Οι αμυντικές προοπτικές της σχέσης Ελληνισμού – Ινδίας

Η ινδική οπτική για την Ανατολική Μεσόγειο, τον κορωνοϊό, το Κασμίρ και την Κύπρο.

ον τελευταίο καιρό υπήρξε μια διπλωματική κινητικότητα μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου και Ινδίας, όπως επίσης και μεταξύ Τουρκίας και Πακιστάν. Επίσης, η Ινδία βρίσκεται στο επίκεντρο της διεθνούς επικαιρότητας αυτές τις μέρες, λόγω κορωνοϊού.

Πώς βλέπουν όμως οι Ινδοί τα γεγονότα από την πλευρά τους;

Για να μάθουμε περισσότερα, συνομιλήσαμε με την Chaitali Bag Halder, Ινδή δημοσιογράφο με ειδίκευση σε αμυντικά θέματα, η οποία και προΐσταται του γραφείου του περιοδικού «Aviation & Defence Universe» (www.aviation-defence-universe.com). Η Chaitali έχει έδρα της τη Λάρνακα, όπου ζει με την οικογένειά της τα τελευταία 8 χρόνια. Ασκεί δημοσιογραφία τα τελευταία 10 χρόνια και συμμετέχει ενεργά στις πολιτιστικές και κοινωνικές δραστηριότητες, τις οποίες οργανώνει στην Κύπρο.

Ελλάς – Κύπρος – Ινδία & Άμυνα

Πώς βλέπετε το μέλλον μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου-Ινδίας σε σχέση και με τις χώρες της Μέσης Ανατολής;

Η Ινδία, η Ελλάδα και η Κύπρος είναι έθνη φιλικά το ένα προς το άλλο για δεκαετίες, με ισχυρές πολυμερείς σχέσεις και κοινή γεωπολιτική σκέψη. Οι ηγέτες των τριών κρατών συναντώνται τελευταίως για να συζητήσουν ενίσχυση των αναπτυσσόμενων σχέσεων. Πριν από την κρίση γίνονταν προσωπικά και σε αυτές τις εποχές, ψηφιακά. Ο Ελλαδίτης ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας και ο Ινδός ομόλογός του S. Jaishankar συναντήθηκαν ψηφιακά τον Οκτώβριο του 2020 για να συζητήσουν για τη συνεργασία στους τομείς της άμυνας και της τεχνολογίας. Ίσως θυμάστε πως ο Ελλαδίτης ΥΠΑΜ Νίκος Παναγιωτόπουλος συναντήθηκε με τον Ινδό Πρέσβη Amrit Lugun στην Αθήνα λίγο πριν για να σκεφθούν ιδέες για αμυντικούς δεσμούς και να σχεδιάσουν έναν οδικό χάρτη για τη στρατηγική ανάπτυξη στο εγγύς μέλλον.

Ελπίζουμε να δούμε περισσότερες κοινές στρατιωτικές ασκήσεις μεταξύ των δύο αμυντικών δυνάμεων και τη νέα συνεργασία αμυντικής βιομηχανίας σε θέματα κατασκευής, συντήρησης, επισκευής, αναβάθμισης, όπως και βελτίωσης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Και βεβαίως να μην ξεχνάμε την έρευνα και την ανάπτυξη.

Τα δύο έθνη έχουν κοινή αποδοχή στο θέμα που είναι εγγύτερα στην καρδιά της Ελλάδας – την Κύπρο. Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Κύπρου και Ινδίας ήταν πάντα πολύ δυνατές. Η Κύπρος πάντοτε στήριζε την Ινδία, και το ανάποδο. Η Κύπρος στάθηκε πίσω από την Ινδία: Κατά την εκλογή της ως Μη-Μόνιμου Μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ· στο Nuclear Suppliers Group (NSG)· και στην International Atomic Energy Agency (IAEA). Η Ινδία ήταν πάντα με την Κύπρο: Κατά τον Απελευθερωτικό της Αγώνα· προβλήματα που προέκυπταν από Ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ· το Διεθνές Δίκαιο· ή την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ινδία διατηρεί επίσης ένα απόσπασμα της Αστυνομίας των Ηνωμένων Εθνών (UNPOL – UN Police) στην Κύπρο. Τα δύο έθνη έχουν συνυπογράψει πολλά Μνημόνια Συνεργασίας για διάφορες συνεργασίες, αλλά σίγουρα μπορούμε να κάνουμε περισσότερα στο αμυντικό μέτωπο.

