Τo DNA των Ελλήνων και των άλλων Βαλκανικών λαών

Τι είναι το DNA – Τι υποστηρίζει η Γενετική – Ποια είναι η γενετική καταγωγή των συγχρόνων Ελλήνων-Το DNA των Ελλήνων που κατάγονται από τη Μικρά Ασία.

Μετά από δύο, ιδιαίτερα ενδιαφέροντα όπως φάνηκε άρθρα, για την προέλευση της λέξης “λουλούδι” και την καταγωγή των Σουλιωτών, ωθούμενοι και από τα σχόλια πολλών αναγνωστών, σκεφτήκαμε να ασχοληθούμε εκτενέστερα με τη γενετική καταγωγή των Ελλήνων και των γειτονικών μας λαών.

Επειδή και στα συγκεκριμένα άρθρα, αλλά και σε παλαιότερα (π.χ.

για τον Φαλμεράιερ), έχουν αναφερθεί πολλές και πολλοί στο DNA και το τι αυτό δείχνει, θεωρήσαμε σκόπιμο να αναζητήσουμε, μέσα από τις καταγεγραμμένες απόψεις διαπρεπών επιστημόνων την αλήθεια.

Τι είναι το DNA – Φ. Κρικ , Τ. Γουάτσον και Μ.Γουίλκινς

Θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε όσο πιο απλά μπορούμε τι είναι το DNA και ποιος ο ρόλος του στην κληρονομικότητα.

Το DNA, είναι νουκλεϊκό οξύ με τη μορφή συνήθως διπλής έλικας, το οποίο αποτελεί τον φορέα των γενετικών πληροφοριών (ΧΡΗΣΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ, έκδ. ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ, 2010).

Στο ίδιο αυτό Λεξικό, βλέπουμε ότι αποτελεί ακρωνύμιο αγγλικής του ονομασίας D (eoxyribo) N (ucleic) A (cid).

Έτσι όσοι δυσκολεύονται με το αγγλικό DNA, μπορούν να χρησιμοποιούν το ελληνικό δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ! Φυσικά το DNA, Ντι Έν Έι, είναι απείρως ευκολότερο στην προφορά! Η λέξη DNA, υπάρχει στα αγγλικά – αμερικανικά από το 1944 (MERRIAM WEBSTER’S COLLEGIATE DICTIONARY, 11th EDITION).

Ο Βρετανός F. H. C. Crick (1916 – 2004), ο Αμερικανός J. Watson (γ. 1928) και ο Νεοζηλανδός M. Wilkins (1916 – 2004), τιμήθηκαν το 1962 με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής, για τον προσδιορισμό του συντακτικού τύπου, της χημικής δομής του DNA δηλαδή. Δίκαια αυτό το επίτευγμα θεωρείτε ως μια από τις σημαντικότερες βιολογικές, και όχι μόνο, ανακαλύψεις του 20ου αιώνα.

Κάθε ανθρώπινο κύτταρο έχει ένα πυρήνα, στον οποίο βρίσκονται 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων. Σε κάθε ζεύγος, το ένα χρώμα το σώμα κληρονομήθηκε από την πλευρά του πατέρα και το άλλο, από την πλευρά της μητέρας. Στα 22 από τα 23 ζεύγη, τα χρωμοσώματα είναι όμοια μεταξύ τους. Το 23ο ζεύγος είναι αυτό που καθορίζει το φύλο και αποτελείται στον μεν άνδρα από το χρωμόσωμα Χ που είναι μητρικής προέλευσης και το χρωμόσωμα Υ που είναι πατρικής, ενώ στη γυναίκα από δύο χρωμοσώματα Χ, το ένα πατρικής και το άλλο μητρικής προέλευσης.
Τα χρωμοσώματα αποτελούνται από DNA, που περιέχει γενετικές πληροφορίες που καθορίζουν τη βιολογική ανάπτυξη του οργανισμού.

Dr. Marija Gimbutas

Οι πληροφορίες αυτές δεν έχουν κατανοηθεί ακόμα στο σύνολο τους.
(Πηγή, το βραβευμένο βιβλίο από την Ακαδημία Αθηνών το 2013 του «Πόθεν και πότε οι Έλληνες» του Θ.Γιαννόπουλου). Στο σώμα κάθε ενήλικου ατόμου, υπάρχουν 10 στη δεκάτη τετάρτη (1 ακολουθούμενο από 14 μηδενικά) κύτταρα, που περιέχουν όλα το ίδιο γενετικό υλικό. Η ολοκλήρωση της ανάλυσης του DNA του ανθρώπου το 2003, έδειξε ότι το DNA σε κάθε πυρήνα ανθρώπινου κυττάρου αποτελείται από 3,2 δισεκατομμύρια (!) ζευγάρια νουκλεοτιδίων. Το DNA μεταβιβάζεται αναλλοίωτο από γενιά σε γενιά, εφόσον δεν συμβεί κάποια μετάλλαξη, που κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να κληρονομηθεί στους απογόνους.
Το 1987, διαπιστώθηκε ότι οι νέες τεχνολογίες της εποχής εκείνης, επέτρεπαν να αναλυθεί αρκετά εύκολα το μιτοχονδριακό DNA, που κληρονομείται από την μητέρα στα παιδιά της.
Τα μιτοχόνδρια, είναι μικρά κυτταροπλασματικά οργανίδια του κυττάρου, που έχουν ρόλο στην τροφοδότηση του με ενέργεια και περιέχουν το δικό τους γενετικό υλικό.

