Ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΙ Η «ΔΙΚΗ ΤΩΝ 5»

Αποσπάσματα από μία συνέντευξη που είχε την καλοσύνη να μου παραχωρήσει ο αγωνιστής Βορειοηπειρώτης, κ. ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ, στις 26 Μαρτίου 2009, που αφορούν κυρίως την ‘’ΔΙΚΗ ΤΩΝ 5’’, ένας εκ των οποίων ήταν και ο ίδιος. Η δίκη αυτή ξεκίνησησε ανήμερα τον Δεκεπενταύγουστο 1994 και όχι τυχαία.

Β.Π.….Η δίκη μας άρχισε στις 15/8/1994, ανήμερα της Μεγαλόχαρης ….

ΑΠΌ ΔΕΞΙΑ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Πρώτη Σειρά (εμπρός) : ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ, ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΠΕΖΙΑΝΗΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΡΤΟΣ

Δεύτερη Σειρά (πίσω) : ΚΩΣΤΑΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ, ΗΡΑΚΛΗΣ ΣΥΡΜΟΣ

Δυστυχώς, δύο από αυτούς δεν είναι πια μαζί μας; ο ΘΕΟΔΩΡΟΣ. ΜΠΕΖΙΑΝΗΣ (σκοτώθηκε σε τροχαίο ,στις 5 Αυγούστου 2015) και ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΡΤΟΣ (‘έφυγε’ 31η Δεκεμβρίου 1999). Αιωνία τους η μνήμη !
Β Α Γ Γ Ε Λ Η Σ Π Α Π Α Χ Ρ Η Σ Τ Ο Σ

Η ΗΡΕΜΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΟΤΙΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

26 ΜΑΡΤΙΟΥ 2009

Ο κ. ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ, αυτός ο σύγχρονος εθνομάρτυρας του Β.Η./κου Ελληνισμού, είχε την καλοσύνη να παραχωρήσει αποκλειστικά στο “ΝΕΟ ΒΗΜΑ” (*Βορειοηπειρωτική Εφημερίδα) την παρακάτω συνέντευξη :

ΕΡΩΤ΄.. Κύριε Παπαχρήστο, θα θέλαμε να μας πείτε κάποια βιογραφικά στοιχεία για σας.

ΑΠΑΝΤ΄. Γεννήθηκα στο Μαραφέντι του Νομού Δελβίνου Β.Η./ρου. Τελείωσα το 6τάξιο σχολείο και, παρόλο που ήμουν άριστος μαθητής, δεν μου έδωσαν το δικαίωμα να συνεχίσω το σχολείο, γιατί ο πατέρας μου είχε χαρακτηρισθεί «ΚΟΥΛΑΚΟΣ», δηλ. ‘’εχθρός του λαού’΄. Η οικογένειά μου ήταν καταδιωκόμενη από την ‘’πάλη των τάξεων’’ του καθεστώτος Χότζα, μαζί και εγώ, και ας ήμουν τότε μικρό παιδί. Ευτυχώς, κάποιος φίλος με βοήθησε να σπουδάσω στην Παιδαγωγική Ακαδημία Αργυροκάστρου, επί πληρωμή. Μετά, τελείωσα το Ανώτερο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, στα Τίρανα και άσκησα το επάγγελμα του δασκάλου, γύρω στα 25 χρόνια Δίδαξα στο 8χρονο σχολείο μαθήματα Βιολογίας, Χημείας και Ελληνικής Γλώσσας, στην Φοινίκη, στην Κρανιά, στο Λούκοβο και σε άλλα σχολεία του Νομού των Αγίων Σαράντα.

ΕΡΩΤ. ΄Όλα αυτά τα χρόνια, αντιμετωπίσατε κάποιες ‘ενοχλήσεις’ από το καθεστώς?

