ΖΩΝΤΑΣ ΜΕ ΨΙΧΟΥΛΑ

 ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΗ ΣΙΔΕΡΗ*

Τον τελευταίο χρόνο κυρίως, είναι διάχυτη η πεποίθηση, πως στη χώρα μας η κανονικότητα επέστρεψε και πως η επώδυνη λιτότητα και τα συνεπακόλουθα αυτής αποτελούν ιστορίες του παρελθόντος. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης διατείνονται ότι αφήσαμε πίσω μας την πολυετή κρίση και βαδίζουμε στο μέλλον με αισιοδοξία, κάνοντας ως χώρα, αργά μα σταθερά βήματα. Ακόμα και οι τραπεζικοί οργανισμοί άρχισαν να διαφημίζουν δειλά, έπειτα από μεγάλη τηλεοπτική απουσία τα χρηματοδοτικά τους προϊόντα και στα πλαίσια αναθέρμανσης της οικονομίας, ετοιμάζονται να «ρίξουν» χρήμα στην αγορά, παροτρύνοντας επίδοξους λήπτες στην απόκτηση του πολυπόθητου ιδιόκτητου κεράμου και λοιπών αγαθών. Και βλέπουμε την ιστορία να επαναλαμβάνεται. Κάπως έτσι άλλωστε δεν άρχισε πριν καμιά τριανταριά χρόνια η μεγάλη κατρακύλα; Κάπως έτσι δεν έλαβαν δάνεια σχεδόν το σύνολο του ελληνικού πληθυσμού, ο καθένας με το δικό του όνειρο και το πληρώνουν ακόμα πολύ ακριβά ή δεν το πληρώνουν;

            Αυτό που δεν μας είπε κανένας από εκείνους που υπερθεματίζουν για την ανάκαμψη, είναι το αν και κατά πόσον όλα αυτά τα «όμορφα» που έχουν συμβεί στην ελληνική οικονομία έχουν κάποιον θετικό αντίκτυπο στην καθημερινότητα του μέσου πολίτη. Ουδείς μας είπε πόσες χαμένες ανθρώπινες αξιοπρέπειες ανακτήθηκαν τον τελευταίο χρόνο που η ελληνική οικονομία απογειώθηκε, πόσα χαμόγελα επέστρεψαν για να «ζεστάνουν» την οικογενειακή εστία, πόσοι δυστυχισμένοι μα περήφανοι άνθρωποι σήκωσαν ξανά το κεφάλι τους και ξανάνιωσαν παραγωγικοί και χρήσιμοι. Κανένας ιθύνων δεν αποτολμά να απαντήσει ευθέως στα ερωτήματα αυτά. Και ξέρετε γιατί; Γιατί η απάντηση είναι ικανή να γκρεμίσει ως χάρτινο πύργο όλο το αφελές αφήγημα περί ανατάσεως και ανατάξεως.

            Ο μέσος Έλληνας στα χρόνια της κρίσης απέκτησε επιπλέον φόβους και εμμονές που ήρθαν για να μείνουν στοιχειώνοντάς τον. Οι φόβοι αυτοί αφορούν κυρίως όχι εκείνους που έχασαν τα πάντα στα χρόνια της κρίσης, δουλειά, οικογένεια, όνειρα, ελπίδα, τη ζωή τους την ίδια, αλλά αυτούς που εξακολουθούν να εργάζονται και να περιφέρονται στους δρόμους σαν ζόμπι, βυθισμένοι αενάως σε σκέψεις και υπολογισμούς, προσθέσεις, αφαιρέσεις, διαιρέσεις, που αφορούν στη νομή των ψιχίων που καταφέρνουν να συγκεντρώσουν μέσα από αξιοπρεπείς εργασίες, που συχνά βασίζονται σε δεκαετίες σπουδών. Τα ψιχία αυτά εξανεμίζονται εν ριπή οφθαλμού και ίσα που αρκούν να καλύψουν την καθημερινή επιβίωση αυτών και των οικογενειών τους.

Βασικοί φόβοι του εργαζόμενου Έλληνα, επιστήμονα ή εργάτη (δεν υπάρχουν ως επι το πλείστο μεγάλες διαφορές) είναι μεταξύ άλλων το super market, ο μετρητής του ηλεκτρικού ρεύματος, η μάνικα του πρατηρίου υγρών καυσίμων και συνοδά ο μετρητής καυσίμων του αυτοκινήτου, οι νομικές εταιρείες που ζητούν μετ’ επιτάσεως την εξόφληση χρεών σε νερά, τηλέφωνα και λοιπές υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, τα ξύλα για το τζάκι, τα φθαρμένα ελαστικά των αυτοκινήτων που είναι αδύνατον να αλλαχθούν αν δεν εμφανιστούν τα λινά τους σε κοινή θέα. Με δεδομένη την αδυναμία αποταμίευσης και την απομείωση παλαιών οικονομιών, το σύνολο σχεδόν του ελληνικών οικογενειών αδυνατούν να καλύψουν έκτακτες ή περιοδικές ανάγκες και περιορίζονται στα άκρως απαραίτητα για την καθημερινή τους επιβίωση.