Συνεπώς η μελέτη δομής και της εξελικτικής ιστορίας πληθυσμών, έχει ιστορία 30 χρόνων περίπου.

Ποια είναι η γενετική καταγωγή των σημερινών Ελλήνων;

Στη χώρα μας, από τις αρχές της νέας χιλιετίας, έχουν γίνει αρκετές έρευνες DNA σε ελληνικούς πληθυσμούς, από διακεκριμένους επιστήμονες, αλλοδαπούς και Έλληνες. Ανάμεσα στους τελευταίους, ξεχωρίζουν ο Ομότιμος Καθηγητής του ΑΠΘ Κώστας Τριανταφυλλίδης, η Καθηγήτρια του ΑΠΘ Αναστασία Κουβάτσα, ο Καθηγητής Μοριακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νικόλαος Ανάγνου, ο Καθηγητής Ανθρωπολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Νικόλαος Ξηροτύρης και ο αείμνηστος Καθηγητής Ιατροδικαστικής του Πανεπιστημίου Κρήτης Μανώλης Μιχαλοδημητράκης, που έφυγε από κοντά μας το 2016.

Φ. Κρικ, Τ. Γουάτσον και Μ. Γουίλκινς – Έλαβαν Νόμπελ το 1962

Σε γενικές γραμμές, όπως γράφει στο σπουδαίο βιβλίο του ”Η Γενετική Καταγωγή των Ελλήνων”, ο Ομότιμος Καθηγητής Γενετικής & Γενετικής του Ανθρώπου Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, με βάση τις έρευνες που έγιναν, η Γενετική υποστηρίζει ”Την τριπλή καταγωγή των Ευρωπαίων και άρα και των Ελλήνων από παλαιολιθικούς κυνηγούς – τροφοσυλλέκτες (σημ. τροφοσυλλέκτης : άνθρωπος – μέλος πρωτόγονης ομάδας κατά την εποχή του Λίθου που τρεφόταν με ρίζες φυτών, καρπούς δέντρων και ωμό κρέας, αγγλ. food –gatherer, ΧΛΝΓ, εκδ.2014), πρώιμους Νεολιθικούς αγρότες, που από τη Μέση Ανατολή διέσχισαν την Ανατολία (κυρ. τη Μικρά Ασία και ανατολικότερα δηλαδή) και έφτασαν πρώτα στην Ελλάδα μέσω των νησιών του Αιγαίου, καθώς και τις μεταναστεύσεις κυρίως από τον ελλαδικό χώρο προς την υπόλοιπη Ευρώπη από την εποχή του Χαλκού!

Την ύπαρξη της γενετικής υπογραφής των αρχαίων Ελλήνων σε όλες τις αποικίες τους. Τη γενετική συνέχεια των κατοίκων της Κρήτης από την εποχή του Χαλκού μέχρι σήμερα, οι ανατομικοί σύγχρονοι άνθρωποι, σύμφωνα με τον Κ. Τριανταφυλλίδη, εμφανίστηκαν στην Αφρική πριν από 200.000 χρόνια και μετακινήθηκαν από την Αφρική προς τη Δυτική Ασία πριν από 100.000 χρόνια. Παρέμειναν στη Μέση Ανατολή για 10.000- 30.000 χρόνια . Έως πριν 70.000 χρόνια περίπου, η μετακίνηση προς την Ευρώπη ήταν αδύνατη λόγω της περιόδου παγετώνων που επικρατούσε σ’ αυτή. Μετά τη βελτίωση των κλιματολογικών συνθηκών, πριν τουλάχιστον 55.000 χρόνια , ο Ηomo sapiens μετακινήθηκε προς την Ελλάδα και τη ΝΑ Ευρώπη. Η πρώτη διαδρομή, έγινε 50.000 – 40.000 χρόνια προ Χριστού, από την Εγγύς Ανατολή στην Ελλάδα κι από εκεί στην Ιταλία και τις ακτές της Μεσογείου. Η δεύτερη, έγινε 45.000-40.000 χρόνια προ Χριστού, από τη Βαλκανική μέσω των κοιλάδων του Στρυμόνα, του Αξιού και του Δούναβη μέχρι την Κεντρική Ευρώπη και κατά μήκος των ακτών της Μεσογείου ενώ η Τρίτη, έγινε 40.000 – 30.000 χρόνια προ Χριστού μέσω του Έβρου και του Δούναβη.

Ανάμεσα στα αμέτρητα ενδιαφέροντα στοιχεία που βρίσκουμε στο βιβλίο του Κ. Τριανταφυλλίδη, είναι ότι οι μετακινήσεις ναυσιπλοΐας από τη Δυτική Ελλάδα (Ζάκυνθο και Κεφαλλονιά συγκεκριμένα), πιθανόν με πρόχειρες ξύλινες κατασκευές, ξεκίνησαν πριν από 35.000 χρόνια!