ΑΠΑΝΤ. Πάρα πολλές. Παρόλο που ήμουν ένας πολύ καλός δάσκαλος, δεν είχα πάρει ποτέ ένα φύλλο επαίνου, ποτέ δεν είχε ανακοινωθεί το όνομά μου, λόγω του ΄κουλάκου’ πατέρα μου. Το 1975, όταν ήμουν δάσκαλος στο Άλυκο, ο Εμβέρ Χότζα βρισκόταν στο Δυρράχιο και είχε συγκεντρώσει την ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής, όπου τους είπε « Υπάρχουν ακόμα γιοι κουλάκων, που διδάσκουν στα σχολεία». Αμέσως, η Κομματική Οργάνωση του χωριού μου επικοινώνησε με την Κομματική Οργάνωση του Νομού, και με έπαψαν από δάσκαλο.

ΕΡΩΤ΄. Χωρίς ωστόσο εσείς να έχετε κάνει κάτι. προσωπικά. Και μετά, πως κερδίζατε τα προς το ζην?

ΑΠΑΝΤ .Δούλεψα 5 χρόνια σε αγροτικές εργασίες, κανονικά, με κασμά και με λιζιάρι (=φτυάρι). Ήταν μια πάρα πολύ δύσκολη δουλειά, με υψηλές νόρμες. Μετά, το 1980, μπόρεσα να γυρίσω στο επάγγελμα του δασκάλου, που τόσο αγαπούσα. Στο σχολείο της Κρανιάς, γνώρισα την πρώτη μου σύζυγο, που ήταν και αυτή δασκάλα. Αγαπηθήκαμε, παντρευτήκαμε, αποκτήσαμε και δύο παιδιά, ένα αγόρι και ένα κορίτσι, αλλά, δυστυχώς, απεβίωσε από μόρφωμα στον εγκέφαλο, σε ηλικία 30 ετών.

Αργότερα, ξαναπαντρεύτηκα και έκανα άλλα δύο παιδιά, με την δεύτερη σύζυγο.

ΕΡΩΤ Πως έγινε η εμπλοκή σας στους ΄΄πέντε΄?

ΑΠΑΝΤ. Με έστειλαν να διδάξω επάνω στον Βορρά, στα πιο απόκρημνα μέρη, επί δύο χρόνια, κάτι σαν εξορία. Γύρισα όταν κατέρρευσε το δικτατορικό καθεστώς και, στα πλαίσια του πλουραλισμού, δημιουργήθηκαν τα διάφορα κόμματα, μεταξύ αυτών και η πολιτικο-κοινωνική Οργάνωση της ΟΜΟΝΟΙΑΣ, στις 11/1/1991.Είμαι ένας από τους ιδρυτές αυτής της Οργάνωσης, οι οποίοι συγκεντρωθήκαμε στην Δερβιτσάνη και την βαφτίσαμε ‘ΟΜΟΝΟΙΑ’. Άφησα το επάγγελμα του δασκάλου και ασχολήθηκα με την οργάνωση αυτή. Το 1992, εκλέχθηκα Γενικός Γραμματέας της ‘ΟΜΟΝΟΙΑΣ’. για 2 χρόνια Μετά εκλέχθηκα Πρόεδρός της, στο Παράρτημα των Αγίων Σαράντα. Κατά το 1993 και μέχρι το 1994, η δραστηριότητά μου ήταν πάρα πολύ έντονη. Με δική μου πρωτοβουλία και των άλλων παλαιών της ‘ΟΜΟΝΟΙΑΣ’ μπορέσαμε να ανοίξουμε, για πρώτη φορά, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ στις πόλεις των Αγίων Σαράντα, Δελβίνου, Αργυροκάστρου και σε χωριά με μεικτό πληθυσμό, όπως το Μετόχι, τα Εξαμίλια κ.α. Τότε, το να πεις μέσα στην Αλβανία «Θέλουμε Ελληνικά Σχολεία, εδώ και τώρα», να κάνεις Γενικές Συνελεύσεις, να μιλάς Ελληνικά κλπ, ήταν κάτι πολύ επικίνδυνο.

ΕΡΩΤ Επί ποίου καθεστώτος έγιναν όλα αυτά και ποιες ήταν οι αντιδράσεις του?

