Ελλάδα-Τουρκία: Η τύχη δεν θα είναι πάντα με το μέρος μας – Ένα άρθρο που πρέπει να διαβάσετε
Από τον Μάιο 2019 μέχρι σήμερα
Υπάρχουν φορές που τα γεγονότα που εξελίσσονται και η συνεχόμενη διαδοχή τους δίνουν το πάνω χέρι σε μία πλευρά ή την καταρρακώνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω λανθασμένων επιλογών που οδήγησαν σε καταστροφικές συνέπειες.
Ας εισέλθουμε στο κυρίως θέμα του παρόντος άρθρου:
Μάιος 2019
Το Μάιο του 2019 η Τουρκία αναμένει τα πρώτα από τα 100 μαχητικά αεροσκάφη F-35 έχοντας ήδη πιλότους της στις Η.Π.Α., οι οποίοι εκπαιδεύονται στο αεροσκάφος αφού μέχρι τον ερχόμενο Οκτώβριο θα μεταφέρονταν στην Τουρκία με την επίσημη ένταξη του μαχητικού στις τάξεις της Τουρκικής Αεροπορίας. Το ίδιο διάστημα, οι Τούρκοι διαθέτουν ένα πλήρη στόλο μαχητικών F-16 των εκδόσεων Bl.30, 40 και 50 μαζί με 34 F-4. Η Τουρκική Αεροπορία συμπληρώνει τις δυνάμεις της με τα διάφορα UAV που παράγει η τουρκική αμυντική βιομηχανία με τα υπόλοιπα συστήματα που βρίσκονται υπό ανάπτυξη ή παραγωγή και αφορούν τον εξοπλισμό της Τουρκικής Αεροπορίας. Μεγάλο αγκάθι για την Τουρκική Αεροπορία παραμένει το σύστημα αεράμυνάς της καθώς δε διαθέτει αξιόπιστες αντιαεροπορικές μονάδες μακρού βεληνεκούς.
Την ίδια ώρα, η Πολεμική μας Αεροπορία έχει μεν συμφωνήσει με τις Η.Π.Α. την αναβάθμιση των 84 F-16 Block 52 στην έκδοση V αλλά, η συμφωνία ακόμα δεν έχει υπογραφεί, πράγμα που σημαίνει ότι το πρόγραμμα δεν ξεκινά άμεσα και θα πάρει χρόνο για να ολοκληρωθεί το γραφειοκρατικό μέρος. Επίσης, υπάρχουν μεγάλα προβλήματα διαθεσιμοτήτων στη λεγόμενη “Γαλλική Πτέρυγα” με τη σύμβαση υποστήριξης των Mirage που είναι και οι φορείς των στρατηγικών όπλων Scalp, να έχει λήξει και μεγάλος αριθμός των αεροσκαφών αυτών να μην πετούν. Παράλληλα, 17 εκ των F-4 βρίσκονται στην Ε.Α.Β. περιμένοντας τη συντήρησή τους μαζί με αριθμό μεταγωγικών C-130. Τέλος, η Αεροπορία διαθέτει ίσως ένα από τα πυκνότερα και καλύτερα αλληλοκαλυπτόμενα δίκτυα αεράμυνας αλλά δε διαθέτει τα μέσα που θα της επιτρέψουν να μπορεί να εντοπίσει ευκολότερα τα τουρκικά F-35 τα οποία θα είναι πραγματική απειλή. Προφανώς, ούτε για το δίκτυο αεράμυνας υπάρχει κάποιο πρόγραμμα αναβάθμισής του ή έστω καλύτερης διασύνδεσής τους με τα κατάλληλα Link 16.
Ιούνιος 2019
Η Τουρκία ολοκληρώνει τις γραφειοκρατικές διαδικασίες για την πρόσκτηση, από τη Ρωσία, των αντιαεροπορικών συστημάτων μεγάλης εμβέλειας, S-400. Προκαλείται σάλος στους κόλπους του Αμερικανικού Κογκρέσου και της άρχουσας τάξης των Η.Π.Α. καθώς επίσης και στους “οπλάδες” οι οποίοι βλέπουν να κινδυνεύει το πρόγραμμα του F-35 λόγω έμμεσης ρωσικής εμπλοκής στην Τουρκία. Παρ’ ότι δε διακηρύσσεται από τις Η.Π.Α. με απειλητικό ύφος το ότι η Τουρκία θα υποστεί κυρώσεις αν πραγματοποιήσει την αγορά, η Ουάσινγκτον χαϊδεύει την Άγκυρα. Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα διεξάγονται εκλογές με αλλαγή του πολιτικού σκηνικού μετά από 4.5 χρόνια.
