Οι Βιοεπιστήμονες την δημόσια Υγεία

ΠΡΟΣ: Υπουργό Υγείας, κ. Α. Πλεύρη

– Αναπληρώτρια Υπουργό Υγείας, κα. Α. Γκάγκα

Κυρία Αναπληρώτρια και κύριε Υπουργέ

Είναι γνωστό ότι η ραγδαία εξέλιξη της επιστήμης της Βιολογίας τα τελευταία 30 έτη έχει συμβάλλει καθοριστικά στην αλλαγή των προσεγγίσεων που αφορούν σε θέματα Υγείας, Περιβάλλοντος και γενικότερα σε ότι αφορά τον έμβιο κόσμο και τις αλληλεπιδράσεις του.

Ειδικότερα στο πεδίο της Υγείας, η αξιοποίηση όλων των επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων που αφορούν τη μελέτη του γενετικού υλικού (DNA, RNA) και η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων τους στην Πρόληψη, Διάγνωση και Θεραπεία έχει συμβάλλει καθοριστικά στην αναδιαμόρφωση της σύγχρονης Ιατρικής εισάγοντας πλέον την προσέγγιση της εξατομικευμένης θεραπείας.

Η πανδημία COVID-19 αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά, πρόσφατα παραδείγματα, όπου ο ρόλος της Βιολογίας και των Βιοεπιστημόνων είναι καθοριστικός στη μάχη έναντι του ιού SARS-CoV-2 τόσο στη διάγνωση (PCR tests, γονιδιωματική ανάλυση {αλληλούχηση νέας γενιάς, next generation sequencing/NGS} όσο και στην πρόληψη (παρασκευή των εμβολίων mRNA). Η Εθνική Εμβληματική Δράση για τον Kορονοιό (www.greecevscorona.gr) και το Δίκτυο Γονιδιωματικής Επιτήρησης εφαρμόζουν σύγχρονη μεθοδολογία αλληλούχησης (NGS) για την αναγνώριση των γενεαλογιών του ιού και την έγκαιρη ταυτοποίηση στελεχών με αυξημένη νοσηρότητα και μεταδοτικότητα.

Εκτός όμως από την πανδημία, υπάρχουν πολλοί άλλοι τομείς όπου εδώ και αρκετά χρόνια η εισαγωγή των Βιοεπιστημών έχει αλλάξει ριζικά το τοπίο. Αναφέρουμε ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Νεοπλασίες: Καθημερινά εργαστήρια του ΕΣΥ, των Ερευνητικών Κέντρων, των Πανεπιστημίων αλλά και του ιδιωτικού τομέα πραγματοποιούν εξειδικευμένες γενετικές εξετάσεις σε πλήθος ασθενών με νεοπλασίες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας στην Ογκολογία (www.oncopmnet.gr) έχει ήδη πραγματοποιήσει πάνω από 5.000 εξετάσεις με μεθοδολογία NGS σε ασθενείς με συμπαγείς όγκους, αιματολογικές κακοήθειες και κληρονομικά σύνδρομα καρκίνου. Τα οφέλη είναι πολύπλευρα με σημαντικότερο ότι οι ασθενείς σε συνεργασία με τους θεράποντες ιατρούς μπορούν να λάβουν τις καλύτερες δυνατές αποφάσεις για τη καταπολέμηση της ασθένειάς τους, ακόμη και να επωφεληθούν από την πρόσβαση σε κλινικές δοκιμές νέων θεραπειών, ενώ παράλληλα, το σύστημα υγείας εξοικονομεί πόρους αποφεύγοντας άσκοπες θεραπείες.

Πρόληψη Γενετικών Νοσημάτων: Χάρις στον προγεννητικό έλεγχο εμβρύου μέσω ανάλυσης DNA, η χώρα μας συγκαταλέγεται στις πρωτοπόρους στην αντιμετώπιση των γενετικών νοσημάτων, ιδίως της θαλασσαιμίας, όπου ο αριθμός των νέων γεννήσεων πασχόντων έχει μειωθεί σε λιγότερους από 10 ετησίως έναντι των 150 που αναμένονταν χωρίς μέτρα πρόληψης. Το γεγονός αυτό έχει μειώσει καταλυτικά τόσο την επιβάρυνση του ΕΣΥ όσο και την κοινωνική και οικονομική επιβάρυνση λόγω του συγκεκριμένου νοσήματος.

Τα παραπάνω αποτελούν λίγα μόνον χαρακτηριστικά παραδείγματα που καταδεικνύουν ότι οι Βιοεπιστήμες αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο στην σύγχρονη ιατρική προσέγγιση.

Παρότι η διεθνής Επιστημονική Κοινότητα έχει αποδεχθεί και αναγνωρίσει τη συμβολή της Βιολογίας και των Βιοεπιστημόνων, δυστυχώς, στη χώρα μας όχι μόνον δεν υπάρχει θεσμική αναγνώριση από πλευράς Ηγεσίας αλλά, αντιθέτως, επίσημα όργανα του Υπουργείου Υγείας (ΚεΣΥ) γνωμοδοτούν πλήρως απαξιωτικά για την επιστήμη και τον κλάδο μας.