ΑΠΑΝΤ.. Επί καθεστώτος Μπερίσα, ο οποίος ήταν τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δηλ. απόλυτος άρχων, ο οποίος έβαλε στο μάτι την ‘ΟΜΟΝΟΙΑ’ λόγω των δραστηριοτήτων της και των συνεχών κινητοποιήσεών της. Δημιουργήθηκε ένας μεγάλος φάκελος εναντίον μου και εναντίον των άλλων ηγετών και οπαδών της ‘ΟΜΟΝΟΙΑΣ’ και ακολούθησε η ΄Νύχτα του Αγ. Βαρθολομαίου΄ στις 18/4/1994, γιατί, μέσα σε αυτήν την νύχτα, συνέλαβαν 300 άτομα. Τους οδήγησαν στα κρατητήρια, όπου τους ανέκριναν και κάποια στιγμή τους άφησαν ελεύθερους, ενώ για μας τους ‘πέντε’ ετοίμασαν ‘ιδιαίτερη περιποίηση’. {1- Βαγγέλης Παπαχρήστος, 2- Θεόδωρος Μπεζιάνης, 3- Κώστας Κυριακού, 4- Ηρακλής Σύρμος και 5- Παναγιώτης Μάρτος, μακαρίτης πλέον}. Στο δικό μου σπίτι εισέβαλαν στις 10.00 το βράδυ περίπου 8 αστυνομικοί και άρχισαν να αναποδογυρίζουν τα πάντα. Τα παιδιά μου, 9 και 3 ετών τότε, έτρεξαν στην μητέρα τους. Έψαξαν όλο το σπίτι, μου πήραν το αρχείο μου, με συνέλαβαν και με κράτησαν ένα βράδυ στους Αγίους Σαράντα. Την άλλη μέρα με πήγαν στο Αργυρόκαστρο, όπου, είχα ‘παρέα’ τους άλλους συγκρατούμενούς μου και την επόμενη μέρα μας πήγαν στα Τίρανα, ολόκληρη φάλαγγα. Στον δρόμο κόρναραν, για να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου και να τους περάσουν μηνύματα, όπως α] ΔΙΑΣΥΡΜΟΥ μας (πιάσαμε τους μεγάλους εχθρούς της Αλβανίας και τους πηγαίνουμε στα Τίρανα να τους δικάσουμε) και β] ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ [καθίστε καλά, μην πάθετε και σεις τα ίδια].

ΕΡΩΤ Πείτε μας για τις συνθήκες κράτησής σας και για την ‘δίκη των πέντε’.

ΑΠΑΝΤ. Όταν μας πήγαν στα Τίρανα, μας κράτησαν 72 ώρες, χωρίς φαγητό και νερό, άυπνους, με βασανιστήρια. Τα κρατητήρια και οι φυλακές ήταν μεσαιωνικού χαρακτήρα γιατί η Αλβανία δεν είχε απαλλαγεί ακόμα από τους τρόπους συμπεριφοράς κράτησης και ανακρίσεων, που γίνονταν βάσει των Σταλινικών και Εμβερίστικων μεθόδων. Η δημοκρατία δεν είχε έλθει ακόμα. Στερούμαστε κάθε ελευθερία και κάθε επικοινωνία

Η δίκη μας άρχισε στις 15/8/1994, ανήμερα της Μεγαλόχαρης, έτσι, για να πληγεί το θρησκευτικό συναίσθημα των Ορθοδόξων Χριστιανών. Είχε μαζευτεί πολύς κόσμος που μας στήριζε και, όταν περνούσαμε για να μπούμε μέσα στην αίθουσα, φώναζαν «ΖΗΤΩ ΟΙ ΛΕΒΕΝΤΕΣ». Αυτό μας έδωσε θάρρος. Ήρθαν και βουλευτές όλων των κομμάτων από την Ελλάδα, γύρω στους 7, καθώς και δικηγόροι, όπως ο κ. Λυκουρέζος, χωρίς ωστόσο να έχουν το δικαίωμα να παρέμβουν.

ΕΡΩΤ. Εσείς είχατε συνήγορο υπεράσπισης? Ποιές ποινές αντιμετωπίζατε, σε περίπτωση καταδίκης σας? Ποιες ήταν οι τελικές ποινές σας?

ΑΠΑΝΤ. Μόνο ο Θ. Μπεζιάνης είχε δικηγόρο, γιατί είχε Αμερικανική υπηκοότητα. Η οικογένειά μου μπόρεσε να μου βρει δικηγόρο, 5 μέρες πριν αρχίσει η δίκη.

