Καλή Παναγιά… και άλλες Ευχές!

Μάλλον, έχω μείνει πολύ πίσω, ή είναι σαν να απουσίαζα για πολλά – πολλά χρόνια από ‘δω… δεκαετίες! Δεν εξηγείται διαφορετικά.
Είμαι και ήμουν ευαισθητοποιημένος στα θέματα που αφορούν τη γλώσσα, στο μέτρο του δυνατού, χωρίς να είμαι ειδικός• έτσι, σαν χόμπυ! Τώρα, πώς γίνεται να μην έχω ακούσει μια έκφραση, που χαλάει κόσμο, αυτές τις μέρες του Δεκαπενταύγουστου, δεν μπορώ να το εξηγήσω.

Πρόκειται για την ευχή: «Καλή Παναγιά». Από πότε καθιερώθηκε, μου είναι άγνωστο. Ίσως, κάποιοι που είναι ειδικοί περί τα γλωσσολογικά και την ετυμολογία να μπορούσαν να μας διαφωτίσουν. Με στοιχεία, όμως. Όχι: «αυτό το έλεγαν οι παππούδες μας και ακόμα πιο παλιά…». Αυτό δεν ισχύει! Δεκτά στοιχεία με αναφορά σε συγκεκριμένα γραπτά. Εγώ, πάντως, την έκφραση αυτή την άκουσα εφέτος, για πρώτη φορά! Γι’ αυτό μένω έκπληκτος. Πώς να μην την είχα ακούσει, από πιο παλιά; Ή μήπως είναι μια φράση του συρμού, πρόσφατη;

Πριν λίγες μέρες, στο Face Book (F/B), το μάτι μου έπεσε σε δραματική έκκληση φίλης, αρχιτεκτόνισσας, που έγραψε: Σας παρακαλώ, σας ικετεύω…μη γράφετε “Καλή Παναγιά”!!! ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΚΗ ΠΑΝΑΓΙΑ! Ακολουθούσαν, βέβαια, σχόλια διαδικτυακών «φίλων», άλλα με χιούμορ κι άλλα για να εξηγήσουν την προέλευση της έκφρασης, όπως: … είναι κάτι σαν ευχή, όπως λέμε Καλό Πάσχα, Καλά Χριστούγεννα κ.λπ. Για μένα, πάντως, το σοκ ήταν, που εντόπιζα μιαν έκφραση, για πρώτη φορά. Κατά διαβολική σύμπτωση και μην έχοντας ακόμη ξεπεράσει αυτό το σοκ, άκουσα, την ίδια μέρα, στο δρόμο, δίπλα μου, κάποιον να εύχεται «Καλή Παναγιά», καθώς αποχωριζόταν την παρέα του… ήταν λίγο πριν της Παναγίας.

Ψάχνοντας στο διαδίκτυο, εκεί όπου ο καθένας μπορεί να γράψει ό,τι θέλει (και να διαβάσει ό,τι θέλει), διαπίστωσα ότι ο όρος «Παναγιά» δεν αντιστοιχούσε στο πρόσωπο της θεομήτορος, αλλά στην περίοδο του Δεκαπενταύγουστου, με κατάληξη την ημέρα του εορτασμού της κοιμήσεως της Θεοτόκου. Σαν να λέμε, «Καλό Δεκαπενταύγουστο», «Καλό Πάσχα του καλοκαιριού», «Καλή Μικρή Σαρακοστή» … τέτοια. «Καλή Παναγιά», λοιπόν, είναι φράση αποδεκτή, εφόσον η «Παναγιά» αντιπροσωπεύει μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο!





