Όμως δεν ήταν (δυστυχώς) οπαδοί της αρχαίας ελληνικής θρησκείας οι εξεγερθέντες.

 Φυσικά, δεν ακουγόταν ούτε λέξη στην επανάσταση και κυρίως προεπαναστατικά για το Βυζάντιο και, φυσικά, υπήρξαν επιφυλακτικοί ως εχθρικοί στην στάση τους απέναντι στον κλήρο. Όμως δεν ήταν (δυστυχώς) οπαδοί της αρχαίας ελληνικής θρησκείας οι εξεγερθέντες.

Αρχικά τους ένωναν τα ονόματα Έλλην και Ελλάς που τα ανέσυραν από την αφάνεια γιατί αυτά μπορούσαν να συνενώσουν κάτω από ένα λάβαρο Ρωμιούς, Αλβανούς και Βλάχους, εθνότητες με διαφορετικές γλώσσες και διαφορετικά θρησκεύματα. Να μην ξεχνάμε ότι υπήρχαν και Αλβανοί μουσουλμάνοι εξεγερθέντες το ’21. Ακόμη κι ο Ρήγας μετρούσε τους φτωχούς Τούρκους μουσουλμάνους μέσα στους πιθανούς επαναστάτες κατά της τυραννίας του Σουλτάνου στον Θούριό του. Η “ελληνικότητα” ήταν μια ομπρέλα που μπορούσε να στεγάσει τις διαφορετικότητες και να συγκινήσει τον ξένο παράγοντα χωρίς την βοήθεια του οποίου δεν μπορούσε να γίνει λόγος για επιτυχημένη επανάσταση. Το Πατριαρχείο ήταν στο στόχαστρο γιατί θα συμβιβαζόταν με τον Σουλτάνο, αυτό το ήξεραν όλοι.

Όταν η ελληνοαλβανική συμμαχία χάλασε (με την πρώτη εθνοσυνέλευση) τότε η επανάσταση άρχισε να στηρίζεται σε δύο πυλώνες, τον ελληνισμό και την πίστη. Το όνομα Έλλην και Ελλάς κάλυπτε Ρωμιούς, Αλβανούς (Αρβανίτες) και Βλάχους ενώ η πίστη (ορθόδοξη) τους ένωνε κόντρα στους Τούρκους και η πίστη γενικότερα (χριστιανισμός) τους έφερνε κοντά στις Μεγάλες Δυνάμεις. Καβάλα σε αυτά τα δύο ιδεολογήματα (Έλλην, Χριστιανός) βρήκαν τις διεθνείς συμμαχίες που γύρευαν, βρήκαν και τον ενοποιητικό παράγοντα, κι έφτιαξαν μια ανεξάρτητη πατρίδα κι ένα νέο έθνος, το νεοελληνικό. Μόνο όταν αμφισβητήθηκε αυτός ο εθνικός μύθος από τον Φαλμεράγιερ, μόνο τότε βρήκαν το Βυζάντιο σαν την “μεσαιωνική μας” ιστορία (αυτό το πέτυχε ο Παπαρρηγόπουλος) και μπόρεσαν να κατασκευάσουν την “Μεγάλη Ιδέα” του έθνους που μας πήγε ως το 1922.