Ιούλιος 2019
Το πρώτο μέρος των S-400 καταφθάνουν στην Άγκυρα με επευφημίες από τον τουρκικό τύπο ενώ ταυτόχρονα, οι Τούρκοι προσπαθούν να πείσουν ότι η αγορά αυτή μπορεί να γίνει ανεκτή από τις Η.Π.Α. και το ΝΑΤΟ. Κλασική τουρκική μέθοδος διπλωματικής παραπλάνησης και θρασυδειλίας. Με την προσγείωση όμως των S-400 στην Άγκυρα, πολλές χώρες του ΝΑΤΟ που μετέχουν στο πρόγραμμα των F-35, ακόμα και Ιαπωνία και Αυστραλία, εκφράζουν την αντίθεσή τους καθώς θεωρούν ότι το πρόγραμμα κινδυνεύει. Οι Η.Π.Α. προτείνουν στην Τουρκία την αγορά αντί των S-400 των Patriot Pac-3 αλλά οι Τούρκοι φαίνονται ανένδοτοι. Αποτέλεσμα: οι Τούρκοι άμεσα αποβάλλονται από το πρόγραμμα των F-35 παρ’ ότι η αμυντική τους βιομηχανία είναι η βασική κατασκευαστής του κεντρικού μέρους της ατράκτου του μαχητικού και άλλων απαρτίων.
Η Ελλάδα δε μπορεί να έχει λόγο στα παραπάνω τεκταινόμενα καθώς δε συμμετέχει στο πρόγραμμα των F-35, αντιμετωπίζει ήδη πρόβλημα με τους παράνομους μετανάστες στα ανατολικά της σύνορα, τους οποίους στέλνει συνεχώς, διόλου τυχαία, η Τουρκία, ενώ προσπαθεί να επουλώσει βασικές πληγές της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν αποτελούν ακόμα προτεραιότητα πλην της επανάκαμψης των διαθεσιμοτήτων των μέσων για όλους τους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων.
Αύγουστος 2019
Οι Τούρκοι πιλότοι που εκπαιδεύονταν στις Η.Π.Α. για το F-35 επιστρέφουν άπραγοι στην Τουρκία μετά την αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα.
Οκτώβριος 2019
Οι Τούρκοι επιτίθενται στην κουρδική διοίκηση (YPJ) της Βόρειας Συρίας πράγμα που προκαλεί διεθνή κατακραυγή.
Νοέμβριος 2019
Η Τουρκία εκτελεί δοκιμές με τα ραντάρ των S-400. Οι εικόνες της χρήσης αεροσκαφών F-16 και F-4 να πετούν κοντά στα ρωσικά Ραντάρ του συστήματος προκαλούν την κατακραυγή των Η.Π.Α. και κρατών-μελών του ΝΑΤΟ.
Δεκέμβριος 2019
Συντάσσονται οι κυρώσεις της CAATSA με την Κυβέρνηση Τραμπ να μην της θέτει σε ισχύ.
Η Ελλάδα υπογράφει την αναβάθμιση των F-16 V, η οποία θα εκτελεστεί στην Ε.Α.Β., ενώ υπογράφεται και η υποστήριξη των Mirage με τη σύμβαση όμως να μην έχει περάσει από το Ελεγκτικό Συνέδριο για τις τελικές υπογραφές.
Πρώτο εξάμηνο 2020
Οι Τούρκοι προσπαθούν να καταστήσουν σαφές ότι δε θα επιστρέψουν τους S-400 ούτε θα τους θέσουν σε αποθήκευση, ενώ επιδιώκουν να εισέλθουν στο πρόγραμμα των F-35 ξανά. Οι Η.Π.Α. εν μέσω κορωνοϊού προσπαθούν και οργανώνουν σχέδιο αντικατάστασης των τουρκικών εταιρειών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, αποφασίζοντας να αφήσουν τις εταιρείες να εκτελούν εργασίες για όσο έχουν συμβόλαια, μέχρι το 2022. Είναι φανερό ότι οι Τούρκοι πιστεύουν ότι δεν θα τους επιβληθούν κυρώσεις από τις Η.Π.Α. και θα καταφέρουν να κρατήσουν τους S-400 με προοπτική να επανέλθουν στο πρόγραμμα των F-35.