[Σημείωση δική μας. Θυμόμαστε που οι ‘5’ φορούσαν χειροπέδες στην αρχή, οι οποίες όμως βγήκαν, χάρη στην αμερικανική παρέμβαση και στην αμερικανική υπηκοότητα του κ. Θ. Μπεζιάνη]

Η κατηγορία που μας βάραινε ήταν ΄ΕΣΧΑΤΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ’ και η ποινή ‘ΘΑΝΑΤΟΣ’, την οποία, βέβαια, δεν μπορούσαν να εκτελέσουν. Γι ‘αυτό, άλλαξαν την αρχική κατηγορία σε ελαφρότερες κατηγορίες και στο τέλος μας δίκασαν σε 7-9 χρόνια φυλακή τον κάθε ένα. Ακολούθησε το Εφετείο, όπου οι αρχικές ποινές μειώθηκαν μόνο κατά ένα χρόνο και τέλος το Ακυρωτικό, που μας έδωσε 5ετή αναστολή. Και, ενώ η απόφαση αυτή πάρθηκε στις 12 το μεσημέρι, τελικά μας άφησαν ελεύθερους στις 12 τα μεσάνυχτα, με εντολή του ίδιου του ΚΛΙΝΤΟΝ, γιατί ο Μπερίσα, παρασκηνιακά, έφερνε εμπόδια στην απελευθέρωσή μας.

———-

ΕΡΩΤ Σήμερα, έχετε καθόλου ΄ενοχλήσεις΄ από το Αλβανικό καθεστώς?

ΑΠΑΝΤ: Από την Κυβέρνηση όχι, έχω όμως απειλητικά τηλεφωνήματα από ανώνυμους, στους οποίους δεν αρέσουν τα γραφόμενά μου. Αλλά, αυτά είναι συνηθισμένα φαινόμενα και δεν δίνω σημασία. Εγώ, όπως σας προείπα, θα μπορούσα να είχα έλθει στην Ελλάδα, μόλις αποφυλακίσθηκα , μαζί με την οικογένειά μου, αλλά σκέφθηκα τα εξής. «Δεν πρέπει να φύγουμε όλοι. Κάποιος πρέπει να μείνει και να δώσει αγώνα και, στην ανάγκη, να θυσιασθεί, προκειμένου να κατοχυρωθούν τα δικαιώματα της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας (Ε.Ε.Μ), μέσα στα πλαίσια του Διεθνούς Δικαίου».

——–

ΕΡΩΤ Ας έλθουμε πάλι σε εσάς. Ποια είναι τα δικά σας σχέδια για το μέλλον?

ΑΠΑΝΤ: Καταρχάς, εύχομαι ο Θεός να μας δώσει δύναμη και υγεία. Εγώ, παράλληλα με την δημοσιογραφία, γράφω και βιβλία. Δύο βιβλία μου, ένα με διηγήματα και ‘Η Δίκη των Πέντε’ εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Ιωάννη Σχοινά – ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ (1)

Τώρα , ετοιμάζω ένα μυθιστόρημα, με τίτλο «Αγγελος στην χώρα των δαιμόνων», το οποίο έχει αυτοβιογραφικά στοιχεία.

(1) Σημείωση δική μας: Τα βιβλιοπωλεία του Γιάννη Σχοινά είχαν κατά καιρούς καεί από κουκουλοφόρους, μαζί με άλλα πατριωτικά βιβλιοπωλεία, στο κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Τελευταία φορά που κάηκαν ήταν το καλοκαίρι του 2008, μεταξύ αυτών και το βιβλίο «Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ ‘’5’’», του κ. Β. Παπαχρήστου. Τελικά το βιβλίο εκδόθηκε από τις ‘’ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ, ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2008’’.

Συγγραφέας: ΥΦΑΝΤΗΣ Θ. ΝΙΚΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Σας ευχόμαστε καλή κυκλοφορία στα βιβλία σας και καλή δύναμη για τους αγώνες που ανοίγονται μπροστά σας. Κύριε Παπαχρήστο, σας ευχαριστούμε πάρα πολύ.

ΘΩΜΑΊ΄Σ ΠΑΡΙΑΝΟΥ

.