ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΠΑΝΙΩΝ ΓΑΙΩΝ, Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΝΗΜΟΝΙΑ…
ΜΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΕΞΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΓΩΓΗ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΤΕΛΕΙΑ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ…
της Στελίνας Μαργαριτίδου
Στις 2 Mαρτίου του 2011, στo ατσάλινο κτίριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες, στο δείπνο εργασίας που παρέθετε ο ευρωβουλευτής της ΝΔ,
καθηγητής Ιωάννης Τσουκαλάς, ο Επίτροπος Ενέργειας κ. Έτινγκερ συζητούσε ένα από τα σοβαρότερα θέματα που απασχολούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ:
Δύο χρόνια πριν, το 2009, την ώρα που η Κίνα κατάφερνε να πετύχει μια πρωτοφανή ανάπτυξη…… στον χώρο των πράσινων τεχνολογιών και της βιομηχανίας, το τετραετές ευρωπαϊκό πρόγραμμα Promine «Πρωτοβουλίες για τις πρώτες ύλες» δημιουργούσε μια βάση δεδομένων GIS (geographic information systems), που περιέχει όλα τα γνωστά και τα προβλεπόμενα κοιτάσματα μεταλλικών και μη-μεταλλικών ορυκτών πόρων.
Υπολογίστηκαν, ακόμη, οι ποσότητες των πιθανά εκμεταλλεύσιμων στρατηγικών μετάλλων (π.χ. γάλλιο, γερμάνιο, ίνδιο, λίθιο, τιτάνιο, ταντάλιο, κοβάλτιο, νιόβιο, βανάδιο, αντιμόνιο, στοιχεία της ομάδας της πλατίνας και σπάνιες γαίες) και ορυκτών που δεν εξορύσσονται σήμερα στην Ευρώπη.
Στόχος του ευρωπαϊκού αυτού προγράμματος είναι η εξασφάλιση απρόσκοπτης πρόσβασης της εξορυκτικής βιομηχανίας στους ορυκτούς πόρους ακόμη και μέσα σε δάση, περιοχές natura 2000, εθνικούς δρυμούς και ακτές.
Στο πρόγραμμα, που ολοκληρώνεται σε μερικούς μήνες και το κόστος του έχει προϋπολογιστεί στα 17,3 εκατ. ευρώ, συμμετέχουν 27 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Στις 13 Σεπτεμβρίου του 2011, μετά από πρόταση του Ευρωβουλευτή της ΝΔ, καθηγητή Ι.Α. Τσουκαλά, για τη δημιουργία «Ευρωπαϊκού Χάρτη Πορείας για τις πρώτες ύλες μέχρι το 2050», υπερψηφίστηκε από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μια έκθεση «σχετικά με μια αποτελεσματική στρατηγική στον τομέα των πρώτων υλών για την Ευρώπη».
Στις αρχές Ιουλίου του 2012, ο Γενικός Διευθυντής του ΙΓΜΕ, Κ. Παπαβασιλείου, ανακοίνωνε σε συνέντευξή του πως «υπάρχουν οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη σπάνιων γαιών στη Βόρεια Ελλάδα. Η έρευνα ξεκινά άμεσα».
Σπάνιες Γαίες: Η μαύρη πλευρά της Πράσινης Τεχνολογίας
Τι συμβαίνει, τελικά, με τα εν λόγω υλικά και γιατί υπάρχει τέτοια κινητικότητα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; Ένας προσεκτικός αναγνώστης θα καταλάβει αμέσως ότι πρόκειται για μια ιδιαίτερα σοβαρή υπόθεση, πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ και δολαρίων, στην οποία στηρίζεται η βαριά βιομηχανία της Ευρώπης και της Αμερικής.
Μια άκρη του νήματος αυτής της υπόθεσης, που αφορά στην Οικονομία του Δυτικού κόσμου, φθάνει και στην Ελλάδα. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να συνδέεται με αποφάσεις και πολυεπίπεδες γεωστρατηγικές κινήσεις, βάσει ενός καλοστημένου σχεδιασμού, ο οποίος προέκυψε δεκαετίες πριν.
