Νικηφόρος Φωκάς ο Δομέστικος των σχολών της Ανατολής

-Γράφει η Κίττυ Παπαδοπούλου*

Ο Νικηφόρος Φωκάς υπήρξε ο αυτοκράτορας-στρατηγός που έκανε ξανά την Κωνσταντινούπολη κοσμοκράτειρα. Ήταν ο χαρισματικός στρατηγός με τεράστια εμπειρία στα πεδία των μαχών.

Παράλληλα ηταν εξαίρετος πολιτικός που αναδύθηκε στον
Ελληνορωμαίκο θρόνο σε εποχές παγκόσμιων ανακατατάξεων, θυελλωδών πολιτικών αναμετρήσεων και θρησκευτικών συγκρούσεων μεταξύ Χριστιανισμού και Ισλάμ αλλά και ανάμεσα στους Χριστιανούς της Δύσης και της Ανατολής.

Ο Νικηφόρος το έτος 962 μ.Χ. κατευθύνθηκε στην Κιλικία. Πέρασε τις Κιλίκιες Πύλες (κλεισούρες και στενώματα της οροσειράς του Ταύρου καταλαμβάνοντας διαβάσεις και συνοριακά φυλάκια. Από εκει οι Ρωμηοί ξεχύθηκαν στην πεδιάδα της Κιλικίας. Οι Σαρακηνοί δεν μπορούσαν ν’ αντιπαρατεθούν στους αντιπάλους, ειδικά σε πεδινό έδαφος, γι’ αυτό κλείσθηκαν στις οχυρωμένες πόλεις τους. Το σύμπλεγμα αυτό των οχυρώσεων αποτελούσε την αμυντική γραμμή των Αράβων στα σύνορα με την αυτοκρατορία. Ήλκαν την κατασκευή τους από την εποχή που ανήκαν στους Ελληνες-Ρωμηούς και οι μουσουλμάνοι, μετά τις κατακτήσεις τους φρόντισαν να τις συντηρήσουν και να τις ενισχύσουν. Σε αυτήν την εκστρατεία καταλήφθηκαν 55 φρούρια και πόλεις σε διάστημα 22 ημερών. Κατά τον Λέοντα Διάκονο ο παραπάνω αριθμός ανέρχεται σε 60 πόλεις 22.

Κάποιες απ’ αυτές καταλήφθηκαν με έφοδο και κάποιες παραδόθηκαν μετά το σφυροκόπημα των πολιορκητικών μηχανών. Στη συνέχεια προχώρησε προς την Ανάζαρβο. Καθ’ οδόν δέχθηκε την επίθεση του εμίρη της Ταρσού Ibn Alzayyat. Αυτός είχε αποτινάξει την επικυριαρχία του Sayf ad-Dawla μετά την ήττα του δευτέρου, και μ’ αυτήν την ενέργεια ήθελε να δείξει, ότι πρωτοστατεί στον αγώνα κατά της Χριστιανοσύνης και ν’ ανεβάσει την δημοτικότητά του. Ευσεβής πόθος που δεν ευοδώθηκε. Γύρισε στην Ταρσό κατισχυμένος, έχοντας αφήσει στο πεδίο της μάχης 5000 από τους άνδρες του.

Μετά από αυτή την νίκη του ο Νικηφόρος διέταξε την 25η Φεβρουαρίου, αναστολή των επιχειρήσεων.

Άφησε τον στρατό στην Κιλικία και μετέβη στην Καισάρεια της Καππαδοκίας για να περάσει την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή.

Το Πάσχα της χρονιάς εκείνης εορτάστηκε στις 30 Μαρτίου. Ακολούθησε ζεστό καλοκαίρι, ανασταλτικός παράγοντας των επιχειρήσεων. Αυτές ξεκίνησαν πάλι με την αρχή του φθινοπώρου.

Ενίσχυσε τον στρατό του με χιλιάδες ιππείς και σκαπανείς, ειδικευμένους στην πολιορκία οχυρωμένων πόλεων.

Πρώτος στόχος του ήταν η Ανάζαρβος. Η ευκολία με την οποία παραδόθηκε, εξέπληξε και τον ίδιο το Νικηφόρο.

