Το ”φταίτε εσείς” είναι σαν το ”μαζί τα φάγαμε”, αλλά μήπως πιο πολύ από όλους φταίνε οι γιατροί;

Κυβέρνηση, πολίτες και γιατροί σε ένα γαϊτανάκι ευθυνών. Αν η ευθύνη κυβέρνησης και πολιτών αφορά σε αυτό που “δεν κάνουν”, η ευθύνη των γιατρών συνίσταται σε αυτό που “κάνουν”

Του Μάνου Χατζηγιάννη

O γνωστός συγγραφέας Πίτερ Λόρενς είχε πει πως ¨ένα σχέδιο θα πραγματοποιηθεί μόνο,όταν για την αποτυχία δεν θα ευθύνεται κανείς, ενώ για την επιτυχία θα ευθύνεται ο επικεφαλής” …

Αυτό που δεν έχουν αντιληφθεί αρκετοί στην υπόθεση των μέτρων ενάντια στην εξάπλωση του COVID-19 είναι πως η ελευθερία, για την οποία κόπτονται, σημαίνει αυτομάτως ευθύνη, όχι όμως κατά το δοκούν. Το ίδιο πάνως ισχύει και για τους “ήρωες με τις άσπρες μπλούζες”, οι οποίοι έχουν το…ελευθέρας να λένε ό,τι θέλουν, αλλά είναι άκρως αμφισβητίσιμο αν έχουν και την ανάλογη ευθύνη των λεγομένων τους.

Οι κινήσεις της κυβέρνησης είναι σπασμωδικές, αυτό είναι το μόνο βέβαιο. Άγεται και φέρεται από πολλούς παράγοντες και δεν έχει συγκεκριμένο πλάνο. Έχει αντιληφθεί πως ολοκληρωτικά μέτρα σαν της περασμένης άνοιξης είναι αδύνατον να επαναληφθούν και κολυμπάει άγαρμπα σε θολά νερά. Αυτό φάνηκε και εσχάτως με τις μάσκες στα σχολεία, όπου μετά τον σάλο αποφασίστηκε τελικά η χορήγηση μασκών μέσω της τοπικής αυτοδιοίκησης, σε όλους τους μαθητές της χώρας ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς, για όσο χρειαστεί. Κάποιοι εσφαλμένα είπαν πως το κράτος είναι υπεύθυνο μόνο για την εκπαίδευση των μαθητών στα σχολεία. Αλλά φευ, είναι υπεύθυνο και για την υγεία και ασφάλειά τους την ώρα της εκπαίδευσης.

Η φιλοσοφία του τύπου “φταίτε εσείς” που έχει υιοθετήσει η κυβέρνηση είναι πανομοιότυπη με το αλήστου μνήμης “μαζί τα φάγαμε” του Θόδωρου Πάγκαλου.

Από την άλλη οι πολίτες. Πιστοί στην θρησκεία της μάζας επιβεβαιώνουν την βολταιρική ρήση: Καμιά νιφάδα μες στη χιονοστιβάδα δεν αισθάνεται ένοχη….

Και πάμε και στην τρίτη κατηγορία. Τους γιατρούς. Μπορεί η κυβέρνηση να έχει ένα άλλοθι της δυσκολίας στην διαχείριση μιας πρωτοφανούς κατάστασης οπότε να δικαιολογούνται εν μέρει και λάθη, μπορεί οι πολιτες να έχουν το δικό τους μερικό άλλοθι λόγω της άγνοιας, αυτοί που δεν έχουν καμία δικαιολογία είναι οι γιατροί. Εδώ και μήνες την επικαιρότητα κατακλύζουν καθημερινά αντικρουόμενες απόψεις ειδικών ή λιγότερο ειδικών. Σε αυτές πάνω -ερμηνεύοντάς τις αλά καρτ -πατάνε και πολλοί πολίτες και σηκώνουν καθείς δική του παντιέρα, από την χρήση των μασκών μέχρι το εμβόλιο, τα τσιπάκια, και ό,τι άλλο του φανεί του Λολοστεφανή!

Αν η ευθύνη κυβέρνησης και πολιτών αφορά σε αυτό που “δεν κάνουν”, η ευθύνη των γιατρών συνίσταται σε αυτό που “κάνουν”. Είναι βέβαια σημαντικό να αναγνωρίσουμε το ενδεχόμενο η επιστήμη και η επιστημονική έρευνα να σφάλλουν. Ωστόσο σε αυτήν την ατέλεια της επιστήμης κρύβεται-ή θα έπρεπε να κρύβεται-το ισχυρότερο όπλο της, η ικανότητα αυτοδιόρθωσης.