Άλλες τυποποιημένες ευχές είναι το ίδιο ενδιαφέρουσες, με αστερίσκο, όμως, ως προς την ορθότητά τους. Λέμε, για παράδειγμα: «Καλή Επιτυχία». Εδώ το «καλή» είναι περιττό, αφού δεν νοείται, ποτέ, «κακή» επιτυχία. Άρα το «Επιτυχία» θα ήταν μια πλήρης ευχή… χωρίς το «Καλή». Κάτω απ’ αυτή την οπτική, το «Καλή» στις ευχές «Καλή ανάρρωση», «Καλή Όρεξη» περιττεύει, αφού δεν νοείται να ευχόμαστε… το αντίθετο. Σε άλλη περίπτωση έχουμε την ευχή: «Καλό βόλι». Ευχή που αντάλλασσαν οι αγωνιστές του ’21, πριν τη μάχη• με την έννοια, ότι το βόλι που θα τον χτυπήσει να είναι ευθύβολο και τελειωτικό και να μην τον τραυματίσει, απλώς, ελαφρά, γιατί όποιος έπεφτε ζωντανός στα χέρια των Τούρκων, ήταν βέβαιο πως τον περίμεναν φρικτά και εξευτελιστικά βασανιστήρια.

Άλλες ευχές, εντελώς σύγχρονες και «φρέσκιες», ευχές των λίγων, τελευταίων ετών, είναι εκείνες που έχουν προέλευση τους παρουσιαστές των καναλιών και του ραδιοφώνου. Αυτές οι ευχές έχουν μέσα τους την εξειδίκευση και το συγκεκριμένο της χρονικής περιόδου. Ακούμε, δηλαδή: «Καλό ΥΠΟΛΟΙΠΟ Σαββάτου» ή «Καλό ΥΠΟΛΟΙΠΟ Σαββατοκύριακο», όταν βρισκόμαστε στο μέσο του Σαββάτου και το Σαββατοκύριακο έχει, ήδη, αρχίσει.

Ή «Καλό υπόλοιπο Κυριακής», αντί του απλούστερου: «Καλό βράδυ». Μήπως υπάρχει κίνδυνος, ο αποδέκτης της ευχής να νομίσει ότι μιλάμε για κάποιο βράδυ άλλης ημέρας; Αυτές είναι ευχές και χαιρετισμοί… τεχνοκρατικοί, θα λέγαμε. Σκοπεύουν στο να είναι ακριβείς ποσοτικά π.χ. «Καλό υπόλοιπο ημέρας», αλλά ταυτόχρονα, στερούνται αυθορμητισμού και ίσως να αποπνέουν και την αμηχανία του λέγοντος, μη μπορώντας να βρει κάτι πιο οικείο. Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι έχουμε ένα πολύ πρόσφατο γλωσσικό «προϊόν», που αντανακλά την πρόθεση εκείνου που εύχεται να είναι ακριβής και συγκεκριμένος.

[email protected]
patris.gr

loading...

8 thoughts on “Καλή Παναγιά… και άλλες Ευχές!

