Το μεγάλο πράσινο τείχος της Αφρικής

Όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε το Σινικό τείχος, το τείχος του Βερολίνου, ακόμα και το The Wall των Pink Floyd… αλλά ποιος ξέρει για το Μεγάλο Πράσινο Τείχος που “κατασκευάζεται” από το 2007 στην Αφρική;;

γράφει ο Βασίλης Παπαδόπουλος

Το Σαχέλ είναι μια στεπική λωρίδα γης, έκτασης σχεδόν 5.000 χιλιομέτρων στο πλατύτερο σημείο της, που απλώνεται στο νότιο άκρο της ερήμου Σαχάρας. Ξεκινάει από τις όχθες του Ατλαντικού στην Γκάμπια, περνάει από τη Σενεγάλη, τη Μαυριτανία, το Μάλι, τη Μπουρκίνα Φάσο, τον Νίγηρα, το Τσαντ και το Σουδάν και φτάνει μέχρι την απέναντι πλευρά στην Ερυθραία, στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας. Πρόκειται για μια μεταβατική ζώνη ανάμεσα στη Σαχάρα στα βόρεια και στη σαβάνα στα νότια. Το όνομά του προέρχεται από την αραβική λέξη σαχίλ, η οποία σημαίνει ακτή και δείχνει τον τρόπο που το αντιμετωπίζουν οι ντόπιοι, δηλαδή ως παραλία της απέραντης θάλασσας από άμμο Σαχάρας. Η ζώνη του Σαχέλ λειτουργεί και ως θρησκευτικό σύνορο: από το Σαχέλ και βορειότερα, μέχρι τις ακτές της Μεσογείου, επικρατούν οι μουσουλμάνοι, ενώ νοτιότερα υπάρχει μεγάλη θρησκευτική ποικιλομορφία.

Το Σαχέλ αποτελείται από εδάφη στέπας – με χορτολιβαδικές εκτάσεις – στα βόρεια και σαβάνας – με δέντρα και θάμνους – στα νότια. Στο βορρά το κλίμα είναι εμφανώς πιο ξηρό, ενώ νοτιότερα τα εδάφη γίνονται πιο εύφορα, γενικά όμως επικρατεί έντονη ζέστη καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Το Σαχέλ είναι μια περιοχή όπου στο παρελθόν άνθισαν πολλοί νομαδικοί πολιτισμοί γεωργών και κτηνοτρόφων, με περιόδους σημαντικής ευημερίας, καθώς ήλεγχαν τους εμπορικούς δρόμους της Σαχάρας.

Το Σαχέλ αποτελείται από εδάφη στέπας – με χορτολιβαδικές εκτάσεις – στα βόρεια και σαβάνας – με δέντρα και θάμνους – στα νότια. Στο βορρά το κλίμα είναι εμφανώς πιο ξηρό, ενώ νοτιότερα τα εδάφη γίνονται πιο εύφορα, γενικά όμως επικρατεί έντονη ζέστη καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Το Σαχέλ είναι μια περιοχή όπου στο παρελθόν άνθισαν πολλοί νομαδικοί πολιτισμοί γεωργών και κτηνοτρόφων, με περιόδους σημαντικής ευημερίας, καθώς ήλεγχαν τους εμπορικούς δρόμους της Σαχάρας.

Για την ανάσχεση αυτής της δυσοίωνης εξέλιξης, άρχισε ήδη από τη δεκαετία του 1970 να διαμορφώνεται μια πρωτοβουλία για τη δημιουργία ενός «Μεγάλου Πράσινου Τείχους» (Great Green Wall) κατά μήκος της ζώνης του Σαχέλ. Το 2007, υπό την αιγίδα της Αφρικανικής Ένωσης, 11 χώρες της περιοχής πήραν την απόφαση να πραγματοποιήσουν αυτό το τολμηρό εγχείρημα. Σήμερα, πάνω από 20 χώρες έχουν προσχωρήσει σε αυτή την παν-αφρικανική κίνηση.

Η αρχική ιδέα αφορούσε τη δημιουργία μιας ζώνης δέντρων (κυρίως από ακακίες), μήκους σχεδόν 8.000 χιλιομέτρων και πλάτους μέχρι και 15 χιλιομέτρων, που θα περνάει από 11 χώρες, από τη μία άκρη της Αφρικής στην άλλη! Το όραμα του Μεγάλου Πράσινου Τείχους, ωστόσο, περιλαμβάνει μια σειρά ευρύτερων παρεμβάσεων στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης, θέτοντας ως στόχο την υγιή διαχείριση του οικοσυστήματος, την προστασία της αγροτικής κληρονομιάς και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης. Μεταξύ των στρατηγικών στόχων του σχεδίου είναι: η δημιουργία εύφορων εκτάσεων γης προς καλλιέργεια, η αντιμετώπιση της φτώχειας και η εξασφάλιση τροφής και νερού για τον ντόπιο πληθυσμό, ο περιορισμός των αιτιών συγκρούσεων και μετανάστευσης και η ειρηνική διαβίωση των κατοίκων μέσα σε ένα υγιές περιβάλλον με εργασιακές ευκαιρίες.

Το μεγαλεπήβολο αυτό πρόγραμμα αναμένεται να κοστίσει γύρω στα 8 δισεκατομμύρια δολάρια. Για τη χρηματοδότησή του έχουν συνεισφέρει, μεταξύ άλλων, η Παγκόσμια Τράπεζα, η Αφρικανική Ένωση, τα Ηνωμένα Έθνη και οι Βοτανικοί Κήποι του Ηνωμένου Βασιλείου. Η μεγαλύτερη πρόοδος στις εργασίες μέχρι στιγμής έχει παρατηρηθεί στη Σενεγάλη. Ως το 2030, η πρωτοβουλία του «Τείχους» φιλοδοξεί να επανακτήσει 100 εκατομμύρια εκτάρια άγονης γης, δημιουργώντας 10 εκατομμύρια θέσεις εργασίας.

Οι χώρες που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία «The Great Green Wall» είναι:
Μπουρκίνα Φάσο, Καμερούν, Τσαντ, Τζιμπουτί, Ερυθραία, Αιθιοπία, Γκάνα, Μάλι, Μαυριτανία, Νίγηρας, Νιγηρία, Σενεγάλη, Σουδάν, Αλγερία, Μπενίν, Πράσινο Ακρωτήριο, Αίγυπτος, Γκάμπια, Λιβύη, Σομαλία, Τυνησία.

loading...