Β’ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ

 ΘΩΜΑΪΣ ΠΑΡΙΑΝΟΥ

Η δεύτερη εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι αφιερωμένη στον Ακάθιστο Ύμνο και την Β’ Στάση των Χαιρετισμών της Παναγίας, στην μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και στην Θεία Λειτουργία της Β’ Κυριακής των Νηστειών .

ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ

Με τις λέξεις «Ακάθιστος Ύμνος » ονομάζεται γενικά κάθε ορθόδοξος χριστιανικός ύμνος, τον οποίον οι πιστοί τον ψάλλουν όρθιοι. Έχει επικρατήσει όμως να λέγεται έτσι ο ύμνος («Κοντάκιο») της Ορθόδοξης Εκκλησίας προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου, γνωστός ως ‘’Τη Υπερμάχω Στρατηγώ’’, ο οποίος ψάλλεται στους ναούς τις πέντε πρώτες Παρασκευές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής : τις πρώτες τέσσερις τμηματικά, και την πέμπτη ολόκληρος.

Είναι ένας ύμνος που αποτελείται από προοίμιο και 24 οίκους (στροφές) σε ελληνική αλφαβητική ακροστιχίδα, από το Α ως το Ω (κάθε «οίκος» ξεκινά με το αντίστοιχο κατά σειρά ελληνικό γράμμα).

Ο πρώτοι δώδεκα οίκοι του (Α-Μ) αποτελούν το ιστορικό μέρος. Εκεί εξιστορούνται τα γεγονότα από τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου μέχρι την Υπαπαντή. Οι τελευταίοι δώδεκα (Ν-Ω) αποτελούν το θεολογικό μέρος, στο οποίο ο μελωδός αναλύει τις βαθύτερες δογματικές προεκτάσεις της Ενανθρώπισης του Κυρίου και τον σκοπό της, που είναι η σωτηρία των πιστών. Οι 24 οίκοι τού Ακαθίστου διαιρούνται σε τέσσερις στάσεις, από έξι οίκους η καθεμία.

Στους χαιρετισμούς της Α’ Εβδομάδος ψάλλεται η Α΄ Στάση, η οποία αποτελείται από τους οίκους Α – Ζ, που αναφέρονται στον Αρχάγγελο Γαβριήλ και την θαυματουργή σύλληψη του Ιησού.
Β’ ‘’ΣΤΑΣΗ’’ ΤΩΝ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ

Στην Β’ Εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ψάλλεται η Β’ ‘’Στάση’’, η οποία αποτελείται από τους Οίκους Η – Μ, που αναφέρονται στην γέννηση του Ιησού, την προσκύνηση των Μάγων και την φυγή στην Αίγυπτο. Οι Οίκοι της Β¨ ‘’Στάσης’’ έχουν ως εξής :

( Η ) : Ἤκουσαν oἱ ποιμένες τῶν Ἀγγέλων ὑμνούντων τὴν ἔνσαρκον Χριστοῦ παρουσίαν· καὶ δραμόντες ὡς πρὸς ποιμένα, θεωροῦσι τοῦτον ὡς ἀμνὸν ἄμωμον ἐν γαστρὶ τῆς Μαρίας βοσκηθέντα, ἥν ὑμνοῦντες εἶπον

(Θ) : Θεοδρόμον ἀστέρα θεωρήσαντες Μάγοι, τῇ τούτου ἠκολούθησαν αἴγλῃ· καὶ ὡς λύχνον κρατοῦντες αὐτόν, δι’ αὐτοῦ ἠρεύνων κραταιὸν Ἄνακτα καὶ φθάσαντες τὸν ἄφθαστον, ἐχάρησαν αὐτῷ βοῶντες

( Ι ) : Ἴδον παῖδες Χαλδαίων ἐν χερσὶ τῆς Παρθένου τὸν πλάσαντα χειρὶ τοὺς ἀνθρώπους· καὶ Δεσπότην νοοῦντες αὐτόν, εἰ καὶ δούλου μορφὴν ἔλαβεν, ἔσπευσαν τοῖς δώροις θεραπεῦσαι καὶ βοῆσαι τῇ Εὐλογημένῃ