Colin Renfrew

Είναι γνωστές οι διάφορες θεωρίες που αναπτύχθηκαν κατά καιρούς για την καταγωγή των Ελλήνων. Υπάρχουν αρχαίοι μύθοι, που μας είναι γνωστοί από συγγράμματα όπως το ”Έργα και Ημέραι” του Ησίοδου και οι οποίοι ξεκινούν από τον Δευκαλίωνα και την Πύρρα, το ζευγάρι που σώθηκε από τον μυθικό κατακλυσμό και φτάνουν ως την κάθοδο των Δωριέων. Πρόκειται για τη ”θεωρία της αυτοχθονίας”, κατά τον Κ. Τριανταφυλλίδη.

Μια άλλη θεωρία, αυτή της ινδοευρωπαϊκής καταγωγής, με κύριο υποστηρικτή τον Μ. Σακελλαρίου βασιζόμενη κυρίως σε στοιχεία της συγκριτικής γλωσσολογίας, υποστηρίζει ότι οι Έλληνες δεν ήταν αυτόχθονες, αλλά μετανάστες που έφτασαν στον ελλαδικό χώρο από την κοιτίδα των Ινδοευρωπαίων, τις στέπες της Πόντο – Κασπίας από την Ουκρανία ως την Κεντρική Ασία που είχε αναπτυχθεί ο λεγόμενος “Πολιτισμός των Τύμβων”.

Οι επιστήμονες ωστόσο, δεν κατάφεραν να βρουν την κοιτίδα της ινδοευρωπαϊκής γλώσσας αλλά και τον ακριβή χρόνο εξάπλωσης των πρώτων Ινδοευρωπαίων, οι οποίοι κάλυπταν μια τεράστια έκταση, από την Ισλανδία ως την Ινδία.
Αναπτύχθηκαν πολλές θεωρίες για την κοιτίδα και τη χρονολογία της Ινδοευρωπαϊκής ομογλωσσίας.

Οι τρεις κυριότερες είναι οι εξής:

i) Η θεωρία της Παλαιολιθικής συνέχειας, η οποία ωστόσο δίνει στην εξέλιξη των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών υπερβολικά μεγάλη ιστορική διάρκεια.
ii) Η θεωρία Κουργκάν.
“Μητέρα” αυτής της θεωρίας, είναι η Λιθουανή αρχαιολόγος Marija Gimbntas (Μαρία Γκιμπούτας).
Υποστήριζε ότι οι πρώτοι ομιλητές της ινδοευρωπαϊκής γλώσσας ήταν ημινομαδικός λαός, κτηνοτρόφοι ιππείς που έχτιζαν θολωτούς τάφους, τα Κουργκάν.
Η κοιτίδα τους, σύμφωνα με την Γκιμπούτας ήταν η περιοχή του Βόρειου Πόντου στις στέπες της Νότιας Ρωσίας – Ουκρανίας και του Ανατολικού Καζακστάν. Φαίνεται όμως ότι η εξάπλωσή τους προς την Κεντρική Ευρώπη, έγινε πριν 3.000 – 4.000 χρόνια, πολύ αργότερα από την εξάπλωση των αγροτών από την Εγγύς Ανατολή.

Χάρτης που απεικονίζει τη θεωρία Κουργκάν

iii) Η θεωρία της Ανατολίας
«Πατέρας» αυτής της θεωρίας, είναι ο Βρετανός αρχαιολόγος Colin Renfrew. Βάση της, οι εργασίες του Ιταλού L. Cavalli – Sforza και των συνεργατών του.
Συνοψίζοντας όσα υποστηρίζει η θεωρία αυτή, η ελληνική γλώσσα πρωτοεμφανίζεται ως ιδιαίτερος κλάδος της ινδοευρωπαϊκής ομογλωσσίας, τουλάχιστον 6.500 χρόνια πριν. Οι κάτοικοι της Ελλάδας την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (περίπου 1.700 π.Χ.) ήταν Έλληνες, δεν έφτασαν στον ελλαδικό χώρο από τις στέπες της Πόντο – Κασπίας και ήταν αυτόχθονες ή έποικοι από την Εγγύς Ανατολή που αφομοιώθηκαν από τους γηγενείς. Αυτό, επιβεβαιώθηκε μετά την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Γραφής Β από τους Michael Ventris και John Chadwick (1956)
Τέλος, μια άλλη θεωρία για την καταγωγή των Ελλήνων, είναι η λεγόμενη “Αφροκεντρική Θεωρία” σύμφωνα με την οποία πληθυσμοί από την Αφρική εποίκησαν την Ελλάδα κατά την προϊστορία και ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, προήλθε από τον εποικισμό Αιγυπτίων και Φοινίκων την 2η χιλιετία π.Χ.

Ο καθηγητής Γενετικής Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης

Σήμερα η θεωρία αυτή έχει καταρριφθεί από αποτελέσματα δεκάδων μελετών πληθυσμιακής γενετικής.