Την ίδια ώρα, η Ελλάδα αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω των πειρατικών ενεργειών της Τουρκίας στην Κυπριακή ΑΟΖ και την εμπλοκή τους στη Λιβύη. Κατά το τέλος Φεβρουαρίου, η Τουρκία επιχειρεί με υβριδική επιχείρηση να προκαλέσει χάος στο εσωτερικό της Ελλάδας μέσω της εισβολής δεκάδων χιλιάδων αλλοδαπών. Το σχέδιο αποτυγχάνει και η Ελληνική Κυβέρνηση προχωρά με πιο γρήγορο ρυθμό τα εξοπλιστικά προγράμματα, ειδικά αυτά που αφορούν την υποστήριξη διαφόρων συστημάτων.
Ιούλιος-Αύγουστος 2020
Η Τουρκία ξεκινά την αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο πρώτα τον Ιούλιο και έπειτα τον Αύγουστο μετά από μικρή παύση. Οι Ένοπλες Δυνάμεις επιδεικνύουν ισχύ δυσανάλογα μεγάλη από αυτή που περίμεναν οι Τούρκοι, σε αέρα και θάλασσα. Το επεισόδιο της “επακούμβησης” μαζί με το διαρκές “ξύλο” της Πολεμικής Αεροπορίας περνά το μήνυμα ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει. Τον Αύγουστο εγκρίνεται από το Ελεγκτικό Συνέδριο η σύμβαση των Mirage 2000, αφού έκανε 7 μήνες να φτάσει από τα γραφεία του ΥΠΕΘΑ σε αυτό.
Σεπτέμβριος 2020
Η Ελλάδα ανακοινώνει δια στόματος του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ την πρόθεση για προμήθεια 18 μαχητικών αεροσκαφών Rafale.Την ίδια ώρα, οι διαθεσιμότητες των αεροσκαφών Mirage ανεβαίνουν ενώ προχωρούν προγράμματα όπως αυτό των βαρέων τορπιλών για τα υποβρύχια, τα MH-60R και μόνο το ζήτημα των φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού έχει μείνει πίσω.
Δεκέμβριος 2020-Σήμερα
Οι Η.Π.Α. επιβάλουν 5 εκ των συνολικά 12 κυρώσεων που προβλέπει η CAATSA στον οργανισμό που επιβλέπει την Τουρκική Αμυντική Βιομηχανία με το πλήγμα να αφορά όλα τα μελλοντικά προγράμματα μεταξύ Τουρκίας-Η.Π.Α. ενώ, πέραν τούτου, θα επηρεαστεί ο στόλος μαχητικών της Τουρκικής Αεροπορίας κατά πάσα πιθανότητα και πλείστα άλλα προγράμματα που εξαρτώνται από τις Η.Π.Α. .
Η Ελλάδα ολοκληρώνει τις διαδικασίες για την προμήθεια των Rafale μέσα σε 3 μήνες (!), οι διαθεσιμότητες των μαχητικών αεροσκαφών της Αεροπορίας βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο, ενώ προχωρά το πρόγραμμα των F-16 V, συζητείται ήδη η αναβάθμιση και των F-16 Block 50 και αναμένονται απαντήσεις από τις Η.Π.Α. για επιπλέον όπλα για το στόλο των F-16.
ΕΠΟΜΕΝΩΣ
Βλέπουμε ότι μέσα σε 1.5 χρόνο τα πράγματα άλλαξαν δραματικά αλλά αυτό δεν έγινε επειδή η Ελληνική πλευρά είχε το πάνω χέρι και οδηγούσε ή προκάλεσε τις εξελίξεις. Η Τουρκία και οι επιλογές της ήταν η κινητήριος δύναμη που την οδήγησαν από το σημείο που θα αποκτούσε μεγάλη υπεροχή στο Αιγαίο με 100 F-35 και περισσότερα των 150 ομογενοποιημένων F-16, να καταλήξει στο να αναρωτιέται αν θα μπορεί να έχει σε πτητική κατάσταση το στόλο μαχητικών της, ενώ ακόμα και τα προγράμματα των drones είναι στον αέρα, μιας και χρησιμοποιούν πλειάδα αμερικανικής κατασκευής ηλεκτρονικών στοιχείων.