Ζούμε λοιπόν όπως υποστηρίζουν κάποιοι, σε μια πολλά υποσχόμενη χώρα, με ανακάμπτουσα οικονομία, η οποία είναι έτοιμη να προσελκύσει μεγάλες διεθνείς επενδύσεις, αλλά κατοικείται επι το πλείστο από δυστυχείς νεόπτωχους, εργαζομένους ή ανέργους (είναι γνωστό ότι η μηνιαία αποζημίωση από το ταμείο ανεργίας, είναι συχνά υψηλότερη από αρκετές μηνιαίες αποζημιώσεις για εργασία), οι οποίοι αδυνατούν με ή χωρίς εργασία να εξυπηρετήσουν τις καθημερινές βασικές ανάγκες τους, ώστε να αισθάνονται παραγωγικοί και χρήσιμοι στις οικογένειές τους.

Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου σχετίζεται συστατικά και άμεσα και με τη δυνατότητά του να καλύπτει βασικές κοινωνικές υποχρεώσεις και η αδυναμία να είναι συνεπής σε αυτές τον οδηγεί στην ταπείνωση και τον εξευτελισμό. Και ναι, δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη, το να χαρίσεις ένα δώρο σε ανθρώπους που αγαπάς. Δεν είναι πολυτέλεια να κάνεις ένα ταξίδι, να παρακολουθήσεις μια θεατρική παράσταση, μια κινηματογραφική προβολή ή να δειπνήσεις σε κάποιο εστιατόριο μια φορά το μήνα. Είναι δικαίωμα και το δικαίωμα αυτό έχει αδίκως αφαιρεθεί από εκατομμύρια Έλληνες. Και δεν είναι όλοι αυτοί σπάταλοι, ούτε κακοδιαχειριστές των οικονομικών τους, ούτε υπερβαίνουν τις οικονομικές τους δυνατότητες. Είναι χαμηλώς αμειβόμενοι, κακοπληρωμένοι ή και απλήρωτοι συχνά και ζουν σε μια χώρα, που είναι φιλόξενη για όλους, εκτός από τους γηγενείς. Ζουν σε μια χώρα, όπου οι μισθοί είναι από τους χαμηλότερους στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και τα απαραίτητα κοινωνικά αγαθά και υπηρεσίες από τις ακριβότερες στον πλανήτη. Είναι αυτή η αλήθεια δείκτης μιας υγιούς οικονομίας; Είναι δίκαιο άνθρωποι μέχρι πρότινος αξιοπρεπείς, με έτη προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο, εργαζόμενοι ή συνταξιούχοι να ζουν με ψίχουλα; Να αδυνατούν να καλύψουν τις βασικές μηνιαίες ανάγκες του σπιτιού τους; Είναι αποδεκτό οικογένειες με δυο εργαζόμενα μέλη να απορροφούν και τη σύνταξη ενός δικού τους ανθρώπου για να εξασφαλίσουν οριακή επιβίωση; Σίγουρα κάτι δεν πάει καλά και όσο και να «χρυσώνουμε» το χάπι, η πραγματικότητα είναι εκεί έξω και μας πληγώνει, είναι οδυνηρή.

Θα ήταν λοιπόν αξιοπρεπές και ηθικό να σταματήσουν οι απανταχού φανφάρες περί δήθεν ανακάμψεως, να προσβάλλουν βάναυσα την αξιοπρέπεια και να υποτιμούν τη νοημοσύνη του απλού πολίτη. Ζούμε σε μια εις το διηνεκές χρεωκοπημένη χώρα και καλούμαστε οι πολλοί να πληρώσουμε άστοχες επιλογές των ολίγων. Το λιγότερο που επιβάλλεται να κάνουν όλοι εκείνοι που συναποφασίζουν για τις τύχες μας, είναι να συνεργασθούν γόνιμα στην κατεύθυνση της εξυγίανσης και βελτίωσης της καθημερινότητας των Ελλήνων πολιτών. Η τσέπη του συμπολίτη και συνανθρώπου μας είναι άδεια και αυτό εξαντλεί τα αποθέματα υπομονής και αξιοπρέπειας, ευτελίζει την αξία της εργασίας, αλλά και τη διάθεση για προσφορά και δημιουργία. Έτσι, έχουμε να αντιμετωπίσουμε κακοπληρωμένους εργαζόμενους, που εργάζονται έναντι ψιχίων, χωρίς κίνητρα και αποτελούν την παραγωγική μηχανή της χώρας, με αποτελέσματα που μπορεί κάποιος να αντιληφθεί, χωρίς να χρειάζεται να έχει εξειδικευμένες γνώσεις. Η παραπάνω κατάσταση αποτελεί δεδηλωμένη αποτυχία του πολιτικού συστήματος και μαζί με άλλους κινδύνους, πολλούς εξ αυτών παραγώγους, ναρκοθετούν το μέλλον της χώρας.

Σ.Υ. αρβανιτης