Είτε πρόκειται για σφάλμα ειλικρινές ή εσκεμμένο είτε συντελείται κάποια απάτη συνειδητά ή κατά λαθος, συν τω χρόνω αυτή θα αποκαλυφθεί και θα αποβληθεί από το σύστημα, λόγω της απουσίας έξωθεν επαλήθευσης. Λόγω της σημασίας της αυτοεπαναρθωτικής αυτής διαδικασίας υπάρχει μεταξύ των επιστημόνων κάτι που ο νομελίστα φυσικός του Caltech Ρίτσαρντ Φάινμαν αποκαλούσε “αρχή της επιστημονικής σκέψης που αντιστοιχεί σε ένα είδος απόλυτης εντιμότητας, μια κάποια υπερβολή αυτοκριτικής”.

Στην περίπτωση του κορονοϊού ένας μεγάλος όγκος επιστημόνων στο εξωτερικό, αλλά και στην χώρα μας, έχουν επιλέξει “επαναστάσεις” εκφέροντας αντίθετες απόψεις ή ριζοσπαστικές θεωρίες σε σχέση με το “επιστημονικά ορθόδοξο”. Η αμφισβήτηση κάποια μορφής “αυθεντίας” στον επιστημονικό χώρο δεν είναι κακό, ίσα ίσα που στην ιστορία έχει οδηγήσει σε τομές, αλλά το θέμα είναι πρώτον ο ριζοσπάστης να βασίζει την θεωρία του στην εξωτερική επαλήθευση και δεύτερον η επιστημονιή κοινότητα να έχει την ετοιμότητα να κάνει την αυτορύθμισή της. Δυστυχώς τόσοι μήνες θεωριών έχουν αποδείξει πως τίποτε από τα δύο δεν ισχύει στην ιατρική κοινότητα.

Χθες κι όλας ο επικεφαλής επιδημιολόγος της Σουηδίας Anders Tengell βγήκε να δηλώσει πως η χρήση μάσκας προσώπου είναι “πολύ επικίνδυνη” επειδή δίνει μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας, αλλά δεν αναστέλλει αποτελεσματικά την εξάπλωση του ιού. «Τα ευρήματα που έχουν παραχθεί μέσω του παραδείγματος της μάσκας προσώπου είναι εκπληκτικά αδύναμα, παρόλο που τόσοι πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο τις φορούν», προτρέπει ο Tengell.

«Εκπλήσσομαι που δεν έχουμε περισσότερες ή καλύτερες μελέτες που να δείχνουν τι πραγματικά έχουν οι μάσκες. Χώρες όπως η Ισπανία και το Βέλγιο έχουν κάνει τους πληθυσμούς τους να φορούν μάσκες, αλλά ο αριθμός των μολύνσεων τους έχει αυξηθεί κι άλλο », δήλωσε επίσης ο επιδημιολόγος.

Αν η μνήμη μου δεν με απατά από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα στην Ελλάδα ο Ιατρικός Σύλλογος έχει παρέμβει για δηλώσεις “ειδικών” μονάχα μια φορά. Αν δεν είναι μία, είναι σίγουρα απειροελάχιστες. Το χειρότερο όμως είναι πως πλέον έχει εδραιωθεί η εντύπωση σε μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού πως οι…. αιρετικοί λένε την αλήθεια και οι “ορθόδοξοι” είναι “πιόνια του συστήματος”.

Τα μανιφέστα των σκεπτικιστών διαδίδονται εν ριπή οφθαλμού μέσω των κοινωνικών μέσων δικτύωσης βασιζόμενα στην τάδε ή την δείνα θέση κάποιου “ειδικού” αποδεικνύοντας για πολλοστή φορά πως η ημιμάθεια είναι χειροτέρα της αμάθειας.

Η πολιτικοκοινωνικά εξημερωμένη κοινωνία, εντός και εκτός Ελλάδος, ψάχνει να επιστρέψει στις “άγριες” ρίζες της με κάθε ευκαιρία και δυστυχώς μεγάλο κομμάτι της επιστημονικής κοινότητας της στρώνει χαλί…