Η ανάλυση της γενετικής σύστασης Ελλήνων και Ευρωπαίων

Η πρώτη συστηματική προσπάθεια ανάλυσης σύστασης του DNA των Ελλήνων για να διαπιστωθεί η γενετική δομή του ελληνικού πληθυσμού, έγινε στα τέλη της δεκαετίας του 1990 με αρχές της δεκαετίας του 2.000. Αναλύθηκε η γενετική σύσταση 790 γηγενών κατοίκων της Ελλάδας, από διάφορες περιοχές της χώρας με ιδιαίτερη ιστορική σημασία, αλλά και από Έλληνες προσφυγικής καταγωγής από τη Μ. Ασία, που κατοικούν στην Ανατολική και Κεντρική Μακεδονία από το 1923.


Χάρτης Ανατολίας

Είναι γνωστό ότι στις αρχές του 20ου αιώνα κατοικούσαν στη Μικρά Ασία περίπου 2.000.000 Έλληνες. Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923, έμειναν ελάχιστοι. Τα αποτελέσματα DNA της ομάδας αυτής, συνοψίζονται στα εξής:

i. Ο προσφυγικής καταγωγής πληθυσμός που κατοικεί στο Πλατύ Ημαθίας όπου εγκαταστάθηκαν μετά το 1923 πολλοί Έλληνες, κυρίως από την Καππαδοκία παρουσιάζει μεγαλύτερη γενετική ομοιότητα με τον πληθυσμό της ηπειρωτικής Ελλάδας παρά με τον τουρκικό ή τον βουλγαρικό πληθυσμό.

ii. Οι προσφυγικής καταγωγής Έλληνες από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο έχουν διαφορετική γενετική σύσταση από τους Τούρκους.

iii. Υπάρχει διαφορετική γενετική κληρονομιά ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους.

iv. Η διερεύνηση της γενετικής σχέσης Ελλήνων του ελλαδικού χώρου με Έλληνες καταγόμενους από τη Μικρά Ασία, έδειξε ότι στο φυλογενετικό δέντρο που συγκροτήθηκε, το πληθυσμιακό δείγμα των Ελλήνων προσφυγικής καταγωγής βρίσκεται μεταξύ των πληθυσμιακών δειγμάτων της Χίου (κυρίως) και της Ανατολικής Κρήτης.

Από το μιτοχονδριακό DNA 702 Ελλήνων, μόνο 7 άτομα είχαν DNA σύσταση ασιατικής προέλευσης (ή ποσοστό 1%) και 2 με DNA σύσταση αφρικανικής προέλευσης (ή ποσοστό 0,3%). Έτσι, οι Έλληνες σε ποσοστό 98,7% έχουν “μητροπλευρικό” (από την πλευρά της μητέρας )DNA που χαρακτηρίζει τους Καυκάσιους (Λευκούς).
Ανάλογη έρευνα του DNA του χρωμοσώματος Υ, δείχνει ότι οι Έλληνες έχουν “πατροπλευρικό” (από την πλευρά του πατέρα DNA), αυτό που χαρακτηρίζει τους Καυκάσιους (Λευκούς) σε ποσοστό 99,3%.

Παράλληλα, αποδείχθηκε μετακίνηση πληθυσμιακών ομάδων από τον ελλαδικό χώρο προς την υπόλοιπη Ευρώπη.

Ελπίζουμε, το άρθρο αυτό να ήταν ενδιαφέρον, κατανοητό και όχι κουραστικό. Θα επανέλθουμε αύριο με περισσότερα στοιχεία για το DNA πληθυσμιακών υποομάδων που ζουν στον ελλαδικό χώρο καθώς και με άκρως ενδιαφέροντα στοιχεία για το DNA των γειτονικών μας λαών.

Πηγές:
Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, “Η ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ”, εκδόσεις Κυριακίδη, 2016.
Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος, “Πόθεν και πότε οι Έλληνες”, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ, 2014.

Τι δείχνει το DNA των Ελλήνων και των άλλων Βαλκανικών λαών (Β’ μέρος)

Το DNA των μουσουλμάνων της Ροδόπης – Το DNA των Σαρακατσάνων, των Βλάχων και των Ρομά – Κατάγονται από τα βάθη της Ασίας οι Τούρκοι; – Υπάρχει σχέση ανάμεσα σε Έλληνες και Αλβανούς;Συνεχίζοντας το προηγούμενο άρθρο μας, θα ασχοληθούμε με το DNA ορισμένων πληθυσμιακών υποομάδων της χώρας μας και με το DNA των γειτονικών μας λαών.

Μελετώντας τα βιβλία “Η ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ – ΤΟ DNA ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ” και “Η ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ”, του Ομότιμου Καθηγητή Γενετικής και Γενετικής του Ανθρώπου του Α.Π.Θ. Κωνσταντίνου Τριανταφυλλίδη, βρίσκουμε ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία. Παραθέτουμε ορισμένα από αυτά, ξεκινώντας με το (και επίκαιρο λόγω επίσκεψης Ερντογάν -προκλήσεις Τούρκων) θέμα των Ελλήνων Μουσουλμάνων του νομού Ροδόπης. Με τις ιστορικές πτυχές του θέματος αυτού, θα ασχοληθούμε πολύ σύντομα. Ας δούμε τι δείχνει το DNA.


