Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ
Εκπληκτική τοιχογραφία με δύο καθιστές μορφές, προσωποποιήσεις της Μακεδονίας (αριστερά) και της Συρίας (δεξιά), σε αντικριστή θέση.
Αποτυπώνει το πόσο ζωντανό ήταν το όραμα ενός μεγάλου, ενωμένου, κράτους στον ελληνιστικό κόσμο, το οποίο, δυστυχώς, δεν υλοποιήθηκε ποτέ εξ αιτίας των συνεχών πολέμων μεταξύ των ελληνικών πόλεων και των δυναστειών καθώς και της υπερίσχυσης των συντηρητικών αντιλήψεων που απέκλειαν κάθε κοινωνική μεταρρύθμιση. (Από το Μποσκορεάλε, εκτίθεται στο Εθνικό Μουσείο της Νάπολης).
Αναλογίες με την σημερινή κρίση του Ελληνισμού
του Λεωνίδα Χ. Αποσκίτη*
Το μεγάλο άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλουσίων και φτωχών, η κοινωνική σύγκρουση ανάμεσα στους λίγους που δανείζουν και στους πολλούς που χρωστούν, εκείνους που διαθέτουν μεγάλες ιδιοκτησίες και όσους ρισκάρουν την ζωή τους καθημερινά στην εργασιακή κόλαση, η υπέρμετρη σημασία, τέλος, την οποία δίνουν στον πλούτο λαός και πολιτικοί δεν είναι κάτι το οποίο συναντάμε για πρώτη φορά στην ιστορία σήμερα.
Η κοινωνία κατά την ελληνιστική εποχή, μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (323 π.Χ.) έως την αυτοκτονία της Κλεοπάτρας (30 π.Χ.) και τον αυτοκράτορα Αδριανό (76-138 μ.Χ.), χαρακτηρίζεται από παρόμοια φαινόμενα: κυριαρχεί ο νεοπλουτισμός και η εμπορευματοποίηση, δεν μετράει η καταγωγή και το αυστηρό ήθος όπως παλιότερα στην κλασσική και ηρωϊκή εποχή, τα κοινωνικά προβλήματα “λύνονται” μεεξαγωγή πληθυσμών και πολεμικές λεηλασίες (κατ’ αναλογίαν με τους σημερινούς “οικονομικούς δολοφόνους”), εξαφανίζεται η διάκριση για την προέλευση του πλούτου, τα πολιτικά δικαιώματα δίνονται πιο εύκολα σε ξένους (ενίοτε μάλιστα πωλούνται) και σταδιακά η Ελλάδα μαραζώνει δημογραφικά μέχρι που αποικίζεται από τους Ρωμαίους.
Ο Θεόφραστος, μαθητής του Αριστοτέλη, στο σύγγραμμά του “Χαρακτήρες” περιγράφει τις συμπεριφορές των νεόπλουτων με οξύ τρόπο: ο νεόπλουτος θα κάνει επίδειξη του πλούτου του έχοντας ως κατοικίδιο ζώο έναν πίθηκο ή εισάγοντας έναν δούλο από την Αιθιοπία… θυσιάζει έναν ταύρο στους θεούς, που είναι το ακριβότερο ζώο, και βάζει το βούκρανο στην πόρτα του για να το δουν όλοι…
Κι ακόμα χειρότερα, οι νεόπλουτοι της ελληνιστικής εποχής έπρεπε να δείχνουν έντονα σε κάθε ευκαιρία την απέχθεια και την περιφρόνησή τους στα λαϊκά στρώματα του πληθυσμού και τους εργαζόμενους πολίτες για να κατοχυρώνουν την θέση τους!
Η κρίση του κλασσικού πολιτισμού, ο οποίος γέννησε το θαύμα της δημοκρατικής πολιτείας, που έκανε την πολιτική και την ασχολία με τα κοινά το υπέρτατο αγαθό μάς αφορά άμεσα γιατί ζούμε σε εποχή έντονης κοινωνικο-πολιτικής κρίσης και γενικότερου εκβαρβαρισμού της ζωής μας.
Μια κρίση που, αν δεν αντιμετωπισθεί με σοβαρές και ανθρωπιστικές λύσεις, και όχι με φληναφήματα για “ανάπτυξη” και υπερεκμετάλλευση ανθρώπων και περιβάλλοντος, θα οδηγήσει σε τραγικά αδιέξοδα και στην κατάρρευση του πολιτισμού από τα χτυπήματα των μοντέρνων βαρβάρων.
