Πως το νέο μεγάλο παγκόσμιο παιχνίδι μετακινείται από την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού προς Ινδία-Ειρηνικό
Του Μάνου Χατζηγιάννη
Οι τελευταίες εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο δίνουν την αίσθηση στους περισσότερους αναλυτές πως το κέντρο βάρους του κόσμου μετατοπίζεται στην καρδιά της περιοχής του Ινδο-Ειρηνικού θεμελιώνοντας έναν νέο άξονα στην Ασία.
Στο πλαίσιο του Νέου Μεγάλου Παιχνιδιού στην Ευρασία, οι νέοι “Δρόμοι του Μεταξιού”, γνωστοί ως η πρωτοβουλία Belt and Road (BRI), ενσωματώνουν όλα τα μέσα της εθνικής εξουσίας της Κίνας – πολιτικά, οικονομικά, διπλωματικά, οικονομικά, πνευματικά και πολιτιστικά – για να διαμορφώσουν τη γεωπολιτική / γεωοικονομική τάξη του 21ου αιώνα.
Η BRI για τους γνώστες μεταφράζεται στην οργανωτική έννοια της εξωτερικής πολιτικής της Κίνας για το προσεχές μέλλον. Η “ειρηνική άνοδος” της Κίνας όπως έχει ονομαστεί
Η αντίδραση της Αμερικής του Τραμπ στην BRI ήταν κάπως μινιμαλιστική. Προς το παρόν, ισοδυναμεί με μια αλλαγή των όρων, από αυτό που ήταν παλαιότερα γνωστό ως Asia-Pacific (Ασία-Ειρηνικός) πλέον ως “Indo-Pacific” (Ινδία-Ειρηνικός). Η κυβέρνηση Ομπάμα μέχρι την τελευταία επίσκεψη του πρώην προέδρου στην Ασία τον Σεπτέμβριο του 2016, ανέφερε πάντοτε τον όρο Ασία-Ειρηνικός.
Από την άλλη πλευρά η περιοχή Ινδίας-Ειρηνικού περιλαμβάνει τη Νότια Ασία και τον Ινδικό Ωκεανό. Επομένως, από αμερικανική άποψη, αυτό υπονοεί την άνοδο της Ινδίας στο καθεστώς μιας ανερχόμενης παγκόσμιας υπερδύναμης ικανής να “συγκρατήσει” την Κίνα.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Rex Tillerson, δεν θα μπορούσε να το δηλώσει πιο ομαλά: «Το κέντρο βάρους του κόσμου μετατοπίζεται στην καρδιά του Ινδο-Ειρηνικού. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ινδία – με τους κοινούς στόχους μας για την ειρήνη, την ασφάλεια, την ελευθερία της ναυσιπλοΐας και μια ελεύθερη και ανοιχτή αρχιτεκτονική – πρέπει να χρησιμεύσουν ως ανατολικοί και δυτικοί φάροι του Ινδο-Ειρηνικού “
Αρκετοί αναλυτές από μια “ολιστική προσέγγιση” εκτιμούν πως πρόκειται για μια σαφή γεωπολιτική επιρροή, όπου η περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού ακούγεται σαν ένα remix της εποχής του Ομπάμα σχετικά με τον “άξονα στην Ασία” με επέκταση στην Ινδία.
Ο Ινδο-Ειρηνικός αναφέρεται άμεσα στην έκταση του Ινδικού Ωκεανού του Δρόμου του Ναυτικού Δακτυλιού, η οποία ως μία από τις κορυφαίες οδούς σύνδεσης της Κίνας, χαρακτηρίζεται πρωταρχικά από την «παγκοσμιοποίηση με κινέζικα χαρακτηριστικά».
Όσον αφορά το Νέο Δελχί, αξιοσημείωτο είναι πως πέρυσι, τόσο η Ινδία όσο και το Πακιστάν έγιναν επίσημα μέλη του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO), κάτι που αποτελεί βασικό στοιχείο της στρατηγικής εταιρικής σχέσης Ρωσίας-Κίνας.
Η Ινδία, η Κίνα και η Ρωσία είναι μέλη του BRICS, ενώ ο πρόεδρος της Τράπεζας Ανάπτυξης BRICS (NDB), με έδρα τη Σαγκάη, είναι Ινδός. Η Ινδία είναι επίσηςμέλος της Αμερικανικής Τράπεζας Επενδύσεων για την Υποδομή της Ασίας (AIIB). Και μέχρι πρόσφατα συμμετείχε και η Ινδία στο BRI.
Αλλά οι ισορροπίες άρχισαν να αλλάζουν τον περασμένο Μάιο, όταν ο πρωθυπουργός Narendra Modi αρνήθηκε να συμμετάσχει στη διάσκεψη κορυφής του BRI στο Πεκίνο λόγω του οικονομικού διαδρόμου Κίνας-Πακιστάν (CPEC), ενός βασικού κόμβου του BRI που συμβαίνει να διασχίζει μεταξύ άλλων και το κατεχόμενο από το Πακιστάν Κασμίρ.
Παράλληλα σε συνάντηση της Αφρικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης στο Γκουτζαράτ, το Νέο Δελχί αποκάλυψε το αντίπαλο σχέδιο του BRI που δεν είναι άλλο από τον διάδρομο ανάπτυξης της Ασίας-Αφρικής (AAGC) – σε συνεργασία με την Ιαπωνία. Τ Το AAGC λοιπόν αντικατοπτρίζει πλήρως το πλάνο του “Ινδο-Ειρηνικού”, οριοθετώντας στην πραγματικότητα έναν Ινδο-Ειρηνικό Διάδρομο Ελευθερίας, χρηματοδοτούμενο από την Ιαπωνία και χρησιμοποιώντας την τεχνογνωσία της Ινδίας για την Αφρική, ικανή να ανταγωνιστεί – τι άλλο – το BRI.
Η αλήθεια είναι πως προς το παρόν, αυτό δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα «όραμα» που μοιράζεται ο Modi και ο Ιάπωνας ομόλογός του, Shinzo Abe, για να ανατγωνιστούν το BRI στο πεδίο της ανάπτυξης υποδομών ποιότητας και ψηφιακής συνδεσιμότητας.
Απώτερος στόχος όμως της ινδο-ιαπωνικής στρατηγικής σύμφωνα με τους αναλυτές είναι η δημιουργία μιας “Eurasifrica”(Ευρώπη-Ασία-Αφρική)
Στην πράξη, εκτός από την επέκταση στην Αφρική, το Τόκιο έχει επίσης ως στόχο την επέκταση των έργων υποδομής σε ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ασία σε συνεργασία με την Ινδία – μερικά από τα οποία ανταγωνίζονται ή αλληλεπικαλύπτονται με την BRI. Η Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης (ADB), εν τω μεταξύ, εξετάζει εναλλακτικά μοντέλα χρηματοδότησης για έργα υποδομής μακριά από την BRI.
Όλα τα μάτια είναι στραμμένα στο χρονικό διάστημα 10-11 Δεκεμβρίου, όταν η Ινδία θα φιλοξενήσει την τριμερή συνάντηση Ρωσίας-Ινδίας-Κίνας – όλα μέλη του BRICS – σε υπουργικό επίπεδο…..