Η πολυάριθμη φρουρά της οχυρωμένη πίσω από ισχυρά τείχη, παρέλυσε στην θέα των Ελληνων και στο άκουσμα του ονόματος του Ελ Νικφούρ (Αραβική απόδοση του ονόματος Νικηφόρος Φωκάς).

Λόγω της άμεσης παράδοσης της πόλης ο Δομέστικος των σχολών εγγυήθηκε την ασφάλεια των κατοίκων της και τους επέτρεψε να φύγουν και να πάρουν μαζί τους την κινητή περιουσία τους.

Όλοι οι κάτοικοι κατέφυγαν στην Ταρσό. Τα τείχη της Ταρσού ισοπεδώθηκαν. Εγκαταστάθηκε ρωμαίικη φρουρά σε αυτήν καθώς και σε όλες τις ακροπόλεις της δυτικής Κιλικίας και του όρους Αμανού.

Ο Ibn Alzayyat αυτοκτόνησε μετά τη συντριβή του από το Νικηφόρο. Προς το παρόν ούτε η Ταρσός ούτε η Μομψουεστία αποτελούσαν πρόβλημα για τον Ρωμαικό στρατό.

Για αυτό ο Νικηφόρος κατευθύνθηκε προς το όρος Αμάνος, ώστε να εξασφαλίσει την δίοδο προς Χαλέπι και Συρία.

Ο στρατός εισήλθε από τις Αμανίδες Πύλες (είσοδος της Κιλικίας) και εξήλθε από τις Σύριες Πύλες (έξοδος Συρίας), αφού κατέλαβε τα ενδιάμεσα φρούρια και την Αλεξανδρέττα (Ισκαντερούμ).

Ο Sayf ad-Dawla έστειλε δύναμη 4000 ιππέων να παρενοχλεί τους εισβολείς και ο ίδιος οχυρώθηκε στην πρωτεύουσά του το Χαλέπι.

Οι Ελληνες εκπόρθησαν τις πόλεις της επικράτειας, την μια μετά την άλλη. Γερμανικεία, Δολίχη, Ιεράπολη, Βαμβύκη κι έφθασαν μέχρι τον Ευφράτη.

Τάχυστα βρέθηκαν κάτω από τα τείχη του Χαλεπιού (αρχαία Βέροια).

Ο εμίρης είχε συντονίσει προσωπικά τις εργασίες και είχε προπαρασκευάσει την πόλη για ν’ αντιτάξει σθεναρή άμυνα.

Ο Sayf ad-Dawla είχε ηδη στείλει 4000 ιππείς να παρακολουθούν και να παρενοχλούν τον Νικηφόρο. Ο πολυμήχανος στρατηγός κινήθηκε βορειοανατολικά μέχρι τη Δολίχη, υποκρινόμενος υποχώρηση, με τον Ναζδά και τους Άραβες να τον ακολουθούν. Πίσω από τα υψώματα της Δολίχης και καλυπτόμενος απ’ αυτά, διέγραψε ημικυκλική πορεία και επανήλθε στην προηγούμενη προς Νότο πορεία του. Ο Ναζδάς έχασε τα ίχνη του και συνέχισε ευθεία, αναζητώντας τον, μάταια.
Με το ευφυές αυτό στρατήγημα, αποπροσανατόλισε την υπολογίσιμη δύναμη του εχθρού κι ανακούφισε τα νώτα του.

Το Χαλέπι στερήθηκε τη μόνη εξωτερική βοήθεια που μπορούσε να περιμένει, κι έστεκε απομονωμένο στην προέλαση των Ρωμηών.

Η είδηση της άφιξης του αυτοκρατορικού στρατού έφθασε στην πόλη με Άραβες νομάδες.

Σε μια ύστατη προσπάθεια, ο εμίρης προσπάθησε ν’ ανακόψει την πορεία του στον Χάλο ποταμό, ανεπιτυχώς.

Οι προγονοι μας διαπεραιώθηκαν από στενό και αβαθές πέρασμα με αρχηγό τον Ιωάννη Τσιμισκή και πλαγιοκόπησαν τους Άραβες, τους οποίους έτρεψαν σε φυγή. Ακολούθησε καταδίωξη και σφαγή.

Ο Sayf ad-Dawla δεν κατάφερε να επιστρέψει στο Χαλέπι, διότι ο δρόμος ήταν κλειστός.

