Η Αριστοτελική Ανδρεία

Το δεδομένο ότι όλες οι αρετές διαμορφώνονται από τη μεσότητα (ισορροπία) καθιστά σαφές ότι και η Ανδρεία, ως αρετή η οποία σχετίζεται με τη διαχείριση του φόβου, δεν μπορεί παρά να αντιτίθεται στα άκρα δηλαδή την Υπερβολή και την Έλλειψη  — ανάλογα με τον εθισμό που θα έχει κάποιος από πολύ μικρή ηλικία.

Η ισορροπία ανάμεσα στα αισθήματα του φόβου & του θάρρους καταδεικνύει το πεδίο της ενάρετης συμπεριφοράς που ορίζει η Ανδρεία: «Συνεπώς, η ανδρεία είναι η άριστη έξη σε ό,τι αφορά το φόβο και το θάρρος, και δεν πρέπει να συμπεριφέρεται κανείς ούτε όπως οι θρασείς (στη μία περίπτωση υστερούν, ενώ στην άλλη υπερβάλλουν), ούτε όπως οι δειλοί (και αυτοί, το ίδιο κάνουν, όμως όχι στα ίδια αλλά στα αντίστοιχα αντίθετά τους: εκεί που είναι να δείξουν θάρρος υστερούν, και εκεί που είναι να φοβηθούν υπερβάλλουν). Με αυτά τα δεδομένα, δεν υπάρχει πια καμιά αμφιβολία ότι η μέση στάση μεταξύ θρασύτητας και δειλίας είναι η ανδρεία· διότι αυτή είναι άριστη» 

Η πολιτική ανδρεία στηρίζεται στην αιδώ κι έχει να κάνει με τη δύναμη του πολιτικού άνδρα να ενεργεί σύμφωνα με το νόμο.

Χωρίς αιδώ δεν υπάρχει συνύπαρξη, όπως και χωρίς το Νόμο που θα υποδείξει το πλαίσιο της δικαιοσύνης. Η πόλη της οποίας οι πολίτες στερούνται πολιτικής ανδρείας δεν μπορεί να έχει σπουδαίο μέλλον. Είναι θέμα χρόνου το πότε θα παρακμάσει από την αδιέξοδη πολιτειακή κατάσταση στην οποία θα οδηγηθεί. Η πολιτική ανδρεία είναι η εγγύηση της πολιτικής ομαλότητας, δηλαδή της συνύπαρξης, που θα εξασφαλίσει την ευημερία της πόλης.

Από την άλλη, η στρατιωτική ανδρεία είναι το σθένος των στρατιωτών που θα υπερασπίσουν την πόλη. Χωρίς εκείνη, το μέλλον της πόλης κρίνεται επίφοβο. Κι επειδή τα πολεμικά άπτονται τεχνογνωσίας γι’ αυτό συμπληρώνεται ότι αυτό το είδος της ανδρείας «οφείλεται στην εμπειρία και τη γνώση». Όμως, η εμπειρία και η γνώση δεν πρέπει να οδηγούν σε πράξεις θρασύτητας απέναντι σε εκείνους που δεν τις έχουν. 

Οι έμπειροι πολεμιστές είναι δυνατό να φανούν γενναίοι σε κάποιους που δεν έχουν την ίδια γνώση, επειδή ξέρουν να προστατεύονται χωρίς να κινδυνεύουν.

Ο Αριστοτέλης δεν αναφέρεται σε κάτι τέτοιο. Γενναίος δεν είναι αυτός που εκ του ασφαλούς χειρίζεται τις πολεμικές καταστάσεις παριστάνοντας τον ανδρείο τη στιγμή που ξέρει ότι δε διατρέχει κανένα κίνδυνο ή (πολύ περισσότερο) αυτός που εκμεταλλεύεται την πολεμική του τεχνογνωσία προκειμένου να εξοντώσει ανθρώπους που δεν έχουν καμία τέτοια πείρα. 

Πολεμικά ανδρείος είναι εκείνος που ξέρει να αντιμετωπίζει με θάρρος τους κινδύνους της μάχης, όταν αντιπαρέρχεται επίσης εκπαιδευμένους ανθρώπους. Η στρατιωτική βαναυσότητα απέναντι σε άμαχο πληθυσμό δεν έχει καμία σχέση με την αριστοτελική πολεμική ανδρεία.

loading...