Η Ελλάδα και η Κύπρος δεν είναι μόνο εξαιρετικοί γείτονες, αλλά και ισχυροί σύμμαχοι όσον αφορά την περιφερειακή ασφάλεια. Έχουν ισχυρούς διμερείς δεσμούς και ένα απόρθητο ενωμένο μέτωπο. Και για τις δύο η Ινδία είναι ένας υπέροχος φίλος. Η Ινδία σίγουρα έχει αναδειχθεί ως ένας παίκτης-κλειδί στην περιφερειακή και τη διεθνή αρένα. Η τριάδα αυτή θα είναι μια επιβλητική συμμαχία, πράγματι, όσον αφορά την προβολή ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο – μια συμμαχία που θα δώσει νύχτες αϋπνίας στην Τουρκία.

Τουρκία & Πακιστάν

Ποιες είναι οι ανησυχίες της Ινδίας σχετικά με την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Πακιστάν;

Η Τουρκία και το Πακιστάν μπορεί να είναι εξαιρετικοί φίλοι, αλλά η Τουρκία πρέπει πάντοτε να θυμάται ότι το Πακιστάν δεν στέκεται πουθενά όταν συγκριθεί με τη διεθνή φήμη της Ινδίας, τόσο ως ένα βιομηχανικά ανεπτυγμένο έθνος, όσο και ως μια φιλειρηνική κοινωνία. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στην περιοχή, Τουρκία και Πακιστάν, ενωμένα, πρέπει να θυμούνται πως η Ινδία είναι μια ισχυρή στρατιωτική δύναμη με καλές διπλωματικές σχέσεις. Θα μπορεί να συγκεντρώσει στήριξη από τις περισσότερες χώρες του κόσμου και το Πακιστάν σε αυτήν την περίπτωση θα έχει πολύ λίγους υποψηφίους για να αποταθεί. Μπορεί να φαίνεται υποθετικό, αλλά θα αποδειχθεί όταν προκύψει μια κατάσταση.

Η Ινδία παρακολουθεί προσεκτικά τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τις αυξανόμενες συμμαχίες. Μπορεί να είναι ζήτημα προβληματισμού, αλλά όχι ανησυχίας. Η Τουρκία και το Πακιστάν ήταν πάντα καλοί φίλοι, αφού βασίζονταν στη θρησκευτική ομοιότητα και την πολιτιστική ενότητα. Η Ινδία έχει μια φιλική σχέση με την Τουρκία αλλά σίγουρα δεν μπορούσε να δεχθεί αμαχητί την κριτική για ένα εσωτερικό ζήτημα μέσα στον ΟΗΕ.

Πλοία & drones

Γι’ αυτό οπωσδήποτε η Ινδία παρακολουθεί την αύξηση των αμυντικών δεσμών. Το Ναυτικό του Πακιστάν υπέγραψε σύμβαση για την απόκτηση τεσσάρων πλοίων MILGEM-class (MILGEM project) από την Τουρκία. Ήταν η μεγαλύτερη συμφωνία εξαγωγής αμυντικού εξοπλισμού από την Τουρκία, άξιζε $1,5 δισεκατομμύριο και δημιουργεί βαθιές τσέπες και μια σημαντική αγορά εργασίας.

Το Πακιστάν έχει επίσης δώσει το Agosta 90B Submarine Modernization Project στο STM της Τουρκίας, με αξία $350 εκατομμύρια. Το 2018, το πακιστανικό Ναυτικό παρήγγειλε ένα δεξαμενόπλοιο που θα κατασκευαζόταν σε συνεργασία με την STM στο Καράτσι.