Το μεγάλο λάθος της πολιτικής του “Θα το ρισκάρουμε με την Τουρκία”, έφτασε ένα βήμα πριν γίνει πραγματικότητα με τον επί 10ετίας αυτοαφοπλισμό και την επένδυση σε οτιδήποτε άλλο πλην των Ενόπλων Δυνάμεων. Εκτός αυτού, η χώρα το 2019 δεν είχε καν σαφές σχέδιο για το πως θα πορευτεί εξοπλιστικά, ενώ η απειλή εξ ανατολών άρχιζε να αυξάνει σε επικίνδυνα επίπεδα.
Επί 8 χρόνια από το 2011 έως το 2019 και ενώ υπάρχει η γνώση της αγοράς των 100 F-35 από την Τουρκία περί το 2019-2020..,
· ΔΕΝ επιλέχθηκε από το 2017 για παράδειγμα κάποιο νέο μαχητικό αεροσκάφος για να αντιμετωπίσει τα τουρκικά F-35
· ΔΕΝ φρόντισαν οι διαθεσιμότητες των συστημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων να κρατηθούν σε υψηλό επίπεδο
· ΔΕΝ επιχείρησαν αναβάθμιση των αεροσκαφών και του οπλοστασίου της Πολεμικής Αεροπορίας
· ΔΕΝ έκλεισαν πρόγραμμα αναβάθμισης του συστήματος εναέριου ελέγχου και των συστημάτων αεράμυνας ενώ η νέα απειλή επέβαλλε διαφορετική αντιμετώπιση και την εισαγωγή και παθητικών συστημάτων αποκάλυψης στο ΣΑΕ
· ΔΕΝ έγινε αγορά νέων φρεγατών και δη φρεγατών Αεράμυνας Περιοχής (AAW) αλλά ούτε εκσυγχρονίστηκαν οι ΜΕΚΟ
και αρκετά ακόμα που δεν χρειάζεται να αναφέρουμε.
Θα κάνουμε νύξη όμως σε ένα πρόσφατο παράδειγμα: Οι Αρμένιοι γνώριζαν από το 2016 για την αγορά και την επένδυση, εκ μέρους των Αζέρων, σε drones κάθε είδους και ιδιαίτερα σε loitering munitions, ενώ αγόρασαν από το Ισραήλ επιπλέον όπλα που έκαναν τελικά τη διαφορά. Οι Αρμένιοι επέμειναν στο δόγμα της δεκαετίας του 90 ενώ θεώρησαν πως το υπάρχον, μη διασυνδεδεμένο δίκτυο αεράμυνάς τους και ο συνδυασμός των παλαιών αντιαεροπορικών συστημάτων τους θα ήταν αρκετός και έτσι επαναπαύθηκαν. Τα αποτελέσματα τα έζησαν με χιλιάδες νεκρούς σε 44 μέρες αγώνα και την απώλεια εδαφών.
Γι αυτό το λόγο, όταν βλέπει κανείς τον αντίπαλο να εξοπλίζεται και δη, το συγκεκριμένο αντίπαλο, δεν αγοράζει ευχολόγια αλλά τα συστήματα εκείνα που θα του επιτρέψουν να αντιμετωπίσει την απειλή με αξιώσεις, αναπροσαρμόζει τους αριθμούς που παρατάσσει στο πεδίο, αλλάζει δόγματα και με σαφές σχέδιο κτισίματος ισχύος με την πάροδο του χρόνου επιβιώνει. Η Ελλάδα, μόνιμα, πάσχει από τα παραπάνω και το χρονοδιάγραμμα γεγονότων που δώσαμε αποδεικνύει ότι ήμασταν για ακόμα μία φορά τυχεροί, καθώς η τύχη μας εξαρτιόταν από τις επιλογές τρίτων ενώ ακόμα δεν κινούμαστε ακριβώς όπως θα έπρεπε. Έχουν γίνει πολλά και το πιστώνεται αυτό η ηγεσία του ΥΠΕΘΑ και τα Επιτελεία. Πρέπει να γίνουν και άλλα.