Στράφηκε ανατολικά προς τον Ευφράτη κυνηγημένος από το αυτοκρατορικό ιππικό. Στην δύσκολη αυτή περίσταση, τον έσωσε η ταχύτητα του περίφημου αραβικού αλόγου του.

Οι διώκτες του τον έχασαν μετά τη διέλευση από το χωριό Σαβίν. Έφθασε στην οχυρή πόλη Χαλκίδα κι εκεί σώθηκε.

Η πρωτεύουσά του βρισκόταν στη διάθεση του Νικηφόρου.

Η πόλη λεηλατήθηκε. Το λαμπρό ανάκτορο του εμίρη πυρπολήθηκε. Πλούσια λάφηραν έπεσαν στα χέρια των Ελληνων.

Η άλωση του Χαλεπιού έγινε την Τρίτη 23 Δεκεμβρίου 962 μ.Χ. Η ακρόπολη παρέμενε απόρθητη στη ΒΑ πλευρά πάνω σε απότομο βράχο. Σε μια προσπάθεια κατάληψής της σκοτώθηκε ο ανηψιός του Νικηφόρου, Θεόδωρος. Η αντίστασή της κάμφθηκε τελικά τον Φεβρουάριο του 96323.

Τα αποτελέσματα της εκστρατείας του 962 μ.Χ. ήταν θετικά για την αυτοκρατορία. Καταλήφθηκε ολόκληρη η Κιλικία, οι διαβάσεις του Αμάνου και σημαντικές πόλεις και φρούρια δυτικά του Ευφράτη. Πλήθος από λάφυρα περιήλθαν στα χέρια των Ρωμηών, χιλιάδες Χριστιανοί δούλοι ελευθερώθηκαν. Κατά την επιστροφή επίμηκες καραβάνι μετέφερε τη συγκομιδή αυτή και φρουρές εγκαταστάθηκαν στα φρούρια, ώστε να παραμείνει ανοιχτός ο δρόμος για τις επόμενες εκστρατείες.

Ο αυτοκράτορας Ρωμανός Β’ πέθανε την 15η Μαρτίου 963.

Η είδηση έφτασε στον Νικηφόρο λίγο έξω από την Καισάρεια.

Επέστρεψε στην Βασιλεύουσα κι έδωσε όρκο πίστης στα παιδιά του θανόντος, Βασίλειο και Κωνσταντίνο, ενώπιον της συγκλήτου. Γεγονότα, όμως που ξέφυγαν τον έλεγχό του, πολύ δε περισσότερο αντέκειντο στην επιθυμία του, τον οδήγησαν στον θρόνο.

Ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας από τα στρατεύματά του στις 3 Ιουλίου του 963. Έλαβε το στέμμα από τον Πατριάρχη Πολύευκτο την Κυριακή 16 Αυγούστου του ίδιου έτους και στις 20 Σεπτεμβρίου νυμφεύθηκε την χήρα του εκλιπόντος Θεοφανώ.

Κρείττων γαρ επαινετός πόλεμος ειρήνης χωριζούσης Θεού μας δίδαξε ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος.

Η χριστιανική πίστη θεωρεί τον πόλεμο και την χρήση των όπλων προς άμυνα βέβαια, ένα αναγκαίο κακό.

Επομένως, όταν κινδυνεύουν τα αγαθά της ζωής, η τιμή, η ελευθερία, η πατρίδα και η οικογένεια, οφείλουμε ως χριστιανοί να τα υπερασπιστούμε πολεμώντας ακόμη και μέχρι θανάτου εαν χρειαστεί.

Ο Κύριος έλεγε: “Μείζονα ταύτης αγάπη ουδείς έχει ίνα τις θει την ψυχήν αυτού υπέρ των φίλων αυτού”.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αγάπη από το να θυσιαστεί κανείς για αυτούς που αγαπάει.

Οταν λοιπόν θυσιαστεί κανείς στον πόλεμο για να υπερασπίσει τη γυναίκα του, τα παιδιά του, τους δικούς του είναι επαινετή πράξη.

Βέβαια όλοι οι χριστιανοί πριν φτάσουν στην χρήση των όπλων οφείλουν να εξαντλήσουν κάθε ειρηνικό μέσο και μόνο σαν έσχατο όπλο να χρησιμοποιήσουν τον πόλεμο.

