Παρασκήνιο στην ενέργεια: Γιατί ο κ. Γ. Σταθάκης βιάστηκε να νομοθετήσει νύχτα σε άσχετο νομοσχέδιο;
Παραμένουν τα ερωτηματικά που προκάλεσε η τροπολογία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργου Σταθάκη για τους υβριδικούς σταθμούς παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας σε νησιά, που δεν
συνδέονται με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτρισμού. Ως γνωστόν η τροπολογία κατατέθηκε στη Βουλή νύχτα, σε άσχετο με τα ενεργειακά νομοσχέδιο (αφορούσε τα αυθαίρετα) και ενώ είχε τελειώσει η επεξεργασία και οι συζητήσεις στην Επιτροπή. Κανείς από τους βουλευτές δεν αναρωτήθηκε τι ακριβώς αφορά το άρθρο 1 της τροπολογίας, που κάτι έλεγε περί υβριδικών συστημάτων και έτσι έλαβε 250 θετικές ψήφους χωρίς την παραμικρή συζήτηση. Άλλωστε ήταν βράδυ Παρασκευής (13/10/2017) και όλοι ήθελαν να φύγουν.
Ανοίγουν πόρτες και παράθυρα
Η Βουλή ενέκρινε λοιπόν λίγες ημέρες μετά ένα νομοθέτημα που ανοίγει πόρτες και παράθυρα για την ενίσχυση κάποιων υβριδικών έργων ΑΠΕ με το παλιό καθεστώς ενισχύσεων το οποίο έχει καταργηθεί στο πλαίσιο των αλλαγών της ευρωπαϊκής πολιτικής για πράσινη ενέργεια. Ένα καθεστώς προσοδοφόρο και ελκυστικό για όσους μπορούν ακόμη και σήμερα που έχει καταργηθεί να επωφεληθούν από αυτό.
Η ανάπτυξη των υβριδικών συστημάτων παραγωγής ενέργειας (συστήματα παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας μέσω αιολικών, φωτοβολταικών και μικρών υδροηλεκτρικών έργων) όπως και η τιμολόγηση της ενέργειας που παρέχουν στο σύστημα ρυθμίζεται από το νόμο 4414/2016 που αντικατέστησε τον νόμο του 2006 στο πλαίσιο μνημονιακής δέσμευσης για την εξυγίανση και βιωσιμότητα της αγοράς των ΑΠΕ.
Με βάση το νόμο του 2016 η ενέργεια που παράγεται από υβριδικούς σταθμούς τιμολογείται βάσει διαγωνιστικής διαδικασίας με ξεχωριστή τιμή για την ενέργεια που δίνεται απ ευθείας στο σύστημα και ξεχωριστή για την ενέργεια που αποθηκεύεται.
Ποιους ευνοεί
Η τροπολογία όμως του κ. Σταθάκη εξαιρεί από το νέο νόμο και εντάσσει στο προηγούμενο καθεστώς του 2006, όλα τα υβριδικά έργα που είχαν αδειοδοτηθεί πριν την 31η Δεκεμβρίου του 2015 για να εγκατασταθούν σε μη διασυνδεδεμένα νησιά. Επίσης εξαιρεί τα υβριδικά που βρίσκονται σε μη διασυνδεδεμένα νησιά και έχουν ενταχθεί στο σύνολό ή τμήμα τους, σε ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα πριν την 31η/12/2015 και είναι στο τελικό στάδιο υλοποίησης.
Στο ειδικό αυτό καθεστώς σύμφωνα με την τροπολογία θα ενταχθούν δύο ακόμη πιλοτικά υβριδικά έργα σε μη διασυνδεδεμένα νησιά η ανάθεση των οποίων θα γίνει από τη ΡΑΕ μέσω διαγωνισμού και τα οποία θα αποτελέσουν πιλότο για την ανάπτυξη αντίστοιχων έργων στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.
Αυτό σημαίνει ότι όλα τα υβριδικά έργα στο εξής στα μη διασυνδεδεμένα νησιά θα αναπτυχθούν βάσει του νόμου του 2006 κατά παρέκκλιση του θεσμικού πλαισίου που έχει εγκρίνει η ΕΕ και οι θεσμοί.
Η ενέργεια που θα παράγεται θα παρέχεται στο σύστημα βάσει 20ετούς σύμβασης και με τιμή που θα διαπραγματεύεται ο επενδυτής βάσει μελέτης κόστους με τη ΡΑΕ και με «ταβάνι» το υψηλό κόστος παραγωγής των πετρελαϊκών σταθμών της ΔΕΗ.
Η μέση εγγυημένη τιμή για την ενέργεια που παράγεται από υβριδικούς σταθμούς με το παλαιό καθεστώς που επαναφέρει η τροπολογία για τα μη διασυνδεδεμένα νησιά ήταν 236 ευρώ/MWh, έναντι των 147 ευρώ/MWh του feed in premium και ακόμη χαμηλότερης τιμής που μπορεί να προκύψει από διαγωνιστική διαδικασία.
Το παλαιό καθεστώς προβλέπει επίσης αποζημίωση των υβριδικών μονάδων και για την διαθέσιμη ισχύ που μπορούν να παρέχουν (Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος) κάτι που δεν προβλέπει ο νέος νόμος για τις ΑΠΕ.
Ο θόρυβος και τα ερωτήματα
Επιπλέον το παλαιό καθεστώς που επαναφέρει η τροπολογία προβλέπει αποζημίωση σε εγγυημένη τιμή για 20 χρόνια ενώ ο νόμος του 2016 προβλέπει ότι έαν κατασκευαστεί διασύνδεση του νησιού η ενέργεια από το υβριδικό θα πληρώνεται στην οριακή τιμή του συστήματος συν κάποιο premium.
Ο θόρυβος που προκάλεσε η τροπολογία στην αγορά ηλεκτρισμού ήταν μεγάλος και οι αναφορές σε φωτογραφική διάταξη που σπάει τον ανταγωνισμό αποτέλεσαν κοινή εκτίμηση.
Όσο δε για την προσπάθεια του κ. Σταθάκη να αμβλύνει τις εντυπώσεις μιλώντας την προηγούμενη Παρασκευή με non paper για ώριμα έργα όπως αυτά του Άη Στράτη, της Τήλου και της Ικαρίας, μάλλον εντείνουν τα ερωτηματικά. Για ποιο ο κ. Σταθάκης βιάστηκε να νομοθετήσει νύχτα σε άσχετο νομοσχέδιο για έργα που όπως λέει είναι ώριμα από το 2015, όταν όπως έχει δηλώσει ο ίδιος σύντομα θα φέρει στη Βουλή τουλάχιστον δυο ενεργειακά νομοσχέδια.
Το ερώτημα λοιπόν παραμένει: Πόσα και ποια υβριδικά έργα θα επωφεληθούν από τις ευνοϊκές ρυθμίσεις «Σταθάκη»;