  1. Η Ελλάδα «φοράει» τα γιορτινά της και αποτίει τιμές στην Παναγιά

    Όταν ο χρόνος δεν εξαντλείται στο εδώ και τώρα, όταν ο θάνατος γίνεται γιορτή, η Χριστιανική Εκκλησία αποτίει τιμές στην Παναγία Θεοτόκο και με ιδιαίτερη λαμπρότητα γιορτάζει την Κοίμησή Της, διότι υπάρχει η ελπίδα της αιώνιας ζωής.
    Η εικόνα ίσως περιέχει: 2 άτομα, κείμενο
    Σήμερα, η Ελλάδα βιώνει με ιδιαίτερη λαμπρότητα και κατάνυξη το «Πάσχα του καλοκαιριού», τη λαμπρότερη θεομητορική γιορτή της και η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μετάστασή Της από τη Γη στον Ουρανό….
    Και είναι ξέχωρη η χαρά, καθώς μέσα στο καλοκαίρι η Γιορτή της Παναγίας «κάνει την πατρίδα μας να ευωδιάζει πνευματικά», όπως έλεγε ο εικαστικός καλλιτέχνης Φώτης Κόντογλου, ο οποίος τόνιζε ότι «η Παναγία είναι η μητέρα της Ορθοδοξίας. Από το πνευματικό της μύρο ευωδιάζει, όχι μονάχα η Εκκλησία μας, αλλά και ολόκληρη η ζωή μας». Εκατοντάδες προσωνύμια, Ελευθερώτρια, Οδηγήτρια, Γιάτρισσα, Βρεφοκρατούσα, Γλυκοφιλούσα, Ελεούσα, Παντάνασσα, Κεχαριτωμένη, Μολυβδοσκέπαστη, Τουρλιανή, Αθηνιώτισσα, Κυρά των Αγγέλων και πλείστα όσα ακόμη, την αγκαλιάζουν βουβά, μυσταγωγικά, με προσευχές αγάπης και ευγνωμοσύνης. Είναι η Παναγία, η μητέρα όλων μας. Εξ ου και αναρίθμητα τα προσκυνήματα, όπου προστρέχουν σήμερα χιλιάδες πιστών, καθότι απανταχού στην ελληνική επικράτεια ένα μοναστήρι ή ένας ναός, ακόμη και ένα εξωκλήσι τιμά το όνομά Της. Το ΑΠΕ-ΜΠΕ αποτίει τον δικό του φόρο τιμής στη Θεομήτορα με μια μικρή ξενάγηση στα τέσσερα μεγαλύτερα προσκυνήματά της. Δεσπόζει όλων το προσκύνημα της Μεγαλόχαρης στην Τήνο, σημείο αναφοράς της Ορθοδοξίας όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Χιλιάδες πιστών, πολλοί εξ αυτών γονατιστοί, ανηφορίζουν με θρησκευτική ευλάβεια προς τον Ναό της Ευαγγελίστριας για να εκπληρώσουν το τάμα τους στην εικόνα της Παναγίας. Μάλιστα, η περιφορά του Επιταφίου και η μεγαλοπρεπής λιτάνευση της εικόνας Της σε ολόκληρη τη πόλη δημιουργούν θρησκευτικό δέος και συγκίνηση. Άξιο λόγου, ότι στον χώρο όπου βρίσκεται σήμερα κτισμένος ο Ι.Ν. της Ευαγγελίστριας υπήρχε παλαιότερα ένας άλλος ναός, του Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου, ο οποίος καταστράφηκε ολοσχερώς από τις

  2. επιδρομές των Σαρακηνών τον 12ο αι. Στον ναό βρισκόταν και η εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, την οποία κατά την παράδοση έφεραν από την Κωνσταντινούπολη. Η εικόνα αυτή έμεινε θαμμένη στη γη για περισσότερα από 800 χρόνια. Η Παναγία εμφανίστηκε στη μοναχή Πελαγία, στην οποία υπέδειξε πού βρίσκεται η εικόνα της. Ύστερα από ανασκαφές βρέθηκε. Συγκλονιστική υπήρξε η στιγμή που η σκαπάνη του εργάτη συνάντησε την εικόνα και την έκοψε στη μέση. Κι όμως, κατά θαυμαστό τρόπο, τόσο το πρόσωπο της Παναγίας όσο και του Αρχαγγέλου έμειναν ανέγγιχτα από την τομή. Επιπλέον, παρόλο που ήταν θαμμένη περισσότερα από 800 χρόνια, τα χρώματά της παρέμειναν «ζωντανά». Η Παναγία Εκατονταπυλιανή της Πάρου Στο διπλανό κυκλαδίτικο νησί, την Πάρο, τιμάται η Παναγία Εκατονταπυλιανή. Ο παλαιοχριστιανικός ναός της βρίσκεται στο λιμάνι της Παροικιάς, πρωτεύουσας της νήσου, και θεωρείται από τους αρχαιότερους και καλύτερα διατηρημένους χριστιανικούς ναούς. Στο αρχαιότερο ορθόδοξο προσκύνημα του Δεκαπενταύγουστου αποδίδονται δύο ονομασίες, «Καταπολιανή» και «Εκατονταπυλιανή». Και οι δύο είναι σύγχρονες και βρίσκονταν σε παράλληλη χρήση από τα μέσα του 16ου αι. Σήμερα, η επίσημη ονομασία του ναού είναι Εκατονταπυλιανή. Μάλιστα, η παράδοση που διασώζεται μέχρι σήμερα σχετικά με την ονομασία αυτή έχει ως εξής: «Ενενήντα εννέα φανερές πόρτες έχει η

  3. Zaglos said

    Οκτώβριος 25, 2016 στις 12:43 μμ
    Αγαπητέ Κανένας, το όνομα μου είναι Στέργιος Ζαγκλάραs, δεν είμαι ψυχοπαίδι κανενός,
    είμαι Έλληνας Εθνικιστής και μου την έχουν πέσει συνδυασμένα τρεις άπλυτοι με προβοκάτσιες,
    ψέματα και χυδαιολογίες, εγώ βεβαια δεν μασάω και τους γράφω στην Χαλκιδικιώτικη παπάρα μου.

