«Ξεσηκωμός» στην Τουρκία κατά του Ερντογάν: «Καταστρέφεις την κληρονομιά του Ατατούρκ – Mας απομακρύνεις από την Δύση»

 Τα κόμματα της αντιπολίτευσης μηνύουν τον Ερντογάν για παραβίαση της αρχής της κοσμικότητας του τουρκικού Συντάγματος και κατάχρηση εξουσίας

Ο Αλί Ερμπάς είναι με μια έννοια, ο ανώτατος Τούρκος θρησκευτικός λειτουργός και η κρατική υπηρεσία της οποίας ηγείται, αποκτά όλο και μεγαλύτερη βαρύτητα στην Τουρκία του Ερντογάν.

Για μερικούς φιλο-κοσμικούς Τούρκους, η προσευχή που είπε ο Αλί Ερμπάς, επικεφαλής της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων, στις αρχές του δικαστικού έτους 2021-22 ακούστηκε σαν προσευχή «θανάτου», για την ανεξάρτητη δικαστική εξουσία και την κοσμικότητα της Τουρκίας.

«Το άνοιγμα της δικαστικής εξουσίας με αυτόν τον συγκεκριμένο τρόπο, είναι απαράδεκτο σε ένα κράτος δικαίου», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Δικηγορικός Σύλλογος της Κωνσταντινούπολης, καθώς οι εικόνες του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του προέδρου του Ακυρωτικού Μεχμέτ Ακάρτσα, στην προσευχή κυριάρχησαν στις ειδήσεις και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ο Ερντογάν και ο Ακάρτσα, που φορούσαν τον δικαστικό τήβεννο, εθεάθησαν με τα χέρια ψηλά στο πλευρό του Ερμπάς, σε μια τελετή που σηματοδότησε το άνοιγμα ενός νέου κτιρίου υπηρεσιών, για το δικαστήριο και την έναρξη του δικαστικού έτους την 1η Σεπτεμβρίου.

«Η αρχή της κοσμικότητας, δεν επιτρέπει στη δικαιοσύνη να λειτουργεί με θρησκευτικές αναφορές. Ένα κοσμικό κράτος που αποδέχεται την υπεροχή του δικαίου, θα πρέπει να εγγυάται δικαιοσύνη για τους πολίτες του διατηρώντας ίση απόσταση από κάθε πίστη. Κάθε κίνηση που διαψεύδει αυτό, θα έδινε την εμφάνιση θρησκευτικού κράτους», ανέφερε η Istanbul Bar.

Σε μια προσπάθεια αφύπνισης του Τουρκικού λαού ο Ντόγκαν Ερκάν, δικηγόρος και μέλος του Λαϊκού Κόμματος Σωτηρίας, ενός μικρού κομμουνιστικού κόμματος, υπέβαλε καταγγελία στην Εισαγγελία της Άγκυρας κατά των Ερμπάς, Ερντογάν και Ακάρτσα, για παραβίαση της αρχής της κοσμικότητας του τουρκικού Συντάγματος και κατάχρηση εξουσίας. 

Ο Μουχαρέμ Ιντζέ, αρχηγός του Κόμματος Πατρίδας, επέκρινε τον Ερμπάς, την κυβέρνηση και τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, αρχηγό της αντιπολίτευσης, ο οποίος ήταν στην τελετή κοπής της κορδέλας. «Στο άνοιγμα του δικαστικού έτους έκοψαν το σχοινί για το κράτος δικαίου και την κοσμικότητα, ενώ η αντιπολίτευση κρατά την άλλη πλευρά της κορδέλας, θα φύγετε όλοι», έγραψε στο Twitter. 

Ο Ερντογάν και προσπάθεια διαμόρφωσης μιας «ευσεβούς γενιάς» 

Ο Αλί Ερμπάς, όταν ακόμη ήταν επικεφαλής του εκπαιδευτικού τμήματος της Diyanet, είχε υποστηρίξει τη διαμόρφωση μιας «ευσεβούς γενιάς» στην Τουρκία. 

Η αναφορά αυτή σε μια ευσεβή γενιά, αποτελεί τοποθέτηση και του ίδιου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Μιλώντας το 2019 στην 70η επέτειο της ίδρυσης της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Άγκυρας, ο Ερντογάν έθεσε τον στόχο ως εξής:

«Θεού θέλοντος, μια ευσεβής νεολαία και μια ευσεβής γενιά θα ανατραφεί στα χέρια μας. Εάν πετύχουμε σε αυτό, δεν θα βλέπουμε, με τη βοήθεια του Θεού, ναρκομανείς και κλέφτες στα κέντρα των πόλεων, στους δρόμους και τις αγορές ή θα μειώσουμε ριζικά τον αριθμό τους. Δεν θα βλέπουμε αλκοολικούς. Γιατί; Γιατί μια ευσεβής γενιά θα γνωρίζει, ότι με βάση το θρησκευτικό δόγμα το αλκοόλ απαγορεύεται. Έτσι δεν θα παρεκκλίνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Κάνοντας βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, πιστεύω ότι σε μια χώρα που υπάρχει μια ευσεβής γενιά όλες οι ηθικές αρχές, θα πάρουν αμέσως μια ανοδική πορεία και ένα έθνος θα αναδυθεί όπου ο ένας θα αγαπάει τον άλλο, όχι από συμφέρον, ή λόγω αξιώματος ή θέσης, αλλά από τον Θεό». είπε

Να υπενθυμίσουμε ότι ο κορυφαίος κληρικός της Τουρκίας, συνόδευσε επίσης τον Ερντογάν κατά την επίσκεψή του στα Κατεχόμενα,  στις 19-21 Ιουλίου και άνοιξε το Bilal Pasha Mesjid στα Βαρώσια (ή Μάρας, όπως ονομάζεται στα τουρκικά).

