«Εξαγορά κόκκινων δανείων: Γιατί τα funds και όχι η αγορά;»
Στο επίκεντρο το θέμα της εξαγοράς κόκκινων-καθυστερούμενων δανείων από τους ίδιους τους οφειλέτες πριν αυτά πουληθούν από τις τράπεζες σε ιδιωτικά funds.
Το γνωστό από καιρό εκκρεμές αίτημα της αγοράς ενισχύεται πλέον έτι περαιτέρω, μετά τις πρόσφατες αγοραπωλησίες κόκκινων τραπεζικών χαρτοφυλακίων κυριολεκτικά για ένα κομμάτι ψωμί, τη στιγμή που επιχειρήσεις – δανειολήπτες ήταν πρόθυμες να καταβάλλουν σημαντικά υψηλότερο τίμημα εξαγοράς των δανείων τους, πριν αυτά περάσουν σε ξένα χέρια.
Κίνηση, η οποία θα είχε ασφαλώς διπλό θετικό αποτέλεσμα τόσο για την βελτίωση των εσόδων των τραπεζών, όσο και των ίδιων των επιχειρήσεων που θα διατηρούνταν στη ζωή, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις θέσεις απασχόλησης την βιωσιμότητα των ασφαλιστικών αλλά και των δημόσιων ταμείων.
Πέραν των παραπάνω, σημαντικότατη συνέπεια από την παροχή δυνατότητας εξαγοράς των δανείων από τους ίδιους τους οφειλέτες θα ήταν η αποφυγή της αφελληνοποίησης εκατοντάδων επιχειρήσεων και η απρόσκοπτη συνέχιση της λειτουργίας τους. Και αυτό καθώς, η φιλοσοφία των κερδοσκοπικών αυτών funds κάθε άλλο παρά ενδιαφέρεται για την επιχειρηματική βιωσιμότητα αλλά στοχεύει στην είσπραξη έστω και ενός σεντ παραπάνω από όσα δόθηκαν για να αγορασθεί το χαρτοφυλάκιο των χρεών.
Τακτική, η οποία πολύ εύκολα μπορεί να οδηγήσει σε ξαφνικό θάνατο εκατοντάδες επιχειρήσεις από τις οποίες δεν θα ζητηθεί καν σχέδιο βιωσιμότητας για μακροχρόνια ρύθμιση, αλλά θα βρεθούν άμεσα αντιμέτωπες με διαδικασίες εξπρές (σχεδόν άμεση αποπληρωμη , κατασχέσεις, πλειστηριασμοί) για την τακτοποίηση των χρεών τους.
Η αγορά, από την άλλη πλευρά, αναγνωρίζει τον ηθικό κίνδυνο που μπορεί να συνοδεύσει η υιοθέτηση ενός τέτοιου μέτρου, καθώς είναι βέβαιο ότι, μαζί με εκείνους που έπληξε η οικονομική κρίση, θα σπεύσουν να επωφεληθούν και οι λεγόμενοι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Σύμφωνα, όμως, με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, «στρατηγικός κακοπληρωτής» είναι μόνον ένας στους έξι οφειλέτες. Με τις κατάλληλες δε, ασφαλιστικές δικλείδες και φίλτρα (άρση απορρήτου, ύφος συνεργασίας με τις τράπεζες και γενικότερο συναλλακτικό προφιλ με φορολογικές αρχές και ασφαλιστικά ταμεία) και το μικρό αυτό ποσοστό κακοπληρωτών μπορεί να αποκλειστεί από τη χρήση του μέτρου.
Η επαναφορά του αιτήματος για ίση μεταχείριση δανειοληπτών, εγγυητών και funds, επανέρχεται στο τραπέζι μετά την αποκάλυψη ότι ουδέποτε υπήρξε προαπαιτούμενο από τους δανειστές ο αποκλεισμός των πρώτων από την διαδικασία. Πράγματι, με επιστολή του ο ίδιος ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζ.Κ. Γιούνκερ είχε ξεκαθαρίσει ότι ο αποκλεισμών των οφειλετών από την διαδικασία εξαγοράς δεν ήταν απόφαση των δανειστών, φωτογραφίζοντας ουσιαστικά την ελληνική κυβέρνηση. Το υπουργείο Οικονομικών έσπευσε τότε να απαντήσει ότι πρόθεση της κυβέρνησης ήταν να μπουν αυστηροί κανόνες στην αγορά των δανείων για να προστατευθούν αδύναμες κοινωνικές ομάδες δανειοληπτών και αυτό επετεύχθη
Η πρόταση να παρέχεται η δυνατότητα κατά προτεραιότητα στον δανειολήπτη να εξαγοράσει το δάνειό του, είχε γίνει από την ελληνική κυβέρνηση αλλά απορρίφθηκε από τους δανειστές ύστερα από διαδοχικές συζητήσεις κατά τις διαπραγματεύσεις σχετικά με τον νόμο για την απελευθέρωση της πώλησης μη-εξυπηρετούμενων δανείων.
Ανεξαρτήτως, ωστόσο, από τους ποιους απερρίφθη, η πρόταση παρέμεινε ζωντανή και ενισχύθηκε από τις πρώτες κιόλας μεταβιβάσεις δανειακών χαρτοφυλακίων στα ξένα funds, έναντι εξευτελιστικού τιμήματος. Ζωντάνεψε δε, ακόμη περισσότερο με την υιοθέτηση ενός μέτρου πολύ κοντά στην ίση μεταχείριση δανειοληπτών και funds από την Κεντροαριστερά πριν την εκλογή του νέου της αρχηγού.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία έχει προειδοποιήσει επανειλημμένως για το πρόβλημα:
* Το σύνολο των «κόκκινων» δανείων ξεπερνά τα 106 δισ. ευρώ.
* 465 χιλ. νοικοκυριά βρίσκονται με επισφαλή στεγαστικά δάνεια, δηλαδή το 41% του συνόλου των χορηγήσεων.
* Το 68,3% των επισφαλών δανείων αφορά τις μικρές επιχειρήσεις (περίπου 330.000), το 58% τις μικρομεσαίες (73.000), ενώ αντίθετα στις μεγάλες επιχειρήσεις το ποσοστό περιορίζεται στο 26,7% (7.000).
* Στα επιχειρηματικά δάνεια το 44,4% είναι «κόκκινα», ενώ στα καταναλωτικά το 54%.