    Μου αρέσει!

    ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΝΑΣ said

    Οκτώβριος 25, 2016 στις 12:46 μμ
    Μήπως ο Ζαγλος είναι δυσαρεστημένος από τον προδότη τον Πάνο ψεκασμένο συνέταιρο του άλλου προδότη Τσίπα – που δεν έχει ντιπ τσίπα απάνω του – και τώρα έγινε Χρυσαυγίτης…Να στον περιλάβω!!
    Ξέρω πολλούς τέτοιους κοπάνια ακροδεξιούς.κτλ

    Μου αρέσει!

    Zaglos said

    Οκτώβριος 25, 2016 στις 12:53 μμ
    Ο Zaglos είναι Έλληνας Εθνικιστής, ευγενικός με τους ευγενικούς.
    Να τον περιλάβεις, θα σε ελγα τώρα, αλλα μπορείς να μπεις στην
    ομάδα των τριών και να γίνεται τέσσερις άπλυτοι.

    Ξέρεις, από μαλακες είναι φουλ το blog, δεν χρειαζόμαστε άλλους.

    Μου αρέσει!

    TROL said

    Οκτώβριος 25, 2016 στις 12:47 μμ
    Ουστ ρε ξεφτιλισμένο τρολοσούργελο. Βλήμα γελάει όλο το blog μαζί σου.
    Θα σε βγάλω στην ανεργία στο χω πει καρναβαλε!

    Μου αρέσει!

    Zaglos said

    Οκτώβριος 25, 2016 στις 12:55 μμ
    Αν με πάρεις μια καλή πίπα,
    σε υπόσχομαι θα κόψω το τσιγάρο!

    Μου αρέσει!

    ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΝΑΣ said

    Οκτώβριος 25, 2016 στις 12:48 μμ
    ΑΑ!! χάρηκα στα μέγιστα σκατά— Χαιλ Χιτλερ!!!!

    Μου αρέσει!

    NIKOS said

    Οκτώβριος 25, 2016 στις 1:07 μμ
    Εσύ ρε φιλε τι είσαι τελικά?
    Είσαι δικια μας? Γιατί ξέρεις, οποιος είναι εναντια στον ελληνάρα
    φασίστα Ζαγκλο είναι στην ομάδα μας των απελευθερωμένων τραβεστί!

    Μου αρέσει!

    ΕΜΑ ΤΙΜΕΙ ΧΡΙΣΕΙ ΑΒΓΟΙ said

    Οκτώβριος 25, 2016 στις 12:51 μμ
    Τσοπάνη Ζαγκλε εχεις γίνει ρόμπα. Τελείωνε με τη βλακεία ξεφτιλίζεις το κόμμα.

    Μου αρέσει!

    Zaglos said

    Οκτώβριος 25, 2016 στις 12:57 μμ
    Για πες, πότε έπλυνες τελευταία φορα την κωλ@τρυπίδα σου άναρχοάπλυτε?

  4. Αυτοτελώς δια την Μαρίαν το ενδιαφέρον ανακινείται δια πρώτην φορά περί το 400, λόγω των προανακρουσμάτων της χριστολογικής έριδος. Επί μέρους επεισόδια του βίου της Θεοτόκου εκτίθενται εις την Κοίμησιν της Παρθένου Μαρίας, των αρχών του 5ου αιώνος, έργον διατηρούμενον εις το ελληνικόν πρωτότυπον, και εις μεταφράσεις συριακήν, λατινικήν, κοπτικήν, αρμενικήν, αραβικήν.

Comments are closed.