ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ ΑΕΡΟΠΑΓΗΤΙΚΟΣ

Τάδε ἔφη ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ 436-338 Π.Χ
ἔφη:παρατατικός, γ! πρόσωπον τοῦ φημί=λέγω, ὁμιλῶ

Τόν παππού μας τόν Ἰσοκράτη παρά τό ὅτι πλειστάκις ἡμερησίως τόν ἀναφέρομεν, δέν τόν γνωρίζομεν.

ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ ΑΕΡΟΠΑΓΗΤΙΚΟΣ

«Οἱ γὰρ κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον τὴν πόλιν διοικοῦντες κατεστήσαντο πολιτείαν οὐκ ὀνόματι μὲν τῷ κοινοτάτῳ καὶ πραοτάτῳ προσαγορευομένην, ἐπὶ δὲ τῶν πράξεων οὐ τοιαύτην τοῖς ἐντυγχάνουσι φαινομένην, οὐδ’ ἣ τοῦτον τὸν τρόπον ἐπαίδευε τοὺς πολίτας ὥσθ’ ἡγεῖσθαι τὴν μὲν ἀκολασίαν δημοκρατίαν, τὴν δὲ παρανομίαν ἐλευθερίαν, τὴν δὲ παρρησίαν ἰσονομίαν, τὴν δ’ ἐξουσίαν τοῦ ταῦτα ποιεῖν εὐδαιμονίαν, ἀλλὰ μισοῦσα καὶ κολάζουσα τοὺς τοιούτους βελτίους καὶ σωφρονεστέρους ἅπαντας τοὺς πολίτας ἐποίησεν».

Δηλ. Διότι οἱ διοικοῦντες τήν πόλιν, ἐκεῖνον τόν χρόνον(ἐννοεῖ Κλεισθένην, Σόλωνα), ἐγκατέστησαν πολίτευμα ὄχι μόνον διακηρυσομένον κάτ΄ ὄνομα, ὡς εὐπροσήγορον καί ἀξιαγάπητον, καί δέν ἦτο δέ φαινομενική ἡ ἐπίτευξις αὐτῶν τῶν σκοπῶν εἰς αὐτήν τήν πολιτείαν, ἀλλά καί ἐν τοῖς πράγμασι, οὔτε δέ κατά τοιοῦτον τρόπον ἐπαίδευαν τούς πολίτας ὥστε νά τούς καθοδηγοῦν εἰς τρόπον ὥστε, νά μήν θεωροῦν τήν ἀκολασίαν δημοκρατίαν, τήν παρανομίαν ἐλευθερίαν, τήν αὐθάδειαν ἰσονομίαν καί οὔτε τήν ἐξουσίαν ὅταν αὐτά πραγματοποιεῖ, εὐδαιμονίαν, ἀλλά τούς ἐπαίδευε ὥστε νά ἀπεχθάνονται αὐτά καί νά τιμωροῦνται αὐτοί πού ἔχουν τοιαύτην συμπεριφοράν, καί ἐποίησεν καλυτέρους καί σωφρονεστέρους ἅπαντας τούς πολίτας.

ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΝΙΚΟΝ

«Στέργε μὲν τὰ παρόντα, ζήτει δὲ τὰ βελτίω. Μηδενὶ συμφορὰν ὀνειδίσῃς· κοινὴ γὰρ ἡ τύχη καὶ τὸ μέλλον ἀόρατον».

«Πᾶν ὅ τι ἂν μέλλῃς ἐρεῖν, πρότερον ἐπισκόπει τῇ γνώμῃ· πολλοῖς γὰρ ἡ γλῶττα προτρέχει τῆς διανοίας».

Δηλ. (Διά κάθε τί πού σκέπτεσαι νά πεῖς, πρωτίτερα ἐπιθεώρισε τήν γνώμην σου, διότι εἰς πολλούς ἡ γλῶττα προτρέχει τῆς διανοίας)

«Κάλλος μὲν γὰρ ἢ χρόνος ἀνήλωσεν ἢ νόσος ἐμάρανεν, πλοῦτος δὲ κακίας μᾶλλον ἢ καλοκαγαθίας ὑπηρέτης ἐστὶν».

« Μηδέποτε μηδὲν αἰσχρὸν ποιήσας ἔλπιζε λήσειν· καὶ γὰρ ἂν τοὺς ἄλλους λάθῃς, σεαυτῷ συνειδήσεις».

«Τοὺς μὲν θεοὺς φοβοῦ, τοὺς δὲ γονεῖς τίμα, τοὺς δὲ φίλους αἰσχύνου, τοῖς δὲ νόμοις πείθου».

«Τὰς ἡδονὰς θήρευε τὰς μετὰ δόξης· τέρψις γὰρ σὺν τῷ καλῷ μὲν ἄριστον, ἄνευ δὲ τούτου κάκιστον».

«Ἐὰν ᾖς φιλομαθής, ἔσει πολυμαθής. σοφία γὰρ μόνον τῶν κτημάτων ἀθάνατον.

