Αρκάδες: οι μύθοι και η ιστορία μας!
Η αρχαία Αρκαδία δεν είχε τα όρια του σημερινού νομού και ήταν αποκλειστικά μεσόγεια, καταλαμβάνοντας το εσωτερικό της Πελοποννήσου, χωρίς να βρέχεται καθόλου από θάλασσα.
Περιελάμβανε τις επαρχίες, Μαντινείας, Γορτυνίας, Μεγαλοπόλεως, τη βόρεια Κυνουρία, όλη την επαρχία Καλαβρύτων, τα δυτικά της Κορινθίας και της Αργολίδας, τμήμα της Ολυμπίας, τμήμα της Ηλείας και τη Λακωνική Αράχωβα.
Η Αρκαδία ενέπνευσε την τέχνη και την ποίηση λόγω της απροσπέλαστης φυσικής ομορφιάς και του απλού, ήρεμου και νομαδικού βίου των κατοίκων της. Οι ποιητές τη φαντάστηκαν ως κάτι ιδανικό, σαν μια Εδέμ επί της γης.
Ο Βιργίλιος σε ένα ποίημά του μιλά για δύο νέους Αρκάδες που διαγωνίζονται στον αυλό. Μάλιστα στη Ρώμη ιδρύθηκε «Ακαδημία των Αρκάδων» η οποία καλλιεργούσε την ποιητική τέχνη.
Ακόμη, ο ζωγράφος Νικολά Πουσέν (Αντελύ 1594 – Ρώμη 1665) φιλοτέχνησε έναν ωραιότατο πίνακα με τίτλο «Ποιμένες της Αρκαδίας», ο οποίος απεικονίζει ένα Αρκάδες: οι μύθοι και η ιστορία μαςερωτευμένο ζευγάρι που ανακαλύπτει τον τάφο ενός ποιμένος με την επιγραφή «Και εγώ εν Αρκαδία εγεννήθην» και βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου.
Για την πρώιμη ιστορία της Αρκαδίας γνωρίζουμε πολύ λίγα λόγω ελλείψεως πηγών και πενιχρών ανασκαφικών δεδομένων.
Το έθνος φύλο των Αρκάδων, που αποτέλεσε μεγάλο φυλετικό κράτος, πρέπει να κατέβηκε από τα βόρεια και οι πηγές μιλούν για αυτόχθονες και προσέληνους, ενώ ενδείξεις υπάρχουν ότι οι Μυκηναίοι δεν έθιξαν τα αρκαδικά έθνη, και ότι οι Αρκάδες έμειναν ανεπηρέαστοι από την κάθοδο των Δωριέων.
Το όνομα της χώρας έλκεται από τα αρχαία χρόνια και σύμφωνα με τους μύθους και τις παραδόσεις ήταν η πατρίδα των Πελασγών που πιθανότατα, σύμφωνα με νεότερες έρευνες, τους βρήκαν οι Αρκάδες ως προγενέστερα ινδοευρωπαϊκά υποστρώματα, και από εκεί πρέπει να άρχισε και ο μύθος των αυτόχθονων Αρκάδων.
Εξ ου λοιπόν και Πελασγία το πρώτο της όνομα, από τον βασιλιά της.
Ο Πελασγός, ο γενάρχης τους, γιος του Διός και της Νιόβης και αυτόχθων πάππος του Θεσσαλού, είναι ο πρώτος άνθρωπος επάνω στη Γη όταν δημιουργήθηκε το ανθρώπινο είδος.
Δίδαξε τους ανθρώπους να κατασκευάζουν καλύβες, τους έμαθε να διατρέφονται με τα βαλανίδια της φηγού και εφηύρε τους χιτώνες από τα δέρματα των προβάτων.
Η μορφολογία του εδάφους και η γεωγραφική θέση της Αρκαδίας την κατέστησαν μία από τις περιοχές που διατηρήθηκαν πολύ μυθολογικοί κύκλοι. Δικαίως θεωρήθηκε γενεσιουργός κοιτίδα ενός μεγάλου μέρους της μυθολογίας μας.
Εδώ γεννήθηκε ο Ζευς στο όρος Λύκαιον και ο Ερμής στο υψηλότερο αρκαδικό όρος, την Κυλλήνη. Επίσης αναφέρεται και ως τόπος γέννησης της Ήρας και του Ασκληπιού, της Αρτέμιδος και του Πανός. Πάντως, κυρίαρχη θεότητα είναι η μητέρα-γη συγκερασμένη με την «πότνια θηρών», κάποια αρχέγονη λατρεία που θα δώσει τη θέση της στη Δέσποινα-Δήμητρα, στην Άρτεμη και την Αθηνά Αλέα.
Οι Αρκάδες είναι οι πρώτοι που θεοποίησαν τον Δία και εδώ ο Πελασγός ίδρυσε τον πρώτο ναό του. Έκτισε την πρώτη πόλη στον κόσμο, τη Λυκόσουρα στο όρος Λύκαιον, τον Όλυμπο των Αρκάδων, και, επιβάλλοντας τη λατρεία του Λυκαίου Διός, καθιέρωσε τους αγώνες Λύκαια.
Στον χώρο του μύθου, οι Αρκάδες και οι Λέλεγες (πατρίδα τους η Λακωνία) θεωρούνται οι πρώτοι κάτοικοι της Ελλάδας μετά τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνος.
Στην κορυφή του όρους Κυλλήνη σώθηκε δηλαδή το ανθρώπινο γένος. Εξάλλου ο κατακλυσμός αυτός έγινε όταν βασίλευε ο Λυκάων, ο γιος του Πελασγού, ο οποίος θεωρείτο ως ο πλέον σοφός άνθρωπος, αλλά ασέβησε στον Δία –όταν θυσίασε τον γιο του που ήταν ακόμη βρέφος– και μεταμορφώθηκε σε λύκο.
Πλην των πολλών γιων του ο Λυκάων είχε και μια θυγατέρα, την Καλλιστώ, που συνευρέθηκε με τον Δία, ωστόσο τους ανακάλυψε η Ήρα, τη μεταμόρφωσε σε άρκτο και έβαλε την Άρτεμη να τη φονεύσει. Ο Δίας έστειλε τον Ερμή να διασώσει το παιδί που κυοφορούσε η Καλλιστώ και την ίδια τη μεταμόρφωσε σε αστερισμό, τη λεγόμενη «Μεγάλη Άρκτο».
Ο γιος της Καλλιστούς Αρκάς, όταν ανέλαβε τη βασιλεία της χώρας, εισήγαγε την καλλιέργεια του ήρεμου καρπού και δίδαξε τους ανθρώπους να παρασκευάζουν άρτο.
ΠΗΓΗ
thessaloniki.gr
