Οι αεροπορικές ασκήσεις του ΝΑΤΟ στη Βαλτική καταστρέφουν το πνεύμα της Γενεύης

Του Andrew Korybko
Αμερικανός πολιτικός αναλυτής* —

Οι σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης παραμένουν τεταμένες παρά τις προσπάθειες του Κρεμλίνου να τις βελτιώσει χωρίς να συμβιβαστούν τα συμφέροντά του, οπότε θα ήταν καλύτερο αν αυτές οι ασκήσεις ανασταλούν ή τουλάχιστον μειωθούν σε κλίμακα και δεν πραγματοποιηθούν τόσο κοντά στα σύνορά της.

Το ΝΑΤΟ πραγματοποίησε τις τρίτες ασκήσεις Ramstein Alloy την περασμένη εβδομάδα πάνω από τη Βαλτική Θάλασσα. Σύμφωνα με τον επίσημο ιστότοπο της συμμαχίας , «Αυτή η επανάληψη της σειράς ασκήσεων Ramstein Alloy φιλοξενήθηκε από τη Λιθουανία, με τους συμμάχους Δανία, Ιταλία, Πολωνία, Πορτογαλία και Τουρκία και εταίρο της ΝΑΤΟϊκής Φινλανδίας, καθώς και το NATO E-3A AWACS, να συνεργάζονται μαζί κατά τη διάρκεια τις ποικίλες προπονήσεις ». Η επικαιρότητα της εκδήλωσης ήταν στην εκπαίδευση ασκήσεων, διαδικασιών και διαδικασιών για τις δυνάμεις ταχείας αντίδρασης που προστατεύουν τον ουρανό στην περιοχή. Εκτός από τα περιστρεφόμενα κράτη της Βαλτικής, η άσκηση συγκέντρωσε περιφερειακούς συμμάχους και εταίρους για να εξασκήσουν προσομοιωμένα σενάρια, όπως απώλεια επικοινωνιών και αργές υποκλοπές κινητήρα ».

Αν και τέτοιες ασκήσεις έχουν προγραμματιστεί εκ των προτέρων, αποτελούν ωστόσο μια αντιρωσική πρόκληση που καταστρέφει το πνεύμα της Γενεύης που σφυρηλατήθηκε από τους προέδρους Πούτιν και Μπάιντεν κατά τη σύνοδο κορυφής τους στα μέσα Ιουνίου. Ο Αμερικανός ηγέτης είχε προσπαθήσει να διερευνήσει τη δυνατότητα αυτού που ορισμένοι εμπειρογνώμονες χαρακτήρισαν πειστικά ως “σύμφωνο μη επιθετικότητας” με τον ομόλογό του, με το οποίο θα επιδιώξουν να ρυθμίσουν υπεύθυνα τον περιφερειακό τους ανταγωνισμό με στόχο να βελτιώσουν τελικά τη σχέση τους. Αυτή η προσέγγιση δεν ήταν δημοφιλής μεταξύ πολλών στη μόνιμη στρατιωτική, ευφυϊκή και διπλωματική γραφειοκρατία των ΗΠΑ (« βαθύ κράτος »), ωστόσο, αφού οι νεοσυντηρητικοί ιδεολόγοι μεταξύ τους εξακολουθούν να θεωρούν τη Ρωσία ως την κορυφαία απειλή ασφαλείας των ΗΠΑ.

Η άλλη παράταξη που βγήκε στην κορυφή σε τέτοιες συζητήσεις εκείνη την εποχή επηρεάζεται από τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Τραμπ και θεωρεί ότι η Κίνα είναι η κορυφαία απειλή ασφάλειας της χώρας τους. Η συνέχιση της φιλοξενίας τέτοιων προκλητικών ασκήσεων μπορεί, επομένως, να ερμηνευθεί ως «συμβιβασμός» μεταξύ αυτών των παρατάξεων, καθώς η ρωσο-αμερικανική πολιτική σχέση επετράπη να βελτιωθεί προσωρινά με αντάλλαγμα τη διατήρηση του τεταμένου περιφερειακού στρατιωτικού ανταγωνισμού. Σχετικά με τη δεύτερη διάσταση, οι ΗΠΑ είχαν την ευκαιρία να τη βελτιώσουν επίσης, αλλά δεν έχουν πολιτική βούληση να το κάνουν, ίσως λόγω πίεσης από τις Βαλτικές και την Πολωνία. Αυτές οι χώρες υποπτεύονται ότι οι ΗΠΑ τους «ξεπούλησαν» κατά τη διάρκεια εκείνης της συνόδου κορυφής και παραιτήθηκαν νωρίτερα από τις περισσότερες κυρώσεις του Nord Stream II.