Ο Μέγας Αθανάσιος μας διδασκει : “Ενώ η αφαίρεση της ζωής του άλλου ανθρώπου βιαίως, δηλαδή ο φόνος, είναι καθ’ εαυτόν παράνομος, το να πεθάνεις στον πόλεμο, άρα και το να φονεύσεις τους εχθρούς, και ορθό είναι και νόμιμο είναι και αξιέπαινο”.

Στις εθνικές εορτές τιμούμε τους αμυντικούς πολέμους του έθνους μας, καθώς καi oσους θυσιάστηκαν για την πατρίδα.

Ολες οi εθνικές εορτές συνδέονται με επίσημες δοξολογίες και με προσευχή. Αυτό μας δείχνει ότι η Εκκλησία-Ορθοδοξiα ευλογεί τους δικαίους και αμυντικούς πολέμους.

Ενδεικτικά σάς αναφέρω ότι την σημαία του 21’ κρατάει ένας δεσπότης.

Είναι επίσης γνωστό ότι ο Άγιος Κωνσταντίνος στον κρίσιμο εκείνο πόλεμο μετά από τον οποίο έγινε μονοκράτορας πολέμησε με το λάβαρο, το οποίο είχε επάνω το Σταυρό και τη φράση «Εν τούτω Νίκα».

Στο σημείο αυτό να περάσουμε να δούμε τι αναφέρει σχετικά ο κατά γενική ομολογία όλων των πατριωτών, κορυφαίος Έλληνας σε ηθική, παιδεία, θάρρος, αξιοπρεπεια, ευρηματικότητα-δημιουργικότητα, προσφορά την δεκαετία που διανύουμε ο Άγγελος Φ. Γιαννόπουλος :

” Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ-ΕΥΛΟΓΕΙ ΤΗΝ ΝΟΜΙΜΗ ΑΜΥΝΑ

Για αυτόν τον λογο επετρεψε για πρωτη και μοναδικη φορα σε ολο τον κοσμο ο τριαδικος θεος, να διακοψουν την λειτουργια του, το μνημοσυνο του, μεσα στον κορυφαιο ναο του Χριστιανισμου, την Αγια Σοφια, για να ψελλνουν τον Ελληνα Βασιλια Νικηφορο, ως αργαλεο θανατο των Σαρακηνών.

Ακομη και τοσο γεναιος πολεμιστης που ηταν ο Νικηφόρος ο β,τοσο μεγαλος στρατηγος, που ηταν αυτοκρατορας στην κορυφαια αυτοκρατορια του κοσμου, μπροστα στον θεο, δεν ηταν παρα ενας απλος ανθρωπος, μεχρι εκεινη την στιγμη, καθως δεν ειχε γινει ακομη αγιος.

Εν τουτοις οι καταστροφες των αραβων, ηταν τοσες πολλες επι πολλους αιωνες εις βαρος των αθωων Ελλήνων.

Τα μαρτυρια των Ελλήνων δεν ειχαν τελος ολους εκεινους τους αιωνες, από τους αγαρηνους, με σφαγες, κλοπες, εμπρησμούς, βιασμους, σκλαβωμα γυναικων.

Για αυτό επετρεψε ο θεος να διακοπτουν την δοξολογια του μεσα στην Αγια Σοφια, και να δοξολογουν τον Νικηφορο τον β Φωκα.

Ο αγιος Νικηφόρος είναι ο μοναδικος βασιλιας στον οποιο εγινε η υψιστη τιμη να διακοπτουν το μνημοσυνο του θεου μεσα στην αγια Σοφια τον κορυφαιο ναο της οικουμενης και να ψαλλουν εκεινον ως Αργαλεο θανατο των σαρακηνων.

Ουδέποτε στα παγκοσμια χρονικα εγινε μια τετοια τιμη σε οποιοδήποτε άλλο βασιλια ουτε καν στον κορυφαιο Ελληνα ολων των εποχων τον Βασιλειο τον β.

ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΜΗ ΑΜΥΝΑ.

Αλλο ενα σημαντικοτατο παραδειγμα ειναι ο Ελληνας βασιλιας απο την Καππαδοκια ο Ηρακλειος.