(Κ. Τριανταφυλλίδης)

Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι του νομού Ροδόπης, παρουσιάζουν κοινά γενετικά χαρακτηριστικά. “Τα συνολικά αποτελέσματα, στο επίπεδο του DNA, δεν καταδεικνύουν σημαντικές διαφορές στη γενετική σύσταση των δύο θρησκευτικών κοινοτήτων (Χριστιανοί και πεδινοί Μουσουλμάνοι) του Νομού Ροδόπης”. Και βέβαια, υπάρχουν και οι Πομάκοι, που ζουν στον ορεινό όγκο της Ροδόπης. Αποτέλεσαν και αποτελούν αντικείμενο έρευνας από πολλούς και διακεκριμένους επιστήμονες.

Πιθανότερη είναι η εκδοχή οι Πομάκοι να “αντιπροσωπεύουν” απογόνους των αρχαίων Θρακών. Όπως γράφει ο Κ. Τριανταφυλλίδης, ένα πολύ χαρακτηριστικό τους στοιχείο είναι η παραλλαγή της αιμοσφαιρίνης που ονομάζεται αιμοσφαιρίνη HbO – Arab, που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη συχνότητα παγκοσμίως στους Έλληνες Πομάκους και δημιουργήθηκε πριν 2.000 χρόνια περίπου.

Πρόσφατες έρευνες, απέδειξαν ότι οι Πομάκοι βρίσκονται γενετικά πλησιέστερα στους Ευρωπαίους και τους Έλληνες, παρά σε Αφρικανούς ή Ασιάτες.


(Alberto Piazza – Γενετιστής)

Υπήρξαν κάποιοι επιστήμονες (;), οι οποίοι υποστήριξαν ότι οι Πομάκοι κατάγονται από αρχαίες αφρικανικές φυλές και άλλοι, που υποστήριξαν ότι κατάγονται από μογγολικές φυλές που κατοικούσαν στη Μικρά Ασία. Η ανάλυση της γενετικής σύστασης των Πομάκων με τον DNA προσδιορισμό των αλληλόμορφων γονιδίων που καθορίζουν λευκοκυτταρικά αντιγόνα (HLA), έδειξε ότι οι πληθυσμιακές ομάδες που βρίσκονται γενετικά πλησιέστερα προς τους Πομάκους είναι οι Έλληνες και οι Βούλγαροι, παρά οι Τούρκοι. (Ας μην ξεχνάμε ότι πολλές χιλιάδες Πομάκοι ζουν και στη Βουλγαρία).

Τα αποτελέσματα των ερευνών των γενετιστών, επιβεβαιώνουν τον Πέτρο Θεοχαρίδη, ο οποίος στο βιβλίο του “Πομάκοι: Οι Μουσουλμάνοι της Ροδόπης, Ιστορία, Προέλευση, Γλώσσα, Θρησκεία”,( Ξάνθη, 1995) διατύπωσε την άποψη ότι οι Πομάκοι αποτελούν γηγενή πληθυσμό της Θράκης, ο οποίος εξισλαμίστηκε (πιθανότατα τον 17ο αιώνα), όπως βέβαια και οι υπόλοιποι Έλληνες Μουσουλμάνοι της Ροδόπης.


(Αρχαίοι Σλάβοι)

Η γενετική σύσταση Σαρακατσάνων, Βλάχων, Ελλήνων από τη Γεωργία και των Ρομά

Ας δούμε τώρα τι έδειξε η έρευνα του DNA ορισμένων άλλων πληθυσμιακών υποομάδων της Ελλάδας.

Ξεκινάμε από τους Σαρακατσάνους, με τους οποίους ασχοληθήκαμε πρόσφατα και θα ασχοληθούμε και στο μέλλον.

Ο Δανός Carsten Hoeg, όπως είχαμε αναφέρει ήταν εκείνος που το 1925 – 1926, διατύπωσε την άποψη ότι οι Σαρακατσάνοι είναι αρχαίο νομαδικό ελληνικό φύλο.


(Γκέγκηδες)

Το DNA, τον επιβεβαιώνει! Οι Σαρακατσάνοι δείχνουν μεγάλη γενετική ομοιότητα με τον υπόλοιπο ελληνικό πληθυσμό. Και από την ανάλυση του μιτοχονδριακού DNA των Σαρακατσάνων δείχνει, κατά τον Κ. Τριανταφυλλίδη ότι “το 80% περίπου του σημερινού μιτοχονδριακού DNA αποθέματος των Σαρακατσαναίων προέρχεται από προγόνους που ζούσαν την Ύστερη Παλαιολιθική εποχή στον ελλαδικό γεωγραφικό χώρο, όπως και των υπόλοιπων Ελλήνων”.

