Ξανανάβει το φυτίλι στον Καύκασο! Είναι η Γεωργία ο επόμενος στόχος της στρατηγικής της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα;

Η Μόσχα είναι αποφασισμένη να ανατρέψει τη δυτική παρουσία στη Γεωργία, γι’ αυτό η Ουάσιγκτον πρέπει να ενισχύσει τους δεσμούς της με την Τιφλίδα

Όπως φαίνεται από τη σκληρή συμπεριφορά του Κρεμλίνου στην Ουκρανία, η τεράστια στρατιωτική δύναμη της Ρωσίας έχει άμεσες επιπτώσεις στην ασφάλεια στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας. Αλλά η Μόσχα δεν σταματά εκεί, είναι αποφασισμένη να αντιστρέψει τη δυτική παρουσία στη Γεωργία, γι’ αυτό η Ουάσιγκτον πρέπει να ενισχύσει τους δεσμούς της με την Τιφλίδα, έναν κρίσιμο κόμβο στη δυτική αρχιτεκτονική για την ασφάλεια του Υπερκαυκάσου.

Υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν, οι εκκλήσεις για μια στρατηγική του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα έχουν ενισχυθεί. Ένας τρόπος αλλαγής του παιχνιδιού, για την τόσο αναγκαία περιφερειακή στρατηγική είναι η πορεία της Γεωργίας και της Ουκρανίας προς την ένταξη. Η στρατηγική επαναξιολόγηση του ΝΑΤΟ, που θα οριστικοποιηθεί το επόμενο έτος στη σύνοδο κορυφής της Μαδρίτης τον Ιούνιο, πιθανότατα δεν θα παραχωρήσει στην Ουκρανία και τη Γεωργία το επιθυμητό Σχέδιο Δράσης Ένταξης.

Ωστόσο, η στρατηγική επαναξιολόγηση του ΝΑΤΟ προσφέρει την ευκαιρία αναβάθμισης της εταιρικής σχέσης, για τη μία ή και τις δύο χώρες. Στην περίπτωση της Γεωργίας, το πόσο θα αναβαθμιστεί αυτή εξαρτάται από τις προσπάθειες τριών παραγόντων. Πρώτα και κύρια, είναι στα χέρια της Τιφλίδας να υποβάλει προτάσεις και αιτήματα προς τη Συμμαχία. Δεύτερον, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μόνος βασικός σύμμαχος που έχουν οι χώρες της Μαύρης Θάλασσας, που μπορούν να φέρουν τις περίπλοκες προκλήσεις ασφαλείας της περιοχής στο προσκήνιο του ΝΑΤΟ.

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι Ρώσοι αποδυναμώνουν επιθετικά τις δυτικές ρυθμίσεις ασφαλείας, όπως είδαμε στις εισβολές τους στη Γεωργία το 2008 και στην Ουκρανία το 2014. Πρόσφατα, ο διευθυντής της CIA Ουίλιαμ Μπερνς μίλησε με τον Πούτιν, σχετικά με τις ανησυχίες των ΗΠΑ για τη στρατιωτική συσσώρευση της Ρωσίας στα σύνορα με Ουκρανία. Η Μόσχα γνωρίζει ότι η Ουάσιγκτον παρακολουθεί τις κινήσεις της στην Ουκρανία και, ως εκ τούτου, πιθανότατα θα δράσει σε περιοχές όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι τόσο εστιασμένες.
Μεταρρύθμιση και ολοκλήρωση

Η Γεωργία είναι πολύ ευαίσθητη στη ρωσική πίεση, και όχι μόνο στρατιωτικά αλλά και μέσω άλλων πιο κρυφών μορφών «κακοήθους» επιρροής. Πηγές της αμερικανικής κυβέρνησης αναφέρουν, ότι η υπηρεσία εξωτερικών πληροφοριών της Ρωσίας, SVR, προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τις πολιτικές εσωτερικές διαμάχες που έχουν σημειωθεί στη χώρα.

Δύο πρόσφατα γεγονότα στη Γεωργία, μοιάζουν με μια μεγάλη πολιτική κρίση που θα μπορούσε να σύρει σε αντιπαράθεση τη Ρωσία και τις ΗΠΑ. Πρώτον, ο niknor Melia, ο ηγέτης του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης (και πρώην κυβερνώντος), Ενωμένο Εθνικό Κίνημα (UNM) συνελήφθη. Στη συνέχεια, ο πρωθυπουργός παραιτήθηκε και αντικαταστάθηκε άμεσα. Η γεωργιανή αντιπολίτευση τώρα έχει τον δικό της πολιτικό μάρτυρα και λόγους για διαμαρτυρίες και προσφυγή στη Δύση για στήριξη.

Ο Melia συνελήφθη για τις αναταραχές που ξέσπασαν το καλοκαίρι του 2019, αφότου το κυβερνών κόμμα, Γεωργιανό Όνειρο, προσκάλεσε μια ρωσική αντιπροσωπεία στη Διακοινοβουλευτική Συνέλευση για την Ορθοδοξία και επέτρεψε στον επικεφαλής της αντιπροσωπείας, Sergei Gavrilov, να καθίσει στη θέση του προέδρου της Βουλής της Γεωργίας.

