Το Μεγάλο Κοραλλιογενές Φράγμα, το θαύμα της φύσης
Βρίσκεται στη Θάλασσα των Κοραλλιών στις ακτές της περιοχής Κουίνσλαντ της Αυστραλίας και φτάνει έως την ακτογραμμή της Παπούα –Νέα Γουινέας.
Το Μεγάλο Κοραλλιογενές Φράγμα απλώνεται σε ένα μήκος 2.300 χιλιομέτρων με περισσότερα από 26.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα από κοραλλένιες λωρίδες και νησιά διάφορων μεγεθών. Περιλαμβάνει 70 βιολογικές ζώνες , 400 είδη κοραλλιών , 3.000 συστήματα υφάλων και 940 νησιά στα περίπου 345.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα της έκτασης του.
Θεωρείται αρκετά σημαντικό αφού φιλοξενεί 1.800 είδη ψαριών , 5.000 είδη μαλακίων αλλά και 125 διαφορετικούς καρχαρίες. Επίσης 175 είδη πουλιών και έξι απειλούμενα είδη θαλάσσιας χελώνας. Στο φράγμα βρίσκουμε και το πασίγνωστο από τη ταινία Nemo, ψάρι κλόουν, αλλά και το ψάρι Ναπολέων όπου ζει 30 χρόνια και έχει μήκος 2,5 μέτρα.
Αποτελείται από μικροσκοπικούς πολύποδες κοραλλιών . Οι παλίρροιες παρέα με το χρόνο δημιούργησαν το Κοραλλιογενές Φράγμα πριν εκατομμύρια χρόνια. Καθώς η στάθμη της θάλασσας αυξάνονταν σταθερά και η παράκτια πεδιάδα που υπήρχε στη περιοχή με τη σειρά της βυθιζόταν στα νερά , τα κοράλλια επεκτεινόταν όλο και ψηλότερα στους λόφους της, διαμορφώνοντας τη σημερινή κατάσταση.
Το ανακάλυψε ο Βρετανός εξερευνητής Τζέιμς Κουκ το 1770 όταν και παγιδεύτηκε με το πλοίο του στον ύφαλο και τα αιχμηρά βράχια διέλυσαν το κύτος του πλοίου. Κάτοικοι της περιοχής ήταν οι Αβορίγινες και πάντα ο ύφαλος ασκούσε επιρροή στους Ιθαγενείς.
Εκτός του ότι χρησίμευε για το ψάρεμα πολλών ειδών , κατάφεραν οι Ιθαγενείς και δημιουργήσαν και τους ανάλογους μύθους με τα πλάσματα που ανακάλυπταν.
Στα ανοιχτά της Ανατολικής ακτής της Αυστραλίας προσφέρονται οι κατάλληλές συνθήκες για τον σχηματισμό των πέτρινων όγκων. Γνώρισμα των κοραλλιών είναι η ανάπτυξη τους σε καθαρά και ρηχά νερά όπου το φως ευνοεί τη φωτοσύνθεση.
Στο πέρασμα των αιώνων ο ύφαλος δεν είναι πια ένας ανεξάρτητος σχηματισμός αλλά ένα συνονθύλευμα από σχήματα και μορφές ζωής που επηρεάζονται από τις καιρικές συνθήκες και τη θέση τους. Εντυπωσιακό γεγονός ότι οι κοραλλιογενείς πλάκες κάθε χρόνο αυξάνουν τη διάμετρο τους μέχρι και 30 εκατοστά.
Συνολικά ενώ το μέγεθος του υφάλου αλλά και η ποικιλομορφία του βοηθούν στο να μην υπάρχουν μαζικές περιβαλλοντικές αλλαγές, ο ζωντανός ύφαλος παραμένει αρκετά ευάλωτος.
Η περίφημη κλιματική αλλαγή επηρεάζει τον ύφαλο αφού οι υψηλές θερμοκρασίες δημιουργούν το λεγόμενο στρες στα κοράλλια με συνέπεια τη λεύκανση τους.
Οι προσαράξεις πλοίων τα βιομηχανικά απόβλητα και οι πετρελαιοκηλίδες έχουν προκαλέσει σοβαρά προβλήματα. Επιπρόσθετα αυξήθηκαν οι αστερίες που τρέφονται από τα κοράλλια έχοντας ως αποτέλεσμα την μείωση τους. Συνολικά 34 τυφώνες τα τελευταία 35 χρόνια είναι υπεύθυνοι για το 50% της καταστροφής του Μεγάλου Φράγματος.
Η απαγόρευση της αλιείας από τη κυβέρνηση της Αυστραλίας το 2004 σε μεγάλο μέρος της έκτασης του υφάλου έφερε μια βιολογική ανάκαμψη . Κάποια κοράλλια είναι ανθεκτικά σε περιόδους αλλαγών και κυρίως εκείνων που διασταυρώνονται τα γονίδια διαφορετικών ειδών.
Ο λόγος που ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομίας από την Unesco είναι οι τεράστιες εκτάσεις που καταλαμβάνουν τα διάφορα είδη κοραλλιών μαζί με τις κοραλλιογενείς πλάκες που έχουν λειανθεί από τα κύματα. Ακόμα πιο εντυπωσιακά είναι τα μεγάλα στρογγυλεμένα τμήματα που έχουν στολιστεί με καφέ κοράλλια δερματώδους υφής. Οι σπόγγοι δίνουν χρώμα στους βράχους ενώ στις σχισμές φωλιάζουν κάθε λογής πλάσματα.
Έχει διαφορετικούς τύπους υφάλων που χωρίζονται ανάλογα με την απόσταση τους από την ακτή , το βάθος των υδάτων αλλά και τις φυσικές δυνάμεις που δρουν επάνω τους.
Οι Περιφερειακοί Ύφαλοι απλώνονται πάνω σε χαμηλούς βραχώδεις σχηματισμούς και φτάνουν μέχρι την ακτή. Οι Κεντρικοί Ύφαλοι είναι τα στρογγυλεμένα τμήματα που αναδύονται και περιλαμβάνουν κάποιοι από αυτούς εσωτερικές λιμνοθάλασσες. Οι υπόλοιποι σκεπάζονται από αμμώδη και δασωμένα νησιά.
Τέλος υπάρχουν οι Ταινιωτοί Ύφαλοι που ουσιαστικά αντιμετωπίζουν τις σφοδρές καταιγίδες καθώς είναι αρκετά εκτεθειμένοι.