(Κ ) : Κήρυκες θεοφόροι γεγονότες οἱ Μάγοι, ὑπέστρεψαν εἰς τὴν Βαβυλῶνα ἐκτελέσαντές σου τὸν χρησμόν καὶ κηρύξαντές σε τὸν Χριστὸν ἅπασιν, ἀφέντες τὸν Ἡρώδην ὡς ληρώδη μὴ εἰδότα ψάλλειν

(Λ ) : Λάμψας ἐν τῇ Αἰγύπτῳ φωτισμὸν ἀληθείας ἐδίωξας τοῦ ψεύδους τὸ σκότος· τὰ γὰρ εἴδωλα ταύτης Σωτήρ μὴ ἐνέγκαντά σου τὴν ἰσχὺν πέπτωκεν, οἱ τούτων δὲ ῥυσθέντες ἐβόων πρὸς τὴν Θεοτόκον

( Μ ) : Μέλλοντος Συμεῶνος τοῦ παρόντος αἰῶνος μεθίστασθαι τοῦ ἀπατεῶνος, ἐπεδόθης ὡς βρέφος αὐτῷ ἀλλ’ ἐγνώσθης τούτω καὶ Θεὸς τέλειος· διόπερ ἐξεπλάγη σου τὴν ἄρρητον σοφίαν κράζων

ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ

Ο Γρηγόριος Παλαμάς γεννήθηκε το 1296 στην Κωνσταντινούπολη από αριστοκρατική οικογένεια. Οι γονείς του, Κωνστάντιος και Καλλονή κατάγονταν από την Μικρά Ασία, την οποία εγκατέλειψαν λόγω της τουρκικής προέλασης και κατέφυγαν στην βυζαντινή πρωτεύουσα. Ο πατέρας του ήταν συγκλητικός και μέλος της αυτοκρατορικής αυλής, επί Ανδρονίκου Β. Ο Γρηγόριος φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης γραμματική, ρητορική, φυσική, λογική και μελέτησε ιδιαίτερα τη φιλοσοφία. Αν και ο αυτοκράτορας τον προόριζε για υψηλά κρατικά αξιώματα, εκείνος άρχισε να ασχολείται με την άσκηση και την ασκητική φιλολογία και σε ηλικία ούτε είκοσι ετών αποσύρθηκε στη μοναστική ζωή. Αρχικά μετέβη στο όρος Παπίκιο (Ροδόπης) και μετά σε διάφορες τοποθεσίες στον Άθω. Το 1326 χειροτονήθηκε ιερέας στη Θεσσαλονίκη από τον τότε Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης και μετέπειτα Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιωάννη Καλέκα. . Αργότερα αναχώρησε μαζί με δέκα ακόμα ιερείς για τη Βέροια, όπου παρέμεινε για πέντε χρόνια, εφαρμόζοντας αυστηρή απομόνωση. Ο θάνατος της μητέρας του τον απομάκρυνε προσωρινά στην Κωνσταντινούπολη και οι Σερβικές επιδρομές στην Βέροια τον έστειλαν οριστικά το 1331 στο Άγιο Όρος. Αργότερα έγινε ηγούμενος στην μονή Εσφιγμένου.

Ο Γρηγόριος Παλαμάς ήταν εκφραστής του Ησυχασμού, μιας μυστικιστικής παράδοσης προσευχής στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία. Με βάση την εντολή του Χριστού στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, η ησυχαστική παράδοση είναι μια διαδικασία απόσυρσης προς την ενδότερη ύπαρξη, με ταυτόχρονη παύση των αισθήσεων, προκειμένου να επιτευχθεί βιωματική γνώση του Θεού. Αυτό τον έφερε σε αντίθεση με τον Βαρλαάμ, έναν μοναχό από την Καλαβρία, που ήταν οπαδός του Δυτικού κοσμικού τρόπου σκέψης. Η ησυχαστική έριδα ήταν μια θεολογική διαμάχη στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατά τον 14ο αιώνα μεταξύ υποστηρικτών και αντιπάλων του Γρηγορίου Παλαμά. Η διαμάχη ολοκληρώθηκε με τη νίκη των Παλαμιστών και τη συμπερίληψη του δόγματός τους ως μέρος του δόγματος της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Οι θέσεις του Γρηγορίου επιδοκιμάσθηκαν και επικυρώθηκαν από τη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως του Ιουνίου του 1341, και με την αγιοποίηση του Γρηγορίου Παλαμά.