«Τὰς ἐντεύξεις μὴ ποιοῦ πυκνὰς τοῖς αὐτοῖς, μηδὲ μακρὰς περὶ τῶν αὐτῶν· πλησμονὴ γὰρ ἁπάντων».

«Μᾶλλον ἀποδέχου δικαίαν πενίαν ἢ πλοῦτον ἄδικον·»

«Δύο ποιοῦ καιροὺς τοῦ λέγειν, ἢ περὶ ὧν οἶσθα σαφῶς, ἢ περὶ ὧν ἀναγκαῖον εἰπεῖν».

Δηλ. Δύο εἶναι αἱ κατάλληλαι εὐκαιρίαι διά νά ὀμιλήσης, ἤ περί αὐτῶν τά ὁποία σαφῶς καί καλῶς γνωρίζεις ἤ περί αὐτῶν, ὅταν εἶναι ἀναγκαῖον νά ὀμιλήσης

ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ ΠΡΟΣ ΝΙΚΟΚΛΕΑ

«γιγνώσκων ὅτι τὸ τῆς πόλεως ὅλης ἦθος ὁμοιοῦται τοῖς ἄρχουσιν».

«εἰ δεινὸν ἡγήσαιο τοὺς χείρους τῶν βελτιόνων ἄρχειν καὶ τοὺς ἀνοητοτέρους τοῖς φρονιμωτέροις προστάττειν·»

Δηλ. δέν ὑπάρχει χειρότερον κακόν ἀπό τό νά ἐξουσιάζουν οἱ κάκιστοι τούς καλλιτέρους καί οἱ πλέον ἀνόητοι νά πραστάζουν τούς φρονιμωτέρους.

Σημείωσις: Ὁ φιλόσοφος Ἰσοκράτης σέ δύο ἀράδες περιγράφει τήν σημερινήν πραγματικότητα. Σήμερον ἀπό παθητικήν μας ἀδράνειαν, ἀνεχόμεθα, οἱ κάκιστοι νά ἐξουσιάζουν τούς καλλιτέρους καί οἱ ἀνόητοι τούς φρονιμοτέρους, ἀλλά καί ἐπί πλέον, ἡ μικροομάδα τῶν ἀνθελλήνων πού ἄρχουν σήμερον τῶν Ἑλλήνων, νά μᾶς ἀποκαλεῖ ΕΤΕΡΟΚΛΗΤΟ ΟΧΛΟ.

ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ ΠΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΝ

Ὁ μέγας θεωρητικός τῆς πανελληνίου συμμαχίας καί τῆς ἐκστρατείας κατά τῶν βαρβάρων μέγας φιλόσοφος Ἰσοκράτης, γράφει εἰς τόν Βασιλέα τῆς Μακεδονίας Φίλιππον: «μέλλω γάρ σοι συμβουλεύειν προστῆναι τῆς τε τῶν Ἑλλήνων ὁμονοίας καὶ τῆς ἐπὶ τοὺς βαρβάρους στρατείας: ἔστι δὲ τὸ μὲν πείθειν πρὸς τοὺς Ἕλληνας συμφέρον, τὸ δὲ βιάζεσθαι πρὸς τοὺς βαρβάρους χρήσιμον».

Δηλ. Σκέπτομαι νά σέ συμβουλεύσω νά τοποθετηθῆς ἐπικεφαλής τῆς ἑνότητος τῶν Ἑλλήνων, διά τήν ἐκστρατίαν ἐναντίον τῶν βαρβάρων: εἶναι δέ πρός τό συμφέρον τῶν Ἑλλήνων νά πεισθοῦν εἰς αὐτό, χρήσιμος δέ εἶναι ἡ ἰσχυρά πίεσις πρός τούς βαρβάρους.

ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ

Ὁ Ἰσοκράτης πρός τιμήν τῆς 100στής Ὁλυμπιάδος γράφει τόν πανηγυρικόν του καί μεταξύ τῶν ἄλλων λέγει:

«ταύτην γὰρ οἰκοῦμεν οὐχ ἑτέρους ἐκβαλόντες οὐδ᾽ ἐρήμην καταλαβόντες οὐδ᾽ ἐκ πολλῶν ἐθνῶν μιγάδες συλλεγέντες, ἀλλ᾽ οὕτω καλῶς καὶ γνησίως γεγόναμεν ὥστ᾽ ἐξ ἧσπερ ἔφυμεν, ταύτην ἔχοντες ἅπαντα τὸν χρόνον διατελοῦμεν, αὐτόχθονες ὄντες».

Δηλ. «Εἰς αὐτήν τήν χώραν κατοικοῦμεν χωρίς νά ἐκδιώξωμεν ἄλλους, οὔτε ἦτο ἔρημος καί τήν καταλάβαμεν, οὔτε ἀπό πολλά ἔθνη ὡς μιγάδες ἐδῶ συγκεντρωθήκαμεν, ἀλλ΄ οὕτως καλῶς καί γνησίως ὑπάρχομεν, ὥστ΄ἐξ αὐτῆς ἀκριβῶς γεννηθήκαμεν, ταύτην κατέχοντες καθ΄ὅλον τόν χρόνον ἐξακολουθοῦμεν νά ζῶμεν, καθ΄ὅτι εἴμαστε αὐτόχθονες».