Παρ ‘όλα αυτά, η γενική τάση είναι ότι οι ΗΠΑ επαναπροσανατολίζουν σταδιακά την προσοχή τους στην πιο «επιθετική» συγκράτηση της Κίνας στην Ασία-Ειρηνικό, ωστόσο δεν έχουν πάρει ούτε τα μάτια από τη Ρωσία. Είναι κρίμα γιατί το Κρεμλίνο δεν θέλει τίποτα άλλο παρά να βελτιώσει ουσιαστικά τις σχέσεις με τη Δύση, αν και φυσικά με την προϋπόθεση ότι η Ευρασιατική Μεγάλη Δύναμη θα αντιμετωπιστεί τελικά ως ισότιμη και κατά συνέπεια σεβαστή όπως και αυτή. Αυτό καθίσταται όλο και πιο δύσκολο να γίνει κάτω από τις παρούσες συνθήκες της συνεχιζόμενης πίεσης του ΝΑΤΟ κατά μήκος της δυτικής πλευράς της Ευρασιατικής Μεγάλης Δύναμης. Υπάρχουν επίσης δύο άλλες πολύ ανησυχητικές πτυχές αυτών των πρόσφατων ασκήσεων και είναι η συμμετοχή της Φινλανδίας που δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ και της Τουρκίας, μέλους της Δυτικής Ασίας.

Όσον αφορά το πρώτο, η χώρα αυτή ενισχύει κρυφά τις σχέσεις της με το αντι-ρωσικό μπλοκ όλα αυτά τα χρόνια παράλληλα με τη γειτονική Σουηδία. Αν και φαίνεται να είναι απίθανο μέλος για ένταξη στο ΝΑΤΟ λόγω της άμεσης εθνικής απειλής για την ασφάλεια που θα αποτελούσε για τη Ρωσία, μπορεί ακόμα να χαρακτηριστεί ως «σκιώδες μέλος» της συμμαχίας λαμβάνοντας υπόψη τις ολοένα και πιο στενές σχέσεις της με αυτήν. Η πρώην φήμη της Φινλανδίας ως λεγόμενου «ουδέτερου κράτους» επομένως δεν είναι σχετική κατά τη διάρκεια του Νέου Cυχρού Πολέμου. Αυτό το βόρειο έθνος θα πρέπει να σκεφτεί δύο φορές τη σοφία της περαιτέρω ενίσχυσης των σχέσεών του με το ΝΑΤΟ, ώστε να μην προκαλέσει ακούσια κρίση ασφαλείας με τη Ρωσία κάποια από αυτές τις μέρες.

Όσο για την Τουρκία, έχει το δικαίωμα να συμμετάσχει σε όλες τις ασκήσεις της συμμαχίας, αλλά η απόφασή της να λάβει μέρος σε αυτές τις τελευταίες της Βαλτικής μιλά για το πρόσφατο ενδιαφέρον της να επεκτείνει την επιρροή της σε όλη την πολωνική ” Πρωτοβουλία Τριών Θαλασσών ” (3SI) Το Το πιο προκλητικό μέσο με το οποίο προσπαθεί να το κάνει είναι μέσω της λεγόμενης «στρατιωτικής διπλωματίας», η οποία στο πλαίσιο αυτό αναφέρεται στην εξαγωγή ένοπλων μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Πολωνία και πιθανώς σύντομα και στη Λετονίαεπισης. Η Τουρκία βρίσκεται εν μέσω ενός εκτεταμένου διαπεριφερειακού ανταγωνισμού με τη Ρωσία για επιρροή στα κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (CEE), στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου, στο Νότιο Καύκασο, στη Δυτική Ασία, ακόμη και στη Βόρεια Αφρική, έτσι ώστε η ηγεσία της να χρησιμοποιεί συμμετοχή της χώρας σε αυτές τις ασκήσεις για να στείλει ένα εχθρικό μήνυμα.

Συνοψίζοντας, οι τελευταίες αεροπορικές ασκήσεις του ΝΑΤΟ στη Βαλτική χάλασαν το πνεύμα της Γενεύης μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Έδειξαν επίσης ότι η γειτονική Φινλανδία και η κοντινή Τουρκία δεν ενοχλούν την αντιρωσική οπτική της συμμετοχής τους σε αυτές τις ασκήσεις και ότι πραγματικά είχαν σκοπό η Μόσχα να τις θεωρήσει ως πρόκληση. Οι σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης παραμένουν τεταμένες παρά τις προσπάθειες του Κρεμλίνου να τις βελτιώσει χωρίς να συμβιβαστούν τα συμφέροντά του, οπότε θα ήταν καλύτερο αν αυτές οι ασκήσεις ανασταλούν ή τουλάχιστον μειωθούν σε κλίμακα και δεν πραγματοποιηθούν τόσο κοντά στα σύνορά της. Η συνέχιση της κράτησής τους στέλνει απειλητικά μηνύματα στη Μόσχα και αυξάνει έτσι τις πιθανότητες ενός πολέμου με λάθος υπολογισμό, κάτι που είναι αντίθετο με τα αντικειμενικά συμφέροντα του καθενός.