Οι σπάνιες γαίες αποτελούν μια ομάδα δεκαεπτά μετάλλων με μοναδικές ιδιότητες, τα οποία χρησιμοποιούνται με ολοένα μαζικότερο τρόπο στην καινοτόμο βιομηχανία της υψηλής τεχνολογίας.
Τα λέιζερ, τα κινητά τηλέφωνα και οι οθόνες υγρών κρυστάλλων περιέχουν σπάνιες γαίες, ενώ οι νέες επιδόσεις των τελευταίων γενεών τερματικών «μαζικής σύνδεσης», από το iPhone έως τα ηλεκτρονικά βιβλία, οφείλονται εν μέρει στις ιδιότητες αυτών των στοιχείων.
Ωστόσο, από τα στοιχεία αυτά εξαρτώνται και οι νέες «πράσινες» βιομηχανίες: οι μπαταρίες των υβριδικών αυτοκινήτων, τα φωτοβολταϊκά, οι λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης ή οι τουρμπίνες των ανεμογεννητριών στηρίζονται στα «πράσινα μέταλλα» – το νεοδύμιο, το λουτέσιο, το δυσπρόσιο, το ευρώπιο και το τέρβιο.
Επιπλέον, οι σπάνιες γαίες αποτελούν πολλά υποσχόμενους καταλύτες για τη διύλιση του πετρελαίου, ενώ η αμυντική βιομηχανία τις χρησιμοποιεί σε κρίσιμα οπλικά συστήματα, όπως πύραυλους τύπου «Κρουζ», τηλεκατευθυνόμενα πυρομαχικά, ραντάρ και υψηλής τεχνολογίας θωρακίσεις.
Η παγκόσμια ζήτηση σπάνιων γαιών αυξάνεται κάθε χρόνο με ρυθμό που ξεπερνάει το 10%. Μέσα σε μια δεκαετία μόνο, πέρασε από τους 40.000 τόνους στους 120.000 ετησίως.
Όπως εκτιμούν οικονομικοί αναλυτές, «η αμερικανική, η ιαπωνική και η ευρωπαϊκή βιομηχανία δεν μπορούν να συνεχίζουν να υπάρχουν χωρίς αυτές». Το 2010, το 97% των 125.000 τόνων των σπάνιων γαιών που εξορύσσονταν στον πλανήτη προέρχονταν από την Κίνα.
Αυτό εξηγεί το γιατί η Κίνα προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το πλεονέκτημά της έναντι των ανταγωνιστών της, αλλά και γιατί οι ανταγωνιστές της έχουν επανειλημμένα απειλήσει με αντίποινα, αν συνεχιστεί η περικοπή των κινεζικών γαιών και, όπως μάλιστα έχει ήδη εξαγελθεί, οι εξαγωγές σπάνιων γαιών μειωθούν μέχρι και 70%.
Στο μεταξύ, οι ειδικοί εκτιμούν ότι το 2014 θα υπάρχει έλλειμμα 40.000 τόνων σπάνιων γαιών παγκοσμίως. Κι αυτό διότι θα παράγονται 160.000 τόνοι, παρόλο που η παγκόσμια ζήτηση θα έχει ξεπεράσει τους 200.000 τόνους.
Στο κλίμα αυτό, πολλές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας ήδη δηλώνουν ότι θα μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους στην Κίνα, αφού σε διαφορετική περίπτωση θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα λειτουργίας.
Κι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, κάποιοι αναρωτιούνται μήπως η Ελλάδα, όντως δεμένη χειροπόδαρα τόσο με τα Μνημόνια Ι και ΙΙ όσο και με παλιότερες συμφωνίες λόγω του πλούτου που διαθέτει στο υπέδαφός της, προορίζεται να γίνει η «νέα ευρωπαϊκή Κίνα»…