ἔφυμεν ἐκ τοῦ φύω=φυτρώνω, γεννῶ

γεγόναμεν=παρακείμενος τοῦ Εἰμί=εἶμαι=ὑπάρχω Εἰμί, ἦν, ἔσομαι, ἐγενόμην, γέγονα, ἐγεγόνειν

ἧσπερ=ἀναφορική ἀντωνυμία(γενική τῆς ἥπερ) –ὅσπερ-ἥπερ-ὅπερ= ὁ ὁποῖος ἀκριβῶς, ἡ ὁποία, τό ὁποῖον.

«Τοσοῦτον δ’ ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν περὶ τὸ φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὥσθ’ οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι γεγόνασι, καὶ τὸ τῶν Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκε μηκέτι τοῦ γένους ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι, καὶ μᾶλλον Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἢ τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας».

πεποίηκε=παρακείμενος, β! πρόσωπον τοῦ ποιέω-ῶ=κάνω, φτιάχνω, παράγω,ἐπινοῶ, ἐφευρίσκω
δοκεῖν=ἀπαρέμφατον τοῦ δοκέω-ῶ=νομίζω, ὑποθέτω, φαίνομαι

καλέω-ῶ(ἐνεργητική φωνή): καλεῖν ἀπαρέμφατον ἐνεστῶτος,

καλέομαι-οῦμαι, (μέση φωνή): καλεῖσθαι=ἀπαρέμφατον ἐνεστῶτος

Ὁ Ἰσοκράτης ἐκθειάζοντας τό κλέος τῶν Ἀθηνῶν λέγει:

Τόσον πολύ, ἡ πόλις μας ἄφησεν πίσω της τούς ἄλλους ἀνθρώπους, ὥστε οἱ μαθηταί αὐτῆς, τῶν ἄλλων ἐγένοντο διδάσκαλοι, καί τό τῶν Ἑλλήνων ὄνομα ἐπινοήθηκε νά εἶναι ὄχι τοῦ γένους, ἀλλά νά φαίνεται ὅτι εἶναι τῆς σκέψεως, καί αὐτοαποκαλοῦνται μᾶλλον Ἕλληνες αὐτοί πού ἐδέχθεισαν τήν Ἐλληνικήν παιδείαν, παρά αὐτοί πού ἔχουν κοινήν φύσιν.

Μερικοί ἀνθέλληνες δολίως τήν παρερμηνεύουν διά νά παραπλανήσουν τούς Ἑλληνας, λέγοντας ὅτι Ἰσοκράτης εἶπεν ὅτι, ὅσοι μετέχουν τῆς Ἑλληνικῆς Παιδείας εἶναι Ἕλληνες. Μά εἶναι δυνατόν ὁ ΕΛΛΗΝΟΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ νά λέγη τέτοια ἀνοησίαν. Εἶναι δυνατόν εἰς τόν ἴδιον πανηγυρικόν ὁ Ἰσοκράτης νά δηλώνη ὅτι τό Ἑλληνικόν γένος εἶναι αὐτόχθονον καί καθαρόν καί ἀπό τήν ἄλλην νά λέγη ὅτι ὅποιος βάρβαρος ξέρει Ἑλληνικά εἶναι καί Ἕλληνας, ἐάν αὐτό συνέβαινεν θά ἦτο ἕνας λαός μιγάδων, καί ὄχι Ἐλλήνων. Ὁ Ἰσοκράτης δέν λέγει ὅτι ἐγώ τούς καλῶ, τούς ὀνομάζω Ἕλληνας, ἀλλά οἱ ἴδιοι αὐτοαποκαλοῦνται Ἕλληνες ὅσοι γνωρίζουν Ἑλληνικά. Ἡ φράσις δέν λέγει καλεῖν, ἀλλά καλεῖσθαι. Ὅταν ὁ Ἰσοκράτης παροτρύνει τόν Φίλιππον νά ἡγηθῆ τῶν Ἐλλήνων ἐναντίον τῶν βαρβάρων.

Διέξοδος εἰς τό ἀδιέξοδον πού ἔχομεν περιέλθει ὑπάρχει. Ἐπιστροφή εἰς τό μεγαλεῖον, τήν δόξαν, τήν λαμπρότητα, τή σοφίαν, τήν φιλοπατρίαν, τῶν προγόνων μας, ἐπιστροφή εἰς τάς ἙλληνοΧριστιανικάς μας παραδόσεις. Ἐπιστροφή εἰς τά κελεύσματα τοῦ Ἰσοκράτη, διότι ταύτην τήν Πατρίδα διαχρονικῶς οἰκοῦμεν ὡς Ἕλληνες. Καθαράν μᾶς τήν ἄφησαν μέ ποτάμια αἴματος εἰς τά πεδία τῶν μαχῶν, καθαράν ὀφείλομεν νά τήν παραδώσωμεν.

ΜΠΑΡΑΜΠΟΥΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

loading...