Οι δύο χώρες έχουν επίσης ενώσει τις δυνάμεις τους για την παραγωγή drones και υπάρχει η φήμη πως θα κατασκευάσουν μαζί μαχητικά αεροσκάφη. Η Τουρκία μπορεί να στραφεί στο Πακιστάν για τη δημιουργία των πυραύλων Siper και του μαχητικού TF-X, αλλά με την άδεια του Πεκίνου για την παροχή της τεχνογνωσίας. Είναι επίσης ανοιχτή γνώμη πως η Τουρκία βοήθησε στην αναβάθμιση μιας παρτίδας μαχητικών F-16 για την πακιστανική Πολεμική Αεροπορία, κατασκευάζοντας μηχανές, καθώς και ανταλλακτικά.

Ανατολική Μεσόγειος & στο βάθος Κίνα

Από την άλλη, με βάση συμφωνία, η Τουρκία θα αγοράσει 52 εκπαιδευτικά Super Mushak turbo-props από το Πακιστάν για να εκπαιδεύσει νέους πιλότους. Και υπάρχει και μια τρίτη οπτική γωνία σε αυτές τις εξελίξεις, που είναι το ότι η Τουρκία θα είναι μέρος των JF-17 Tunder Fighter Jets που αυτήν τη στιγμή το Πακιστάν αναπτύσσει μαζί με την Κίνα. Αυτή η είδηση σίγουρα κάνει τα φρύδια σου να σηκώνονται.

Η Τουρκία και το Πακιστάν πραγματοποιούν ασκήσεις στην Αραβική Θάλασσα, κάτι που ενδιαφέρει την Ινδία. Η πρόσφατη αναφορά πως το Πακιστάν μεταφέρει τεχνολογία πυρηνικών πυραύλων στην Τουρκία είναι φυσικά μια ανησυχία και για τα έθνη της Ανατολικής Μεσογείου.

Το ότι το Πακιστάν είναι φυτώριο τρομοκρατίας δεν αποτελεί είδηση αλλά αν η Τουρκία στηρίζει το Πακιστάν σε αυτήν τη δραστηριότητα, τότε είναι ένα ζήτημα ανησυχίας. Ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν έχει επανειλημμένα επιβεβαιώσει πως η Ινδία έχει την αλληλεγγύη της Τουρκίας έναντι όλων των μορφών τρομοκρατίας, ωστόσο υπάρχει μια εκκωφαντική σιωπή για τις διασυνοριακές τρομοκρατικές επιθέσεις από το Πακιστάν.

Επίσης, η τουρκική κριτική για την κατάργηση του Άρθρου 370 στο Πακιστάν πήρε την κατάλληλη απάντηση από την ινδική κυβέρνηση. Όπως και η πρόταση της Τουρκίας για έναν «πολυμερή διάλογο» για να επιλύσουμε το πρόβλημα του Κασμίρ, τη στιγμή που γνώριζε πολύ καλά πως αυτό είναι ενάντια στη στάση της Ινδίας. Αποτέλεσαν πλήγμα στις ινδο-τουρκικές σχέσεις που, εν πάση περιπτώσει, έχουν πάρει την κατιούσα.

Η φιλία Τουρκίας-Πακιστάν μπορεί να γίνει ανεκτή, αλλά η παρέμβαση της Τουρκίας στα εσωτερικά ζητήματα της Ινδίας και η στήριξη στην αντι-ινδική ρητορική του Πακιστάν σίγουρα δεν αρέσουν καθόλου στο Νέο Δελχί.

Το ζήτημα του Κασμίρ και η Τουρκία

Η Τζαμμού & Κασμίρ είναι αναπόσπαστο και αναφαίρετο κομμάτι της Ινδίας και τα βασικά στοιχεία που σχετίζονται με το ζήτημα είναι πολύ καλά εδραιωμένα. Ωστόσο, υπάρχει μια συντονισμένη εκστρατεία παραπληροφόρησης από το Πακιστάν, με σκοπό τη διαστρέβλωση των ιστορικών στοιχείων.