Ο Ηρακλειος πρωτου να ξεκινησει το θρυλικο επος του εναντια στους εωσφοριστες περσες, πηγε και παντρευτηκε την εξ αιματος ανηψια του την Μαρτινα.

Η Μαρτινα ηταν κορη της αδερφης του και ο λαος μαζι με τον αγιο πατριαρχη Σεργιο αντεδρασαν σε αυτον τον γαμο.

Αυτο τον γαμο τον εκανε διοτι η πρωτη του γυναικα η Ευδοκια πεθανε πολυ προωρα απο επιληψια. Εντουτοις ο Χριστος αξιωσε αυτον τον υπεροχο Ελληνα να ξεπερασει σε επιτευγματα τον μεγα Αλεξανδρο και να κρατησει δια παντος ζωντανο το Ελληνικο εθνος.

Ο βασιλιας Ηράκλειος ξεπερασε σε αρκετους τομεις τον M. Αλεξανδρο και κρατησε ζωντανη την Ελλαδα στην πιο κρισιμη ιστορικη καμπη ολων των εποχων.

Εάν δεν υπηρχε ο Ηράκλειος παρα τα χρηστα ηθη των προγονων μας η Ελλαδα θα ειχε σκλαβωθεί στους περσες.

Ο Ελληνας Ηρακλειος από την Καππαδοκια της Μικρας Ασιας,μολις ανεβηκε στον Ελληνικο- ρωμαικο θρονο, το κρατος ηταν τελειως χρεοκοπημενο.

Ταυτόχρονα για πρωτη φορα στην παγκοσμια ιστορια, ειχαμε την εισβολή , την κατακτηση της μισης Ελληνικης (Ρωμαικης) αυτοκρατοριας, από τους περσες.

Ειχαμε πολλες χιλιαδες σφαγμενων Ελλήνων, ειχαμε κλοπες, εμπρησμους, βιασμους, σκλαβωμα γυναικων κλπ.

Επισης για πρωτη φορα στα παγκοσμια χρονικα εγινε εισβολή από τους περσες στα Ιεροσόλυμα.

Στους αγιους τοπους εκτος από της αγριες σφαγες, της κλοπες, τους εμπρησμούς, τους βιασμους,το σκλαβωμα χριστιανων, εκαψαν και τον ναο του Παναγιου ταφου, εκλεψαν τον Τιμιο Σταυρο, ενω πηραν μαζι τους αιχμαλωτο τον πατριαρχη Ζαχαρια.

Εντούτοις εξαιτιας των χρηστων ηθων, και της σωστης παιδειας, μεσα σε επτα μονον χρονια , οι Ελληνες ανεκαμψαν, με αποτέλεσμα να παρουν πισω όλα τα κατεκτημένα εδάφη από τους Περσες.

Οι προγονοι μας δεν σταματησαν εκει αλλα περασαν στην αντεπιθεση, κατακτώντας ολοκληρη την περσικη αυτοκρατορια.

Αυτό το εκανε ο Ηράκλειος με έναν τελειως απειροπολεμο στρατο.

Εναν Ελληνικο στρατο τον οποιο δημιουργησε εκ του μηδενος μεσα σε δεκα μηνες. Ειδατε τι μπορει να πετυχουν οι Ελληνες εξαιτιας των χρηστων ηθων, και της σωστης παιδειας.

Ακομη και ο Μ. Αλεξανδρος, με εμπειρους στρατηγους και
με περισσοτερους στρατιώτες σε σχεση με τον Μεγα Ηρακλειο δεν επετυχε τα επιτευγματα του Ελληνα αυτοκρατορα απο την Καππαδοκια.

Κατά την εποχη του Ιουστινιανού του α, όπως και στην εποχη του Θεοδοσιου, του Αρκαδιου, του Θεοδοσιου του β, του Ιουστινου του α, του Ιουστινου του β, είχαμε μονον συνοριακους πολεμους, και περιοδους ειρηνης με τους περσες.

Μονον όταν ανεβηκε στον θρονο, ο πρωτος Ελληνας χριστιανος βασιλιας Ηράκλειος εκαναν οι περσες ολα αυτά τα τρομερα πραγματα εις βαρος των Ελλήνων, τα οποια, δεν ειχαν ξαναγινει ποτε από μερος των περσων.