Παρατίθενται παρακάτω τα κρίσιμα και εκκρεμή ζητήματα που εκθέτουν την Πολιτεία και ζημιώνουν τον Κλάδο μας:

1] Επαγγελματικά δικαιώματα Βιοεπιστημόνων

Στην τελευταία συνεδρίαση (21/7/21) του ΚεΣΥ κατατέθηκε, χωρίς να το έχει αιτηθεί η Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων (ΠΕΒ), εισήγηση της Αντιπροέδρου κας Χ. Νικολάου (Ιατρού – Βιοπαθολόγου) σχετική με τα επαγγελματικά δικαιώματα των Βιοεπιστημόνων. Η εισήγηση που έγινε δεκτή κατά πλειοψηφία αντιπαρέρχεται την επιστημονική συνεισφορά των Βιοεπιστημόνων στις εργαστηριακές αναλύσεις και προτείνει «κηδεμονία» του κλάδου μας, μέσω συνυπογραφής με άλλες ειδικότητες (ιατρικές ή και άλλες) ακόμα και για την υποβολή ερευνητικών προτάσεων σε θέματα Βιολογίας! Επιπλέον επεκτείνει αναρμοδίως τις αποφάσεις της σε τομείς όπως για παράδειγμα οι περιβαλλοντολογικές μελέτες. Αγνοεί ακόμη τον πρωταγωνιστικό ρόλο των Βιοεπιστημόνων, όπως στα προαναφερθέντα παραδείγματα (SARS-CoV2 και καρκίνος), αλλά και την πολυετή ισχυρή παρουσία του κλάδου μας σε θέσεις Ευθύνης σε Βιοχημικά, Μικροβιολογικά και άλλα Εργαστήρια του ΕΣΥ.

Η ΠΕΒ θεωρεί ότι η απόφαση αυτή εκθέτει την Επιστημονική Κοινότητα αφού αγνοεί κατάφωρα τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα, τις ισχύουσες ακαδημαϊκές και επαγγελματικές πρακτικές και στηρίζεται σε αναχρονιστικές συντεχνιακές πρακτικές με σκοπό να πληγεί ο κλάδος των Βιοεπιστημόνων.

2] Σύσταση Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ)

Η σύσταση Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) αποτελεί άμεση αναγκαιότητα και προτεραιότητα για την ΠΕΒ που έχει καταθέσει στο Υπουργείο Υγείας, εδώ και 1,5 έτος, το σχέδιο για το ΝΠΔΔ. Παρά τη θετική στάση της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου και τις προφορικές διαβεβαιώσεις που μας έχουν δοθεί, δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση με αποτέλεσμα το κρίσιμο αυτό εγχείρημα να εξακολουθεί να εκκρεμεί.

3] Απόδοση Ειδικότητας Εργαστηριακής Γενετικής βάσει των μεταβατικών διατάξεων

Παρότι η επιτροπή αξιολόγησης (που ορίστηκε στις 8/1/2021) ολοκλήρωσε την αξιολόγηση των πρώτων αιτήσεων στις 14/6/2021, δεν υπάρχει έως σήμερα ουδεμία επίσημη ενημέρωση των υποψηφίων σχετικά με τα αποτελέσματα ενώ οι φάκελοί τους παραμένουν στο ΚεΣΥ. Αντίθετα, η αξιολόγηση άλλων ειδικοτήτων προχωρά κανονικά.

Η αδικαιολόγητη αυτή καθυστέρηση, για μια σύγχρονη ειδικότητα που έχει νομοθετηθεί το 2019, θα έχει σαν αποτέλεσμα να μην υπάρξουν εξειδικευμένοι Εργαστηριακοί Γενετιστές που θα μπορέσουν να αναλάβουν την εκπαίδευση των νέων ειδικευομένων.

Επιπλέον, στις τρέχουσες μεταβατικές διατάξεις δε συμπεριλαμβάνονται οι συνάδελφοι γενετιστές, Ερευνητές Βαθμίδας Α’, Β’ και Γ’ που αποτελούν το μόνιμο προσωπικό στα Ερευνητικά Κέντρα της χώρας κατ’ αντιστοιχία με τα μέλη ΔΕΠ στα Πανεπιστήμια.

Συνολικά, η λανθασμένη προσέγγιση για απόδοση της ειδικότητας Γενετικής με βάση τα τυπικά χαρακτηριστικά του Εργαστηρίου που απασχολείται ο Γενετιστής πρέπει να αντικατασταθεί από την ορθή άποψη που λαμβάνει υπόψη της τα επιστημονικά προσόντα του Επιστήμονα Γενετιστή, κάτι που άλλωστε ισχύει για όλες τις ειδικότητες οι οποίες είναι, ορθώς, ανθρωποκεντρικές και όχι εργαστηριοκεντρικές.

Ευελπιστούμε ότι η Πολιτεία θα εξετάσει σε βάθος τα παραπάνω ζητήματα και θα πράξει το ορθό με γνώμονα την αξιόπιστη παροχή υπηρεσιών Υγείας στον πολίτη αλλά και την αναγνώριση των συναδέλφων που επί πολλά έτη παρέχουν εξετάσεις στο πεδίο της Γενετικής του Ανθρώπου.

Ελπίζουμε ότι οι λύσεις που θα προταθούν από το Υπουργείο δε θα ζημιώνουν το κοινωνικό σύνολο, δε θα είναι βλαπτικές για τον κλάδο μας και εν κατακλείδι δε θα εκθέτουν την Επιστημονική κοινότητα. Τέλος για όλους τους παραπάνω λόγους ζητούμε άμεση συνάντηση μαζί σας προκειμένου να σας εκθέσουμε αναλυτικά τα παραπάνω ζητήματα.

Στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε συνεργασία

Το ΔΣ της ΠΕΒ