Δεν μπορεί να υπάρξει καμία αμφιβολία για την εγκυρότητα της υπογραφής της συμφωνίας Instrument of Accession by Maharaja Hari Singh (erstwhile ruler of the state) στις 26 Οκτωβρίου 1947, λαμβάνοντας έτσι την απόφαση για ένωση με την Ινδία. Είχε γίνει αποδεκτή, άνευ όρων, από τον τότε Αντιβασιλέα των Ινδιών Λόρδο Mountbatten. Είχε γίνει αποδεκτή στο Government of India Act (1935) και στο Independence of India Act (1947) και ήταν οριστικό και αμετάκλητο. Ήταν το ίδιο Instrument of Accession που εκτελέστηκε από περισσότερα από 500 πριγκιπάτα, χωρίς κανένα πρόβλημα από πουθενά. Αλλά το Πακιστάν πρώτα έστειλε φυλάρχους εισβολείς τον Οκτώβριο του 1947 και έπειτα τον τακτικό στρατό τον Μάιο του 1948 για να το κατακτήσει και ψευδώς διεκδικεί μερίδιο σε αυτό.

Η Ινδία έκανε μιαν αναφορά στα Ηνωμένα Έθνη την 1η Ιανουαρίου 1948 σύμφωνα με το Άρθρο 35 του Χάρτη, το οποίο επιτρέπει οποιοδήποτε κράτος-μέλος να φέρει στο Συμβούλιο Ασφαλείας οποιαδήποτε υπόθεση της οποίας η συνέχιση ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο την ειρήνη και την ασφάλεια. Η πρόθεση πίσω από την αναφορά ήταν να αποφευχθεί ένας πόλεμος μεταξύ των δύο πρόσφατα ανεξάρτητων χωρών, ο οποίος ήταν πολύ πιθανός αν οι φυλές που εισέβαλλαν στηρίζονταν πρώτα εμμέσως και μετά ενεργώς από τον Πακιστανικό Στρατό και επέμειναν στις ενέργειές τους κατά της Ινδίας στο Κασμίρ. Η κυβέρνηση της Ινδίας ζήτησε από το Συμβούλιο Ασφαλείας να θέσει τέρμα αμέσως στην παροχή τέτοιας στήριξης, καθώς ήταν μια επιθετική πράξη κατά της Ινδίας. Η επιτροπή του ΟΗΕ που επισκέφθηκε την Ινδία τον Ιούλιο του 1948 τεκμηρίωσε την πακιστανική επιθετικότητα μετά που τους είδαν να επιχειρούν στις περιοχές του Κασμίρ υπό την κατοχή του Πακιστάν (Pakistan Occupied Kashmir – POK) στο Ψήφισμα για την UNCIP (United Nations Commission for India & Pakistan) τον Αύγουστο του 1948.

Σήμερα το Πακιστάν λέει τα ίδια και τα ίδια περί αυτοδιάθεσης, ενώ σύμφωνα με τον Χάρτη του ΟΗΕ οι αρχές τις αυτοδιάθεσης εφαρμόζονται σε αποικιακές περιοχές και όχι σε αναπόσπαστα μέρη χωρών. Για να μην πολυλογούμε, το Κασμίρ είναι αναπόσπαστο μέρος της Ινδίας και είναι μια διμερής διαμάχη μεταξύ της Ινδίας και του Πακιστάν. Θα το λύσουμε μόνοι μας και σίγουρα δεν θέλουμε τη διαμεσολάβηση τρίτων.

Το Άρθρο 370 καταργήθηκε την 5η Αυγούστου 2019 από την κυβέρνηση με την έκδοση ψηφίσματος που καταργούσε τις διατάξεις του Άρθρου 370 του Συντάγματος της Ινδίας, το οποίου χορηγούσε ειδικό καθεστώς στην πολιτεία Τζαμμού & Κασμίρ. Οι διατάξεις του Άρθρου 370 έπαψαν να υπάρχουν από την ημέρα που ο Πρόεδρος της Ινδίας εξέδωσε σχετική κοινοποίηση, μετά από σύσταση της Βουλής. Κατά συνέπειαν, το Σύνταγμα της Ινδίας άρχισε να ισχύει στο Τζαμμού & Κασμίρ, όπως γίνεται με άλλες πολιτείες της χώρας. Τώρα το Πακιστάν δεν έχει κανένα δικαίωμα να υποκινήσει τον πληθυσμό του Κασμίρ να ξεσπάσει κατά της Ινδίας, θεωρώντας αυτήν την ακύρωση ως λόγο για να παρέμβει στα εσωτερικά ζητήματα της Ινδίας.