Ειχαμε δηλαδή εισβολή και κατακτηση της μισης Ελληνικης (ρωμαικης) αυτοκρατοριας.

ΤΟ ΑΠΟΓΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Το απογειον της Ελληνορθοδοξιας πανω από όλα, ηταν οταν ο Ελληνας βασιλιας Ηράκλειος πηρε πισω από τους Περσες τον Τιμιο Σταυρο, τον οποιο πηγε ο ιδιος πισω στα Ιεροσόλυμα.

Ο θριαμβος των Ελλήνων ήταν ολοκληρωτικος.

Δεκατέσσερα χρονια πριν, δηλαδή το 614 μ.Χ., το Ελληνικο-ρωμαικο κρατος, δεν είχε βρεθει μονον κατακτημενο κατά το ημισυ από τους Περσες, αλλα ήταν για πρωτη φορα στην ιστορια του σκοπιμα,εξαιτιας των αλλοδαπών αυτοκρατορων, τελειως χρεωκοπημενο.

Ηταν η εποχη που εδωσαν οι εωσφοριστες Περσες το τελεσιγραφο στους προγονους μας, ότι ή θα εγκαταλείψουν ολοι τον Ιησου Χριστο, η δεν θα ξαναδουν ποτε τον ηλιο.

Τελικα ο υπεροπτης εωσφοριστης Χοσροης ο οποιος αποκαλουσε τον Ηρακλειο δουλο του, εχασε την ζωη του και ο γιος του εκανε κηδεμονα-δουλο του το παιδι στον Ελληνα αυτοκρατορα Ηρακλειο. Αυτο ειναι το απολυτο απογειο της Ορθοδοξιας και του Ελληνισμου.

Στο ίδιο μήκος κύματος ο καθηγητής Θεολογίας,ο κύριος Αθανάσιος Τσακνάκης. Δείτε τi μας αναφερει κατά την παρουσίαση του Βιβλίου περί παραδρομής πολέμου.” (1)

(Επικρατέειν ή Απόλλυσθαι, Άγγελος Ευάγγελος Γιαννόπουλος)

Κλείνοντας ας θυμηθούμε τον στρατηγό Μακρυγιάννη : “Όταν μου πειράξουν την πατρίδα και την θρησκεία μου, θα μιλήσω, θα ενεργήσω κι’ ό,τι θέλουν ας μου κάνουν”

O στρατηγος I. Μακρυγιάννης. γράφει στα απομνημονεύματά του :

“Εκεί οπούφκιαχνα τις θέσες εις τους Μύλους (Κοντά στο Ναύπλιο) ήρθε ο Ντερνυς (Derigny Anri Gautier, Γάλλος ναύαρχος) να με ιδή. Μου λέγει. “Τι κάνεις αυτού; Αυτές οι θέσεις είναι αδύνατες.

Τι πόλεμον θα κάνετε με τον Μπραϊμη αυτού; – Του λέγω, είναι αδύνατες οι θέσεις κι’ εμείς, όμως είναι δυνατός ο θεός όπου μας προστατεύει.

Και θα δείξωμεν την τύχη μας σ’ αυτές τις θέσεις τις αδύνατες. Κι αν είμαστε ολίγοι εις το πλήθος του Μπραϊμη, παρηγοριόμαστε μ’ ένα τρόπον, ότι η τύχη μας έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και ως τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε.

Τρώνε από μας και μένει και μαγιά. Και οι ολίγοι αποφασίζουν να πεθάνουν. Κι όταν κάνουν αυτήνη την απόφασιν, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν”.

Τα θερία που θέλουν να μας αφανίσουν δεν είναι τώρα μόνο οι εχθρικοί λαοί.

Είναι και οι νεοταξικοί κληρικοί που θέλουν να μας ξεβαπτίσουν απ’ την αγία μας Ορθοδοξία! Πλην όμως ας γνωρίζουν ότι επειδή έχουμε αποφασίσει να κρατήσουμε την πίστη μας έως θανάτου θα δυσκολευτούν πολύ.

*Η Κίττυ Παπαδοπούλου ειναι απόφοιτη φιλοσοφίας, παιδαγωγικής, ψυχολογίας και αθλήτρια