Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΕΡΝΤΟΓΑΝ, ΟΙ “ΕΥΣΕΒΕΙΣ ΠΟΘΟΙ” & ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ “ΠΥΓΜΑΛΙΩΝ”
Γράφει ο Υποναύαρχος Φενέκος Στέλιος
Η επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα, μετά από πρόσκληση, αν και δείχνει έμπρακτα τις προθέσεις της Ελληνικής κυβέρνησης για βελτίωση των Ελληνοτουρκικών σχέσεων, εν τούτοις δημιουργεί μεγάλο προβληματισμό, μήπως απλά βασίσθηκε στο φαινόμενο του “ευσεβούς πόθου“ (wishful thinking) και μόνο, εκ μέρους της Ελληνικής κυβέρνησης.
Οι “ευσεβείς πόθοι” (wishful thinking), μας οδηγούν να λαμβάνουμε αποφάσεις σύμφωνα με το τι μας είναι επιθυμητό και ευχάριστο, υποβαθμίζοντας τους κινδύνους που δημιουργούνται ή παραβλέποντας τα σημαντικά γεγονότα και τα πραγματικά
στοιχεία, τα οποία δεν συνηγορούν στην αισιοδοξία μας. Επίσης τείνουμε να υπερτονίζουμε κάποια λιγότερο σημαντικά στοιχεία, όταν αυτά δικαιολογούν αυτούς τους ευσεβείς πόθους και τότε μπορεί να υπάρξουν απρόβλεπτες συνέπειες (απρόβλεπτες, αφού δεν θελήσαμε να τις σκεφθούμε ή τις υποβαθμίσαμε) .
Στην συγκεκριμένη περίπτωση ας δούμε τα πραγματικά στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας:
1. Ο Ερντογάν, σε όλες του τις συναντήσεις με ηγέτες άλλων χωρών, φάνηκε αυταρχικός και απαιτητικός, χωρίς να υποχωρήσει από τις προηγούμενα εκφρασθείσες θέσεις του. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις, όπου δημόσια και σε κοινή συνέντευξη με αρχηγούς άλλων κρατών, εκφράσθηκε με επιθετικότητα και απρέπεια, για να υποστηρίξει τις μονομερείς διεκδικήσεις του (π.χ. Ισραήλ, Γερμανίας, Ρωσίας, Μ. Βρεττανίας κλπ).
2. Όπου σταθεί και όπου βρεθεί κατηγορεί την Ελληνική πλευρά για την πολιτική της, για τις υποτιθέμενες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου που κάνει, για επιθετικότητά στο Αιγαίο και στην Κύπρο, και για αδιαλλαξία, τονίζοντας μάλιστα και τον τιμωρητικό χαρακτήρα που πρέπει να έχουν οι Τουρκικές ενέργειες ως προς εμάς, με άμεσες αναφορές στην παράδοση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
3. Οι αστυνομικοί που τον συνοδεύουν, πέραν του τεράστιου αριθμού τους (200), είναι εξαιρετικά προκλητικοί και δεν διστάζουν να επιτεθούν σε οιονδήποτε, ακόμη και σε πολίτες που διαδηλώνουν ειρηνικά, για να μην ενοχληθεί ο «Σουλτάνος» από τις κραυγές. Στις ΗΠΑ έδειραν Αμερικανούς, Κούρδους, Τούρκους και ξένους πολίτες, γιατί διαδήλωναν κοντά στη περιοχή που περνούσε ο Ερντογάν. Οι Αμερικανοί αστυνομικοί δεν κατάφεραν να τους συγκρατήσουν, αφού δεν τους άκουγαν και κινδύνευαν να εμπλακούν σε γενικευμένη σύγκρουση.
4. Δεν έχει δείξει κανένα σημείο επιθυμίας για ουσιαστικό διάλογο, επίσημα και ανεπίσημα, αντιθέτως διευρύνει συνεχώς μονομερώς την ατζέντα των διεκδικήσεων του, απαιτεί αναθεώρηση διεθνών συνθηκών προς όφελός του, και επιδιώκει να επιβάλλει τους όρους του και τους συμβολισμούς του, σε κάθε συνάντηση μέχρι τώρα.
