Η ΤΡΑΓΙΚΗ (ΕΠΙΕΙΚΩΣ) ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ.
Με αφορμή τις καταγγελίες της ηθοποιού Ζέτας Δούκα για τη συμπεριφορά του τότε θιασάρχη Γ. Κιμούλη, κατά τη διάρκεια της συνεργασίας τους την περίοδο 2008-2009, στις οποίες καταγγελίες αργότερα ο Γ. Κιμούλης έδωσε τις δικές του απαντήσεις, και ανεξάρτητα από το τι ακριβώς συνέβη στην συγκεκριμένη περίπτωση, θέλω να πω δυο λόγια για την κατάσταση στους χώρους εργασίας. Σε όλους τους χώρους εργασίας.
Η κατάσταση λοιπόν στους χώρους εργασίας είναι τραγική. Λόγω της μεγάλης ανεργίας, που τους οδηγεί σε μειονεκτική θέση, η συμπεριφορά που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι είναι το φαινόμενο της μαζικής ηθικής και ψυχολογικής παρενόχλησης. Το κύριο χαρακτηριστικό, δηλαδή, στους σύγχρονους χώρους εργασίας, εκτός από τις πολύ χαμηλές αμοιβές, είναι η μαζικοποίηση του φαινομένου της ηθικής και ψυχολογικής παρενόχλησης. Και ειδικά όσοι προσπαθούν να διατηρήσουν την αξιοπρέπεια τους, στους χώρους εργασίας, και αντιδρούν σε τέτοιες συμπεριφορές από τους εργοδότες και τα διευθυντικά στελέχη, καθώς και τα σκυλάκια τους, άλλους δηλαδή εργαζομένους που γλύφουν συστηματικά εργοδότες και διευθυντικά στελέχη, αυτοί οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν τότε ή την άμεση απόλυση ή τραχιά ψυχολογικά βασανιστήρια.
Στα αγγλικά η συστηματική ψυχολογική και ηθική παρενόχληση εργαζομένων στο χώρο εργασίας τους απποκαλείται mobbing. Κατά τον ψυχολόγο Leymann, το mobbing ορίζεται ως η εχθρική και ανήθικη επικοινωνία, η οποία κατευθύνεται με συστηματικό τρόπο από ένα ή λίγα άτομα κυρίως προς ένα άτομο το οποίο, λόγω της συστηματικής αυτής παρενόχλησης, ωθείται σε μια αβοήθητη και ανυπεράσπιστη θέση. Όμως, όπως προηγουμένως είπα, το φαινόμενο της ψυχολογικής και ηθικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας έχει μαζικοποιηθεί και έχει γίνει εργατική νόρμα, προκειμένου οι εργαζόμενοι, υπάκουα, να προσφέρουν όσο το δυνατό περισσότερη εργασία. Η Γαλλίδα ψυχίατρος Marie France Hirigoyen όρισε τον όρο παρενόχληση στο χώρο εργασίας ως κάθε καταχρηστική συμπεριφορά που εκδηλώνεται με λόγια, πράξεις, γραπτά μηνύματα και μπορεί να ζημιώσει την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια ή τη σωματική ή ψυχική ακεραιότητα του ατόμου, να θέσει σε κίνδυνο την εργασία του ή να διαταράξει το εργασιακό κλίμα. Η ηθική παρενόχληση στο χώρο εργασίας παίρνει τη μορφή ταπεινωτικής συμπεριφοράς, άνισης μεταχείρισης, προσβολών, απομόνωσης, εξώθησης σε σφάλματα, απειλών, άσκησης ψυχολογικής βίας, ανάθεσης υπερβολικού όγκου εργασίας σε συνδυασμό με κακόβουλα σχόλια για την δήθεν ελλιπή απόδοση, τοποθέτησης σε θέση «ψυγείο» χωρίς καθήκοντα και αντικείμενο εργασίας κ.α.
Το «mobbing» μπορεί να προέρχεται είτε από τον ίδιο τον εργοδότη, είτε από προϊσταμένους του εργαζομένου, είτε και από άλλον/-ους εργαζομένους συναδέλφους.
Σημειωτέον, ότι τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί διεθνώς νομοθεσία εναντίον του mobbing. Ωστόσο, είναι δύσκολο για τους εργαζομένους να επωφεληθούν, όταν πολύ εύκολα μπορούν να απολυθούν και όταν πρέπει να αποδείξουν την ηθική και ψυχολογική παρενόχληση που υφίστανται. Μια απόδειξη που δεν είναι εύκολη, καθότι συνήθως δεν περιλαμβάνει σωματική βία και επομένως σωματικά σημάδια, αλλά έχει κυρίως ψυχολογικά και ψυχοσωματικά σημάδια. Επίσης, πολύ δύσκολα οι συνάδελφοι εργαζόμενοι θα γίνουν μάρτυρες κατηγορίας σε νομική διαδικασία, γιατί φοβούνται για την απόλυση τους, σε αντίποινα πιθανής μαρτυρίας τους.
Η μόνη λύση πάντως είναι η ανάπτυξη συλλογικών αντιστάσεων και δράσεων.