Και σίγουρα η Τουρκία, που ούτε καταλαβαίνει το πρόβλημα ούτε προσπαθεί να το αναλύσει, λογικά δεν έχει δικαίωμα να εγείρει το θέμα στον ΟΗΕ.

Κορωνοϊός στην Ινδία

Όταν πρόσφατα επιφανείς δημοσιογράφοι από το CNN, το BBC, το Sky News και πολλά άλλα διάσημα κανάλια έκαναν τις αναφορές τους από τον Ινδία για το πόσο η χώρα απεγνωσμένα ζητά οξυγόνο και ως εκ τούτου ζωή, το μόνο που πίστευαν ήταν να δείξουν τον τρόμο, τον πόνο, το άγχος και πως οι ανάβονται πυρές σε όλη την χώρα.

Αναρωτήθηκα πράγματι γιατί όλοι επέλεξαν να αγνοήσουν τα δεδομένα που έδειξαν το ποσοστό ανάρρωσης, τα δεδομένα που έδωσαν μια καθαρότερη ιδέα του εμβολιασμένου πληθυσμού. Είναι πολύ σωστό το ότι η χώρα εκπλάγηκε με την ξαφνική αύξηση των κρουσμάτων και αυτήν τη φορά η θανατηφόρα παραλλαγή του ιού κτυπά τους γέρους και τους νέους εξίσου.

Με έναν πληθυσμό περίπου 1.390.000.000, που είναι περίπου το 17,7% του συνολικού πληθυσμού της Γης και είναι ένα τεράστιο έργο και ένα μεγάλο βάρος για τις ιατρικές υπηρεσίες της χώρας. Ωστόσο, όταν ο μετρητής του Covid φτάνει τα 20 εκατομμύρια, υπάρχουν και περισσότερες από 320.000 αναρρώσεις την ημέρα, επίσης. Και να αναφέρουμε πως ο πληθυσμός που είναι πλήρως εμβολιασμένος κατά της ασθένειας είναι 30,2 εκατομμύρια. Τα δεδομένα από μία ημέρα μόνο έδειξαν 167.457 ασθενείς που ανέρρωσαν, 2.898.257 ανθρώπους που εμβολιάστηκαν και 1.639.357 τεστ. Με τέτοιους αριθμούς σίγουρα κάποιος καταλαβαίνει τον τρόπο με τον οποίο η χώρα πολεμά αποτελεσματικά αυτήν την κρίση. Για στήριξη σε αυτόν τον αγώνα 40 χώρες απ’ όλον τον κόσμο πρόσφεραν προμήθειες οξυγόνου.

Sanskriti: Μια ινδική ΜΚΟ στην Κύπρο

Ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού στην Κύπρο εξακολουθεί να αγνοεί την πρόοδο της Ινδίας. Αυτή η αθώα άγνοια (innocent ignorance) όταν οι περισσότεροι από τους Κύπριους και τους ξένους που ζουν εδώ νομίζουν πως η Ινδία, ένα έθνος του Τρίτου Κόσμου, είναι μια χώρα με γητευτές φιδιών και φτωχούς αγρότες, και πρέπει να τους πει κάποιος για τα εντυπωσιακά χαρακτηριστικά αυτής της χώρας.

Όπως το ότι η ινδική κουζίνα δεν είναι μόνο το butter chicken και το ψωμί Naan και το μόνο φεστιβάλ που εορτάζεται είναι το Diwali. Η «Sanskriti Cyprus» είναι μία εγγεγραμμένη, μη-κερδοσκοπική οργάνωση στην Κύπρο, που δημιουργήθηκε για να μετατρέψει αυτήν την άγνοια σε μιαν αποκάλυψη για την πολύχρωμη χώρα. Το Sanskriti σημαίνει πολιτισμό και η οργάνωση στοχεύει να προωθήσει τον πλούσιο και διαφοροποιημένο ινδικό πολιτισμό στο νησί της Κύπρου. Αυτό θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη διαπολιτισμική γονιμοποίηση μεταξύ των πολιτισμών των δύο χωρών.

* Αστυνομικές Σπουδές, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου

(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 09/05/2021, στήλη «Άμυνας & Ασφάλειας Αφηγήματα»)