5. Θέλει να επισκεφθεί την Θράκη και να μιλήσει ως ηγέτης του Τουρκικού έθνους (σημειωτέον ότι σε πολλές άλλες χώρες της ΕΕ του απαγορεύθηκε αυτό), να διατρανώσει τον Τουρκογενή χαρακτήρα της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης και να προβάλλει την ισχύ του για να συσπειρώσει όλους τους μουσουλμάνους υπό την δική του προστατευτική ισχύ. Οι συμβολισμοί αυτοί ισχύος είναι παραδοσιακοί, και βαθιά χαραγμένοι στο μυαλό των μουσουλμάνων και αυτό θα το εκμεταλλευθεί χωρίς να διστάσει.
6. Θα εκφράσει σίγουρα τις απαιτήσεις του για έκδοση των Τούρκων που καταφεύγουν στην Ελλάδα για να αποφύγουν τις διώξεις του, και είναι περισσότερο από βέβαιο, ότι θα απαιτήσει εκ νέου την έκδοση των 8 Τούρκων φυγάδων. Οι διαρροές στον Τουρκικό τύπο ότι θα εξασφαλίσει την έκδοση τους και ότι θα φύγει “πεσκέσι” με 6 από αυτούς, (εάν έχουν έστω και δόση αληθείας), προσβάλουν την Ελληνική Δημοκρατία και το Ελληνικό Δικαστικό σύστημα. Κανείς δεν δικαιούται να μην εφαρμόσει την τελεσίδικη απόφαση της Ελληνικής Δικαιοσύνης, και ελπίζω η Ελληνική Κυβέρνηση να σταθεί στο ύψος της, και να σεβαστεί τους θεσμούς της Δημοκρατίας μας.
7. Είναι επίσης σίγουρο ότι όποια ατζέντα και να θεωρήσουμε εμείς ως δεδομένη, ο Ερντογάν θα εκμεταλλευθεί τις περιστάσεις για να την υπερβεί, είτε κατά τη διάρκεια των επίσημων συζητήσεων είτε σε κάθε άλλη ευκαιρία, άμεσα, ρητορικά αλλά και συμβολικά.
Μερικοί ψυχολόγοι πιστεύουν, ότι η θετική σκέψη και η αισιοδοξία για επιθυμητά αποτελέσματα, μπορεί να επηρεάσουν θετικά το περιβάλλον, και τους απέναντί μας, και έτσι να επέλθουν τα επιθυμητά αποτελέσματα και να επιβεβαιωθούν οι ευσεβείς πόθοι. Αυτό ονομάζεται στη ψυχολογία “Φαινόμενο Pygmalion “ή αλλιώς “Φαινόμενο Rosenthal”.
Στην αντίθετη πλευρά υπάρχει το “Φαινόμενο Golem”, στο οποίο οι χαμηλές προσδοκίες οδηγούν σε μείωση της απόδοσης.
Η κυβέρνηση μέχρι τώρα, πέραν των ευσεβών πόθων που τρέφει στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και διαπραγματεύσεων, μας έχει δείξει πολλάκις ότι κυριαρχείται από το φαινόμενο του Πυγμαλίωνα, ο οποίος λάτρευε τόσο πολύ το δημιούργημά του, τάβλεπε όλα τέλεια, και δεν έβλεπε τις ατέλειες του.
Και στη λογική αυτή δεν παραδέχεται τις αδυναμίες και τα λάθη της και λειτουργεί χωρίς προβλεπτικότητα.
Ακόμη χειρότερα, κατηγορεί όλους τους άλλους, ότι διακατέχονται από το “φαινόμενο Golum”, και ότι αυτοί προκαλούν τις άσχημες επιπτώσεις που συχνά προκύπτουν από τις υπερβολικές προσδοκίες της, την έλλειψη αυτογνωσίας και προβλεπτικότητας.
Ελπίζουμε η επίσκεψη Ερντογάν, παρά τις αβλεψίες, τα προαναφερθέντα σύνδρομα και τους υπερβολικούς “ευσεβείς πόθους” που τρέφει η κυβέρνηση γι’ αυτήν, να εξελιχθεί τελικά προς όφελος της χώρας μας και της σταθερότητας στην περιοχή μας.