Η γενετική σύσταση των Βλάχων (με τους οποίους επίσης θα ασχοληθούμε εκτενώς), είναι περίπλοκη. Είναι γνωστές η προσπάθεια και η προπαγάνδα των Ρουμάνων (και λιγότερο των Ιταλών), να προσεταιριστούν τους βλαχόφωνους Έλληνες (κυρίως μεταξύ 1870 και 1943), χωρίς όμως να τα καταφέρουν.

Η γενετική εξέταση, δύο πληθυσμιακών δειγμάτων Βλάχων από το Dukasi της Αλβανίας και το Krusovo της FYROM, έδειξε ότι οι πληθυσμοί των Βλάχων αυτών, δεν έχουν στενή γενετική συγγένεια μεταξύ τους, αλλά ούτε και με τους Αλβανούς ή τους Σλάβους των Σκοπίων, τους Ρουμάνους ή τους Έλληνες της Θράκης.

Επίσης από τις πολυμορφικές αλληλουχίες Alu, αποδείχτηκε ότι οι Βλάχοι ανήκουν στους βαλκανικούς πληθυσμούς, ενώ οι γενετικοί δείκτες του μιτοχονδρίου και του χρωμασώματος Υ, πληθυσμών Βλάχων από Αλβανία, FYROM και Ρουμανία, έδειξαν ότι οι Βλάχοι δεν αποτελούν μια γενετικά ομοιογενή ομάδα που να διαχωρίζεται από τις υπόλοιπες βαλκανικές πληθυσμιακές ομάδες. Οι περισσότεροι πληθυσμοί των Βλάχων είναι γενετικά πιο κοντά στους Έλληνες, παρά στους Ιταλούς, κάτι το οποίο επιβεβαιώνει την άποψη ότι οι Βλάχοι προέκυψαν από εκλατινισμένο ελληνικό πληθυσμό (με πιθανές επιγαμίες με Ρωμαίους)


(Oθωμανικός στρατός)

Για τη γενετική σύσταση των Ελλήνων της Γεωργίας, μελετήθηκε ο πληθυσμός των Ελλήνων της Τσάλκα, πόλης της Γεωργίας όπου ως το 1990, όποτε άρχισε ο επαναπατρισμός τους, ζούσαν 30.000 Έλληνες.

Οι Έλληνες της Τσάλκα διαφέρουν από τους Γεωργιανούς ως προς το μιτοχονδριακό DNA. Επίσης, οι παλιννοστούντες από την Τσάλκα έχουν παρόμοια γενετική σύσταση με τους Έλληνες που κατοικούν στη μητροπολιτική Ελλάδα. Αυτά τα αποτελέσματα, οφείλονται, σύμφωνα με τον Κ. Τριανταφυλλίδη, στην έλλειψη μεικτών γάμων και την απουσία σημαντικής γονιδιακής ροής μεταξύ Ελλήνων και Γεωργιανών.

Με τους Ρομά (Αθίγγανους), έχουμε ασχοληθεί εκτενώς σε τουλάχιστον τρία άρθρα. Μέσα από αυτά, έβγαινε το συμπέρασμα ότι αρχική τους κοιτίδα είναι η Ινδία.

Η εξέταση των δεικτών DNA των Ελλήνων Ρομά αλλά και Ρομά που ζουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, επιβεβαιώνει το συμπέρασμά μας αυτό. “Η πιο συχνή γενετική σύσταση στο χρωμόσωμα Υ των Ελλήνων Roma ανήκει στη γενεαλογική (υποαπλοομάδα) VJ – 68. Η γενετική σύσταση αυτή εντοπίστηκε κυρίως στην Ινδία και το Πακιστάν. Επιπλέον, οι παραλλαγές DNA του πληθυσμού των Roma έδειξαν μεγαλύτερη συγγένεια (85,2%) με τους Ινδούς, παρά με τους υπόλοιπους Έλληνες” (Κ. Τριανταφυλλίδης).


(Τόσκηδες)

Τελικό συμπέρασμα των γενετικών ερευνών;

Φαίνεται ότι οι Roma της Ελλάδας και όλης της Ευρώπης, είναι απόγονοι ενός προγονικού πληθυσμού της Ινδίας που είναι γνωστοί ως Doma ή Domna. Οι πρόγονοι των Ευρωπαίων Roma ξεκίνησαν το “ταξίδι” τους από το Παντζάμπ, επαρχία της ΒΔ Ινδίας, πριν 1.500 χρόνια.

Το DNA των γειτονικών μας λαών- Ιταλοί

Ας ξεκινήσουμε με μία σύγκριση της γενετικής σύστασης των Ελλήνων με εκείνη των Ιταλών.

Είναι γνωστό ότι από τον 12ο π.Χ. αιώνα, οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ιδρύσει σπουδαίες αποικίες στη Σικελία. Ο όρος “Μεγάλη Ελλάδα” αναφέρεται στις ελληνικές αποικίες στη νότια Ιταλία και τη Σικελία κατά την αρχαϊκή και την κλασική περίοδο και αποτελεί σαφές δείγμα της σημαντικής ελληνικής παρουσίας στη γειτονική χώρα.

Από τις έρευνες διαπιστώθηκε ότι υπάρχει μεγαλύτερη γενετική συγγένεια ανάμεσα στους σημερινούς Έλληνες και τους σημερινούς κατοίκους της Ιταλίας απ’ ότι ανάμεσα στους Έλληνες και τους άλλους μεσογειακούς λαούς.

