3 ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΕΙ Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ

Το it’s all wrong είναι ίσως ό,τι πιο εύστοχο για το σημερινό τοπίο στην ενέργεια: από την κλιματική αλλαγή, όπου ο χρόνος λιγοστεύει επικίνδυνα, μέχρι τις διαμάχες για τα κοιτάσματα και τους αγωγούς πετρελαίου και αερίου, μέχρι τις γυναίκες του Τρίτου Κόσμου που περπατούν χιλιόμετρα κάθε μέρα για να βρουν και να κουβαλήσουν στην πλάτη τους τα ξύλα για το μαγείρεμα της οικογένειας, αλλά και μέχρι τις δυτικές χώρες που για δεκαετίες μείωναν τις κλιματικές τους εκπομπές μεταφέροντας παραγωγή στην Κίνα και επιβαρύνοντας το παγκόσμιο κλίμα με τις επιπλέον εκπομπές για μεταφορές από την άλλη άκρη της γης.

Τώρα πρέπει να κάνουμε μέσα σε 10-20 χρόνια, όσα απογεύγαμε για δεκαετίες. Σχηματικά τα συνοψίζω σε 3 κινήσεις :

Κίνηση 1η: εξοικονόμηση και αποδοτική χρήση

Η ενέργεια έχει σοβαρό κόστος. Δεν είναι μόνο τα κοινόχρηστα, ο λογαριασμός της ΔΕΗ και τα έξοδα στο βενζινάδικο, ούτε μόνο η κλιματική αλλαγή και οι πόλεμοι για το πετρέλαιο. Ακόμη και η ηλιακή και ακολική ενέργεια,έστω και «τέλεια» χωροθετημένη, δεσμεύει πολύ μεγάλες εκτάσεις και ο εξοπλισμός της απαιτεί κι αυτός πρώτες ύλες διόλου αθώες. Τελείως καθαρή ενέργεια είναι λοιπόν μόνο η εξοικονόμηση: το να κάνουμε όσα θέλουμε, με τη λιγότερη δυνατή ενέργεια και την αποδοτικότερη δυνατή χρήση της. Ενδεικτικά: ολοκληρωμένες μονώσεις και ενεργειακές αναβαθμίσεις, επαναχρησιμοποίηση-ανακύκλωση και κυκλική οικονομία με στόχο να μην πηγαίνει τίποτα χαμένο, λιγότερος καταναλωτισμός και είδη με μεγαλύτερη διάρκεια, έμφαση σε προϊόντα που δεν έρχονται από την άλλη άκρη του κόσμου. Αποτελεσματική κάλυψη με δημόσια συγκοινωνία και ενθάρρυνση για περπάτημα και ποδήλατο, ελαφριά ατομική ηλεκτροκίνηση (ηλεκτρικά ποδήλατα ή πατίνια) αντί κλασσικό ή ηλεκτρικό ΙΧ, περισσότερο τρένο και πλοίο αντί αεροπλάνο στα μεγαλύτερα ταξίδια.

Κίνηση 2η: απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, χωρίς παραθυράκια για αέριο

Για να έχουμε πιθανότητες διεξόδου απέναντι στην κλιματική κρίση, χρειάζεται μηδενισμός καθαρών εκπομπών: το 2040, λένε οι επιστήμονες και το διεθνές οικολογικό κίνημα, το 2050 λέει η Ε.Ε. Τέτοιες αλλαγές θέλουν σχεδιασμούς, προετοιμασία και επενδύσεις δεκαετιών. Κι αυτό σημαίνει μηδενικά περιθώρια για σπορ σαν αυτές που αγαπάει η κυβέρνηση και το πολιτικό μας σύστημα: ούτε επιδοτούμενες https://prasinoi.eu/2021/04/27/sto-evrokoinovoulio-apo-tous-prasinous-i-skandalodis-kratiki-enischysi-stis-exoryxeis-ydrogonanthrakon/ έρευνες για νέους…. υδρογονάνθρακες (πάνω από 80% των ήδη γνωστών χρειάζεται να μείνει οριστικά στη γη), ούτε αγωγοί και νέες μονάδες αερίου (πάνω από 80% της ηλεκτροπαραγωγής θα είναι από ΑΠΕ το 2030), ούτε νέοι αυτοκινητόδρομοι αντί για συγκοινωνίες και τρένα, ούτε κατευθυνόμες αυταπάτες https://anemosananeosis.gr/el/mingas-heating9-2/ και παρασκηνιακά παζάρια στην Ε.Ε. https://ecopress.gr/epidotisi-orykton-kafsimon-kai-oi-stochoi-gia-tin-energeia-kai-to-klima/ για «εξαιρέσεις» υπέρ του αερίου, που θα μας εγκλωβίσουν σε αυτό για δεκαετίες.

Κίνηση 3η: ριζική μεταρρύθμιση και στις ΑΠΕ.

Οι ΑΠΕ δεν είναι απλώς καθαρό υποκατάστατο του λιγνίτη: προσφέρονται για αποκεντρωμένη παραγωγή και κοινωνική συμμετοχή, έχουν όμως μεγάλες απαιτήσεις σε χώρο και δεν κρύβονται κάτω από το χαλί, όπως οι μονάδες που ξέραμε. Στη Β. Ευρώπη προωθήθηκαν συμμετοχικά, από ενεργειακές κοινότητες χιλιάδων πολιτών, σε στέγες κτιρίων και σε μεγάλες πεδιάδες όπου εξασφαλίζουν παράλληλο εισόδημα και στους αγρότες. Στην Ελλάδα, το απαρχαιωμένο Χωροταξικό του 2008 κατευθύνει τους επενδυτές κυρίως στα μέρη με τη λιγότερη ανθρώπινη παρέμβαση και την πιο ευάλωτη φύση: κορυφογραμμές βουνών, και ακατοίκητες νησίδες. Ενθαρρύνει πολλαπλάσιες αιτήσεις για να πάρεις μια μόνο άδεια, επιτρέπει κλίμακες που φέρνουν σοκ σε πολλές τοπικές κοινωνίες. Χρειάζεται ριζική αλλαγή, με νέα συνολική πολιτική για τις ΑΠΕ: ενεργειακή δημοκρατία με προτεραιότητα σε ενεργειακές κοινότητες, αυτοπαραγωγή και δημοτικές επιχειρήσεις, διαμοιρασμός των απαραίτητων εθνικών στόχων ΑΠΕ σε συγκεκριμένα (ανώτατα) μερίδια ανά περιφέρεια και δήμο, έμφαση στα φωτοβολταϊκά σε στέγες κτιρίων και εγκαταστάσεων, κίνητρα και πολιτικές για κατά προτεραιότητα προσανατολισμό των αιολικών σε ζώνες με ήδη έντονη ανθρώπινη παρέμβαση όπου θα έχουν και το μικρότερο οικολογικό κόστος, ειδικές ρυθμίσεις για προστατευόμενες περιοχές και μεγάλα υψόμετρα, έγκαιρος σχεδιασμός για πλωτά αιολικά που θα είναι οικονομικά βιώσιμα από το 2030. Σχετική αναλυτική πρόταση συζητάμε στο νέο κόμμα των Πράσινων και θα είναι διαθέσιμη στα τέλη Μαϊου από το https://prasinoi.eu/

Τα ανοιχτά μέτωπα είναι πολλά, σύνθετα και επείγοντα. Χρειάζεται να δράσουμε τοπικά, αλλά και να σκεφτούμε παγκόσμια και μακροπρόθεσμα.

Θανάσης Γούναρης, συνεκπρόσωπος των Πράσινων



loading...