Ο ιδρυτής του Γεωργιανού Ονείρου, Bidzina Ivanishvili και η ομάδα του συνέχισαν την πορεία εξωτερικής πολιτικής που έθεσε ο Saakashvili. Οι διαφορές μεταξύ τους ήταν και παραμένουν τακτικές και “στυλιστικές”. Ο Saakashvili διακύβευσε τα πάντα, με την κλιμάκωση της έντασης με τη Μόσχα, βασιζόμενος στην υποστήριξη από τους ξένους φίλους του.

Η πιο ρεαλιστική πλευρά του Ivanishvili, ακολούθησε μια πορεία ομαλοποίησης των σχέσεων με τη Ρωσία -τουλάχιστον μέχρι το 2019- αλλά μόνο με τελικό σκοπό την ένταξη στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Ήταν μια τακτική για να διασκεδάσει τις ανησυχίες των ξένων εταίρων, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, που είχαν αντιδράσει στην επίσπευση της ένταξης της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ.

Η Γεωργία έχει καταβάλει συνεχείς προσπάθειες με μετρήσιμη επιτυχία για τη μεταρρύθμιση του στρατού της και την ομαλή διαδικασία ένταξής της στο ΝΑΤΟ. Σε αντάλλαγμα, μόνο λίγοι σύμμαχοι έχουν υποστηρίξει ενεργά τη στρατιωτική μεταρρύθμιση και τη διαδικασία «εξαγοράς» της Τιφλίδας.

Όμως η Γεωργία χρειάζεται πολύ περισσότερη υποστήριξη από τους συμμάχους της. Η χώρα είναι ευάλωτη σε μια ρωσική επίθεση από ξηρά, θάλασσα και αέρα. Το πολιτικό και στρατιωτικό σήμα από το Κρεμλίνο υποδηλώνει, ότι ένας ακόμη πόλεμος στη Μαύρη Θάλασσα είναι μια πραγματική πιθανότητα. Τα τελευταία χρόνια, η Μόσχα εισέβαλε στην Ουκρανία, στρατιωτικοποίησε την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και αρνήθηκε την πρόσβαση στην Αζοφική Θάλασσα.

Η απάντηση της Ρωσίας στο ταξίδι του Όστιν στη Μαύρη Θάλασσα, ήταν η διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το ΝΑΤΟ. Δεν υπάρχει τίποτα που να υποδηλώνει ότι η Ρωσία σταματά την επιθετικότητά της και τη στρατιωτικοποίηση στη Μαύρη Θάλασσα, και η Γεωργία, δεδομένου του μεγέθους και της γεωγραφικής της θέσης, είναι ο πιο ευάλωτος σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή.

Σε επίπεδο ΝΑΤΟ, υπάρχει σημαντικό περιθώριο για την οικοδόμηση της εταιρικής σχέσης της με τη Γεωργία. Το 2014 εγκρίθηκε το ουσιαστικό πακέτο ΝΑΤΟ-Γεωργίας , το οποίο επέτρεψε τη δημιουργία κοινού κέντρου εκπαίδευσης ΝΑΤΟ-Γεωργίας το 2015 και μια ετήσια στρατιωτική άσκηση ΝΑΤΟ-Γεωργίας από το 2016 .

Στη σύνοδο κορυφής της Βαρσοβίας το 2016, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ άνοιξαν τη δυνατότητα δημιουργίας καταπιστευματικού ταμείου της Γεωργίας και υποσχέθηκε υποστήριξη, για την ανάπτυξη των δυνατοτήτων αεράμυνας και εναέριας επιτήρησης. Ένα τέτοιο καταπιστευματικό ταμείο, μπορεί να δημιουργηθεί για να περιλαμβάνει ένα σαφές σύνολο έργων (με έμφαση στα απαραίτητα αμυντικά αποκτήματα) και να εγκριθεί στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη το 2022.
Τι μπορεί να κάνει τώρα η Τιφλίδα;

Η Τιφλίδα έχει ένα εντυπωσιακό ιστορικό, όσον αφορά τις συνεισφορές στο ΝΑΤΟ και τα πολιτικά μηνύματα έναντι των δυτικών εταίρων της, ζητώντας αυξημένη υποστήριξη ασφαλείας για την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και τον Καύκασο. Για να επιτύχει μια πλήρως αναβαθμισμένη εταιρική σχέση με το ΝΑΤΟ, η Γεωργία θα πρέπει να βελτιώσει τη στρατηγική της απέναντι στη Συμμαχία με δύο τρόπους.