Με βάση τους απλούς νουκλεοτιδικούς δείκτες αποδείχτηκε ότι οι Έλληνες παρουσιάζουν μεγαλύτερη γενετική συγγένεια με τους Ιταλούς και ακολούθως με τους Ισπανούς.

Κάνουμε εδώ μία παρένθεση.

Επειδή μερικοί αναγνώστες πιστεύουν ότι μόνο εμείς ,οι Έλληνες, ασχολούμαστε με το DNA και ότι όλα όσα αναφέραμε στα δυο άρθρα για το DNA είναι αποτελέσματα ερευνών αποκλειστικά του κυρίου Τριανταφυλλίδη, να τονίσουμε ότι π.χ. με τη γενετική ιστορία της Ιταλίας είχε ασχοληθεί ήδη από το 1988 ο καθηγητής Alberto Piazza και η ομάδα του.

Ο δε Κ. Τριανταφυλλίδης στα δύο βιβλία του που έχουμε στη διάθεση μας, χρησιμοποιεί εκτός από δικές του απόψεις και έρευνες, μία ογκωδέστατη βιβλιογραφία αποτελούμενη από 366 ξενόγλωσσα και 64 γραμμένα στην ελληνική γλώσσα βιβλία.

Το τελευταίο συμπέρασμα για παράδειγμα ότι οι Έλληνες μοιάζουν περισσότερο με τους Ιταλούς και τους Ισπανούς από ότι με τους άλλους μεσογειακούς λαούς τεκμηριώνεται σε δημοσιεύσεις των M.F. Seldin, R. Shigeta κ.ά. (PLoS Genet . 2 : e 143), C. Tian, R. Plenge κ.ά (PLoS Genet . 4 : e 4) και C. Tian, R. Cosoy κ.ά (Molecular Medicine 15 : 371-383).

Κλείνουμε την παρένθεση και επιστρέφουμε στη γενετική ομοιότητα Ελλήνων και Ιταλών.

Η γενετική (DNA) υπογραφή των Ελλήνων είναι εμφανής στη γενετική δεξαμενή των σημερινών κατοίκων της νότιας Ιταλίας και Ιταλίας τονίζει ο Κ. Τριανταφυλλίδης, που συνεχίζει, γράφοντας ότι η γενετική ομοιότητα μεταξύ των κατοίκων των δύο περιοχών επιμένει χρονικά.

Έλληνες και Αλβανοί

Από τη σύγκριση της γενετικής σύστασης των Αλβανών (συμπεριλαμβανομένων και οικονομικών μεταναστών από την Αλβανία στη χώρα μας καθώς και Αλβανών του Κοσόβου) όταν λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος της συχνότητας των γενετικών δεικτών, προκύπτει ότι η γενετική σύσταση των Αλβανών διαφέρει από εκείνη των Ελλήνων.

Από τη σύγκριση της γενετικής σύστασης του βόρειου και νότιου αλβανικού πληθυσμού με την αντίστοιχη των Ελλήνων προκύπτει ότι η πληθυσμιακή ομάδα των Τόσκηδων (κάτοικοι της νότιας Αλβανίας) ομαδοποιείται πιο κοντά με τους Έλληνες παρά με τους Γκέγκηδες (κατοίκους της βόρειας Αλβανίας).

Οι Σλάβοι της FYROM

Η FYROM, Vardarska Banovica (Επαρχία του Βαρδάρη) του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας από το 1929 ως το 1941 (για να μην ξεχνάμε…) κατοικείται σε ποσοστό 64% από Σλάβους, 25% Αλβανούς και από Έλληνες, Βόσνιους, Σέρβους, Ρομά και Τούρκους σε ποσοστό 11% περίπου.

Οι γενετικές έρευνες στους Σλάβους της FYROM έδειξαν ότι παρά τη γεωγραφική γειτνίαση ,η προγονική πατρική πλευρική γενετική σύσταση των Ελλήνων διαφέρει σημαντικά από αυτή των Σλάβων της FYROM.

Αλλοδαποί επιστήμονες διαπίστωσαν ότι πληθυσμιακό δείγμα από τη FYROM έδειχνε μεγαλύτερη γενετική συγγένεια με τους Βούλγαρους, έπειτα με τους Σέρβους και μικρότερη γενετική συγγένεια με τους Κροάτες.

Τα αποτελέσματα αυτά αποδεικνύουν ότι οι Σλάβοι της Π.Γ.Δ.Μ. εντάσσονται μεταξύ των σλαβικών λαών, ενώ τα όσα ισχυρίζονται περί της καταγωγής τους, ότι δηλαδή είναι απόγονοι αρχαίων Μακεδόνων, απορρίπτονται ακόμη και από Σλάβους γενετιστές, καταλήγει ο Κ. Τριανταφυλλίδης.

