HOUSE OF ONE: ΕΝΑΣ ΚΟΙΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Το Βερολίνο αποκτά ένα νέο τοπόσημο, ίσως μοναδικό στον κόσμο: έναν χώρο λατρείας που απευθύνεται σε Χριστιανούς, Εβραίους, αλλά και Μουσουλμάνους.
Πιο κέντρο δεν γίνεται. Μόλις λίγα λεπτά με τα πόδια απέχει το εργοτάξιο από το υπουργείο Εξωτερικών και το πολιτιστικό κέντρο Humboldtforum στην καρδιά της γερμανικής πρωτεύουσας. Στο απέναντι οικόπεδο παραμένουν εγκαταλελειμμένα κτίρια γραφείων από την εποχή της Ανατολικής Γερμανίας, ανάμεσά τους διέρχεται αυτοκινητόδρομος με έξι λωρίδες κυκλοφορίας. Εδώ γίνεται την Πέμπτη η τελετή θεμελίωσης για ένα πρωτοποριακό σύμπλεγμα κτιρίων, έναν κοινό χώρο λατρείας για τις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες, δηλαδή τον Χριστιανισμό, τον Ιουδαϊσμό και το Ισλάμ.
Αυτός ο ναός δεν οικοδομείται επειδή έτσι αποφάσισαν κοσμικοί ή θρησκευτικοί ηγέτες. Ήταν όνειρο ζωής για κάποιους ανθρώπους, όπως ο πάστορας της Ευαγγελικής Εκκλησίας Γκρέγκορ Χόμπεργκ. «Νομίζω ότι για την πόλη μας είναι ένα πολύ σημαντικό εγχείρημα» λέει ο Χόμπεργκ. «Δείχνει ότι εδώ και δέκα χρόνια συμπορευόμαστε και συνδιαλεγόμαστε, Εβραίοι, Χριστιανοί, μουσουλμάνοι ή ακόμα και άθεοι. Χρειάζεται η πόλη μας τέτοιους τόπους συνάντησης, όπου οι άνθρωποι, όσο διαφορετικοί κι αν είναι μεταξύ τους, μπορούν να συναντώνται και να συνομιλούν».
Παλαιό τοπόσημο του Βερολίνου
Σε αυτό το σημείο, ανάμεσα στις πλατείες Alexanderplatz και Potsdamer Platz, είχε χτιστεί ο ναός του Αγίου Πέτρου, σημείο αναφοράς στο παλαιό Βερολίνο, με το πιο ψηλό καμπαναριό της γερμανικής πρωτεύουσας. Στον πόλεμο η εκκλησία υπέστη σοβαρές ζημιές και το 1964 το καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας αποφάσισε να κατεδαφίσει ό,τι είχε απομείνει από τον ναό για να αρχίσει ανασκαφές στον ίδιο χώρο. Οι αρχαιολόγοι εντόπισαν οστά 3.000 ανθρώπων, που είχαν ταφεί κατά καιρούς γύρω από τον ναό, αλλά και ευρήματα από άλλους τρεις, παλαιότερους ναούς.
Σε αυτόν τον χώρο αναμένεται να ολοκληρωθεί σε πέντε χρόνια το μοναδικό παγκοσμίως σύμπλεγμα κτιρίων «House of One». Περιλαμβάνει μία εκκλησία, μία συναγωγή και ένα τέμενος γύρω από έναν κοινό χώρο συνάντησης. Το κόστος υπολογίζεται σε 43,5 εκατομμύρια ευρώ και έχει ήδη καλυφθεί, σε μεγάλο βαθμό. Για τον ιμάμη Οσμάν Ορς η κατασκευή αυτή έχει ιδιαίτερη αξία, καθώς, όπως επισημαίνει, στο Βερολίνο υπάρχουν ήδη 80 μουσουλμανικά τεμένη, αλλά κανένα από αυτά δεν βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Ήδη σήμερα πολλοί μουσουλμάνοι αναζητούν χώρο προσευχής στο κέντρο του Βερολίνου και έρχονται στην περιοχή ακολουθώντας τους χάρτες της Google, λέει ο Ορς, αλλά το μόνο που βλέπουν είναι η φωτογραφία με τη μακέτα του έργου…
Η επικοινωνία είναι καλύτερη από την αντιπαράθεση
Μία κοινή σκέπη για της τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες και μάλιστα σε μία εποχή που εντείνεται ο αντισημιτισμός, ιδιαίτερα στους νέους μουσουλμάνους; Ο πάστορας Γκρέγκορ Χόμπεργκ θεωρεί ότι η κλιμάκωση της βίας στη Λωρίδα της Γάζας είναι ένα κατ΄εξοχήν παράδειγμα για το πόσο απαραίτητο μπορεί να αποδειχθεί το House of One. «Το House of One δραστηριοποιείται στο προοίμιο της όποιας σύγκρουσης» λέει ο ίδιος. «Μας δείχνει πόσο σημαντικό είναι να μιλήσουμε μεταξύ μας, να διατηρήσουμε την επικοινωνία, να επιδιώξουμε την επαφή με εκείνον που μπορεί να έχει διαφορετική εμφάνιση, καταγωγή ή πίστη, να τον γνωρίσουμε καλύτερα επιδεικνύοντας παράλληλα σεβασμό για την πίστη του».
Τα τελευταία χρόνια οι εμπνευστές του εγχειρήματος έρχονται σε αυτόν τον χώρο για να προσευχηθούν ή να πενθήσουν από κοινού, εάν παραστεί ανάγκη. Ήρθαν μετά τις πολύνεκρες επιθέσεις σε μουσουλμανικά τεμένη στη Νέα Ζηλανδία, ήρθαν μετά από εμπρησμούς σε χριστιανικούς ναούς στη Σρι Λάνκα, ήρθαν μετά τις επιθέσεις στη συναγωγή του Πίτσμπουργκ, στις ΗΠΑ, αλλά και του Χάλε, στη Γερμανία. Όπως επισημαίνει ο Γκρέγκορ Χόμπεργκ «αν καταφέρουμε να διατηρήσουμε την επαφή, να συνομιλούμε μεταξύ μας, θα έχουμε κερδίσει πολλά για τη συμβίωσή μας. Και αυτό κάνουμε. Συναντιόμαστε κάθε μέρα, προσευχόμαστε όλοι μαζί. Και όταν ολοκληρωθεί το House of One, τότε η συνομιλία μας, η συνύπαρξή μας, θα έχει συγκεκριμένη ονομασία και συγκεκριμένη διεύθυνση».