Πρώτον, θα πρέπει να σχεδιάσει, με βάση τις προτεραιότητές της στον τομέα των αμυντικών προμηθειών, ένα σύνολο βασικών προγραμμάτων απόκτησης που απαιτούνται για την οικοδόμηση άμυνας έναντι μιας υβριδικής ρωσικής επίθεσης. Μέχρι στιγμής, το Υπουργείο Εξωτερικών της Γεωργίας έχει επικεντρωθεί σε συστήματα αεράμυνας (που προμηθεύονται από το Ισραήλ) και μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα. Τα συστήματα άμυνας αέρος-εδάφους (με βάση τα διδάγματα από την Ουκρανία) και τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, είναι μερικά από τα προγράμματα που μπορεί να παρουσιάσει το Γεωργιανό Υπουργείο Εξωτερικών, όταν αναζητά υποστήριξη στο πλαίσιο του καταπιστευματικού ταμείου του ΝΑΤΟ.

Δεύτερον, η Τιφλίδα πρέπει να βάλει στο στόχαστρο ορισμένους βασικούς συμμάχους του ΝΑΤΟ, για να αυξήσει την οικονομική, και το πιο σημαντικό, την πολιτική στήριξή τους τόσο για την εθνική όσο και για την ευρύτερη περιφερειακή ασφάλεια της Μαύρης Θάλασσας.

Η Γαλλία και η Γερμανία υπήρξαν οι πιο διστακτικές, όσον αφορά την ενσωμάτωση της Γεωργίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και η στρατιωτική τους παρουσία για την υποστήριξη των προσπαθειών αποτροπής του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα ήταν περιορισμένη. Στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την επόμενη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ – και τη γλώσσα που θα υιοθετήσει η νέα στρατηγική της Συμμαχίας, σχετικά με τη Ρωσία – θα είναι κρίσιμο να συγκεντρωθεί η υποστήριξη του Βερολίνου και του Παρισιού, για μια μεγαλύτερη παρουσία του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα. Χωρίς την υποστήριξή τους, η αναβάθμιση της εταιρικής σχέσης της Γεωργίας έχει λίγες πιθανότητες πραγματικής επιτυχίας.

Η Πολωνία και η Ρουμανία, είναι οι άλλοι δύο σύμμαχοι του ΝΑΤΟ που μπορούν να συνεισφέρουν πραγματικά σε μια εταιρική σχέση ΝΑΤΟ-Γεωργίας. Τόσο η Βαρσοβία όσο και το Βουκουρέστι, υπήρξαν ένθερμοι υποστηρικτές της ασφάλειας της Γεωργίας και της Μαύρης Θάλασσας και έχουν πολύτιμη εμπειρία στη διαδικασία στρατιωτικής μεταρρύθμισης και στην εδραίωση της άμυνάς τους, υπό το πρίσμα της ρωσικής επιθετικότητας. Η αυξημένη πολιτική και στρατιωτική συνεργασία Γεωργίας-Πολωνίας και Γεωργίας-Ρουμανίας θα χρησιμεύσει ως ουσιαστικά επιχειρήματα, υπέρ του στρατηγικού ρόλου της Γεωργίας για τη Συμμαχία.

Αντιμετωπίζοντας περίπλοκα τρωτά σημεία, η Γεωργία δεν έχει άλλη επιλογή από το να δημιουργήσει τη δική της άμυνα και να συγκεντρώσει πολιτική υποστήριξη για την εθνική και περιφερειακή ασφάλεια. Ο ισχυρότερος και πιο υποστηρικτικός σύμμαχός της, παραμένουν αναμφισβήτητα οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η επίσκεψη του υπουργού Άμυνας Austin ανέδειξε ακριβώς αυτό. Χωρίς τη σταθερή υποστήριξη των ΗΠΑ για την αποτροπή της Μαύρης Θάλασσας και την εθνική ασφάλεια της Γεωργίας, μια αναβαθμισμένη εταιρική σχέση του ΝΑΤΟ είναι αδιανόητη. Είναι πλέον στα χέρια της κυβέρνησης της Γεωργίας, να συγκεντρώσει περαιτέρω υποστήριξη του ΝΑΤΟ και να εξασφαλίσει μια αναβαθμισμένη εταιρική σχέση, ζωτικής σημασίας για την άμυνά της.

Από τον πόλεμο του 2008, η Ρωσία προσπαθεί να ενισχύσει τη δική της αξιοπιστία ως μεγάλη δύναμη. Όπως έχει υποστηρίξει εδώ και καιρό ο Τζορτζ Φρίντμαν, η Μόσχα διαμορφώνει τις αντιλήψεις στο «εγγύς εξωτερικό» της, ότι οι αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας έχουν πολύ μικρή αξία. Η καταστροφική αποχώρηση από το Αφγανιστάν τροφοδοτεί μόνο τέτοιες αφηγήσεις και ανησυχίες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να επιτρέψουν στη Ρωσία να εκμεταλλευτεί την αφγανική τραγωδία, για να υπονομεύσει την αξιοπιστία των ΗΠΑ σε στρατηγικά αμφισβητούμενες περιοχές, συμπεριλαμβανομένου του Νότιου Καυκάσου. Αυτό απαιτεί να σταθεί δίπλα στους συμμάχους της, στην Τιφλίδα και γύρω από τη Μαύρη Θάλασσα.

loading...