Έλληνες και Βούλγαροι

Με βάση τις συχνότητες δύο γονιδίων (HLA-A και Β) που καθορίζουν λευκοκυτταρικά αντιγόνα, συγκροτήθηκε φυλογενετικό δέντρο. Σε αυτό οι Βούλγαροι είναι πιο στενά γενετικά συγγενείς με τους Τούρκους, τους Αρμένιους και τους Ιταλούς ενώ οι Έλληνες και οι Ελληνοκύπριοι συγκροτούν ενιαίο φυλογενετικό κλάδο.

Τα γενετικά αποτελέσματα παρέχουν ισχυρή γενετική υποστήριξη σε ιστορικά δεδομένα ότι η γενετική σύσταση των κατοίκων της Ελλάδας διαφέρει από αυτή των κατοίκων της Βουλγαρίας. Η σημερινή σύνθεση των κατοίκων της γειτονικής χώρας προέρχεται από κατοίκους που ζούσαν στην περιοχή ως τον 5ο μ.Χ. αιώνα και την επιμειξία τους κυρίως με Σλάβους και πρωτο-Βουλγάρους.

Έλληνες και Τούρκοι: Η… ανατρεπτική έκπληξη της γενετικής

Τα αποτελέσματα των γενετικών ερευνών στους Τούρκους μάλλον θα εκπλήξουν πολλούς και θα αποδείξουν ότι η επιστήμη οφείλει και πρέπει να αποκαλύπτει πάντα την αλήθεια όποια και αν είναι αυτή.

Το πρώτο συμπέρασμα είναι, κατά τον Κ. Τριανταφυλλίδη, το εξής: «… σε όλες τις γενετικές έρευνες των Ελλήνων αποκαλύφθηκε ελάχιστη μογγολική διείσδυση στο DNA τους. Ως εκ τούτου, οι Έλληνες, εξαιτίας θρησκευτικών, πολιτισμικών, γλωσσικών, ηθολογικών και άλλων λόγων, δεν ήρθαν σε μεγάλο βαθμό σε επιμιξίες με Τούρκους με μογγολική καταγωγή».

Συνοπτικά τα γενετικά αποτελέσματα δείχνουν ότι:

α) ο πληθυσμός της Τουρκίας δημιουργήθηκε από την επιμειξία των απογόνων ντόπιου πληθυσμού που ζούσε στην Ανατολία από τους προϊστορικούς χρόνους ,με άντρες και γυναίκες μογγολικής καταγωγής που διείσδυσαν στην περιοχή μετά τον 11ο αιώνα μ.Χ. Η Τουρκία όπως και η Ουγγαρία αποτελούν παραδείγματα πληθυσμών όπου μία πληθυσμιακή μειοψηφία επιβάλλει τη γλώσσα της όχι όμως και το DNA της στους γηγενείς κατοίκους.

β) Τουλάχιστον 25%-30% των σημερινών κατοίκων της Τουρκίας προέρχεται από ασιατικούς πληθυσμούς (μογγολική καταγωγή).

γ) Ο σημερινός πληθυσμός της Τουρκίας είναι πιο κοντά με βαλκανικούς πληθυσμούς (όπως απέδειξαν οι D. Comas, H. Schmidt κ.ά το 2004), γεγονός που δείχνει γονιδιακή ροή από τους Έλληνες και τους άλλους λαούς της οθωμανικής αυτοκρατορίας προς τους σημερινούς Τούρκους.

Κάπου εδώ κλείνει η πρώτη προσέγγιση στο θέμα το DNA των Ελλήνων και των άλλων βαλκανικών λαών. Αν χρειαστεί θα επανέλθουμε σε μελλοντικό μας άρθρο.

Υ.Γ. Τα τελευταία τρία άρθρα μας (για το λουλούδι, το Σούλι και το Α’ μέρος από το DNA) είχαν εκατοντάδες σχόλια. Θα έπρεπε να γράψουμε ένα άρθρο… απάντηση σε σχόλια για να είμαστε ειλικρινείς, κάτι βέβαια ανέφικτο. Ευχαριστούμε θερμά, ωστόσο αισθανόμαστε την ανάγκη να αναφερθούμε σε κάποιους αναγνώστες που σχολίασαν τα αλβανικά τοπωνύμια στον ελλαδικό χώρο. Βέβαια υπάρχουν αλβανικά, σλαβικά, τουρκικά και λοιπά τοπωνύμια στην Ελλάδα. Όπως υπάρχουν αντίστοιχα ελληνικά στα υπόλοιπα Βαλκάνια. Όχι όμως και τα Μέγαρα, που αναφέρει ο Ησίοδος (8ος π.Χ. αιώνας) ή τα Γιάννενα (αναφέρονται ως Ιωαννίνη τον 9ο αιώνα και Ιωαννινά τον 10ο αιώνα, από κτήματα της μονής ή εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη) αλβανικά τοπωνύμια…

Πηγές:

Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, “Η Γενετική Καταγωγή των Ελλήνων”, εκδόσεις Κυριακίδη, 2016.

Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, “Η Γενετική Ιστορία της Ελλάδας”, Β’ Έκδοση, Εκδόσεις Κυριακίδη, 2014.

Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος, “Πόθεν και Πότε οι Έλληνες”, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2014.

loading...