP της Ρωσίας, αλλά υπάρχουν πολλά περισσότερα σε αυτή τη μεγάλη στρατηγική από τις διασυνδεδεμένες διπλωματικές διαστάσεις και διαστάσεις ασφάλειας που μόλις εξηγήθηκαν. Το Βιετνάμ ήταν η πρώτη χώρα που υπέγραψε συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την υπό την ηγεσία της Ρωσίας Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (EAU), η οποία βοήθησε αυτό το μπλοκ περιφερειακής ολοκλήρωσης να γίνει ένας πολλά υποσχόμενος οικονομικός παράγοντας για το μέλλον της υπερηπείρου. Και οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να ενισχύσουν αυτούς τους δεσμούς κατά τη διάρκεια της επίσκεψης αυτής της εβδομάδας.

Η ιστορική ρωσο-βιετναμέζικη στρατηγική εταιρική σχέση δίνει στη Μόσχα μια παρουσία στην περιοχή ASEAN στο κέντρο αυτού που οι ΗΠΑ, η Ινδία και άλλοι περιγράφουν ως « Ινδο-Ειρηνικό », αλλά που το Κρεμλίνο και οι Κινέζοι εταίροι του εξακολουθούν να αποκαλούν Ασία-Ειρηνικό . Ανεξάρτητα από την ορολογία που χρησιμοποιεί κανείς, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι η θέση του Βιετνάμ στο κέντρο του ASEAN – που εκτείνεται στον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό – είναι εξαιρετικά στρατηγική και επομένως εξαιρετικά επωφελής όταν πρόκειται για την προώθηση του GEP της Ρωσίας. Πρέπει να γίνει πολύ ακόμη δουλειά για να γίνει η Ρωσία σημαντική δύναμη σε αυτήν την περιοχή, αλλά ο μεγάλος στρατηγικός σκοπός του Βιετνάμ έναντι της Μόσχας είναι ότι παρέχει στο Κρεμλίνο μια πλατφόρμα από την οποία μπορεί να το κάνει.

Με βάση αυτή την παρατήρηση, μπορεί επίσης να ειπωθεί ότι οι σχέσεις Ρωσίας-Βιετνάμ χρησιμεύουν ως παράδειγμα για το τι θέλει να πετύχει η Μόσχα αλλού στην Αφρο-Ευρασία. Παρά την αξιοσημείωτη ασυμμετρία τους ως προς τη διπλωματική, οικονομική και στρατιωτική επιρροή, οι δεσμοί τους παραμένουν ίσοι και χαρακτηρίζονται από αμοιβαίο σεβασμό. Αυτό το μοντέλο σχέσεων μεγάλης δύναμης-μεσαίας δύναμης θα αναπαραχθεί ιδανικά σε όλο το υπόλοιπο ανατολικό ημισφαίριο με τον καιρό καθώς η εμβέλεια του Κρεμλίνου επεκτείνεται περαιτέρω σε όλη την Αφρο-Ευρασία κατά τις επόμενες δεκαετίες. Οι συγκριτικά μικρότερες χώρες δεν χρειάζεται να ανησυχούν για τις προθέσεις της Ρωσίας, καθώς οι σχέσεις της με το Βιετνάμ αποδεικνύουν ότι είναι αξιόπιστη και αξιόπιστη.

Επιστρέφοντας στον παράγοντα Κίνα, το ίδιο το γεγονός ότι η Ρωσία εμπλέκεται σε μια τέτοια ενεργό «στρατιωτική διπλωματία» με το Βιετνάμ όσον αφορά την ενίσχυση των αμυντικών της δυνατοτήτων στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας ενάντια στο πλαίσιο των εντάσεων του Ανόι με το Πεκίνο δείχνει ότι η Μόσχα φιλοδοξεί πράγματι να γίνει πραγματικά ουδέτερη «ισορροπητική» δύναμη. Η στρατηγική εταιρική σχέση της με την Κίνα με πολύ μεγαλύτερη παγκόσμια επιρροή δεν αποτελεί εμπόδιο σε αυτήν με το Βιετνάμ, ειδικά όταν πρόκειται για «στρατιωτική διπλωματία». Εάν το Κρεμλίνο μπορεί υπεύθυνα να βοηθήσει το Βιετνάμ να «ισορροπήσει» την Κίνα στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, τότε σίγουρα αναμένεται να βοηθήσει άλλες χώρες να «ισορροπήσουν» υπεύθυνα η μία την άλλη και αλλού στον κόσμο.

Έχοντας όλα αυτά κατά νου, η Στρατηγική Συνεργασία Ρωσίας-Βιετνάμ προωθεί πραγματικά το όραμα GEP της Μόσχας. Είναι η μελέτη περίπτωσης που αποδεικνύει την ιδέα που διατυπώνεται, δηλαδή ότι το Κρεμλίνο μπορεί υπεύθυνα να «ισορροπήσει» πολύ ευαίσθητες και περίπλοκες υποθέσεις σε όλη την ευρασιατική υπερήπειρο. Όσο ευρύτερη γίνεται η συνειδητοποίηση της επιτυχίας αυτής της χώρας από αυτή την άποψη, τόσο πιο γρήγορα θα ξεδιπλωθεί το μεγάλο στρατηγικό της όραμα, το οποίο με τη σειρά του θα επιταχύνει την αναδυόμενη Πολυπολική Παγκόσμια Τάξη. Ως εκ τούτου, είναι ύψιστης προτεραιότητας αυτές οι δύο χώρες να προωθήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη στρατηγική τους συνεργασία. Είναι το τέλειο μοντέλο σχέσεων μεγάλης εξουσίας-μεσαίας εξουσίας και επομένως παράδειγμα για όλους.