Ο Βαρλαάμ αναγκάσθηκε να επιστρέψει στη Δύση. Το έργο του Βαρλαάμ συνέχισε ο Γρηγόριος Ακίνδυνος, ο οποίος προστατευόταν από τον πατριάρχη Ιωάννη Καλέκα. Ο άγιος Γρηγόριος στην προσπάθειά του να ειρηνεύσει τους αντιμαχόμενους έπεσε σε περιπέτειες και μάλιστα διώχθηκε και φυλακίσθηκε, το 1344. Η άνοδος στον θρόνο του αυτοκράτορος Ιωάννου Κατακουζηνού και του πατριάρχου Ισιδώρου Βουχειρά και η Σύνοδος του 1347 δικαίωσε τον άγιο Γρηγόριο και μάλιστα εκλέχθηκε αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης. Λόγω των εκεί όμως ακόμη πολιτικών ταραχών, στο θρόνο του επίσημα ανήλθε το 1350.

Μεταβαίνοντας στην Κωνσταντινούπολη για ειρηνευτικούς σκοπούς, προς συμφιλίωση των αυτοκρατόρων Ματθαίου Κατακουζηνού και Ιωάννου Ε’ Παλαιολόγου, τον Μάρτιο του 1354, αιχμαλωτίσθηκε από τους Τούρκους στην Καλλίπολη. Μεταφέρθηκε στην Προύσα και τη Νίκαια και εκμεταλλεύθηκε την ευκαιρία ο να έχει εξαιρετικά ενδιαφέρουσες θεολογικές συνομιλίες με τους Τούρκους. Την άνοιξη του 1355, με την καταβολή λύτρων, απελευθερώθηκε και μετέβη στην Κωνσταντινούπολη,

Μέχρι το θάνατό του από ασθένεια, στις 14 Νοεμβρίου του 1359 σε ηλικία 63 ετών, παρέμεινε στη Θεσσαλονίκη, όπου και αφοσιώθηκε στην άσκηση των ποιμαντικών του καθηκόντων. Με συνοδική απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου (1368) ανακηρύχθηκε και επίσημα Άγιος της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 14 Νοεμβρίου (ημέρα του θανάτου του) και κατά τη Β’ Κυριακή των Νηστειών, αμέσως μετά από την Κυριακή της Ορθοδοξίας και ως συνέχεια εκείνης, επειδή η νίκη του Γρηγορίου Παλαμά επί των θεωριών τού Βαρλαάμ θεωρείται εφάμιλλη της νίκης κατά των εικονομάχων, για την αναστύλωση των ιερών εικόνων.

Β’ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ Β´ 1 – 12

Ερμηνευτική απόδοση Παναγιώτη Ν. Τρεμπέλα

1 Καὶ ὕστερα ἀπὸ μερικὰς ἡμέρας ἐμβῆκε πάλιν εἰς τὴν Καπερναούμ· καὶ ἔγινε γνωστόν, ὅτι εἶναι εἰς κάποιαν οἰκίαν. 2 Καὶ ἀμέσως ἐμαζεύθησαν πολλοί, ὥστε ἀφοῦ ἐγέμισεν ἡ οἰκία, νὰ μὴ χωροῦν πλέον τὸν λαὸν οὔτε τὰ πλησίον τῆς θύρας μέρη. Καὶ τοὺς ἐδίδασκε τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ. 3 Καὶ ἔρχονται πρὸς αὐτὸν καὶ τοῦ ἔφεραν κάποιον παραλυτικόν, ποὺ τὸν ἐσήκωναν ἐπάνω εἰς κρεββάτι τέσσαρες.