Μια συγκεκριμένη ανάγνωση του Ισλάμ 

Η Diyanet έχει κατηγορηθεί, ότι στηρίζεται σε μια συγκεκριμένη ανάγνωση του Σουνιτικού Ισλάμ. Αυτό σημαίνει ότι αυτή η δημόσια υπηρεσία, που χρηματοδοτείται από το σύνολο των Τούρκων φορολογουμένων, στην πραγματικότητα δεν εκπροσωπεί το σύνολο των θρησκευτικών και δογματικών αναφορών των Τούρκων μουσουλμάνων.

Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, εάν αναλογιστούμε ότι στην Τουρκία υπάρχει και μια σημαντική μειονότητα Αλεβιτών, που εκτιμάται ότι φτάνουν τα 14 εκατομμύρια. Οι Αλεβίτες, που στηρίζονται σε μια ανάγνωση του Ισλάμ διαφορετική από την σουνιτική και πιο κοντινή στο Σιιτικό Ισλάμ, εξακολουθούν να μην αναγνωρίζονται ως θρησκευτική κοινότητα από το Τουρκικό κράτος, με αποτέλεσμα να μην έχουν για παράδειγμα την οικονομική κρατική ενίσχυση που έχουν οι αναγνωρισμένες θρησκευτικές κοινότητες. Και βέβαια οι χώροι λατρείας του, δεν αναγνωρίζονται ως τέτοιοι, κάτι που δημιουργεί διάφορα προβλήματα.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί, ότι ο ανώτερος κληρικός είχε προτείνει νωρίτερα ότι η ισλαμική νομολογία (fiqh) μπορεί να εφαρμοστεί για τη ρύθμιση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σε περιπτώσεις όπου, οι νομικοί κανονισμοί είναι ανεπαρκείς, όπως ανέφερε η εφημερίδα Cumhuriyet.

Οι βουλευτές του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), κάλεσαν τον Ερμπάς, είτε να απέχει από την πολιτική είτε να παραιτηθεί και να γίνει βουλευτής . “Αν θέλει να παίξει πολιτική, πρέπει απλώς να βγάλει τον μανδύα και να θέσει υποψηφιότητα”, δήλωσε ο Faik Oztrak, εκπρόσωπος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. “Θα περιμέναμε ότι ο διευθυντής θρησκευτικών υποθέσεων, θα παραμείνει εντός των ορίων του γραφείου του”, δήλωσε.

Ο επικεφαλής της ομάδας CHP, Εγκίν Αλτάι είπε «Ο οδηγός σας πρέπει να είναι το Κοράνι, όχι ο Ερντογάν».

Το όραμα του Ερμπάς υπόκειται σε διαφορετικές ερμηνείες. «Ο Ερμπάς ψάχνει για την προεδρία;» ρώτησε η Ντενίζ Ζερέκ στη στήλη της στην ένθερμη εφημερίδα Sozcu κατά του AKP. «Βλέπει τον εαυτό του ως το κατάλληλο άτομο για να διαδεχθεί τον Ερντογάν ως πρόεδρο. Αυτός είναι ο λόγος που συνεχίζει να επιτίθεται στον Ατατούρκ ή την κοσμικότητα. Κανείς δεν πρέπει να εκπλαγεί αν βγάλει τον μανδύα του, φορέσει κοστούμι και μπεί στην πολιτική», συνέχισε.

Άλλοι υποστηρίζουν ότι ο Ερμπάς παίζει αυτόν τον ρόλο, επειδή είναι αυτό που απαιτείται από τη Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων, γνωστή ως Diyanet. “Το Diyanet είναι ένα σημαντικό όργανο στον πόλεμο της κυβέρνησης ενάντια στην κοσμικότητα”, δήλωσε ο δημοσιογράφος Burcu Karakas.

“Μετά τις νομικές τροποποιήσεις στο καθεστώς της Diyanet το 2010, η υπηρεσία έγινε όλο και πιο δυνατή σε όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής, ιδιαίτερα σε οικογενειακές υποθέσεις, γυναίκες και εκπαίδευση παιδιών και νέων”, δήλωσε ο Καράκας στο Al-Monitor.

Πάντως υπερασπιζόμενος τον προστατευόμενό του, ο πρόεδρος Ερντογάν αναφέρει ότι «το να επιτίθεσαι στον ηγέτη της Diyanet, είναι σαν να επιτίθεσαι στο κράτος».