4 Καὶ ἐπειδὴ δὲν ἠμποροῦσαν ἐξ αἰτίας τοῦ πλήθους τοῦ λαοῦ νὰ τὸν πλησιάσουν, ἐξεσκέπασαν τὴν σκέπην εἰς τὸ μέρος, ὅπου ὁ Κύριος εὑρίσκετο καί, ἀφοῦ ἤνοιξαν τρῦπαν, ἔρριψαν κάτω σιγὰ τὸ κρεββάτι, ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἦτο ἑξαπλωμενος ὁ παραλυτικός. 5 Ὅταν δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶδε τὴν πίστιν, ποὺ εἶχαν καὶ ὁ παραλυτικὸς καὶ ἐκεῖνοι ποὺ τὸν ἔφεραν, λέγει εἰς τὸν παραλυτικόν, ὁ ὁποῖος εὑρίσκετο εἰς ἀνησυχίαν, μήπως αἱ ἁμαρτίαι του γίνουν ἐμπόδιον εἰς τὴν θεραπείαν του· τέκνον, σοῦ ἔχουν συγχωρηθῇ αἱ ἁμαρτίαι σου, αἱ ὁποῖαι εἶναι καὶ ἡ αἰτία τῆς σωματικῆς σου παραλύσεως. 6 Ἦσαν δὲ μερικοὶ ἀπὸ τοὺς γραμματεῖς, οἱ ὁποῖοι ἐκάθηντο ἐκεῖ καὶ διελογίζοντο εἰς τὸ ἐσωτερικόν των καὶ εἰς τὰς διανοίας των·

7 Διατὶ ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ὁμιλεῖ ἔτσι καὶ ἐκστομίζει βλασφημίας; Ποῖος ἄλλος ἠμπορεῖ νὰ συγχωρῇ ἁμαρτίας, παρὰ μόνον ἕνας, ὁ Θεός; 8 Καὶ ἀμέσως ὁ Ἰησοῦς ἀντελήφθη ὑπερφυσικῶς μὲ τὸ φωτιζόμενον ἀπὸ τὴν θεότητά του πνεῦμα του, ὅτι αὐτοὶ διαλογίζονται μέσα τους ἔτσι, καὶ τοὺς εἶπε· Διατὶ δέχεσθε καὶ κυκλοφορεῖτε τέτοιους λογισμοὺς μέσα εἰς τὰς καρδίας σας; 9 Τί εἶναι εὐκολώτερον, τὸ νὰ εἴπω εἰς τὸν παραλυτικὸν εἶναι συγχωρημέναι αἱ ἁμαρτίαι σου ἢ νὰ τοῦ εἴπω, σήκω καὶ πάρε εἰς τὸν ὦμον σου τὸ κρεββάτι σου καὶ περιπάτει; Σεῖς θεωρεῖτε δυσκολώτερον τὸ τελευταῖον τοῦτο. 10 Διὰ νὰ μάθετε λοιπόν, ὅτι ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου, ὁ Μεσσίας, ὁ μοναδικὸς ἐκπρόσωπος τῆς ἀνθρωπότητος, ὁ ὁποῖος θὰ ἔλθῃ καὶ πάλιν ἐπὶ τῶν νεφελῶν ὡς Κριτὴς ἔνδοξος, ἔχει ἐξουσίαν νὰ συγχωρῇ ἐπὶ τῆς γῆς ἁμαρτίας – τότε ὁ Κύριος λέγει εἰς τὸν παραλυτικόν·

11 Εἰς σέ, ποὺ πιστεύεις, ὁμιλῶ· σήκω καὶ πάρε εἰς τὸν ὦμον σου τὸ κρεββάτι σου καὶ πήγαινε εἰς τὸν οἶκον σου. 12 Καὶ ἐσηκώθη ἀμέσως καὶ ἀφοῦ ἐπῆρε τὸ κρεββάτι του ἐβγῆκεν ἀπὸ τὸ σπίτι ἐκεῖνο ἐμπρὸς εἰς ὅλους, ὥστε τὸν εἶδαν μὲ τὰ μάτια των καὶ κατεπλάγησαν ὅλοι καὶ ἐδόξασαν τὸν Θεὸν λέγοντες, ὅτι ποτὲ ἕως τώρα δὲν εἴδαμεν ἔτσι, παραλυτικὸς μὲ μίαν προσταγὴν νὰ σηκώνεται ἀμέσως ὑγιὴς καὶ νὰ περιπατῇ.-

Αυτή περικοπή του Ευαγγελίου μας διηγείται την θαυματουργική θεραπεία του παραλυτικού στην Καπερναούμ και πως ο Χριστός μας λυτρώνει από την αμαρτία και μας σώζει απ’ όλα τα βάσανα και τις συμφορές. Στην προκειμένη περίπτωση η θεραπεία είναι διττή : ο Κύριος θεραπεύει την σωματική αναπηρία του παραλυτικού, εκτιμώντας την πίστη τόσον την δική του, όσο και αυτών που τον μετέφεραν. Ο παραλυτικός και οι τέσσερις άνθρωποι, που τον μετέφεραν είχαν στην καρδιά τους μεγάλη αγάπη και πίστη. Ήθελαν να φέρουν με κάθε τρόπο τον παράλυτο κοντά στο Χριστό για να θεραπευθεί. Η αγάπη τους βοήθησε να ξεπεράσουν όλες τις δυσκολίες και τα εμπόδια που είχαν παρουσιαστεί μπροστά τους. Άνοιξαν τη στέγη και κατέβασαν τον παράλυτο μπροστά στο Χριστό.

Η πίστη των ανθρώπων αυτών έγινε αφορμή, ώστε ο Κύριος να συγχωρέσει τις αμαρτίες του παραλυτικού. Ήθελε να δείξει σε όλους μας ότι η αμαρτία οδηγεί τον άνθρωπο σε φοβερές και άσχημες καταστάσεις. Η μόνη λύτρωση του πάσχοντος ανθρώπου βρίσκεται στον Ιησού Χριστό, που έχει απόλυτη εξουσία ως Θεός να συγχωρεί την αμαρτία και με αυτόν τον τρόπο να επαναφέρει την καλή υγεία στον μετανοούντα. Οι παριστάμενοι Γραμματείς όμως, οι οποίοι δεν δέχονταν ότι ο Ιησούς ήταν Θεός, έκαναν κακόβουλες σκέψεις και θεώρησαν τα λόγια του ‘’βλασφημία’’, χωρίς όμως αυτό να το πουν δημόσια.

Ο Ιησούς όμως τους απεκάλυψε ότι κατάλαβε την σκέψη τους και τους μίλησε για την θεία ιδιότητά Του, ως Υιός του ανθρώπου, Μεσσίας και Κριτής, για αυτό και έχει την εξουσία να συγχωρεί αμαρτίες και να θεραπεύει τους ανθρώπους που αρρώστησαν από τις αμαρτίες τους αυτές. Και απευθυνόμενος στον θεραπευθέντα πλέον παραλυτικό, του είπε : «Σήκω επάνω, πάρε το κρεβάτι σου (στους ώμους σου) και πήγαινε σπίτι σου». Αυτό και έκανε αμέσως ο θεραπευθείς παραλυτικός και βγαίνοντας έξω τον είδε όλος ο κόσμος που ήταν μαζεμένος σε εκείνο το μέρος. Όλοι δε κατεπλάγησαν και είπαν ότι ήταν πρωτοφανής για αυτούς ο τρόπος με τον οποίον ο Ιησούς θεράπευσε τον παραλυτικό αυτόν.

Βλέπουμε λοιπόν ότι οι αμαρτίες που διαπράττει ο καθένας μας παραμένουν μπροστά στον Θεό, ακόμα και αν εμείς τις έχουμε ξεχάσει, ακόμα και αν δεν έχουν γίνει ευρύτερα γνωστές στους άλλους συνανθρώπους μας, είναι δε έτοιμες ανά πάσα στιγμή να μας προκαλέσουν μεγάλο κακό. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να μετανοήσουμε ΕΙΛΙΚΡΙΝΑ για αυτές, να τις εξομολογηθούμε στην Ιερά Εξομολόγηση και να ζητήσουμε από τον Κύριο να μας συγχωρέσει. Με τις ευχές της Εκκλησίας λυτρώνεται ο άνθρωπος από τα βάσανα και τις συμφορές. 

 ΘΩΜΑΪΣ ΠΑΡΙΑΝΟΥ

ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

 

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΗΤΙΚΟΥ

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΙΚΟΥ

.

loading...